Οι αιωνόβιες ελιές της Δήμαινας στην Αργολίδα

 Οι «Ελιές της Δήμαινας» είναι οχτώ ελιές που βρίσκονται στο παλαιό μοναστήρι των Ταξιαρχών στη Δήμαινα Αργολίδας (σε υψόμετρο περίπου 220 μέτρα). 

Η ιστορία των δέντρων

Οι οκτώ ελιές (Olea europaea) βρισκόντουσαν σε δάσος το οποίο είχε χαρακτηριστεί βακούφικο από το Σουλτάνο, δηλαδή «ιερό δάσος». Συγκεκριμένα το 1700 η Πελοπόννησος ήταν υπό την κατοχή των Ενετών. Έτσι ο Σουλτάνος διέταξε τον πασά της Λάρισας να καταλάβει το Μωριά. 

Στο πέρασμά του ο πασάς κατέστρεφε τα πάντα, σκοτώνοντας Ενετούς και Έλληνες αδιακρίτως και χωρίς αιτιολογία. Ο τότε ηγούμενος της Μονής Ταξιαρχών που ήταν και επιτηρητής της Μονής Αγνούντος – Στίρη – Πολεμάρχας – Καλαμίου συνάντησε τον εισβολέα πασά στην Κόρινθο που είχε στρατοπεδεύσει, του δήλωσε υποταγή και συμφώνησαν να πληρώνει τους φόρους, ένα μεγάλο μέρος σε λάδι, με αντάλλαγμα να μην καταστρέψει τα μοναστήρια και τους κατοίκους της περιοχής. 

Είναι γνωστό ότι τα κτήματα της ευρύτερης περιοχής της Δήμαινας, την περίοδο της τουρκοκρατίας, είχαν περιέλθει στην ιδιοκτησία της Μονής Ταξιαρχών. Στη συνέχεια, μετά την Επανάσταση του 1821, ορισμένα από αυτά μοιράστηκαν σε οπλαρχηγούς, άλλα αγοράστηκαν από Επιδαύριους, Δημαινιώτες, Χελιώτες, Αγγελοκαστρίτες και παραχειμάζοντες κτηνοτρόφους και άλλα διανεμήθηκαν το 1952 σε ακτήμονες της Ν. Επιδαύρου και Δήμαινας. Έτσι φαίνεται ότι το χαρακτηρισμένο από το Σουλτάνο ως Ιερό Δάσος δεν είναι απαραίτητο να βρίσκεται στα σημερινά κτήματα της Μονής Ταξιαρχών, αλλά στην ευρύτερη περιοχή της Δήμαινας, για αυτό και το χαρακτήρισαν «ελιές της Δήμαινας». 

Μια άλλη μαρτυρία είναι ότι γύρω στα 1870-75 ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή και κάηκε το ελαιοδάσος που είχε χαρακτηρισθεί από τον Σουλτάνο ως Ιερό Δάσος. Οι τοποθεσίες του ελαιοδάσους που καταστράφηκε ήταν οι περιοχές, Ελαιώνες – Αμπέλια – Αγ. Μαρίνα – Παπαδία – Καρλακόνα – Κτήμα Μονής Ταξιαρχών – Ντράσα – Σπιθάρι – Αγ. Δημήτριος – Καλογέρα – Μπούτι – Καμάρι.

 Σε αυτές τις περιοχές βρίσκονται διάσπαρτες υπεραιωνόβιες ελιές, διασωσμένες από την πυρκαγιά με τις περισσότερες να βρίσκονται στα σημερινά κτήματα της Μονής Ταξιαρχών, στη Ντράσα και στον Άγιο Δημήτριο.

Προστασία

Πιθανότατα λόγω των παραπάνω οι οκτώ ελιές (που παραμένει άγνωστη η ακριβής θέση και ποιες από τις υπεραιωνόβιες της περιοχής ανήκουν στις «οκτώ» ελιές) χαρακτηρίστηκαν μνημείο της Φύσης (ΦΕΚ 590/Β/1977).

Άρθρα – Πληροφορίες

Ράμμος Χ. 2017. Μνημειακά δέντρα στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας.

http://meklysma.blogspot.gr/ [Ανάκτηση 1/12/2016]

Κείμενο
Χρήστος Ράμμος, Δασοπόνος