Το πολυδιαφημισμένο νομοσχέδιο επιχειρεί μια νεοσυντηρητική οπισθοδρόμηση στην εκπαίδευση κι είναι βγαλμένο από το χρονοντούλαπο των νόμων της ΝΔ, των αρχών της δεκαετίας του 90 (τότε που επανέφεραν τις γραπτές εξετάσεις ανά εξάμηνο στο δημοτικό σχολείο). Ξέθαψαν ακόμη και την επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στους τίτλους των μαθητών, για να δείξουν στο συντηρητικό ακροατήριό τους ότι αυτό που πρωτίστως τους ενδιαφέρει είναι η "τάξη" και η "πειθαρχία" και δευτερευόντως ή και καθόλου η ουσιαστική διαδικασία της μάθησης και της Παιδείας.
Εν μέσω πανδημίας, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δείχνουν το νεοσυντηρητικό τους πρόσωπο, αφού φοβούνται τον ουσιαστικό διάλογο και την κρίση του εκπαιδευτικού κόσμου, για το νομοσχέδιό τους κι επιμένουν να το ψηφίσουν τώρα που τα σχολεία είναι κλειστά, τώρα που ισχύουν οι περιορισμοί για τις συγκεντρώσεις, πιστεύοντας πως έτσι δεν θα έχουν αντιδράσεις.
Δεν είχαμε καμιά αμφιβολία, ως παράταξη, ότι οι προτάσεις της κυβέρνησης της ΝΔ δεν θα ήταν τίποτε άλλο από μια συρραφή διατάξεων, από διάφορους νόμους του παρελθόντος και τίποτε, το πραγματικά αναγκαίο, που να ανταποκρίνεται στη σημερινή συγκυρία, δεν θα υπήρχε. Κι αυτό γιατί η Νέα Δημοκρατία, ως κόμμα, πάντα πολέμησε ή ήταν αντίθετη σε όλες τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση και τίποτε το καινοτόμο δεν νομοθέτησε κατά τη μακρόχρονη κυβερνητική της θητεία.
Ήταν αντίθετη με τα Παιδαγωγικά Τμήματα, με την κατάργηση του επιθεωρητή, με τον Ν.1566/1985 που εισήγαγε τις ειδικότητες στο δημοτικό σχολείο, με το ολοήμερο δημοτικό και νηπιαγωγείο, με τα σχολεία ΕΑΕΠ, με τα νέα αναλυτικά προγράμματα που καθιέρωναν την περιβαλλοντική αγωγή, την αγωγή υγείας κλπ. Ήταν αντίθετη με ό,τι προσπαθούσε να αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες και να δώσει τη δυνατότητα στα παιδιά των φτωχότερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων τη δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση.
Αυτό φαίνεται, πέρα από τις διατάξεις του νομοσχεδίου, και τώρα στην καθημερινότητά μας, όπου δυο μήνες μετά το κλείσιμο των σχολείων δεν έχει δώσει ακόμα ούτε ένα φορητό υπολογιστή στα παιδιά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων για να μπορούν να μετέχουν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και περιορίζεται σε τηλεοπτικές φιέστες της Υπουργού Παιδείας, χωρίς κανένα απολύτως αντίκρυσμα.
Είναι δε χαρακτηριστική, η κυβερνητική αμηχανία και η έλλειψη σχεδίου, καθώς ούτε μια διάταξη για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν έχει περιληφθεί στο νομοσχέδιο, παρά το γεγονός πως η εκπαίδευση ουσιαστικά λειτουργεί αυτό το διάστημα μόνο με αυτόν τον τρόπο. Οι «αντιγραφείς» δυσκολεύονται να λειτουργήσουν, όταν δεν έχουν διαθέσιμα «σκονάκια» από το παρελθόν!
