"Είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως κατά μήκος του δρόμου που οδηγούσε από την ακρόπολη και το ανάκτορο του Νέστορα προς τη χώρα Τριφυλλίας είχε χτιστεί το σπουδαιότερο νεκροταφείο, από χωροταξικής άποψης, την εποχή που ο μυκηναϊκός πολιτισμός έπαιρνε για πρώτη φορά σάρκα και οστά στην ηπειρωτική Ελλάδα και κατά τη μετάβαση από τη μέση στην ύστερη εποχή του χαλκού».
Αυτά εξηγούσε ο Αμερικανός αρχαιολόγος Τζακ Λ. Ντέιβις και ανασκαφέας, από κοινού με τη Σάρον Ρ. Στόκερ, της χώρας της Πύλου που αποκάλυψαν το 2015 τον τάφο του Γρύπα πολεμιστή και παρουσίασαν χθες τα δύο νέα ταφικά μνημεία της μυκηναϊκής εποχής που ήρθαν στο φως πέρυσι και φέτος στον Άνω Εγκλιανό. Ανάμεσα στα εντυπωσιακά νέα ευρήματα, όπως είπαν και έδειξαν σε διαφάνειες, ξεχωρίζουν ένα χρυσό δαχτυλίδι, το οποίο απεικονίζει δύο βοοειδή που πλαισιώνονται από στάχυα κριθαριού, και ένα χρυσό μενταγιόν που απεικονίζει την κεφαλή της Αιγύπτιας Θεάς Άθωρ, προστάτιδα των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο.
Αυτά εξηγούσε ο Αμερικανός αρχαιολόγος Τζακ Λ. Ντέιβις και ανασκαφέας, από κοινού με τη Σάρον Ρ. Στόκερ, της χώρας της Πύλου που αποκάλυψαν το 2015 τον τάφο του Γρύπα πολεμιστή και παρουσίασαν χθες τα δύο νέα ταφικά μνημεία της μυκηναϊκής εποχής που ήρθαν στο φως πέρυσι και φέτος στον Άνω Εγκλιανό. Ανάμεσα στα εντυπωσιακά νέα ευρήματα, όπως είπαν και έδειξαν σε διαφάνειες, ξεχωρίζουν ένα χρυσό δαχτυλίδι, το οποίο απεικονίζει δύο βοοειδή που πλαισιώνονται από στάχυα κριθαριού, και ένα χρυσό μενταγιόν που απεικονίζει την κεφαλή της Αιγύπτιας Θεάς Άθωρ, προστάτιδα των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο.
«Αποδεικνύεται ότι ο τάφος του Γρύπα πολεμιστή δεν ήταν μόνος και τυχαίος, αλλά βρισκόμαστε μέσα σε ένα ευρύτερο σύνολο νεκροταφείου», σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού, που μέσω της σημαντικής αυτής ανασκαφής επιχείρησε να αποστρέψει το βλέμμα της κοινής γνώμης από το τεράστιο ζήτημα της μεταφοράς των αρχαίων του μετρό Θεσσαλονίκης, που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, αλλάζοντας επικοινωνιακά τη θεματική ατζέντα.
Στην τυχαία ανακάλυψη των δυο θολωτών τάφων, νούμερο 6 και 7 με συνολικά 15.000 ευρήματα, αναφέρθηκαν οι ανασκαφείς του πανεπιστημίου του Σινσινάτι. Στους τάφους, όπως διευκρίνισαν, έχουν βρεθεί ομάδες οικογενειών. «Εικάζουμε κάτι τέτοιο, καθώς έχουν βρεθεί κρανία με κληρονομικές ανωμαλίες στο ινιακό οστό. Απομένει ο έλεγχος του DNA και επιπλέον εξετάσεις που θα τραβήξουν σε βάθος χρόνου», υπογράμμισε η Σ. Στόκερ.
