· Η ισότητα και η Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης εισήχθησαν στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος, στο πολιτικό και δικαιϊκό μας σύστημα με τον ν.4443/2016 της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
· Ο Συνήγορος του Πολίτη, είναι ο αποκλειστικός φορέας παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής της Αρχής της ΄Ισης Μεταχείρισης, ώστε να δημιουργηθεί ένα σαφές, ενιαίο και νομικά άρτιο πλαίσιο εφαρμογής της.
· Σε καθεστώτα «έκτακτης ανάγκης» η Δημοκρατία και η Δικαιοσύνη καθίστανται εξαιρετικά ευάλωτες, με αντιστοίχιση στον περιορισμό θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων.
· Οι συντηρητικοί κύκλοι του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας ανέκαθεν αποτελούσαν την τροχοπέδη της προόδου και των ατομικών ελευθεριών.
· Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Ατομικών Δικαιωμάτων πρέπει να είναι ο φωτεινός πυρσός για τη διαφύλαξη και εμπλουτισμό του Κράτους Δικαίου.
ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΓΚΙΟΛΑ ΓΙΑ ΣΥΝΗΓΟΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ.
Σήμερα είναι μία πολύ σημαντική στιγμή του ελληνικού κοινοβουλίου, του πολιτικού συστήματος και των κομμάτων, γιατί έχουμε την ευτυχία να έχουμε μαζί μας τον Συνήγορο του Πολίτη και το επιστημονικό επιτελείο του, αλλά, και κυρίως, δύο περίφημα κείμενα, ένα η ΄Εκθεση του 2019, και το άλλο, κυρίως αυτό, ένα έξοχο κείμενο για την Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, ως έκφανσης της συνταγματικής επιταγής της ισότητας όλων των πολιτών χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Δυστυχώς η χώρα μας ακόμα προσπαθεί να θεραπεύσει τις πληγές από την επιβολή και υλοποίηση των Μνημονίων, των οποίων θύμα δεν ήταν μόνο η Δημοκρατία και η Δικαιοσύνη, αλλά ο πυρήνας τους, που είναι τα ατομικά δικαιώματα. Ένα από αυτά είναι ασφαλώς η ισότητα και η Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, για την εισαγωγή της οποίας στο πολιτικό και δικαιϊκό μας σύστημα απαιτήθηκε να γίνει με τον ν.4443/2016 της κυβέρνησης του Σύριζα και την ενσωμάτωση σχετικών Οδηγιών, παρά τον πόλεμο των πιο αντιδραστικών δυνάμεων του πολιτικού κόσμου και των πιο πισωδρομικών και αναχρονιστικών αντιλήψεων της κοινωνίας μας.
Με τον ν. 4443/2016 διευρύνθηκε η έννοια της Αρχής της ΄Ισης Μεταχείρισης κατά το πρότυπο του άρθρου 21 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, και η διευρυμένη πλέον αυτή αρχή αφορά την ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως φυλής, καταβολών, καθώς και-ειδικά στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας-την ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου. Με τον ίδιο νόμο ο Συνήγορος του Πολίτη ορίστηκε ως ο αποκλειστικός φορέας παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής της Αρχής της ΄Ισης Μεταχείρισης, ώστε να δημιουργηθεί ένα σαφές, ενιαίο και νομικά άρτιο πλαίσιο εφαρμογής της. Και να, σήμερα έχουμε το πρώτο κείμενό σας για την εφαρμογή της αρχής αυτής, και είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι από κάθε άποψη. Διότι τα ατομικά δικαιώματα ταλαιπωρήθηκαν ιδιαίτερα την περίοδο των Μνημονίων, κατά την οποία είχαμε έξαρση του αυταρχισμού και των ανισοτήτων.