Συγκεκριμένα με το σχέδιο νόμου του Υ.ΠΑΙ.Θ.:
Ø Επιχειρείται πιλοτικά η δοκιμαστική προσθήκη νέων θεματικών κύκλων στο Νηπιαγωγείο και στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα του Δημοτικού με σκοπό την ενίσχυση της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές. Με υπουργική απόφαση θα ορίζονται η χρονική διάρκεια εφαρμογής, οι σχολικές μονάδες και το ωρολόγιο πρόγραμμα αυτών, οι ειδικότητες εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία των νέων ενοτήτων, ο τρόπος αξιολόγησης των μαθητών και κάθε σχετικό θέμα. Από τις δήθεν καινοτόμες αυτές θεματικές, οι περισσότερες είναι ενταγμένες εδώ και χρόνια στις σχολικές μονάδες είτε στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης είτε στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγωγής υγείας, πολιτιστικών και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που εκπονούνται σε ετήσια βάση από τους/τις εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με τους υπευθύνους των Διευθύνσεων Π.Ε.. Επικίνδυνα προβληματικό είναι όμως το ενδεχόμενο περικοπής και άλλων ωρών διδασκαλίας διδακτικών αντικειμένων που πραγματοποιούνται από τον δάσκαλο της τάξης, γιατί σε συνδυασμό με τη μείωση του ωραρίου των σχολείων από τη συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ η οποία διατηρείται από την κυβέρνηση της ΝΔ, οδηγούν σε περικοπή πολλών θέσεων εργασίας και ανοίγουν τον δρόμο σε μετακινήσεις εκπαιδευτικών ΠΕ70 σε περισσότερα σχολεία, προκειμένου να καλύψουν το εργασιακό τους ωράριο.
Ø Προβλέπεται η πιλοτική εφαρμογή ενασχόλησης μαθητών νηπιαγωγείων με την αγγλική γλώσσα μέσω δραστηριοτήτων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι μαθητές αλληλεπιδρούν με εκπαιδευτικό ΠΕ06-Αγγλικής γλώσσας, παρουσία νηπιαγωγού. Με την ίδια απόφαση ορίζονται η χρονική διάρκεια εφαρμογής της πιλοτικής δράσης, η διάρκεια ενασχόλησης των μαθητών με την αγγλική γλώσσα, ο αριθμός και η γεωγραφική κατανομή των σχολικών μονάδων στις οποίες εισάγεται πιλοτικά η ενασχόληση αυτή και ρυθμίζεται κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων της οργάνωσης και υλοποίησης σχετικών επιμορφωτικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων.
Σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, τονίζουν ότι το Νηπιαγωγείο είναι η πρώτη αλλά και η σημαντικότερη βαθμίδα της εκπαίδευσης, καθώς είναι η πρώτη επαφή του νηπίου με το σχολείο, η οποία καθορίζει και τη διαμόρφωση θετικής ή αρνητικής σχέσης με το σχολικό περιβάλλον και τη γνώση γενικότερα. Οι εμπειρίες των παιδιών στην προσχολική ηλικία δεν επηρεάζουν μόνο την κατοπινή σχολική διαδρομή τους, αλλά ολόκληρη τη ζωή τους, για αυτό είναι σημαντικό να έχουν πολλαπλές μαθησιακές ευκαιρίες, να αναπτύσσουν θετικές σχέσεις με άλλα νήπια & ενηλίκους, να εξερευνούν ενδιαφέροντα περιβάλλοντα, όπου έχουν πολλά πράγματα να κάνουν και να μάθουν.
Η μάθηση τον 21ο αιώνα, όπως τονίζεται στον νέο οδηγό σπουδών του νηπιαγωγείου του 2014, δεν μπορεί να στηρίζεται σε προγράμματα σπουδών που οργανώνονται, αποκλειστικά, σύμφωνα με τα γνωστικά αντικείμενα. Τα παιδιά χρειάζεται να αναπτύξουν ικανότητες «κλειδιά» που θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν μια θετική στάση απέναντι στη μάθηση, ώστε να είναι σε θέση να μαθαίνουν και να εξελίσσονται καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Συγκεκριμένα, τα σύγχρονα προγράμματα σπουδών καλούνται να εφοδιάσουν τους μαθητές με τις απαραίτητες ικανότητες, τις οποίες «…χρειάζονται οι πολίτες για την προσωπική τους ολοκλήρωση, την κοινωνική ένταξη, την ενεργό συμμετοχή». Οι ικανότητες αυτές αποτελούν έναν συνδυασμό γνώσεων, δεξιοτήτων, αξιών και στάσεων.
Η επικοινωνία, η δημιουργική και κριτική σκέψη, η προσωπική ταυτότητα και η αυτονομία, είναι οι ικανότητες που προωθεί το νέο πρόγραμμα σπουδών και ορίζονται από την εθνική και ευρωπαϊκή στρατηγική για την Παιδεία.
Το πρόγραμμα σπουδών στο νηπιαγωγείο όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο, στα χέρια των νηπιαγωγών, διαμορφώνοντας ένα κοινό πλαίσιο για τη μάθηση και τη διδασκαλία, δίνοντας όμως και την ευκαιρία να οργανωθούν δράσεις που πηγάζουν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών, που απαντούν στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους.
Η εφαρμογή του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαίσιου Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ), το 2002, αποτέλεσε μια σημαντική προσπάθεια μετάβασης της ελληνικής εκπαίδευσης στη φιλοσοφία των σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών, που προωθούν την ιδέα της ολιστικής αντίληψης του κόσμου από τα παιδιά, τον κοινωνικό χαρακτήρα της γνώσης, τη σημασία της βιωματικής μάθησης, τον ρόλο της διαμορφωτικής αξιολόγησης και τη δημιουργική αξιοποίηση της τεχνολογίας στη ζωή και την εκπαίδευση των ατόμων. Στο πρόγραμμα σπουδών του νηπιαγωγείου υπάρχει η τεχνολογία ΤΠΕ και η φυσική αγωγή ως μαθησιακές περιοχές, άρα δεν είναι κάτι νέο, που θα προστεθεί.
Είναι φανερό ότι επιχειρείται η αλλαγή της φιλοσοφίας του προγράμματος και ο κατακερματισμός του σε γνωστικά αντικείμενα ανεξάρτητα μεταξύ τους στη διδασκαλία.
Η αλλαγή όμως του αναλυτικού προγράμματος στο νηπιαγωγείο και ο κατακερματισμός του προγράμματος σε διδακτικά αντικείμενα, δεν αποτελεί εξέλιξη στην εκπαίδευση των παιδιών, παραγκωνίζει τις ανάγκες τους, τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους, χωρίς να βασίζεται σε σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα.
Τα παιδιά του νηπιαγωγείου διανύουν την πιο κρίσιμη περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι αναπτύσσουν όχι τόσο τις γνωστικές δεξιότητές τους, αλλά τον συναισθηματικό τους κόσμο, τη γλώσσα και τη νοημοσύνη τους, με τρόπους που δεν μπορούν να αναπληρωθούν αργότερα. Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν πώς να μαθαίνουν, χρειάζεται η ανάπτυξη της επικοινωνίας, της δημιουργικής, κριτικής σκέψης, των κοινωνικών ικανοτήτων. Απαιτείται ο σεβασμός στην ανομοιογένεια στους χώρους της εκπαίδευσης, η αναγνώριση του διαφορετικού μαθησιακού προφίλ, που μπορεί να έχει ένα παιδί και η εξασφάλιση ισοδύναμων ευκαιριών στη εκπαίδευση.
Δεν χρειάζεται ένα ακόμη αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, αλλά επιμόρφωση στην κατανόηση και την εφαρμογή αυτού, που ήδη υπάρχει. Δεν χρειάζονται τα αγγλικά σε αυτή την ηλικία, για να συμπληρωθούν οι δημιουργικές δράσεις στο πρόγραμμα σπουδών, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, αλλά η κατάκτηση της δικής μας γλώσσας.
Είναι πραγματικά τραγικό, χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση, το Υπουργείο Παιδείας να προχωρά σε τόσο σημαντικές αλλαγές, όταν η υλοποίηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης, στο σύνολο της χώρας, παραμένει ακόμα άπιαστο όνειρο. Η απόφαση της Συνόδου των Προέδρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων της Χώρας και των Κοσμητόρων των Πανεπιστημίων η οποία εξέφρασε την αντίθεσή της στην εισαγωγή εκπαιδευτικών ειδικοτήτων στα νηπιαγωγεία αποτελεί κόλαφο για το Υπουργείο Παιδείας.
Ø Αλλάζει η κατανομή του χρόνου ανά διδακτικό αντικείμενο στα τετραθέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία και αυξάνεται κατά μία ώρα η διδασκαλία των Αγγλικών στην Α’ και Β’ τάξη, ενώ περικόπτεται αντίστοιχα μία ώρα από τη διδασκαλία της Μελέτης Περιβάλλοντος. Η γελοία αναφορά στην αιτιολογική έκθεση πως «η τροποποίηση αυτή κρίνεται απαραίτητη, καθώς η μία ώρα την εβδομάδα δεν είναι αρκετή για την αποτελεσματική διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας και την εμπέδωσή της από τους μικρούς μαθητές της Α’ και της Β’ τάξης του Δημοτικού, ενώ η συνακόλουθη αναπροσαρμογή των ωρών διδασκαλίας της Μελέτης Περιβάλλοντος κρίνεται επαρκής για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων του μαθήματος.» εκθέτει για μια ακόμη φορά τους συντάκτες του νομοσχεδίου. Ποιοι αλήθεια είναι αυτοί που το έκριναν; Σε ποια δεδομένα στηρίχτηκαν; Ποια έρευνα έγινε; Ποια είναι τα πορίσματά της; Πού ανακοινώθηκαν;
Εάν η πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΑΙ.Θ. επιθυμούσε πραγματικά την ενίσχυση της διδασκαλίας της αγγλικής γλώσσας, δεν έχει παρά να εφαρμόσει το πρόγραμμα των σχολείων ΕΑΕΠ που κατάργησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπου προβλέπονταν περισσότερες ώρες αγγλικών στο δημοτικό σχολείο. Σημαντική, επίσης, θα ήταν η τελική πιστοποίηση της γνώσης της αγγλικής γλώσσας με Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας, το οποίο θα αποκτάται εντός του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος.
Ø Με το άρθρο «Συνολικός προγραμματισμός εκπαιδευτικού έργου και ομάδες δράσεων επαγγελματικής ανάπτυξης», το οποίο εμπλουτίζει επί τα χείρω, με ισχυροποίηση των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου, τον ν.4547/2018, του πρώην Υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, για τον προγραμματισμό και την αποτίμηση και του οποίου αποτελεί συνέχεια, συντάσσεται έκθεση στην οποία αναφέρονται οι τομείς, οι στόχοι, οι δράσεις και τα προγράμματα. Για τον σκοπό αυτό λαμβάνονται υπόψη από τον σύλλογο διδασκόντων τόσο η απολογιστική έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας του προηγούμενου σχολικού έτους όσο και οι παρατηρήσεις, προτάσεις και εκθέσεις της εξωτερικής αξιολόγησής της, καθώς και οι απόψεις του Σχολικού Συμβουλίου, δηλαδή με τη συμμετοχή του Συλλόγου Γονέων και εκπροσώπου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η έκθεση καταχωρίζεται στα πρακτικά του συλλόγου διδασκόντων και απόσπασμα της αναρτάται αμελλητί (!!) με ευθύνη του Διευθυντή στην ιστοσελίδα του Σχολείου, καθώς και σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή του ΙΕΠ στην οποία έχουν πρόσβαση τα στελέχη της εκπαιδευτικής ιεραρχίας, το ΙΕΠ και η αρχή διασφάλισης της ποιότητας στην Α/θμια και Β/θμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.).
Ø Με άρθρο που τιτλοφορείται «Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων», που, σαφώς, παραπέμπει στην αλήστου μνήμης εποχή της υπουργίας Αρβανιτόπουλου που συνάντησε τη δυναμική αντίδραση του κλάδου -το Π.Δ.152/2013 για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μένει για να συμπληρωθεί το παζλ- ορίζεται ότι η αυτοαξιολόγηση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου και λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις του Σχολικού Συμβουλίου. Η σχετική έκθεση καταχωρίζεται στα πρακτικά του Σ.Δ., στην ιστοσελίδα του σχολείου και στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, όπως και η έκθεση για τον Προγραμματισμό.
Ø Θεσμοθετείται η «Εξωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων». Πραγματοποιείται από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου, οι οποίοι διατυπώνουν τις παρατηρήσεις τους, τις προτάσεις υποστήριξης και βελτίωσης, οι οποίες αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Π.Ε.Κ.Ε.Σ. χωρίς αναφορές σε συγκεκριμένα σχολεία, καθώς και στην ειδική εφαρμογή των προηγούμενων άρθρων για τον Προγραμματισμό και την Αυτοαξιολόγηση. Το ΠΕ.Κ.Ε.Σ., αφού λάβει υπόψη τις ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις των σχολικών μονάδων, συντάσσει συνολική έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης για τη διαδικασία του προγραμματισμού και της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων της οικείας Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, η οποία αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας της Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε. ή/και του Ι.Ε.Π. αν κρίνεται και από τους δύο φορείς αναγκαίο.
Ø Από τη μελέτη των άρθρων για τον προγραμματισμό, την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας και την εξωτερική αξιολόγηση προκύπτει ότι σε κανένα σημείο των άρθρων αυτών, δεν γίνονται αναφορές και δεν αποσαφηνίζονται τόσο η έννοια όσο και ο σκοπός, τα χαρακτηριστικά και, σε τελική ανάλυση, η λογική και η φιλοσοφία που διέπουν τον χαρακτήρα της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας, όπως ρυθμίζονται με το σχέδιο νόμου.
Υπάρχει σαφέστατο έλλειμμα επιστημονικής θεμελίωσης. Οι διατάξεις κρίνονται ως αποσπασματικές επιλογές «κοπτικής – ραπτικής» που έχουν την αναφορά τους σε σχέδια νόμου άλλων εποχών και που δεν συνδέονται μεταξύ τους.
Υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος να εξελιχθεί η διαδικασία αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας σε γραφειοκρατικό γεγονός που συρρικνώνει και «αφυδατώνει» εντελώς κάθε νόημα αναζήτησης δημιουργικής ανατροφοδότησης του περιεχομένου της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο σχολείο.
Αποτελούν προσχηματικές και εντελώς αντιφατικές ρυθμίσεις ως προς τον χαρακτήρα και τη διάστασή τους, διοικητική και παιδαγωγική. Παραχωρούν τυπικά στον Σύλλογο Διδασκόντων το δικαίωμα της σύνταξης της ετήσιας έκθεσης του προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου, όμως σε άλλες διατάξεις, γίνεται λόγος για θεματικούς άξονες αναφοράς του συλλογικού προγραμματισμού και των σχεδιαζόμενων δράσεων και ερευνητικών προγραμμάτων, οι οποίες δύναται να καθορίζονται με απόφαση του Υ.ΠΑΙ.Θ., που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε. και του Ι.Ε.Π.
Η εμπλοκή του Συντονιστή εκπαιδευτικού έργου, με τον τρόπο που προβλέπεται, στη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας θα μετατρέψει τη σχέση Συντονιστή-Σχολείου-Εκπαιδευτικών από σχέση κριτικού φίλου συνεργάτη και συμπαραστάτη του εκπαιδευτικού έργου σε σχέση εξωτερικού ελεγκτή της παιδαγωγικής λειτουργίας του σχολείου.
Ø Κάθε σχολική μονάδα από το σχολικό έτος 2020-2021 οφείλει να έχει εγκεκριμένο εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος συντάσσεται ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή, με τη συμμετοχή του συλλόγου διδασκόντων, του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και εκπροσώπου του οικείου δήμου. Ο εσωτερικός κανονισμός εγκρίνεται από τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού έργου και τον Διευθυντή Εκπαίδευσης.
