Σε μια ύστατη προσπάθεια να σωθούν καλούν τον Καποδίστρια να κυβερνήσει την Ελλάδα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις συμφωνούν. Οι ελπίδες αναπτερώνονται.Ο Καποδίστριας φτάνει στη χώρα και ρίχνεται αμέσως στη δουλειά. Στην αρχή γίνεται δεκτός με ανακούφιση και ενθουσιασμό. Ωστόσο δεν αργεί να συναντήσει τα πρώτα εμπόδια.
Οι κοτζαμπάσηδες αντιδρούν, οι οπλαρχηγοί δυσανασχετούν, η αντιπολίτευση μηχανορραφεί. Και ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας εγκαταλείπεται σιγά σιγά απ’ όλους. Ή σχεδόν απ’ όλους. Πλάι του στέκει ως το τέλος ο σωματοφύλακάς του.
Μέσα από τη δική του αφήγηση ζούμε τα πιο σημαντικά γεγονότα του τόπου αλλά και τις προσωπικές στιγμές του Καποδίστρια μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου του 1831 που πέφτει νεκρός από τους Μαυρομιχάληδες στην είσοδο μιας εκκλησίας του Ναυπλίου.Ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε ένα όραμα για την Ελλάδα. Θα μείνει στην Ιστορία σαν μια ευκαιρία που χάθηκε.
Συνέντευξη του Άρη Σφακιανάκη, συγγραφέα του βιβλίου «Η σκιά του Κυβερνήτη», και τον δημοσιογράφο Γιώργο Κιούση.
-Μας ξανασυστήνετε τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας μας μυθιστορηματικά;
Το μυθιστόρημα περιγράφει τα τρία και μισό χρόνια που ο Καποδίστριας διοίκησε την Ελλάδα ως Κυβερνήτης. Τον κάλεσαν οι Έλληνες να σώσει την κατάσταση που πήγαινε κατά διαβόλου και τον σκότωσαν οι Έλληνες στέλνοντας τη χώρα κατά διαβόλου.
-Μέσα από τα μάτια του πιστού του ακόλουθου;
Ο πιστός του ακόλουθος δεν ήταν και τόσο πιστός στην αρχή. Είχε προσεγγίσει τον Καποδίστρια με ειδική αποστολή. Ωστόσο, ο συναγελασμός του με τον Κυβερνήτη και η προσωπικότητα του ανδρός τον έκανε να αλλάξει ρότα. Μέσα από το δικό του βλέμμα λοιπόν αντικρίζουμε τα γεγονότα της εποχής.
-Φαντάζομαι χρειάστηκε πολυετής μελέτη σε αρχεία και ιστορικά κείμενα για τη συγγραφή....
Μου πήρε κάπου τρία χρόνια –όσα είχε στη διάθεσή του και ο Καποδίστριας- για να βρω, να μελετήσω και να ξεσκαρτάρω το υλικό που χρειαζόμουν για να προβώ στη συνέχεια στη σύνθεση –που μου πήρε άλλα δύο χρόνια. Αλλά ήταν μια γόνιμη περίοδος πνευματικά –εξάλλου η αναζήτηση είναι ίδιον του ανθρώπου.
-Μια παγκόσμια προσωπικότητα, χωρίς ιδιοτέλεια που ήρθε στην Ελλάδα για να την χτίσει από την αρχή;
Ο Καποδίστριας εκείνη την εποχή ήταν όντως πολιτική προσωπικότητα πρώτου μεγέθους –υπουργός εξωτερικών μιας μεγάλης δύναμης, της Ρωσίας. Παρών σε κάθε διεθνές συνέδριο και ο άνθρωπος που οι Ελβετοί θεωρούν μεγάλο ευεργέτη τους αφού έφτιαξε το σύστημα των καντονίων. Αλλά και οι Γάλλοι τον έχουν σε μεγάλη εκτίμηση. Ήρθε στην Ελλάδα μήπως και σώσει την κατάσταση –η Επανάσταση έπνεε τα λοίσθια και η χώρα είχε σχεδόν ολόκληρη επιστρέψει στην αγκαλιά του σουλτάνου χάρη στις εμφύλιες διαμάχες που μάστιζαν τον τόπο.
-Στο Ναύπλιο τον υποδέχθηκαν ως Μεσσία...
Μα για τον τόπο ήταν πράγματι ένας Μεσσίας. Αλλά όπως διδάσκει τόσο σοφά η Ιστορία, καλύτερα να αποφεύγει κανείς τον ρόλο του Μεσσία –συνήθως καταλήγει σε κάποιον σταυρό.
-Αποποιήθηκε μισθού, επεδίωξε οργάνωση και κεντρική διοίκηση και πολλά άλλα πρωτόγνωρα για την εποχή...
