Κατατέθηκε με αιτιολογική έκθεση το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο το οποίο ρυθμίζει θέματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων έως και την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ).
Εκτός άλλων προβλέπονται μειωμένες προθεσμίες για το δημόσιο πέραν των οποίων ο φάκελος μιας περιβαλλοντικής μελέτης θα θεωρείται πλήρης και η διαδικασία θα προχωρά άμεσα έως την έκδοση ΑΕΠΟ. Διευκολύνεται η ανανέωση περιβαλλοντικών όρων, ενώ αυξάνεται και η διάρκεια ισχύος τους. Για έργα και δραστηριότητες που εφαρμόζονται πρότυπα ποιότητας (EMAS, ISO 14001) η διάρκεια ισχύος παρατείνεται για όσο ισχύει και το πρότυπο ποιότητας.
Αυτά είναι θετικά καθώς η πλειονότητα των περιβαλλοντικών μελετών (ΜΠΕ/ΣΜΠΕ/Προκαταρκτικές) είναι ποιοτικά επαρκείς από την τεχνική κοινότητα σε έργα των κατηγοριών Α1 και Α2. Σε έργα κατηγορίας Β η διαδικασία είναι προτυποποιημένη και απλή. Επίσης εκεί που εφαρμόζονται τα παραπάνω πρότυπα ποιότητας (EMAS, ISO 14001) οι επιχειρήσεις έχουν εσωτερικό και εξωτερικό έλεγχο ως προς τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και κινδύνους).
Παρά τα παραπάνω θετικά μέτρα ως προς την επιτάχυνση επενδύσεων και τη μείωση γραφειοκρατικών χρόνων και κόστους θα πρέπει να τονιστούν τα εξής:
1. Θα πρέπει να δοθεί βάρος στο θέμα στελέχωσης των υπηρεσιών - τουλάχιστον των Περιφερειακών - καθώς εκεί παρατηρείται υποστελέχωση και κυρίως γι' αυτούς τους λόγους καθυστέρησε η έκδοση αποφάσεων τα τελευταία έτη.
Ακόμα και μετά τη λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΜ - eprm.ypen.gr ) οι φάκελοι περιβαλλοντικών μελετών εν αναμονή είναι αρκετοί αν όχι υπέρογκοι και αναμένεται ο έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
2. Για πολλά έργα της Α2 κατηγορίας ενώ οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι δεδομένοι (και θα μπορούσαν να μεταπέσουν στην κατηγορία Β προς αποσυμφόρηση των υπηρεσιών) αυτή τη στιγμή ζητείται ογκώδης φάκελος ΜΠΕ της κατηγορίας Α2 με χρονοβόρες διαδικασίες διαβούλευσης, γνωμοδοτήσεων και λοιπών διαδικασιών έως και την έκδοση απόφασης.
Είναι δεδομένο πως για έργα με κατά κοινή αποδοχή γνωστούς κινδύνους οι περιβαλλοντικοί όροι θα πρέπει να δίνονται ως στα έργα της κατηγορίας Β (Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις) και οι υπηρεσίες να επιφορτίζονται το βάρος των ελέγχων έπειτα.
Έτσι και ο ρόλος των υπηρεσιών θα αναβαθμιστεί σε πραγματικά ουσιώδη, όχι απλά στον έλεγχο ενός φακέλου αλλά στη πραγματική τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Για έργα τα οποία χρίζουν ιδιαίτερης μελέτης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ακολουθείται η διαδικασία της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προς αποφυγή ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων.
Το σχέδιο Νόμου:
http://www.ypeka.gr/Portals/0/Files/ypourgeio/Grafeio%20Typou/20200424-Master.pdf
Η αιτιολογική έκθεση:
http://www.ypeka.gr/Portals/0/Files/ypourgeio/Grafeio%20Typou/20200424-Aitiologikh%20Master.pdf
Λάμπρος Καρούντζος
Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc
Εκτός άλλων προβλέπονται μειωμένες προθεσμίες για το δημόσιο πέραν των οποίων ο φάκελος μιας περιβαλλοντικής μελέτης θα θεωρείται πλήρης και η διαδικασία θα προχωρά άμεσα έως την έκδοση ΑΕΠΟ. Διευκολύνεται η ανανέωση περιβαλλοντικών όρων, ενώ αυξάνεται και η διάρκεια ισχύος τους. Για έργα και δραστηριότητες που εφαρμόζονται πρότυπα ποιότητας (EMAS, ISO 14001) η διάρκεια ισχύος παρατείνεται για όσο ισχύει και το πρότυπο ποιότητας.
Αυτά είναι θετικά καθώς η πλειονότητα των περιβαλλοντικών μελετών (ΜΠΕ/ΣΜΠΕ/Προκαταρκτικές) είναι ποιοτικά επαρκείς από την τεχνική κοινότητα σε έργα των κατηγοριών Α1 και Α2. Σε έργα κατηγορίας Β η διαδικασία είναι προτυποποιημένη και απλή. Επίσης εκεί που εφαρμόζονται τα παραπάνω πρότυπα ποιότητας (EMAS, ISO 14001) οι επιχειρήσεις έχουν εσωτερικό και εξωτερικό έλεγχο ως προς τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και κινδύνους).
Παρά τα παραπάνω θετικά μέτρα ως προς την επιτάχυνση επενδύσεων και τη μείωση γραφειοκρατικών χρόνων και κόστους θα πρέπει να τονιστούν τα εξής:
1. Θα πρέπει να δοθεί βάρος στο θέμα στελέχωσης των υπηρεσιών - τουλάχιστον των Περιφερειακών - καθώς εκεί παρατηρείται υποστελέχωση και κυρίως γι' αυτούς τους λόγους καθυστέρησε η έκδοση αποφάσεων τα τελευταία έτη.
Ακόμα και μετά τη λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΜ - eprm.ypen.gr ) οι φάκελοι περιβαλλοντικών μελετών εν αναμονή είναι αρκετοί αν όχι υπέρογκοι και αναμένεται ο έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
2. Για πολλά έργα της Α2 κατηγορίας ενώ οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι δεδομένοι (και θα μπορούσαν να μεταπέσουν στην κατηγορία Β προς αποσυμφόρηση των υπηρεσιών) αυτή τη στιγμή ζητείται ογκώδης φάκελος ΜΠΕ της κατηγορίας Α2 με χρονοβόρες διαδικασίες διαβούλευσης, γνωμοδοτήσεων και λοιπών διαδικασιών έως και την έκδοση απόφασης.
Είναι δεδομένο πως για έργα με κατά κοινή αποδοχή γνωστούς κινδύνους οι περιβαλλοντικοί όροι θα πρέπει να δίνονται ως στα έργα της κατηγορίας Β (Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις) και οι υπηρεσίες να επιφορτίζονται το βάρος των ελέγχων έπειτα.
Έτσι και ο ρόλος των υπηρεσιών θα αναβαθμιστεί σε πραγματικά ουσιώδη, όχι απλά στον έλεγχο ενός φακέλου αλλά στη πραγματική τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Για έργα τα οποία χρίζουν ιδιαίτερης μελέτης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ακολουθείται η διαδικασία της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προς αποφυγή ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων.
Το σχέδιο Νόμου:
http://www.ypeka.gr/Portals/0/Files/ypourgeio/Grafeio%20Typou/20200424-Master.pdf
Η αιτιολογική έκθεση:
http://www.ypeka.gr/Portals/0/Files/ypourgeio/Grafeio%20Typou/20200424-Aitiologikh%20Master.pdf
Λάμπρος Καρούντζος
Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc