Αναβάθμιση δικτύων από τον ΑΔΜΗΕ για «υποδοχή» νέων επενδύσεων ΑΠΕ

Συνθήκες συμφόρησης ή και κορεσμού εμφανίζουν τα δίκτυα 150 kV αναφορικά με νέες συνδέσεις έργων ΑΠΕ σε περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι μεγάλο σε αυτές και ο ΑΔΜΗΕ μέσα από το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ προβλέπει συγκεκριμένες εργασίες αναβάθμισης και ενίσχυσης του δικτύου προκειμένου να ανοίξει χώρος για νέες επενδύσεις σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.

Σύμφωνα με τον Διαχειριστή γενικότερα προβλήματα συμφόρησης εμφανίζονται στις ακόλουθες περιοχές του ΕΣΜΗΕ: Πελοπόννησος, Βρόχος Τροιζηνίας, Θράκη, Περιφερειακές Ενότητες Καστοριάς – Φλώρινας, Στερεά Ελλάδα, Νότιες Ιόνιοι Νήσοι, Περιοχή Μεσοχώρας – Συκιάς, Περιοχή Ιωαννίνων και Βόρεια Εύβοια

Αναλυτικά τα έργα που προγραμματίζονται ανά περιοχή είναι:

Πελοπόννησος

Με τη διασύνδεση της πλευράς 400 kV του ΚΥΤ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ με τη Γ.Μ. 400 kV ΚΥΤ ΔΙΣΤΟΜΟΥ – ΚΥΤ ΑΧΕΛΩΟΥ, η οποία προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2020, η μεγίστη επιτρεπόμενη εγκατεστημένη ισχύς από τους σταθμούς ΑΠΕ η οποία είναι δυνατό να συνδεθεί ασφαλώς στο δίκτυο της Πελοποννήσου και ελαχιστοποιεί την απορριπτόμενη ενέργεια από αυτούς τους σταθμούς εκτιμήθηκε από τον ΑΔΜΗΕ σε 1700 MW έως 1900 MW και εξαρτάται από τη θέση της εγκατάστασης και την τοπολογία της σύνδεσης των νέων σταθμών ΑΠΕ στο δίκτυο της περιοχής.

Με τη δεύτερη διασύνδεση του Συστήματος της Πελοποννήσου στα 400 kV (ΚΥΤ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ – ΚΥΤ ΚΟΡΙΝΘΟΥ – ΚΥΤ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ) εκτιμάται ότι θα αυξηθεί επιπλέον το προαναφερθέν όριο σε 2.000 MW έως 2.200 MW

Βρόχος Τροιζηνίας

Η περιοχή της Τροιζηνίας εξυπηρετείται από το βρόχο Κόρινθος – Μέθανα – Κρανίδι – Άργος Ι, ο οποίος αποτελείται από τη Γ.Μ. 150 kV απλού κυκλώματος ελαφρού τύπου με περιορισμένη ικανότητα μεταφοράς (θερμικό όριο 115 MVA).

Στην περιοχή λειτουργούν Α/Π συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 209,65 MW και Φ/Β Σταθμοί συνολικής ισχύος 16 MW. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η περιοχή εμφανίζεται κορεσμένη. Για την άρση του κορεσμού έχει προγραμματισθεί για την επόμενη τριετία η αναβάθμιση του βρόχου με την αλλαγή του αγωγού από ελαφρού τύπου σε αγωγό με αυξημένη ικανότητα μεταφοράς (τύπου Ζ), η οποία αναμένεται να αυξήσει την ικανότητα της απορρόφησης της ισχύος των ΑΠΕ στην περιοχή σε 230 MW περίπου. Επισημαίνεται ότι η εγκατάσταση των νέων αγωγών (τύπου Ζ) απαιτεί ελάχιστο χρόνο συγκριτικά με την πιθανή αναβάθμιση (διότι χρησιμοποιούνται οι υφιστάμενοι πύργοι).

Θράκη
Η προγραμματισμένη επέκταση του ΚΥΤ Ν. ΣΑΝΤΑΣ, με την εγκατάσταση δύο επιπλέον ΑΜ/Σ, θα επιτρέψει τη σύνδεση των Α/Π στην περιοχή της Θράκης συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 700 MW (υφιστάμενα σήμερα, αδειοδοτημένα και νέα). Εκτός αυτών, η ολοκλήρωση της κατασκευής της Γ.Μ. 400 kV ΚΥΤ Λαγκαδά – ΚΥΤ Φιλίππων αυξάνει περισσότερο αυτό το όριο στα 900 MW.

