«Η γενεσιουργός αίτια για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς είναι οι εγκαταλείψεις. Το κάθε αδέσποτο ήταν κάποτε ιδιοκτησία κάποιου ο οποίος το εγκατέλειψε, ή, αν δεν εγκατέλειψε το συγκεκριμένο, εγκατέλειψε κάποιον πρόγονο του» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Σοφία Τζονίκη, γενική γραμματέας της εθελοντικής φιλοζωικής οργάνωσης Zero Stray Pawject, η οποία συντονίζει όλη την προσπάθεια. Η ανωνυμία καθιστά τα ζώα ευάλωτα στην εγκατάλειψη, αφού είναι αδύνατο να εντοπιστεί ο ανεύθυνος ιδιοκτήτης και παρόλο που ο νόμος προβλέπει αυστηρές ποινές, πρακτικά, όσο δεν υφίσταται η καθολική σήμανση και καταχώρηση των ζώων, η εφαρμογή του παραμένει κενό γράμμα.
Συνεργασία με όλους και πρωτοποριακές δράσεις
Η Αίγινα κατάφερε να σπάσει τον φαύλο κύκλο της αδέσποτης ζωής με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. «Ο άμεσος συνεργάτης μας είναι ο δήμος, και σε επίπεδο δημοτικής αρχής όπου έχουμε μια τακτική συνεργασία με τον δήμαρχο Γιάννη Ζορμπά, άλλα και σε καθημερινή σχεδόν βάση με την υπεύθυνη δημοσίας υγείας Σοφία Χατζίνα, η οποία είναι και ο κρυφός ήρωας της όλης προσπάθειας! Συνεργαζόμαστε φυσικά με την Αστυνομία, το Λιμενικό, και τη Δασονομία καθώς με τους ελέγχους τους ωθούν ακόμα και τους πιο διστακτικούς ιδιόκτητες να τσιπάρουν τα σκυλιά τους. Κεντρικό ρολό παίζουν επίσης οι κτηνίατροι της Αίγινας, όχι μόνο γιατί συμμετέχουν στα επιδοτούμενα προγράμματα, άλλα και επειδή είναι η πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης των ιδιόκτητων, τόσο για τη σήμανση των ζώων, όσο και για τη στείρωση τους που είναι εξίσου σημαντική. Έχουν βοηθήσει καταλυτικά επίσης το Ίδρυμα Μποδοσάκη, το βρετανικό Battersea Dogs and Cats Home και το γερμανικό Welttierschutzgesellschaft που χρηματοδοτούν και στηρίζουν τις προσπάθειες μας. Συνολικά, έχουν επιδοτηθεί έως τώρα πάνω από 400 τσιπαρίσματα και μόνο για το 2020 υπάρχουν κονδύλια για 300 στειρώσεις ιδιόκτητων σκύλων. Τέλος, σε επίπεδο εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία, συνεργαστήκαμε με τον ΣΠΑΖ για την προώθηση της φιλοζωϊκής παιδείας» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τζονική.
Η προσπάθεια της Zero Stray Pawject είναι ολομέτωπη και σε κάθε επίπεδο ενώ πολλές από τις δράσεις εφαρμόζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα! «Ξεκινήσαμε το Δημοτικό Μητρώο Σκύλων, μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που περιλαμβάνει τα στοιχεία από την βάση δεδομένων του υπουργείου εμπλουτισμένη όμως με επιπλέον πληροφορίες όσον αφορά ειδικά τις στειρώσεις, τον σκοπό της ιδιοκτησίας και πολλά άλλα. Τα στοιχεία αυτά επιτρέπουν στατιστικές αναλύσεις και βοηθάνε στη διαμόρφωση πολιτικών. Ο δήμος έχει πλέον δίαυλο επικοινωνίας με τους ιδιόκτητες, ειδικά των μη στειρωμένων ζώων. Για παράδειγμα, οι ιδιόκτητες που δήλωναν ότι δεν έχουν στειρώσει τους σκύλους τους λόγω κόστους, έλαβαν SMS για την επιδοτούμενη στείρωση. Προχωρήσαμε σε ενημερώσεις με ένθετα στους λογαριασμούς ύδρευσης, όπου όχι μόνο διαφημίσαμε τα προγράμματα επιδότησης άλλα εξηγήσαμε και τα πλεονεκτήματα της στείρωσης και δώσαμε απαντήσεις στους μύθους ενάντια στην στείρωση» επισημαίνει η κ. Τζονίκη.
