Ανάλογα με την πρωιμότητα της θέσεως που είναι ο ελαιώνας, προχωράει η διαμόρφωση και ο διαχωρισμός των ανθοταξιών.
Τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη έξαρση το έτος 2018, παρατηρήθηκαν σοβαρές ζημιές στον ελαιόκαρπο λόγω εκτεταμένων προσβολών από το μύκητα του γλοιοσπορίου, σε ολόκληρη την Ελλάδα και την Αργολίδα. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα τόσο την υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελαιολάδου και των βρώσιμων ελιών όσο και την ύπαρξη ποσοτικής ζημιάς λόγω καρπόπτωσης.
Όμως, και την περυσινή χρονιά (2019) με μικρότερη ένταση, εντοπίστηκαν προσβολές από το μύκητα αυτό από το Σεπτέμβριο και μετά, λόγω των συνθηκών αυξημένης υγρασίας και αέρα που επικράτησαν. Προσβεβλημένοι καρποί παρατηρήθηκαν σε ελαιώνες της Αργολίδας από τέλος Αυγούστου (Εικ. 1,2,3).
Επομένως διαχείμασε αρκετό μόλυσμα του μύκητα είτε στους προσβεβλημένους μουμιοποιημένους καρπούς πάνω στα ελαιόδεντρα ή σε αυτούς που έπεσαν στο έδαφος. Με το μόλυσμα αυτό αρχίζει η προσβολή της νέας βλάστησης. Ο κίνδυνος προσβολής των ανθέων είναι αυξημένος γιατί οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν αυτή την περίοδο είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές.
Συγκεκριμένα η ανάπτυξη του μύκητα ευνοείται και η σοβαρότητα της προσβολής είναι μεγαλύτερη, όταν η υγρασία είναι υψηλή και η θερμοκρασία μεταξύ 10-25ο C, κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν αυτό το χρονικό διάστημα στην Αργολίδα. Στη συνέχεια μέσω του αέρα το μόλυσμα μεταφέρεται στα άνθη και τα φύλλα.
Η ανθοφορία είναι το πιο κρίσιμο στάδιο για την εγκατάσταση και εξάπλωση του μύκητα γιατί στο στάδιο αυτό συμβαίνουν οι πρωτογενείς μολύνσεις που αποτελούν τη βάση για τη διασπορά του μύκητα. Όπως λοιπόν έχουμε επισημάνει οι απαραίτητοι ψεκασμοί όπου υπάρχει ιστορικό παλαιότερης προσβολής θα πρέπει να ξεκινήσουν από την άνοιξη και εφόσον υπάρξει ανάγκη να συνεχιστούν και το Φθινόπωρο.
Η εμφάνιση της ασθένειας φαίνεται να συνδέεται με την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, δηλαδή με τις βροχοπτώσεις και την υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία κατά περιόδους. Για αυτό οι παραγωγοί πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση της ασθένειας που δεν δημιουργούσε προβλήματα στην ελαιοπαραγωγή της Αργολίδας πριν από το 2016.
Τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη έξαρση το έτος 2018, παρατηρήθηκαν σοβαρές ζημιές στον ελαιόκαρπο λόγω εκτεταμένων προσβολών από το μύκητα του γλοιοσπορίου, σε ολόκληρη την Ελλάδα και την Αργολίδα. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα τόσο την υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελαιολάδου και των βρώσιμων ελιών όσο και την ύπαρξη ποσοτικής ζημιάς λόγω καρπόπτωσης.
Όμως, και την περυσινή χρονιά (2019) με μικρότερη ένταση, εντοπίστηκαν προσβολές από το μύκητα αυτό από το Σεπτέμβριο και μετά, λόγω των συνθηκών αυξημένης υγρασίας και αέρα που επικράτησαν. Προσβεβλημένοι καρποί παρατηρήθηκαν σε ελαιώνες της Αργολίδας από τέλος Αυγούστου (Εικ. 1,2,3).
Επομένως διαχείμασε αρκετό μόλυσμα του μύκητα είτε στους προσβεβλημένους μουμιοποιημένους καρπούς πάνω στα ελαιόδεντρα ή σε αυτούς που έπεσαν στο έδαφος. Με το μόλυσμα αυτό αρχίζει η προσβολή της νέας βλάστησης. Ο κίνδυνος προσβολής των ανθέων είναι αυξημένος γιατί οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν αυτή την περίοδο είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές.
Συγκεκριμένα η ανάπτυξη του μύκητα ευνοείται και η σοβαρότητα της προσβολής είναι μεγαλύτερη, όταν η υγρασία είναι υψηλή και η θερμοκρασία μεταξύ 10-25ο C, κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν αυτό το χρονικό διάστημα στην Αργολίδα. Στη συνέχεια μέσω του αέρα το μόλυσμα μεταφέρεται στα άνθη και τα φύλλα.
Η ανθοφορία είναι το πιο κρίσιμο στάδιο για την εγκατάσταση και εξάπλωση του μύκητα γιατί στο στάδιο αυτό συμβαίνουν οι πρωτογενείς μολύνσεις που αποτελούν τη βάση για τη διασπορά του μύκητα. Όπως λοιπόν έχουμε επισημάνει οι απαραίτητοι ψεκασμοί όπου υπάρχει ιστορικό παλαιότερης προσβολής θα πρέπει να ξεκινήσουν από την άνοιξη και εφόσον υπάρξει ανάγκη να συνεχιστούν και το Φθινόπωρο.