Η ύπαρξη κανονισμού λειτουργίας του σχολείου και οριοθέτησης των σχέσεων των εμπλεκόμενων φορέων (σχολικής κοινότητας, γονέων και τοπικής αυτοδιοίκησης) στην εκπαιδευτική διαδικασία, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο το οποίο αποτρέπει τη δημιουργία δυσάρεστων καταστάσεων οι οποίες μπορεί να προέρχονται από άγνοια, παρερμηνεία ή και λανθασμένη εικόνα κάποιων για τον ρόλο τους.
Η νέα διάταξη για τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας δεν είναι βέβαια τόσο νέα, αφού είχε περιληφθεί το 2011 σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας με τίτλο: «Αναδιάρθρωση των περιφερειακών υπηρεσιών διοίκησης της εκπαίδευσης (31/03/2011). Υπάρχει, όμως, η σημαντική διαφορά ότι, ενώ σε εκείνο το σχέδιο νόμου η εφαρμογή του κανονισμού επαφίονταν στην αρμοδιότητα του Συλλόγου Διδασκόντων και του Διευθυντή του Σχολείου, τώρα με τις νέες διατάξεις η έγκρισή του γίνεται αποκλειστικά με απόφαση του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου και του Διευθυντή Εκπαίδευσης, γεγονός που, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή στη σύνταξή του των συλλόγων γονέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αποδεικνύει τη σαφή υποτίμηση του ρόλου του Συλλόγου Διδασκόντων, αλλά και τον προσανατολισμό του Υ.ΠΑΙ.Θ. για τον ασφυκτικό διοικητικό έλεγχο της εκπαίδευσης.
Ø Με απόφαση του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή και πρόταση του Συλλόγου Διδασκόντων ορίζονται στην αρχή κάθε σχολικού έτους δύο εκπαιδευτικοί εμπιστοσύνης, ο αριθμός των οποίων μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με τον αριθμό των οργανικών θέσεων των εκπαιδευτικών και το μαθητικό δυναμικό της σχολικής μονάδας και οι οποίοι αναλαμβάνουν την ευθύνη συγκεκριμένων τμημάτων και τάξεων μαθητών. Επιμορφώνονται σε περιοδική βάση από το ΙΕΠ και τους Συντονιστές. Ενεργούν όποτε τους ζητηθεί ή με δική τους πρωτοβουλία, όταν υποπέσει στην αντίληψη τους κατάσταση η οποία χρήζει ιδιαίτερης αντιμετώπισης και ασκούν τα καθήκοντα τους συμπληρωματικά, χωρίς να υποκαθιστούν τις αρμοδιότητες του Συλλόγου Διδασκόντων, του Διευθυντή και του Συντονιστή.
Σε ό,τι αφορά τον θεσμό αυτό, είναι απόλυτα βέβαιο πως είναι καταδικασμένος σε πλήρη αποτυχία, καθώς και ο πλέον αδαής μπορεί να αντιληφθεί ότι για τους μικρούς μαθητές του δημοτικού σχολείου, το κυρίαρχο πρόσωπο που εμπιστεύονται είναι ο δάσκαλος της τάξης τους και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει με διοικητικές πράξεις. Η εμπιστοσύνη «χτίζεται» και δεν προκύπτει από ανάθεση.
Ο όρος «εκπαιδευτικός εμπιστοσύνης» είναι εντελώς άστοχος και προσβλητικός προς το σύνολο των υπόλοιπων εκπαιδευτικών. Είναι πολύ πιθανό πως, σε περίπτωση που προκύψουν οι διαδικασίες ανάληψης των συγκεκριμένων καθηκόντων του, όπως αυτές ορίζονται, το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για την ανάληψη αυτής της θέσης να είναι ανύπαρκτο. Υπάρχει έντονος κίνδυνος να δημιουργηθούν εντάσεις και αντιπαλότητες μεταξύ μελών της εκπαιδευτικής ενότητας του σχολείου και με δεδομένο ότι η ανάληψη αυτής της ευθύνης γίνεται ύστερα από πρόταση του Συντονιστή του εκπαιδευτικού έργου, υπάρχει το ενδεχόμενο να αποσταθεροποιηθούν και να προκληθούν ανάλογες εντάσεις και στη σχέση του Συντονιστή με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου.
