Στοίχημα που κερδίζεται αποτελεί η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στη χώρα μας. Χρειάστηκαν πέντε εβδομάδες για να ενεργοποιηθεί πλήρως η νομοθεσία και ο ελεγκτικός μηχανισμός για τη «μάχη κατά του καπνού» που είχε κηρύξει και επισήμως στις 19 Νοεμβρίου ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε ειδική εκδήλωση του υπουργείου Υγείας στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Αυτό δείχνουν τα συνολικά στοιχεία των ελέγχων που ξεκίνησαν από τις 20 Νοεμβρίου και συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό σε όλους τους κλειστούς δημόσιους όπου απαγορεύεται το κάπνισμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ελέγχθηκαν 568 χώροι - εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, παιδότοποι, ίντερνετ καφέ, κυλικεία θεάτρων, νυχτερινά κέντρα- σε 28 πόλεις όλης της επικράτειας, από κλιμάκια των ΕΑΔ- ΕΛΑΣ.
Ο κατάλογος των πόλεων όπου διενεργήθηκαν έλεγχοι είναι ο εξής: Δ. Αθηναίων (Κολωνάκι, Πλ. Αγίας Ειρήνης ,Μοναστηράκι ), Νέα Ιωνία, Μαρούσι, Κηφισιά, Νέα Σμύρνη, Καισαριανή, Πειραιάς, Περιστέρι (κέντρο και Μπουρνάζι), Λεωφ. Συγγρού, Λεωφ. Πειραιώς, Δ. Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Καβάλα, Λάρισα, Βόλος, Φάρσαλα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Πρέβεζα, Ναύπακτος, Αγρίνιο, Πάτρα, Ρίο, Πύργος, Τρίπολη, Καλαμάτα, Άργος, Ναύπλιο, Ηράκλειο, Χανιά.
Στους περισσότερους χώρους οι έλεγχοι δεν έδειξαν καμία παράβαση. Ειδικότερα, στο 75% των περιπτώσεων δεν καταγράφηκε καμία παράβαση. Σε 142 περιπτώσεις όμως καταγράφηκαν παραβάσεις, όπως το κάπνισμα από θαμώνες αλλά και η μη σήμανση, η ύπαρξη σταχτοδοχείων κοκ. Συνολικά, επιβλήθηκαν πρόστιμα σε 21 φυσικά πρόσωπα (καπνίζοντες) γιατί κάπνιζαν σε χώρο που δεν επιτρέπονταν – το ύψος των προστίμων είναι 2.100 ευρώ. Πρόστιμα ύψους 48.000 ευρώ επιβλήθηκαν και στους υπευθύνους των ελεγχόμενων χώρων.
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας περιλαμβάνει στον απολογισμό της και την ενημέρωση υπό μορφή συστάσεων των ελεγκτικών οργάνων κατά τα διαστήματα 2-3 και 8-14 Νοεμβρίου, πριν από την επίσημη εφαρμογή του νόμου. Από το σύνολο των 230 επιχειρήσεων που ελέγθτηκαν, στο 49% των περιπτώσεων οι υποδειχθέντες από τους υπευθύνους ως εξωτερικοί χώροι ενέπιπταν στους περιορισμούς του αντικαπνιστικού νόμου καθώς ήταν στεγασμένοι και περίκλειστοι. Στο 59 % διαπιστώθηκε είτε πλήρης απουσία είτε ελλιπής σήμανση για την απαγόρευση του καπνίσματος. Στο 35 % των καταστημάτων διαπιστώθηκε απουσία μέτρων αποτροπής του καπνίσματος (κυρίως ύπαρξη σταχτοδοχείων).
«Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης, η ετοιμότητα του ελεγκτικού μηχανισμού, αλλά πάνω απ’ όλα η συμμετοχή των πολιτών κατέδειξαν, πως η ελληνική κοινωνία ωριμάζει και υποστηρίζει ενεργά τις πρωτοβουλίες ενάντια στις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος» διαπιστώνει ο διοικητής της Αρχής, κ. Άγγελος Μπίνης. «Οι πολίτες αγκάλιασαν την εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας αναγνωρίζοντας τον θετικό αντίκτυπο αυτής της προσπάθειας στην καθημερινότητα. Η προστασία της δημόσιας υγείας, η διασφάλιση της ισότιμης λειτουργίας των επιχειρήσεων, η βελτίωση της κοινωνικής ευεξίας και του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας και ειδικότερα του δικαιώματος των νέων, των εγκύων, των μητέρων, των ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων να απολαμβάνουν την βόλτα τους απαλλαγμένοι από τις δυσάρεστες συνέπειες του παθητικού καπνίσματος είναι μόνο λίγα από τα οφέλη του αντικαπνιστικού νόμου» καταλήγει.
Οι κλήσεις στη γραμμή 1142
Από τις 20 Νοεμβρίου τέθηκε σε λειτουργία και η τηλεφωνική γραμμή 1142, με πολλαπλό ρόλο, να ενημερώνει για τον αντικαπνιστικό νόμο, να δέχεται καταγγελίες, να κατευθύνει μέσα στο σύστημα υγείας τους καπνιστές που επιθυμούν να κόψουν το κάπνισμα.
Συνολικά μέχρι τώρα η γραμμή 1142 έχει δεχθεί 7.392 κλήσεις. Περίπου οι μισές από αυτές αφορούσαν καταγγελίες για χώρους όπου παρά την αντικαπνιστική νομοθεσία, τα σύννεφα του καπνού είναι πυκνά.
Ειδικότερα, έγιναν 3.207 καταγγελίες (ποσοστό 43,38% των κλήσεων). Περίπου 2 στις 10 τηλεφωνικές κλήσεις είχαν ως περιεχόμενο την αναζήτηση γενικών πληροφοριών για τον αντικαπνιστικό νόμο – στη γλώσσα των αριθμών πρόκειται για 1.741 κλήσεις, ποσοστό 23,55% των κλήσεων. Μικρό παραμένει ακόμη το ποσοστό εκείνων που τηλεφωνούν αναζητώντας βοήθεια για διακοπή καπνίσματος: υποβλήθηκαν 472 αιτήματα βοήθειας για διακοπή καπνίσματος (ποσοστό 6,39% επί των κλήσεων). Σε 975 τηλεφωνήματα οι πολίτες έκλεισαν τη γραμμή πριν συνομιλήσουν με εκπρόσωπο (13,19%), 438 κλήσεις δεν ολοκληρώθηκαν (5,93%) και σε 559 κλήσεις το θέμα δεν αφορούσε κάτι από τα προαναφερθέντα (7,56%).
