Τον Φλεβάρη 2019, καθώς πλησίαζε η γιορτή της Αγάπης, ρώτησα τους μαθητές μου του τμήματος των Αγγλικών αν είχαν γιορτάσει εκεί μέσα ποτέ αυτή την ιδιαίτερη ημέρα, καθώς κι άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα «έτρεχαν» ήδη δύο χρόνια νωρίτερα.
Μου απάντησαν ότι ποτέ δεν τους είχε δοθεί η ευκαιρία να βιώσουν κι εκείνοι κάτι από την σημασία της ημέρας «το πολύ-πολύ, όποιος είχε σχέση, να έκανε ένα τηλεφώνημα, αλλά και πάλι οι περισσότεροι είμαστε μόνοι, χωρίς σχέση…Μας έχουν εγκαταλείψει τα άτομα που είχαμε δεσμό. Και ίσως να είχαν δίκιο. Δεν άντεχαν να μας περιμένουν…». Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ο τρόπος που μου το ομολόγησαν, η λύπη στα μάτια τους που άπλωνε πανιά και τους πρότεινα να κάνουμε μια μικρή ετοιμασία και να επωφεληθούμε συνδυάζοντας διδασκαλία και διασκέδαση.
Αν η διδασκαλία δεν είναι ευχάριστη σε οποιοδήποτε σχολείο αλλά γίνεται με τρόπο στείρο, βασισμένη σε στερεότυπα και αγκυλώσεις, δεν λέγεται διδασκαλία αλλά διεκπεραίωση. Κι επειδή η τόλμη μπορεί και ανοίγει δρόμους, αρχίσαμε να δουλεύουμε με στόχο να έχουμε σπάσει τον φαύλο κύκλο της αταραξίας. Ο έρωτας δεν πρέπει να είναι απαγορευμένος όσο υπάρχουν άνθρωποι, είτε αυτοί ζούν ελεύθεροι, είτε στερούνται την ελευθερία τους. Πολλές φορές αποτελεί τη μοναδική σανίδα σωτηρίας για τους φυλακισμένους καθώς τους δίνει αντοχές και ελπίδες μιας αίσθησης κανονικότητας, σε ένα περιβάλλουν εντελώς κόντρα σε αυτό.
Έρωτας χωρίς τραγούδι δεν νοείται! Επέλεξα να μελετήσουν ως λεξιλόγιο και να μάθουν τους στίχους του κλασσικού τραγουδιού «Can’t help falling in love», με την αξεπέραστη ερμηνεία του Elvis Presley. Διαπίστωσαν ότι μερικές λέξεις ήδη τις ήξεραν από τα μαθήματα κι αυτό τους χαροποίησε ιδιαίτερα! Αφού το μεταφράσανε, άρχισαν να το τραγουδάνε με δισταγμό στην αρχή, γιατί δεν προλάβαιναν να συντονιστούν με τη μουσική. Μετά από μερικές φορές, όμως, η φωνή τους δυνάμωσε κι απλώθηκε μια γλυκιά μελωδία στην τάξη.
Την ημέρα αυτή οι ερωτευμένοι, όχι απαραίτητα με συνάνθρωπο αλλά με τη ζωή και τις χαρές, συνηθίζουν να αγοράζουν λουλούδια, σύμφωνα με το έθιμο. Στην φυλακή τα λουλούδια είναι μια εικόνα στην τηλεόραση. Τους έφερα σε κόλλα Α4 ένα ασπρόμαυρο σκίτσο με ένα μπουκέτο και χρώματα για να το ζωγραφίσουν. Όσο εκείνοι ζωγράφιζαν, παρατηρούσα την λάμψη στα πρόσωπά τους και τα αστεία που έκαναν μεταξύ τους. Αύριο κάποιοι θα είχαν επισκεπτήριο. Τρεις σύζυγοι, μετά τη λήξη του επισκεπτηρίου, φεύγοντας θα κρατούσαν το χάρτινο μπουκέτο κι αυτό θα τους έδινε το κουράγιο να μην τα παρατήσουν, να μην τους αφήσουν. Γιατί το χάρτινο μπουκέτο δεν μαραίνεται. Ανθίζει νοερά όσο ο σπόρος της αγάπης ποτίζεται με υποστήριξη, κατανόηση και συμπαράσταση. Αυτά τα έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη όχι μόνο οι άνθρωποι πίσω από τα σίδερα αλλά και οι δικοί τους κι όλοι μας.
.