Και πρέπει να θυμίσουμε ότι έχουν περάσει περισσότερα από 230 χρόνια από τη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και τον Διαφωτισμό της Γαλλικής Επανάστασης, και η πραγματικότητα για μεγάλο αριθμό πολιτών και στη χώρα μας και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου εφαρμόστηκαν ανάλογες πολιτικές, γίνονταν όλο και περισσότερο δύσκολη, και σε πολλές περιπτώσεις δυσβάσταχτη. Οι Κυβερνήσεις γίνονταν ιδιαίτερα σκληρές και καταδυνάστευσαν μεγάλα στρώματα των λαών και καταπάτησαν , σε πολλές περιπτώσεις, κάθε έννοια κοινωνικού κράτους και ατομικών δικαιωμάτων. Παράλληλα νομοθετούσαν σε «καθεστώς έκτακτης ανάγκης», όπως την όρισε ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, αμφισβητώντας ανοιχτά πλέον τη διάκριση των εξουσιών. Και ενώ στο καθεστώς αυτό της «έκτακτης ανάγκης», που βίωσε και η χώρα μας στην εποχή των Μνημονίων, κυριαρχούσε το πελώριο και αμείλικτο ερώτημα «τι είναι δημοκρατία και πως κερδίζεται», σήμερα μετά την έξοδο από το καθεστώς τους, αναδύεται το ερώτημα «τι είναι στις συνθήκες αυτές η Δικαιοσύνη και πως απονέμεται».
Και ασφαλώς δεν μπορούμε να ομιλούμε για δικαιοσύνη, χωρίς να αναφερόμαστε πρωτίστως στην προστασία και απόλαυση των ατομικών δικαιωμάτων από το σύνολο των πολιτών χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, και κορυφαία είναι η Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, που πρέπει σε μία ευνομούμενη πολιτεία και ένα κράτος δικαίου, να κυριαρχεί και να υλοποιείται σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας.
Η συζήτηση του κειμένου περί της ΄Ισης Μεταχείρισης για τον πολιτικό κόσμο είναι, πρέπει να είναι, ζήτημα Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης, όπως ήταν και όταν δίναμε την πολιτική μάχη των νομοσχεδίων για την Ιθαγένεια, για την ταυτότητα φύλου, για το σύμφωνο συμβίωσης, την αναδοχή τέκνων, και για άλλα ατομικά δικαιώματα, η προάσπιση των οποίων, δυστυχώς, στη χώρα μας έπρεπε να είναι αυτονόητη, και όμως κάθε φορά κερδίζαμε τη μάχη προάσπισής τους μετά από μεγάλες πολιτικές, ιδεολογικές και νομικές περιπέτειες. Αυτό ακριβώς συνέβη και παλιότερα με τη μάχη των ταυτοτήτων, και ακόμα παλιότερα με τη μάχη της τροποποίησης του οικογενειακού δικαίου και της αποποινικοποίησης της μοιχείας. Και τι έλεγαν οι ίδιοι πάντοτε συντηρητικοί κύκλοι του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας; Ότι κινδυνεύει η οικογένεια, η κοινωνία, η χώρα. Ε! τίποτα από αυτά δεν έγινε και κανένας κίνδυνος δεν αναδύθηκε, γιατί απλά ήταν ωριμότατες αλλαγές, που έγιναν μάλιστα και με μεγάλη καθυστέρηση, και να μην λησμονούμε ότι η χώρα μας π.χ. ήταν η τελευταία στην Ευρώπη που αποποινικοποίησε τη μοιχεία, πότε; Το 1983. Και η τελευταία επίσης, μαζί με την Λιθουανία, για την εισαγωγή και κατοχύρωση του Συμφώνου Συμβίωσης. Και σήμερα, όλα όσα διαπιστώνει το θαυμάσιο αυτό κείμενο για την Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, πάλι μεγάλες πολιτικές και κοινωνικές μάχες πρέπει να δώσουμε για να υλοποιηθούν, και αναφερόμαστε πρωτίστως σε ατομικά δικαιώματα που περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και η προστασία τους θα έπρεπε να ήταν αυτονόητη για το ελληνικό κράτος και το πολιτικό σύστημα. Δυστυχώς δεν είναι αυτονόητη και απαιτείται να γυρίσει με κόπο ο τροχός της ιστορίας με τη συμβολή τη δική σας, που τη θεωρώ καθοριστική, και του δημοκρατικού και προοδευτικού κόσμου στη χώρα μας.
Και σήμερα πιστεύω ότι είναι μία ευκαιρία αυτή η συζήτηση των δύο έξοχων κειμένων σας, να γίνει ο εμβρυουλκός των πιο δημοκρατικών και προοδευτικών ιδεών, που τόσο ανάγκη έχει η χώρα και η κοινωνία μας, για να αφήσει πίσω της στερεότυπα και ανακλαστικά καθυστέρησης, που την κρατούν γαντζωμένη σε ένα μίζερο και αναποτελεσματικό παρελθόν.
Και για να γίνει αυτό πρέπει ο δημοκρατικός κόσμος, η προοδευτική διανόηση, οι προοδευτικοί άνθρωποι να επιδείξουν εγρήγορση και να εκδηλώσουν δικαιωματικό φρόνημα.
Και θα ήθελα να θυμίσω ότι είναι γνωστό πλέον ότι η παγκόσμια έννομη τάξη, σταδιακά μετά το σφαγείο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, δομείται και στηρίζεται όλο και περισσότερο στο ζήτημα των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, τα οποία στα περισσότερα Συντάγματα των ευρωπαϊκών χωρών, και όχι μόνο, έχουν καταταχθεί έτσι που να μην μπορούν ούτε να καταργηθούν ούτε να τροποποιηθούν, γιατί αποτελούν sine qua non όρο για τον ορισμό του Κράτους Δικαίου. Και εννοείται βεβαίως ότι η κατοχύρωση και προστασία τους δεν τίθενται ποτέ στη δοκιμασία και το κριτήριο του δίπολου πλειοψηφίας-μειοψηφίας, αφού 1.000.000 άνθρωποι μπορούν να διαμορφώνουν την κυρίαρχη αντίληψη για ένα τέτοιο δικαίωμα, και ένας, αριθμητικό 1, να έχει διαφορετική θέση και άποψη, η πλειοψηφία πρέπει να ανεχθεί την απόλαυση του ατομικού δικαιώματος ακόμα και από αυτόν τον ένα. Αυτή είναι η πεμπτουσία των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων. Και ως προς αυτά η χώρα μας έχει μεγάλες καθυστερήσεις και ελλείμματα, που άλλωστε διαπιστώνονται και από τα δύο κείμενά σας, παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας.
Πολλές φορές στην αίθουσα αυτή οι Βουλευτές του Σύριζα τόνισαν τη σημασία και τον πυρήνα των σύγχρονων συνταγματικών μας διατάξεων που επέβαλαν στην ανάπτυξη δικαιωματικής συνείδησης και κουλτούρας, κάτι που αναπτύχθηκε πολλαπλώς στην επιστήμη και τη θεωρία, και τέτοιες διατάξεις-οδηγοί για την κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων είναι η διάταξη του άρθρου 2 για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, του άρθρου 4 για την ισότητα των ελλήνων ενώπιον του νόμου χωρίς διακρίσεις, του άρθρου 5 για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του πολίτη, και του άρθρου 9 για την προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, και πολλών άλλων. Αν στις διατάξεις αυτές προστεθούν και διατάξεις ευρωπαϊκών και διεθνών συμβάσεων, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει δημιουργηθεί ένα εύκρατο και υγιεινό κλίμα για την κατοχύρωση και προάσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Πολλές φορές η χώρα μας έγινε το «μαύρο πρόβατο» και καταδικάστηκε από το ΕΔΑΑ για παραβίαση διατάξεων της ΕΣΔΑ και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, γιατί το ελληνικό κράτος, διστακτικό και πολλές φορές εχθρικό προς μερίδα ελλήνων πολιτών, επέδειξε αντιλήψεις και συμπεριφορές που συνιστούσαν διακρίσεις και αποκλεισμούς, και αυτό επιβάλλεται να σταματήσει. Και η συμβολή σας σ’ αυτό είναι καθοριστική, λόγω του κύρους και του θεσμικού σας ρόλου στην άσκηση πίεσης προς το κράτος και τους φορείς να εγκαταλείψουν επιτέλους την αντιδικαιωματική τους τακτική. Και αυτό είναι δημοκρατική υποχρέωση και ζήτημα δικαιοσύνης, οι διακρίσεις και οι αποκλεισμοί πρέπει κάποια στιγμή να αποτελέσουν παρελθόν, διότι όσο τα ατομικά δικαιώματα τίθενται σε καθεστώς ανυποληψίας, αμφισβήτησης και περιορισμού, τόσο θα περιορίζεται η δημοκρατία και η δικαιοσύνη στη χώρα μας. Και οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, που πολλοί την επικαλούνται για να θέσουν τα ατομικά δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα, χωρίς δημοκρατία και δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει. Αρκεί να έχουμε υπόψη μας και τον Campel που έλεγε: «Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δύνανται να ίστανται ακόμα και υπεράνω του θετικού δικαίου».