Επιπλέον, το γεγονός ότι για την άσκηση των συγκεκριμένων καθηκόντων του, δεν έχουν προβλεφθεί ουσιαστικά κίνητρα διοικητικού και παιδαγωγικού περιεχομένου, όπως μείωση ωραρίου αλλά και ρυθμίσεις στο ωρολόγιό του πρόγραμμα, είναι αναπόφευκτο ότι θα καταστήσει τον συγκεκριμένο θεσμό εντελώς ανεδαφικό και δυσλειτουργικό.
Οι αρμοδιότητες, όμως, όπως και οι λόγοι οι οποίοι θεωρητικά αναφέρονται ως παράγοντες αναγκαιότητας θεσμοθέτησής του έχουν βάση εξαιτίας της εμφάνισης στα σχολεία νέων φαινομένων, όπως η ενδοσχολική βία, η παραβατικότητα, ο κοινωνικός ρατσισμός κλπ. Για τον λόγο αυτό είναι ουσιαστικότερη η συλλογική ομάδα διαχείρισης κρίσεων και ψυχικής υγείας σε κάθε σχολείο με τον συντονισμό του Διευθυντή του σχολείου. Η ομάδα αυτή θα μπορεί να έχει τη συνεργασία του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, επιστημονικών φορέων, καθώς και κοινωνικών υπηρεσιών, όπως και εξειδικευμένων ειδικών επιστημόνων σε θέματα ψυχικής υγείας, έτσι ώστε τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και διεπιστημονικά.
Ø Προβλέπεται διπλή μοριοδότηση εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας για την ένταξη στους αξιολογικούς πίνακες αναπληρωτών με ανώτατο όριο τις 120 μονάδες, ως εξής: Από μία μονάδα ανά μήνα πραγματικής εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας έως 120 μήνες και από δύο μονάδες ανά μήνα σε δυσπρόσιτες περιοχές ή σε σχολικές μονάδες καταστημάτων κράτησης έως 60 μήνες.
Το θετικό αυτό μέτρο έρχεται να αναιρέσει, η αύξηση της ποινής, παραγνωρίζοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, στις παρακάτω περιπτώσεις:
Εκπαιδευτικοί και μέλη Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π., οι οποίοι προσλαμβάνονται στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προσωρινοί αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και δεν αναλαμβάνουν υπηρεσία ή αναλαμβάνουν υπηρεσία και στη συνέχεια παραιτούνται, αποκλείονται από τις προσλήψεις κατά το σχολικό έτος που διανύεται κατά την ανακοίνωση της πρόσληψης, καθώς και κατά το επόμενο σχολικό έτος.
Εκπαιδευτικός ή μέλος Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π., που προσλαμβάνεται ως αναπληρωτής σε κενό με την ειδική πρόσκληση, ύστερα από την αίτηση-δήλωση συμμετοχής του και δεν αναλαμβάνει υπηρεσία ή αναλαμβάνει υπηρεσία και στη συνέχεια παραιτείται, αποκλείεται από τις προσλήψεις κατά το σχολικό έτος που διανύεται κατά την ανακοίνωση της πρόσληψης, καθώς και κατά τα δύο επόμενα σχολικά έτη.