Στην κατεύθυνση περαιτέρω αύξησης της ισχύος από ΑΠΕ στην περιοχή, έχει προγραμματισθεί η κατασκευή της νέας διασυνδετικής Γ.Μ. από τη Ν. Σάντα προς τη Maritsa στη Βουλγαρία η οποία θα βελτιώσει τις συνθήκες της λειτουργίας στην περιοχή του κοινού συνόρου των τριών χωρών, καθώς επίσης και η ενίσχυση του βορείου άξονα με νέα Γ.Μ. ΚΥΤ Νέας Σάντας – ΚΥΤ Φιλίππων.

Καστοριά – Φλώρινα

Ένα πρώτο μέτρο για την άρση του κορεσμού είναι η υλοποίηση της εναλλακτικής τροφοδότησης των βοηθητικών του ΑΗΣ Μελίτης για την οποία έχει προγραμματισθεί η κατασκευή της νέας Γ.Μ. Β/150 kV ΚΥΤ Μελίτης – Φλώρινα.

Η Γ.Μ. θα συνδέει τον Υ/Σ Φλώρινας με το δεύτερο κύκλωμα της παλαιάς Γ.Μ. 2Β/150 kV ΚΥΤ Μελίτης – Bitola το οποίο είναι απενεργοποιημένο (η προέκτασή του προς τη Bitola έχει αποξηλωθεί). Η νέα σύνδεση του Υ/Σ Φλώρινας με το ΚΥΤ Μελίτης θα δώσει το περιθώριο της έγχυσης των 30 MW ισχύος επιπλέον, από τις ΑΠΕ, στο κύκλωμα της Καστοριάς.

Στην περιοχή προγραμματίζεται επίσης σε δεύτερο χρόνο η αναβάθμιση του βρόχου Φλώρινα Ι – Φλώρινα ΙΙ – Καστοριά – Πτολεμαΐδα ΙΙ (Εορδαία) – Πτολεμαΐδα Ι από Ε/150 kV σε 2Β/150 kV. H αναβάθμιση αυτή θα δώσει επιπλέον περιθώριο σύνδεσης 150 MW ισχύος από ΑΠΕ.

Προβλέπεται επίσης η εγκατάσταση νέου ΑΜΣ στο ΚΥΤ Μελίτης για τη σύνδεση 200 MW περίπου από τις ΑΠΕ με Δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης. Επειδή στην περιοχή υφίσταται ισχυρό σύστημα 400 kV έχει προταθεί δια των Μη Δεσμευτικών Προσφορών Σύνδεσης η σύνδεση σημαντική ισχύος από τις ΑΠΕ στα υφιστάμενα ΚΥΤ (Αμυνταίου ή/και Μελίτης) δια των νέων απευθείας Γ.Μ. 150 kV.

Στερεά Ελλάδα
Στη Νότιο Στερεά Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά μήκος της βορείου ακτής του Κορινθιακού κόλπου, έχει παρατηρηθεί μεγάλο ενδιαφέρον για την εγκατάσταση Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, κυρίως από Α/Π. Στους Υ/Σ κατά μήκος της Γ.Μ. 2Β 150 kV ΚΥΤ Αχελώου – ΚΥΤ Διστόμου έχουν εγκατασταθεί Α/Π συνολικής ισχύος 183 MW και λοιποί Σταθμοί ΑΠΕ συνολικής ισχύος 6,5 MW. Παράλληλα, έχουν εκδοθεί Δεσμευτικές Προσφορές Σύνδεσης για τα Α/Π συνολικής ισχύος 87 MW, ενώ οι μη Δεσμευτικές Προσφορές Σύνδεσης αντιστοιχούν σε 150 MW περίπου. Εκτιμάται ότι σε αυτή τη Γ.Μ. 150 kV (ΚΥΤ Αχελώου – ΚΥΤ Δίστομου) είναι δυνατό να συνδεθούν επί πλέον ΑΠΕ συνολικής ισχύος 70 MW περίπου.

Στο βόρειο και στο νότιο κύκλωμα 150 kV της Γ.Μ. 2Β 150 kV ΚΥΤ Διστόμου – ΚΥΤ Κουμουνδούρου οι λειτουργούντες Σταθμοί για την Παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας από τις ΑΠΕ είναι 180 MW και 196 MW αντίστοιχα, ενώ οι δεσμευτικές προσφορές είναι συνολικά 50 MW καθιστώντας αυτά τα κυκλώματα κορεσμένα. Στην κοντινή περιοχή διέρχεται το κύκλωμα Υ/Σ Σχηματάρι – Υ/Σ Θήβα – Υ/Σ Κωπαΐδα – ΚΥΤ Λάρυμνας με 46 MW Αιολικής ισχύος σε λειτουργία, 111 MW Φ/Β ισχύος σε λειτουργία και 82 MW Δεσμευτικών Προσφορών Σύνδεσης των Σταθμών για την Παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας από τις ΑΠΕ μη επιτρέποντας την οριστική πρόσβαση σε αυτό των νέων έργων των ΑΠΕ.

Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα το Σύστημα στην Περιφερειακή Ενότητα της Βοιωτίας εμφανίζεται κατά τόπους κορεσμένο. Η πιο ενδεδειγμένη λύση για τη σύνδεση των αδειοδοτημένων Α/Π είναι η σύνδεση τους σε πιο απομακρυσμένους Υ/Σ βορειότερα και μέσω της επέκτασης του ΚΥΤ Θίσβης, η οποία βρίσκεται ήδη στο στάδιο της κατασκευής για τη Σύνδεση των Σταθμών των ΑΠΕ της περιοχής.

Νότιες Ιόνιοι Νήσοι

Στο Σύστημα των Νοτίων Ιονίων Νήσων (Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Λευκάδα) λειτουργούν σήμερα 122,71 MW ΑΠΕ. Από αυτά 112,5 MW συνδέονται στην Κεφαλονιά, 8,97 MW στη Ζάκυνθο, 1,22 MW στη Λευκάδα και έχουν δεσμευτική πρόσβαση 12 MW επιπλέον. Συνεπώς στην περιοχή έχουν πρόσβαση ΑΠΕ συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 134 MW, ισχύς η οποία είναι κάτω από το όριο της ασφαλούς διείσδυσης το οποίο έχει εκτιμηθεί για την περιοχή και είναι της τάξης των 170 MW. Στην περιοχή αυτή για λόγους αξιοπιστίας και ασφαλούς τροφοδότησης των φορτίων έχουν προγραμματισθεί η αναβάθμιση της Γ.Μ. ελαφρού τύπου Άκτιο – Λευκάδα – Αργοστόλι (η αναβάθμιση στο τμήμα Άκτιο – Λευκάδα έχει ολοκληρωθεί) και αντικατάσταση της παλαιάς υποβρύχιας καλωδιακής σύνδεσης Λευκάδας – Κεφαλληνίας ονομαστικής ικανότητας 125 MVA με νέο υποβρύχιο καλώδιο Ε.Ρ. XLPE 150 kV ονομαστικής ικανότητας 200 MVA. Η ολοκλήρωση των προαναφερθέντων έργων θα επιτρέψει τη μικρή αύξηση της δυνατότητας της απορρόφησης της ισχύος των Σταθμών των ΑΠΕ (έως 30 MW).

Περιοχή Μεσοχώρας – Συκιάς

Στους ορεινούς όγκους της περιοχής (Άγραφα – Τζουμέρκα) έχει προγραμματισθεί από μακρού χρόνου η κατασκευή του ΥΗΣ Συκιάς, ισχύος 120 MW, ενώ έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του ΥΗΣ Μεσοχώρας, ισχύος 160 MW, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία. Η κατασκευή του ΥΗΣ Συκιάς συναρτάται με την εκτροπή του ποταμού Αχελώου και η κατασκευή του είναι αβέβαιη.

Για την απορρόφηση της ισχύος από τις ΑΠΕ και τους ΥΗΣ στην περιοχή Μεσοχώρας – Συκιάς τα οποία έχουν ήδη πρόσβαση στα κυκλώματα της περιοχής μέσω Δεσμευτικής Προσφοράς Σύνδεσης και για την απορρόφηση της ισχύος από τις νέες ΑΠΕ, είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν η προγραμματισμένη κατασκευή της Γ.Μ. 150 kV διπλού κυκλώματος βαρέος τύπου (2Β) ΚΥΤ Αράχθου – Σημείο Σύνδεσης Συκιάς και της Γ.Μ. 150 kV απλού κυκλώματος βαρέος τύπου Αυλάκι – Σημείο Σύνδεσης Συκιάς. Έχει ολοκληρωθεί το τμήμα των 19 km της Γ.Μ. 150 kV Μεσοχώρα – Σημείο Σύνδεσης Συκιάς, έως το σημείο της σύνδεσης του νέου Υ/Σ Αυλακίου.

Η ολοκλήρωση της Γ.Μ. ΚΥΤ Αράχθου – Σημείο Σύνδεσης Συκιάς θα αυξήσει το όριο της απορρόφησης της ισχύος από τις ΑΠΕ σε συνολικά 480 MW έως 500 MW στην περιοχή. Δεδομένων των αβεβαιοτήτων σχετικά με την κατασκευή των μεγάλων ΥΗΣ στην περιοχή, ο χρονικός προγραμματισμός των απαιτουμένων νέων έργων στην περιοχή θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην κατασκευή αυτών των ΥΗΣ

Περιοχή Ιωαννίνων

Στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων περιλαμβάνονται οι Υ/Σ Ιωάννινα Ι, Ιωάννινα ΙΙ, Δολιανά, Πηγές Αώου και Κασσιδιάρης. Έχουν εγκατασταθεί 30 MW Φωτοβολταϊκών Σταθμών (συμπεριλαμβανομένων αυτών οι οποίοι συνδέονται στη Μ.Τ.) και 35 MW λοιπών τεχνολογιών ΑΠΕ ενώ τα συνολικά φορτία σε λειτουργικά στιγμιότυπα χαμηλής ζήτησης φθάνουν τα 30 MW. Ταυτόχρονα στα κυκλώματα της περιοχής συνδέεται ο ΥΗΣ Πηγών Αώου η μέγιστη παραγωγή του οποίου φθάνει τα 210 MW, ενώ 89 MW Αιολικών Σταθμών για την Παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν δεσμευτική πρόσβαση στο κύκλωμα Ιωάννινα Ι – Ηγουμενίτσα και 14 MW Φωτοβολταϊκών Σταθμών για την Παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν Οριστική Προσφορά Σύνδεσης. Με αυτά τα δεδομένα η πλεονάζουσα ισχύς από τις ΑΠΕ και τους ΥΗΣ της περιοχής είναι δυνατό να φθάσει τα 350 MW και θα πρέπει να τροφοδοτηθεί προς το Σύστημα μέσω τριών κυκλωμάτων τύπου Ε/150 kV από τα οποία η απώλεια του ενός θα οδηγούσε σε μη αποδεκτές υπερφορτίσεις των άλλων δύο (μη τήρηση του κριτηρίου Ν-1).

Μετά τη λειτουργία των προγραμματισμένων ενισχύσεων και αναβαθμίσεων του Συστήματος και κυρίως με την αναβάθμιση σε 2Β της Γ.Μ. Ηγουμενίτσα – Ιωάννινα Ι, θα δημιουργηθεί περιθώριο διείσδυσης επιπλέον ΑΠΕ στην περιοχή της τάξης των 100 MW.

Βόρεια Εύβοια

Βόρεια Εύβοια Σε ότι αφορά την ικανότητα της απορρόφησης της ισχύος των Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ από το Σύστημα της Ευβοίας βορείως της περιοχής του Αλιβερίου έχει κατασκευασθεί νέα Γ.Μ. 400 kV (με καλωδιακά τμήματα) για τη σύνδεση της Μονάδας ΑΛΙΒΕΡΙ V της ΔΕΗ Α.Ε. στο Σύστημα μέσω του ΚΥΤ Αλιβερίου και έχει κατασκευασθεί από τον ΑΔΜΗΕ η πλευρά 150 kV αυτού του ΚΥΤ για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Συστήματος. Επιπλέον έχει προγραμματισθεί η αναβάθμιση της καλωδιακής σύνδεσης ΚΥΤ Αλιβερίου (μέσω Αμαρύνθου) – Υ/Σ Καλάμου με νέο υποβρύχιο καλώδιο 175 MVA και θέση σε παράλληλη λειτουργία των δύο παλαιών υφισταμένων καλωδίων ικανότητος 125 MVA έκαστο.

Η κατασκευή του έργου βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Tα προαναφερθέντα έργα επιτρέπουν τη σύνδεση των νέων Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ της τάξης των 340 MW έως 410 MW στην ευρύτερη περιοχή και βορείως του ΚΥΤ Αλιβερίου, ανάλογα με την τοπολογία της σύνδεσης και την τεχνολογία των ΑΠΕ (μη συμπεριλαμβανομένων 210 MW περίπου τα οποία εντάσσονται στο Έργο «Σύνδεση Ν. Μάκρη – Πολυπόταμος και Δίκτυο Υψηλής Τάσης Νότιας Εύβοιας»).