Τα ατομικά δικαιώματα, όπως προβλέπονται και κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Ατομικών Δικαιωμάτων πρέπει να είναι ο φωτεινός πυρσός για τη διαφύλαξη και εμπλουτισμό του Κράτους Δικαίου, για το οποίο ο ΄Αγγλος δικαστής Tom Bingham είχε πει: «σε ένα κόσμο διηρημένο από διάφορες εθνικότητες και πολιτισμούς, το Κράτος Δικαίου είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας κοινωνικής συνοχής, ομοιάζει δε σε παγκόσμια κοσμική θρησκεία».
Σαν επίλογο αυτής της μικρής μου τοποθέτησης, θα ήθελα να θέσω το εξής: 230 μετά τον Διαφωτισμό της Γαλλικής Επανάστασης αξιώνουμε αυτό που αποφάσισαν στο προοίμιό της Διακήρυξής τους οι Αντιπρόσωποι του Γαλλικού λαού: «Επειδή πιστεύουμε ότι η άγνοια, η λήθη και περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων-τονίζω τη φράση «ανθρωπίνων δικαιωμάτων-είναι οι αποκλειστικοί λόγοι της κοινής δυστυχίας και διαφθοράς των κυβερνήσεων, γι αυτό αποφασίζουμε να εκθέσουμε σήμερα σε μία διακήρυξη την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων….».
Για τους ίδιους λόγους σήμερα έχουμε μεγάλη ανάγκη το οξυγόνο των ατομικών δικαιωμάτων, ώστε η κοινωνία μας σε συνθήκες ελευθερίας να επιδιώκει την ευημερία, να κερδίζει τη δημοκρατία, να απολαμβάνει τη δικαιοσύνη, στο πλαίσιο της Πρωταγόρειας παραίνεσης: «πάντων χρημάτων μέτρον Ανθρωπος».
Σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω θερμά για την προσπάθεια και το έργο σας.
Και πρέπει να θυμίσουμε ότι έχουν περάσει περισσότερα από 230 χρόνια από τη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και τον Διαφωτισμό της Γαλλικής Επανάστασης, και η πραγματικότητα για μεγάλο αριθμό πολιτών και στη χώρα μας και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου εφαρμόστηκαν ανάλογες πολιτικές, γίνονταν όλο και περισσότερο δύσκολη, και σε πολλές περιπτώσεις δυσβάσταχτη. Οι Κυβερνήσεις γίνονταν ιδιαίτερα σκληρές και καταδυνάστευσαν μεγάλα στρώματα των λαών και καταπάτησαν , σε πολλές περιπτώσεις, κάθε έννοια κοινωνικού κράτους και ατομικών δικαιωμάτων. Παράλληλα νομοθετούσαν σε «καθεστώς έκτακτης ανάγκης», όπως την όρισε ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, αμφισβητώντας ανοιχτά πλέον τη διάκριση των εξουσιών. Και ενώ στο καθεστώς αυτό της «έκτακτης ανάγκης», που βίωσε και η χώρα μας στην εποχή των Μνημονίων, κυριαρχούσε το πελώριο και αμείλικτο ερώτημα «τι είναι δημοκρατία και πως κερδίζεται», σήμερα μετά την έξοδο από το καθεστώς τους, αναδύεται το ερώτημα «τι είναι στις συνθήκες αυτές η Δικαιοσύνη και πως απονέμεται».
Και ασφαλώς δεν μπορούμε να ομιλούμε για δικαιοσύνη, χωρίς να αναφερόμαστε πρωτίστως στην προστασία και απόλαυση των ατομικών δικαιωμάτων από το σύνολο των πολιτών χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, και κορυφαία είναι η Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, που πρέπει σε μία ευνομούμενη πολιτεία και ένα κράτος δικαίου, να κυριαρχεί και να υλοποιείται σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας.