Στην τυχαία ανακάλυψη των δυο θολωτών τάφων, νούμερο 6 και 7 με συνολικά 15.000 ευρήματα, αναφέρθηκαν οι ανασκαφείς του πανεπιστημίου του Σινσινάτι. Στους τάφους, όπως διευκρίνισαν, έχουν βρεθεί ομάδες οικογενειών. «Εικάζουμε κάτι τέτοιο, καθώς έχουν βρεθεί κρανία με κληρονομικές ανωμαλίες στο ινιακό οστό. Απομένει ο έλεγχος του DNA και επιπλέον εξετάσεις που θα τραβήξουν σε βάθος χρόνου», υπογράμμισε η Σ. Στόκερ.
Σύμφωνα με τον Τ. Ντέιβις, «οι τρεις θολωτοί τάφοι σε μια πολύ σπουδαία τοποθεσία με μυκηναϊκή παρουσία, δίνουν τη δυνατότητα να διασαφηνιστούν ή και να ανατραπούν πτυχές της υπάρχουσας εικόνας της Πύλου στα κρίσιμα στάδια του σχηματισμού κράτους στο Αιγαίο. Παλαιότερα, ο θολωτός τάφος 5 φάνταζε στα μάτια πολλών ως ταφικός θάλαμος μιας οικογένειας που ήταν υπεύθυνη για τη δημιουργία του μυκηναϊκού κράτους της Πύλου. Η εικόνα τώρα γίνεται πολύ πιο περίπλοκη. Εικάζεται ότι ο Γρύπας πολεμιστής, υπό το πρίσμα τόσων πολλών εκφράσεων, τόσο στρατιωτικών όσο και θρησκευτικών συμβολισμών που αντιπροσωπεύονται στην εικονογραφία των αντικειμένων που ήταν θαμμένα μαζί του, ήταν ένας βασιλιάς της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου και ότι εξαιτίας αυτής της ιεραρχίας εξηγείται το γεγονός του χωριστού ενταφιασμού του σε λακκοειδή τάφο, αντί για τους χώρους ταφής των βασιλιάδων της Πύλου και των οικογενειών τους.
Αυτές οι σημαντικές οικογένειες και οι ιδιώτες είχαν βαθιές επιρροές από τον μινωϊκό πολιτισμό. Έχτιζαν τα σπίτια τους στην Ακρόπολη με λαξευτούς λίθους, επηρεασμένοι από τη μινωϊκή τεχνοτροπία, και γέμιζαν τους τάφους τους με κρητικά προϊόντα ανωτέρας ποιότητας που εισήγαγαν. Η Πύλος μοιάζει, μετά τα καινούργια ευρήματα, πολύ περισσότερο με τις Μυκήνες όσον αφορά στα νεκροταφεία. Στην πραγματικότητα, η συνολική εικόνα των πρώιμων σταδίων της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην ηπειρωτική Ελλάδα γίνεται πιο ξεκάθαρη από αυτή των Μυκηνών», κατέληξε ο Τ. Ντέιβις.
Μάνια Ζούση
Αυτές οι σημαντικές οικογένειες και οι ιδιώτες είχαν βαθιές επιρροές από τον μινωϊκό πολιτισμό. Έχτιζαν τα σπίτια τους στην Ακρόπολη με λαξευτούς λίθους, επηρεασμένοι από τη μινωϊκή τεχνοτροπία, και γέμιζαν τους τάφους τους με κρητικά προϊόντα ανωτέρας ποιότητας που εισήγαγαν. Η Πύλος μοιάζει, μετά τα καινούργια ευρήματα, πολύ περισσότερο με τις Μυκήνες όσον αφορά στα νεκροταφεία. Στην πραγματικότητα, η συνολική εικόνα των πρώιμων σταδίων της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην ηπειρωτική Ελλάδα γίνεται πιο ξεκάθαρη από αυτή των Μυκηνών», κατέληξε ο Τ. Ντέιβις.
Μάνια Ζούση