Πρώτο του μέλημα υπήρξε η παιδεία αυτού του λαού. Έφτιαξε τα πρώτα αλληλοδιδακτικά σχολεία. Όμως του καταλόγισαν ότι δεν έφτιαξε Πανεπιστήμια γιατί οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων –που δεν ήξεραν ούτε το αλφαβητάρι- επιζητούσαν διακαώς να γίνουν φοιτητές.
-Δεσποτικός και ρομαντικός συνάμα;
Δεσποτικός από ανάγκη, ρομαντικός από ιδιοσυγκρασία.
-Από την μελέτη της ζωής και του έργου του τι σας εντυπωσίασε;
Με εντυπωσίασε το γεγονός ότι υπήρξε πάντα μόνος, ότι δεν βρέθηκε ποτέ κάποια γυναίκα δίπλα του. Αυτό επιχείρησα –επί ματαίω- να το διορθώσω στο μυθιστόρημά μου.
-Κάποια από τις πτυχές της ζωής του που φωτίζετε ιδιαιτέρως;
Με ενδιαφέρουν τα εμπόδια που συναντούσε καθημερινά καθώς και οι σχέσεις του με την ντόπια ολιγαρχία και το στράτευμα. Την ίδια ώρα προσπαθώ να τον δω και σε πιο προσωπικές του στιγμές, τα άγχη και τις αγωνίες του στον αγώνα που είχε αναλάβει.
-Γνώριζε για το σχέδιο της δολοφονίας του...
Είχε ακούσει κάποιες φήμες αλλά δεν ήθελε να τις πιστέψει. Δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα σκότωναν κάποιον που είχε αφιερώσει την ζωή του στην σωτηρία της Ελλάδας. Έπεσε έξω.
-Ο έρωτάς του με την Ρωξάνδρα Στούρτζα;
Ήταν και το στοιχείο εκείνο που με οδήγησε να γράψω το μυθιστόρημα. Προφανώς επρόκειτο για έρωτα πλατωνικό, το πολύ πολύ να είχαν ανταλλάξει κάποιο φιλί. Εκείνη του ζητούσε μέχρι τελευταία στιγμή να την καλέσει στην Ελλάδα και να τον βοηθήσει στο έργο του (η ίδια ζούσε στην Ρωσία). Ο Καποδίστριας δεν έκρινε κατάλληλες τις συνθήκες –ώσπου οι συνθήκες έκριναν ακατάλληλο τον Καποδίστρια.
-Περίπου διακόσια χρόνια μετά τη δολοφονία του και δεν έχει γίνει ακόμα σαφές ποιός ήταν ο ρόλος Αγγλίας και Γαλλίας στη δολοφονία του...
Νομίζω ότι δεν θα το μάθουμε ποτέ. Πάντως ενώ η Γαλλία τον βοήθησε στην αρχή, στο τέλος τον απαρνήθηκε. Όσο για την Αγγλία, εκείνη ήταν πάντα δίβουλη στα συναισθήματά της απέναντι στους Έλληνες –άλλη η συμπεριφορά του Έλγιν, άλλη του λόρδου Βύρωνα.
-Με το αν δε γράφεται η ιστορία, όμως σίγουρα ήταν η ευκαιρία για την νεοσύστατη Ελλάδα που χάθηκε...
Δυστυχώς.
Πηγή: flash.gr
Συνέντευξη του Άρη Σφακιανάκη, συγγραφέα του βιβλίου «Η σκιά του Κυβερνήτη», και τον δημοσιογράφο Γιώργο Κιούση.
-Μας ξανασυστήνετε τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας μας μυθιστορηματικά;
Το μυθιστόρημα περιγράφει τα τρία και μισό χρόνια που ο Καποδίστριας διοίκησε την Ελλάδα ως Κυβερνήτης. Τον κάλεσαν οι Έλληνες να σώσει την κατάσταση που πήγαινε κατά διαβόλου και τον σκότωσαν οι Έλληνες στέλνοντας τη χώρα κατά διαβόλου.
-Μέσα από τα μάτια του πιστού του ακόλουθου;
Ο πιστός του ακόλουθος δεν ήταν και τόσο πιστός στην αρχή. Είχε προσεγγίσει τον Καποδίστρια με ειδική αποστολή. Ωστόσο, ο συναγελασμός του με τον Κυβερνήτη και η προσωπικότητα του ανδρός τον έκανε να αλλάξει ρότα. Μέσα από το δικό του βλέμμα λοιπόν αντικρίζουμε τα γεγονότα της εποχής.
-Φαντάζομαι χρειάστηκε πολυετής μελέτη σε αρχεία και ιστορικά κείμενα για τη συγγραφή....
Μου πήρε κάπου τρία χρόνια –όσα είχε στη διάθεσή του και ο Καποδίστριας- για να βρω, να μελετήσω και να ξεσκαρτάρω το υλικό που χρειαζόμουν για να προβώ στη συνέχεια στη σύνθεση –που μου πήρε άλλα δύο χρόνια. Αλλά ήταν μια γόνιμη περίοδος πνευματικά –εξάλλου η αναζήτηση είναι ίδιον του ανθρώπου.