Η συζήτηση του κειμένου περί της ΄Ισης Μεταχείρισης για τον πολιτικό κόσμο είναι, πρέπει να είναι, ζήτημα Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης, όπως ήταν και όταν δίναμε την πολιτική μάχη των νομοσχεδίων για την Ιθαγένεια, για την ταυτότητα φύλου, για το σύμφωνο συμβίωσης, την αναδοχή τέκνων, και για άλλα ατομικά δικαιώματα, η προάσπιση των οποίων, δυστυχώς, στη χώρα μας έπρεπε να είναι αυτονόητη, και όμως κάθε φορά κερδίζαμε τη μάχη προάσπισής τους μετά από μεγάλες πολιτικές, ιδεολογικές και νομικές περιπέτειες. Αυτό ακριβώς συνέβη και παλιότερα με τη μάχη των ταυτοτήτων, και ακόμα παλιότερα με τη μάχη της τροποποίησης του οικογενειακού δικαίου και της αποποινικοποίησης της μοιχείας. Και τι έλεγαν οι ίδιοι πάντοτε συντηρητικοί κύκλοι του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας; Ότι κινδυνεύει η οικογένεια, η κοινωνία, η χώρα. Ε! τίποτα από αυτά δεν έγινε και κανένας κίνδυνος δεν αναδύθηκε, γιατί απλά ήταν ωριμότατες αλλαγές, που έγιναν μάλιστα και με μεγάλη καθυστέρηση, και να μην λησμονούμε ότι η χώρα μας π.χ. ήταν η τελευταία στην Ευρώπη που αποποινικοποίησε τη μοιχεία, πότε; Το 1983. Και η τελευταία επίσης, μαζί με την Λιθουανία, για την εισαγωγή και κατοχύρωση του Συμφώνου Συμβίωσης. Και σήμερα, όλα όσα διαπιστώνει το θαυμάσιο αυτό κείμενο για την Αρχή της ΄Ισης Μεταχείρισης, πάλι μεγάλες πολιτικές και κοινωνικές μάχες πρέπει να δώσουμε για να υλοποιηθούν, και αναφερόμαστε πρωτίστως σε ατομικά δικαιώματα που περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και η προστασία τους θα έπρεπε να ήταν αυτονόητη για το ελληνικό κράτος και το πολιτικό σύστημα. Δυστυχώς δεν είναι αυτονόητη και απαιτείται να γυρίσει με κόπο ο τροχός της ιστορίας με τη συμβολή τη δική σας, που τη θεωρώ καθοριστική, και του δημοκρατικού και προοδευτικού κόσμου στη χώρα μας.
Και σήμερα πιστεύω ότι είναι μία ευκαιρία αυτή η συζήτηση των δύο έξοχων κειμένων σας, να γίνει ο εμβρυουλκός των πιο δημοκρατικών και προοδευτικών ιδεών, που τόσο ανάγκη έχει η χώρα και η κοινωνία μας, για να αφήσει πίσω της στερεότυπα και ανακλαστικά καθυστέρησης, που την κρατούν γαντζωμένη σε ένα μίζερο και αναποτελεσματικό παρελθόν.
Και για να γίνει αυτό πρέπει ο δημοκρατικός κόσμος, η προοδευτική διανόηση, οι προοδευτικοί άνθρωποι να επιδείξουν εγρήγορση και να εκδηλώσουν δικαιωματικό φρόνημα.
Και θα ήθελα να θυμίσω ότι είναι γνωστό πλέον ότι η παγκόσμια έννομη τάξη, σταδιακά μετά το σφαγείο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, δομείται και στηρίζεται όλο και περισσότερο στο ζήτημα των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, τα οποία στα περισσότερα Συντάγματα των ευρωπαϊκών χωρών, και όχι μόνο, έχουν καταταχθεί έτσι που να μην μπορούν ούτε να καταργηθούν ούτε να τροποποιηθούν, γιατί αποτελούν sine qua non όρο για τον ορισμό του Κράτους Δικαίου. Και εννοείται βεβαίως ότι η κατοχύρωση και προστασία τους δεν τίθενται ποτέ στη δοκιμασία και το κριτήριο του δίπολου πλειοψηφίας-μειοψηφίας, αφού 1.000.000 άνθρωποι μπορούν να διαμορφώνουν την κυρίαρχη αντίληψη για ένα τέτοιο δικαίωμα, και ένας, αριθμητικό 1, να έχει διαφορετική θέση και άποψη, η πλειοψηφία πρέπει να ανεχθεί την απόλαυση του ατομικού δικαιώματος ακόμα και από αυτόν τον ένα. Αυτή είναι η πεμπτουσία των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων. Και ως προς αυτά η χώρα μας έχει μεγάλες καθυστερήσεις και ελλείμματα, που άλλωστε διαπιστώνονται και από τα δύο κείμενά σας, παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας.