Έλεγχος των «εισαγόμενων αδέσποτων» στο νησί
Σύμφωνα με την έρευνα και τη στατιστική ανάλυση των στοιχείων για την Αίγινα, το 31% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα αδέσποτα είναι αποτέλεσμα εγκαταλείψεων από επισκέπτες, ενώ επιπλέον 54% πιστεύει ότι οι εγκαταλείψεις από επισκέπτες είναι μέρος του προβλήματος. Προκειμένου να κλείσει η στρόφιγγα της εισόδου νέων αδέσποτων ζώων, η κ. Τζονίκη εξηγεί τη σημασία της συνεργασίας με τις αρμόδιες αρχές: «Υπό αυτό το πρίσμα, ο ρόλος του Λιμενικού και των ελέγχων του στο λιμάνι, αλλά και ο ρόλος της Αστυνομίας και της Δασονομίας, γίνεται ακόμα πιο σημαντικός για την εξάλειψη του προβλήματος, εάν επιβεβαιωθεί ότι οι κάτοικοι έχουν δίκιο, ή για την εξάλειψη μιας δικαιολογίας που αποστασιοποιεί την τοπική κοινωνία από τις δικές της ευθύνες, εφόσον έχουν άδικο. Δωρίσαμε ανιχνευτές για τον σκοπό αυτό στις τοπικές Αρχές και συνεργαζόμαστε με τους διοικητές για να πετύχουμε το στόχο μας. Είναι κάτι που προβλέπεται από τον νόμο άλλα δεν είχε γίνει μέχρι τώρα».
Όμως πέρα από τους δεσποζόμενους σκύλους, στην φροντίδα της οργάνωσης εντάσσονται και οι ήδη αδέσποτοι. «Δημιουργήσαμε έναν χάρτη μέσω του google maps με τα αδέσποτα στην Αίγινα. Αυτό βέβαια γίνεται με την συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών οι οποίοι στέλνουν email μόλις δουν ένα αδέσποτο (με φωτογραφίες και άλλα στοιχεία του σκύλου) στο adespoto2020@gmail.com. Η πιο σημαντική επιτυχία είναι η συμμετοχή του κόσμου της Αίγινας. Ας μην γελιόμαστε. Αν η κοινωνία δεν στηρίξει αυτές τις δράσεις, δύσκολα αλλάζουν τα πράγματα. Ο κάθε ιδιοκτήτης σκύλου, άλλα και ο κάθε συγγενής, φίλος, γείτονας που θα ενθαρρύνει έναν ιδιοκτήτη που ίσως έχει κάποιους ενδοιασμούς για το τσιπάρισμα, την εγγραφή στο δημοτικό μητρώο ή ακόμα και την στείρωση, παίζει καταλυτικό ρόλο» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τζονίκη, η οποία επίσης επιφυλάσσει ειδική μνεία στους φιλόζωους του νησιού οι οποίοι είτε οργανωμένα μέσω του καταφυγίου, είτε ατομικά συνεισφέρουν καθοριστικά για τη θεραπεία του προβλήματος.
Η κ. Τζονίκη εκτιμά ότι το μοντέλο της Αίγινας μπορεί να λειτουργήσει και σε άλλες περιοχές, ανεξαρτήτως νησιωτικότητας, και μάλιστα υπάρχουν τέτοιες σκέψεις ακόμα και από δήμους της Αττικής. «Θέλουμε η Αίγινα να γίνει το υπόδειγμα προς αντιγραφή. Επειδή είμαστε μη κερδοσκοπικός οργανισμός, δεν πουλάμε το πρόγραμμα δράσης μας αλλά το προσφέρουμε δωρεάν. Είμαστε στην διαδικασία επιλογής των επομένων περιοχών. Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από διαφορά μέρη της Ελλάδας. Η εμπειρία του κορονοϊού μας δίδαξε ότι για να πετύχουμε σαν κοινωνία πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί. Και η διοίκηση (στην περίπτωση μας οι δήμοι), και οι αρχές (αστυνομία, λιμενικό), και οι ειδικοί / επιστήμονες (κτηνίατροι), και οι πολίτες (φιλοζωικές οργανώσεις, φιλόζωοι της κάθε περιοχής)» καταλήγει.