Ένας μαθητής δεν είχε κανένα για να χαρίσει τη ζωγραφιά του και μου την αφιέρωσε. Ήταν από τις πιο συγκινητικές στιγμές της καριέρας μου!
Κλείνοντας αυτή την αναδρομή, ξανάκουσα εκείνο το τραγούδι που σαν μάθημα και ψυχαγωγία μαζί αντιλάλησε στους τοίχους της τάξης τους. Τελικά, το να ερωτεύεσαι είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να αποφύγει, όποιο κι αν είναι το αντικείμενο του έρωτά του. Αυτό δεν λέγεται «Ζωή»;
Αν η διδασκαλία δεν είναι ευχάριστη σε οποιοδήποτε σχολείο αλλά γίνεται με τρόπο στείρο, βασισμένη σε στερεότυπα και αγκυλώσεις, δεν λέγεται διδασκαλία αλλά διεκπεραίωση. Κι επειδή η τόλμη μπορεί και ανοίγει δρόμους, αρχίσαμε να δουλεύουμε με στόχο να έχουμε σπάσει τον φαύλο κύκλο της αταραξίας. Ο έρωτας δεν πρέπει να είναι απαγορευμένος όσο υπάρχουν άνθρωποι, είτε αυτοί ζούν ελεύθεροι, είτε στερούνται την ελευθερία τους. Πολλές φορές αποτελεί τη μοναδική σανίδα σωτηρίας για τους φυλακισμένους καθώς τους δίνει αντοχές και ελπίδες μιας αίσθησης κανονικότητας, σε ένα περιβάλλουν εντελώς κόντρα σε αυτό.
Έρωτας χωρίς τραγούδι δεν νοείται! Επέλεξα να μελετήσουν ως λεξιλόγιο και να μάθουν τους στίχους του κλασσικού τραγουδιού «Can’t help falling in love», με την αξεπέραστη ερμηνεία του Elvis Presley. Διαπίστωσαν ότι μερικές λέξεις ήδη τις ήξεραν από τα μαθήματα κι αυτό τους χαροποίησε ιδιαίτερα! Αφού το μεταφράσανε, άρχισαν να το τραγουδάνε με δισταγμό στην αρχή, γιατί δεν προλάβαιναν να συντονιστούν με τη μουσική. Μετά από μερικές φορές, όμως, η φωνή τους δυνάμωσε κι απλώθηκε μια γλυκιά μελωδία στην τάξη.
Την ημέρα αυτή οι ερωτευμένοι, όχι απαραίτητα με συνάνθρωπο αλλά με τη ζωή και τις χαρές, συνηθίζουν να αγοράζουν λουλούδια, σύμφωνα με το έθιμο. Στην φυλακή τα λουλούδια είναι μια εικόνα στην τηλεόραση. Τους έφερα σε κόλλα Α4 ένα ασπρόμαυρο σκίτσο με ένα μπουκέτο και χρώματα για να το ζωγραφίσουν. Όσο εκείνοι ζωγράφιζαν, παρατηρούσα την λάμψη στα πρόσωπά τους και τα αστεία που έκαναν μεταξύ τους. Αύριο κάποιοι θα είχαν επισκεπτήριο. Τρεις σύζυγοι, μετά τη λήξη του επισκεπτηρίου, φεύγοντας θα κρατούσαν το χάρτινο μπουκέτο κι αυτό θα τους έδινε το κουράγιο να μην τα παρατήσουν, να μην τους αφήσουν. Γιατί το χάρτινο μπουκέτο δεν μαραίνεται. Ανθίζει νοερά όσο ο σπόρος της αγάπης ποτίζεται με υποστήριξη, κατανόηση και συμπαράσταση. Αυτά τα έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη όχι μόνο οι άνθρωποι πίσω από τα σίδερα αλλά και οι δικοί τους κι όλοι μας.
.
Ένας μαθητής δεν είχε κανένα για να χαρίσει τη ζωγραφιά του και μου την αφιέρωσε. Ήταν από τις πιο συγκινητικές στιγμές της καριέρας μου!
Κλείνοντας αυτή την αναδρομή, ξανάκουσα εκείνο το τραγούδι που σαν μάθημα και ψυχαγωγία μαζί αντιλάλησε στους τοίχους της τάξης τους. Τελικά, το να ερωτεύεσαι είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να αποφύγει, όποιο κι αν είναι το αντικείμενο του έρωτά του. Αυτό δεν λέγεται «Ζωή»;
Γκέλη Ντήλια
Καθηγήτρια Αγγλικών - εθελόντρια εκπαιδεύτρια ενηλίκων σε Καταστήματα Κράτησης