Επίσης, καταργείται η διάταξη της περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 66 του ν.4589/2019 που όριζε ότι οι τελικοί αξιολογικοί πίνακες κατάταξης αναπληρωτών ισχύουν για τα τρία (3) σχολικά έτη, που έπονται της λήξης του σχολικού έτους κατά το οποίο έλαβε χώρα η δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ø Διαφοροποιείται η διαδικασία και οι τοποθετήσεις σε θέσεις Τμημάτων Ένταξης που πραγματοποιούνται μετά την κάλυψη όλων των κενών στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Σ.Μ.Ε.Α.Ε.) της οικείας περιοχής μετάθεσης. Αν οι εκπαιδευτικοί δεν υποβάλλουν αίτηση προτίμησης για τις Σ.Μ.Ε.Α.Ε., κατατάσσονται σε σειρά με βάση τις λιγότερες μονάδες μετάθεσης. Οι Σ.Μ.Ε.Α.Ε., στις οποίες υπάρχουν κενά, κατατάσσονται σε σειρά με βάση τις περισσότερες μονάδες συνθηκών διαβίωσης. Κατόπιν αυτού τοποθετούνται υποχρεωτικά οι εκπαιδευτικοί που έχουν τις λιγότερες μονάδες μετάθεσης στις Σ.Μ.Ε.Α.Ε. με τις περισσότερες μονάδες συνθηκών διαβίωσης. Στη συνέχεια εξετάζονται οι προτιμήσεις για τοποθέτηση σε θέσεις των Τμημάτων Ένταξης. Τα παραπάνω ισχύουν για τοποθετήσεις μετά από μετάθεση, διορισμό ή απόσπαση, καθώς και για τους αναπληρωτές.
Η διάταξη αυτή δεν λύνει το πρόβλημα και θα έχει ως αποτέλεσμα τη μη κάλυψη των κενών της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στο σύνολό τους.
Ø Τροποποιείται το Π.Δ.79/2019 και ορίζεται ότι ο μέγιστος αριθμός νηπίων – προνηπίων είναι 24 ανά τμήμα, με δυνατότητα προσαύξησης 10% με απόφαση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Από διθέσιο νηπιαγωγείο και άνω, ο ελάχιστος αριθμός είναι 16. Επίσης, ο μέγιστος αριθμός μαθητών στα Δημοτικά σχολεία είναι 24 ανά τμήμα, με δυνατότητα προσαύξησης 10% με απόφαση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Από 7/θεσιο Δημοτικό σχολείο και άνω, ο ελάχιστος αριθμός των μαθητών δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 20 ανά τμήμα. Η ισχύς αρχίζει για την εγγραφή νηπίων και μαθητών στην Α’ τάξη από το σχολικό έτος 2020-2021.
Η αναφορά στην αξιολογική έκθεση του νομοσχέδιου πως: «οι τροποποιήσεις οι οποίες εφαρμόστηκαν με το ν.4589/2019 τη σχολική χρονιά 2019-2020, με μέγιστο αριθμό τους 22 μαθητές οδήγησαν στη δημιουργία πλασματικών κενών, με τμήματα υπερβολικά μικρότερα από όσα ορίζουν τα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης και οι βασικές παραδοχές της ορθολογικής κατανομής προσωπικού. Αυτό είχε ως συνέπεια να δυσχεραίνεται η κατανομή προσωπικού, ενώ τώρα αντιμετωπίζεται χωρίς έκπτωση στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευση» είναι προκλητικά αστήρικτη και απαράδεκτη!
Οι παραπάνω ρυθμίσεις σημαίνουν περαιτέρω υποβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ασφυκτικά-πληθωρικά τμήματα, υποχρεωτικές μετακινήσεις μαθητών και εκπαιδευτικών, περισσότερες υπεραριθμίες, λιγότερες προσλήψεις αναπληρωτών και απώλεια θέσεων εργασίας.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε. ως σοβαρή κι υπεύθυνη παράταξη ενημερώνει αναλυτικά όλους τους συναδέλφους της βάσης για τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, που αφορούν στην Π.Ε., έτσι ώστε όλοι μαζί, αφού ενημερωθούμε, ενωτικά κι αποφασιστικά να αντιδράσουμε και να μην επιτρέψουμε να ψηφιστεί και μάλιστα χωρίς κανένα διάλογο το νομοσχέδιο από τη Βουλή.
Καλούμε την κυβέρνηση της ΝΔ και την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να το αποσύρουν και να ανοίξουν έναν ευρύ διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία για τις πραγματικές ανάγκες που έχει σήμερα η εκπαίδευση.
Δημοκρατική Συνεργασία
Εκπαιδευτικών Π.Ε.
