Το Δωδεκαήμερο είναι η εορταστική περίοδος που αρχίζει από την παραμονή των Χριστουγέννων και τελειώνει με τη γιορτή των Φώτων. Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, στο διάστημα αυτό παρατηρείται έντονη κινητικότητα πονηρών, άτακτων και επικίνδυνων πλασμάτων πάνω στη γη, των Καλικαντζάρων.
Όλο τον χρόνο, οι Καλικάντζαροι ροκανίζουν το γιγάντιο δένδρο που στηρίζει τη γη. Όταν πια αυτό κοντεύει να πέσει και να καταστραφεί ο κόσμος, τότε έρχεται η Παραμονή των Χριστουγέννων, που αφήνουν για λίγο τις κατοικίες τους, στα έγκατα της γης και ανεβαίνουν στην επιφάνεια για να πειράξουν τους ανθρώπους, μαγαρίζοντας ό,τι βρουν μπροστά τους.
Την τελευταία μέρα του Δωδεκαημέρου, με τον πρώτο Αγιασμό των Θεοφανίων, οι Καλικάντζαροι απομακρύνονται πανικόβλητοι, φοβούμενοι την αγιαστούρα του παπά που τους κυνηγάει. Αφήνοντας τον απάνω κόσμο, επιστρέφουν στα έγκατα της γης, όπου αρχίζουν και πάλι το πριόνισμα του δέντρου της γης, το οποίο στο μεταξύ δυνάμωσε και μεγάλωσε πάλι.