-Μια παγκόσμια προσωπικότητα, χωρίς ιδιοτέλεια που ήρθε στην Ελλάδα για να την χτίσει από την αρχή;
Ο Καποδίστριας εκείνη την εποχή ήταν όντως πολιτική προσωπικότητα πρώτου μεγέθους –υπουργός εξωτερικών μιας μεγάλης δύναμης, της Ρωσίας. Παρών σε κάθε διεθνές συνέδριο και ο άνθρωπος που οι Ελβετοί θεωρούν μεγάλο ευεργέτη τους αφού έφτιαξε το σύστημα των καντονίων. Αλλά και οι Γάλλοι τον έχουν σε μεγάλη εκτίμηση. Ήρθε στην Ελλάδα μήπως και σώσει την κατάσταση –η Επανάσταση έπνεε τα λοίσθια και η χώρα είχε σχεδόν ολόκληρη επιστρέψει στην αγκαλιά του σουλτάνου χάρη στις εμφύλιες διαμάχες που μάστιζαν τον τόπο.
-Στο Ναύπλιο τον υποδέχθηκαν ως Μεσσία...
Μα για τον τόπο ήταν πράγματι ένας Μεσσίας. Αλλά όπως διδάσκει τόσο σοφά η Ιστορία, καλύτερα να αποφεύγει κανείς τον ρόλο του Μεσσία –συνήθως καταλήγει σε κάποιον σταυρό.
-Αποποιήθηκε μισθού, επεδίωξε οργάνωση και κεντρική διοίκηση και πολλά άλλα πρωτόγνωρα για την εποχή...
Πρώτο του μέλημα υπήρξε η παιδεία αυτού του λαού. Έφτιαξε τα πρώτα αλληλοδιδακτικά σχολεία. Όμως του καταλόγισαν ότι δεν έφτιαξε Πανεπιστήμια γιατί οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων –που δεν ήξεραν ούτε το αλφαβητάρι- επιζητούσαν διακαώς να γίνουν φοιτητές.
-Δεσποτικός και ρομαντικός συνάμα;
Δεσποτικός από ανάγκη, ρομαντικός από ιδιοσυγκρασία.
-Από την μελέτη της ζωής και του έργου του τι σας εντυπωσίασε;
Με εντυπωσίασε το γεγονός ότι υπήρξε πάντα μόνος, ότι δεν βρέθηκε ποτέ κάποια γυναίκα δίπλα του. Αυτό επιχείρησα –επί ματαίω- να το διορθώσω στο μυθιστόρημά μου.
-Κάποια από τις πτυχές της ζωής του που φωτίζετε ιδιαιτέρως;
Με ενδιαφέρουν τα εμπόδια που συναντούσε καθημερινά καθώς και οι σχέσεις του με την ντόπια ολιγαρχία και το στράτευμα. Την ίδια ώρα προσπαθώ να τον δω και σε πιο προσωπικές του στιγμές, τα άγχη και τις αγωνίες του στον αγώνα που είχε αναλάβει.
-Γνώριζε για το σχέδιο της δολοφονίας του...
Είχε ακούσει κάποιες φήμες αλλά δεν ήθελε να τις πιστέψει. Δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα σκότωναν κάποιον που είχε αφιερώσει την ζωή του στην σωτηρία της Ελλάδας. Έπεσε έξω.
-Ο έρωτάς του με την Ρωξάνδρα Στούρτζα;
Ήταν και το στοιχείο εκείνο που με οδήγησε να γράψω το μυθιστόρημα. Προφανώς επρόκειτο για έρωτα πλατωνικό, το πολύ πολύ να είχαν ανταλλάξει κάποιο φιλί. Εκείνη του ζητούσε μέχρι τελευταία στιγμή να την καλέσει στην Ελλάδα και να τον βοηθήσει στο έργο του (η ίδια ζούσε στην Ρωσία). Ο Καποδίστριας δεν έκρινε κατάλληλες τις συνθήκες –ώσπου οι συνθήκες έκριναν ακατάλληλο τον Καποδίστρια.
-Περίπου διακόσια χρόνια μετά τη δολοφονία του και δεν έχει γίνει ακόμα σαφές ποιός ήταν ο ρόλος Αγγλίας και Γαλλίας στη δολοφονία του...
Νομίζω ότι δεν θα το μάθουμε ποτέ. Πάντως ενώ η Γαλλία τον βοήθησε στην αρχή, στο τέλος τον απαρνήθηκε. Όσο για την Αγγλία, εκείνη ήταν πάντα δίβουλη στα συναισθήματά της απέναντι στους Έλληνες –άλλη η συμπεριφορά του Έλγιν, άλλη του λόρδου Βύρωνα.
-Με το αν δε γράφεται η ιστορία, όμως σίγουρα ήταν η ευκαιρία για την νεοσύστατη Ελλάδα που χάθηκε...
Δυστυχώς.