Η εμφάνιση της ασθένειας φαίνεται να συνδέεται με την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, δηλαδή με τις βροχοπτώσεις και την υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία κατά περιόδους. Για αυτό οι παραγωγοί πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση της ασθένειας που δεν δημιουργούσε προβλήματα στην ελαιοπαραγωγή της Αργολίδας πριν από το 2016.
Εικ.1: Νεκρωτικές κηλίδες χρώματος καστανού-πορτοκαλί οφειλόμενες σε προσβολή από γλοιοσπόριο
Επισημαίνουμε ότι, οι προσβολές από το Δάκο διευκολύνουν τις δευτερογενείς προσβολές από το παθογόνο. Όμως, σύμφωνα με επιστημονικές ανακοινώσεις, η προσβολή του ελαιόκαρπου από εχθρούς όπως ο Δάκος, αποτελεί προαιρετικό παράγοντα εκδήλωσης της ασθένειας, καθώς ο μύκητας μπορεί να προσβάλει ώριμους καρπούς οι οποίοι δεν έφεραν κανένα τραυματισμό εξίσου αποτελεσματικά με καρπούς που είχαν προηγούμενα τραυματιστεί.
Συμπτώματα της ασθένειας παρατηρούνται αρχικά στα άνθη και συμβάλλουν στην περαιτέρω εξέλιξη και επέκταση της. Τα προσβεβλημένα άνθη γίνονται καστανά και αποξηραίνονται. Όταν οι προσβολές είναι έντονες σε πρώιμο στάδιο καρποφορίας, παρατηρείται καρπόπτωση. Στη συνέχεια στους προσβεβλημένους καρπούς εμφανίζονται νεκρωτικές κηλίδες με βύθιση της σάρκας και μουμιοποίηση (Εικ. 2,3)
Επισημαίνουμε ότι, οι προσβολές από το Δάκο διευκολύνουν τις δευτερογενείς προσβολές από το παθογόνο. Όμως, σύμφωνα με επιστημονικές ανακοινώσεις, η προσβολή του ελαιόκαρπου από εχθρούς όπως ο Δάκος, αποτελεί προαιρετικό παράγοντα εκδήλωσης της ασθένειας, καθώς ο μύκητας μπορεί να προσβάλει ώριμους καρπούς οι οποίοι δεν έφεραν κανένα τραυματισμό εξίσου αποτελεσματικά με καρπούς που είχαν προηγούμενα τραυματιστεί.
Συμπτώματα της ασθένειας παρατηρούνται αρχικά στα άνθη και συμβάλλουν στην περαιτέρω εξέλιξη και επέκταση της. Τα προσβεβλημένα άνθη γίνονται καστανά και αποξηραίνονται. Όταν οι προσβολές είναι έντονες σε πρώιμο στάδιο καρποφορίας, παρατηρείται καρπόπτωση. Στη συνέχεια στους προσβεβλημένους καρπούς εμφανίζονται νεκρωτικές κηλίδες με βύθιση της σάρκας και μουμιοποίηση (Εικ. 2,3)
Για την αντιμετώπιση της ασθένειας οι εγκεκριμένες δραστικές από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ), ανήκουν στις ομάδες των γουανιδικών, διθειακαρβαμιδικών, στρομπιλουρινών, τριαζολών και χαλκούχων. Περισσότερες πληροφορίες για τα εγκεκριμένα σκευάσματα μπορεί να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://wwww.minagric.gr/syspest/syspest_menu.aspx
Εφόσον κριθεί απαραίτητο, οι ψεκασμοί θα επαναληφθούν το φθινόπωρο με την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών. Η περίοδος του φθινοπώρου θεωρείται κρίσιμη για τις μολύνσεις επειδή οι περιβαλλοντικές συνθήκες (υγρασία, θερμοκρασία) είναι ευνοϊκές για την ταχεία ανάπτυξη του μύκητα μέσα στον καρπό.
Όμως, θα πρέπει να γίνεται εναλλαγή των διαθέσιμων εγκεκριμένων δραστικών ουσιών προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη ανθεκτικών πληθυσμών του παθογόνου.
Επιπλέον, σας ενημερώνουμε ότι, οι καιρικές συνθήκες (υγρασία, θερμοκρασία ) αυτή την περίοδο ευνοούν τις πρωτογενείς μολύνσεις και από το κυκλοκόνιο. Πρόκειται για μύκητα που προσβάλλει κυρίως τα φύλλα της ελιάς, προκαλώντας τις χαρακτηριστικές κηλίδες στην πάνω επιφάνεια που μοιάζουν με «μάτια παγωνιού». Σε περιοχές που λόγω μικροκλίματος υπάρχει υψηλή σχετική υγρασία, συνθήκη που είναι απαραίτητη για την προσβολή, παρατηρείται αποφύλλωση των ελιών. Ο ψεκασμός κατά του γλοιοσπορίου μπορεί να συμβάλει και στην αντιμετώπιση του κυκλοκόνιου
Οι ψεκασμοί θα πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας του σκευάσματος (δοσολογία, τρόπο και χρόνο εφαρμογής, μέγιστο αριθμό εφαρμογών, προφυλάξεις κ.λ.π.) και να τηρούνται τα μέτρα ασφάλειας του ψεκαστή.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ελαιοκαλλιεργητές μπορούν να ανατρέχουν στο φυλλάδιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου για το γλοιοσπόριο που υπάρχει ηλεκτρονικά στο διαδίκτυο και είναι διαθέσιμο σε έντυπη μορφή από την Υπηρεσία μας, καθώς και στο 106078/16292/15-04-2019 Δελτίο Τύπου της Υπηρεσίας μας.
Με εντολή Περιφερειάρχη
Παναγιώτη Νίκα
Ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας
Δημήτριος Δήμου
Γεωπόνος