Πολλές φορές στην αίθουσα αυτή οι Βουλευτές του Σύριζα τόνισαν τη σημασία και τον πυρήνα των σύγχρονων συνταγματικών μας διατάξεων που επέβαλαν στην ανάπτυξη δικαιωματικής συνείδησης και κουλτούρας, κάτι που αναπτύχθηκε πολλαπλώς στην επιστήμη και τη θεωρία, και τέτοιες διατάξεις-οδηγοί για την κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων είναι η διάταξη του άρθρου 2 για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, του άρθρου 4 για την ισότητα των ελλήνων ενώπιον του νόμου χωρίς διακρίσεις, του άρθρου 5 για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του πολίτη, και του άρθρου 9 για την προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, και πολλών άλλων. Αν στις διατάξεις αυτές προστεθούν και διατάξεις ευρωπαϊκών και διεθνών συμβάσεων, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει δημιουργηθεί ένα εύκρατο και υγιεινό κλίμα για την κατοχύρωση και προάσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Πολλές φορές η χώρα μας έγινε το «μαύρο πρόβατο» και καταδικάστηκε από το ΕΔΑΑ για παραβίαση διατάξεων της ΕΣΔΑ και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, γιατί το ελληνικό κράτος, διστακτικό και πολλές φορές εχθρικό προς μερίδα ελλήνων πολιτών, επέδειξε αντιλήψεις και συμπεριφορές που συνιστούσαν διακρίσεις και αποκλεισμούς, και αυτό επιβάλλεται να σταματήσει. Και η συμβολή σας σ’ αυτό είναι καθοριστική, λόγω του κύρους και του θεσμικού σας ρόλου στην άσκηση πίεσης προς το κράτος και τους φορείς να εγκαταλείψουν επιτέλους την αντιδικαιωματική τους τακτική. Και αυτό είναι δημοκρατική υποχρέωση και ζήτημα δικαιοσύνης, οι διακρίσεις και οι αποκλεισμοί πρέπει κάποια στιγμή να αποτελέσουν παρελθόν, διότι όσο τα ατομικά δικαιώματα τίθενται σε καθεστώς ανυποληψίας, αμφισβήτησης και περιορισμού, τόσο θα περιορίζεται η δημοκρατία και η δικαιοσύνη στη χώρα μας. Και οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, που πολλοί την επικαλούνται για να θέσουν τα ατομικά δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα, χωρίς δημοκρατία και δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει. Αρκεί να έχουμε υπόψη μας και τον Campel που έλεγε: «Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δύνανται να ίστανται ακόμα και υπεράνω του θετικού δικαίου».
Τα ατομικά δικαιώματα, όπως προβλέπονται και κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Ατομικών Δικαιωμάτων πρέπει να είναι ο φωτεινός πυρσός για τη διαφύλαξη και εμπλουτισμό του Κράτους Δικαίου, για το οποίο ο ΄Αγγλος δικαστής Tom Bingham είχε πει: «σε ένα κόσμο διηρημένο από διάφορες εθνικότητες και πολιτισμούς, το Κράτος Δικαίου είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας κοινωνικής συνοχής, ομοιάζει δε σε παγκόσμια κοσμική θρησκεία».
Σαν επίλογο αυτής της μικρής μου τοποθέτησης, θα ήθελα να θέσω το εξής: 230 μετά τον Διαφωτισμό της Γαλλικής Επανάστασης αξιώνουμε αυτό που αποφάσισαν στο προοίμιό της Διακήρυξής τους οι Αντιπρόσωποι του Γαλλικού λαού: «Επειδή πιστεύουμε ότι η άγνοια, η λήθη και περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων-τονίζω τη φράση «ανθρωπίνων δικαιωμάτων-είναι οι αποκλειστικοί λόγοι της κοινής δυστυχίας και διαφθοράς των κυβερνήσεων, γι αυτό αποφασίζουμε να εκθέσουμε σήμερα σε μία διακήρυξη την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων….».
Για τους ίδιους λόγους σήμερα έχουμε μεγάλη ανάγκη το οξυγόνο των ατομικών δικαιωμάτων, ώστε η κοινωνία μας σε συνθήκες ελευθερίας να επιδιώκει την ευημερία, να κερδίζει τη δημοκρατία, να απολαμβάνει τη δικαιοσύνη, στο πλαίσιο της Πρωταγόρειας παραίνεσης: «πάντων χρημάτων μέτρον Ανθρωπος».
Σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω θερμά για την προσπάθεια και το έργο σας.
