Την ώρα που οι αντιδράσεις στον απόηχο της μετατροπής της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε ισλαμικό τέμενος δεν έχουν κοπάσει ακόμα, τα ΜΜΕ της Τουρκίας που πρόσκεινται στον Ταγίπ Ερντογάν έχουν επιδοθεί σε έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο προπαγάνδας προκειμένου να δικαιολογήσουν την κίνηση του Τούρκου προέδρου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανάρτηση στο facebook, της αγγλόφωνης έκδοσης της δημόσιας τηλεόρασης της χώρας, του TRT World, που σε μια προσπάθεια να αποδείξει ότι και οι χριστιανικοί λαοί είχαν μετατρέψει τεμένη σε ιερούς ναούς, επιδίδεται σε ένα προπαγανδιστικό κρεσέντο που όμως κατέληξε σε προφανή λάθη.
Επικαλείται δε τη μελέτη του αρχιτέκτονα Μεχμέτ Εμίν Γιλμάζ, που αναφέρει ότι 329 κτήρια (τεμένη, τάφοι, πανδοχεία) που κατασκεύασαν Τούρκοι σε 18 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, μετατράπηκαν σε χριστιανικές εκκλησίες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που αναφέρεται στη Θεσσαλονίκη. Σε ένα κολάζ δύο φωτογραφιών, που δείχνει το χθες και το σήμερα, το TRT World παρουσιάζει τον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως, στην Πορτάρα, ως τέμενος που πλέον έχει μετατραπεί σε χριστιανική εκκλησία και μάλιστα το 1922, χρονιά της μικρασιατικής καταστροφής.
Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη προπαγάνδα δείχνει ότι μάλλον οι Τούρκοι δημοσιογράφοι της δημόσιας τηλεόρασης υπέπεσαν σε μεγαλοπρεπή γκάφα. Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων χτίστηκε και εγκαινιάστηκε στο σημείο το σχετικά πρόσφατο 1959 προκειμένου να καλύψει τις θρησκευτικές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής.
Το οθωμανικό παρελθόν
Όπως εξηγεί στην Voria.gr ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Πασχάλης Ανδρούδης, «στην περιοχή υπήρχε όντως ένα μικρό τζαμί, γνωστό ως Popara τζαμί, αλλά και με άλλες ονομασίες. Ωστόσο η περιοχή εκείνη την οθωμανική περίοδο δεν ήταν κατοικημένη, αλλά ήταν στρατιωτική περιοχή και το τέμενος στο σημείο εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των ανδρών του οθωμανικού στρατού».
Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή του ΑΠΘ, η περιοχή με τον καιρό εγκαταλείφθηκε και με την αλλαγή καθεστώτος και την εγκαθίδρυση της ελληνικής κυριαρχίας στη Θεσσαλονίκη το μικρό τέμενος ήταν ένας εγκαταλελειμμένος χώρος που είχε ρημάξει. Ο κ. Ανδρούδης αναφέρει ότι το κτίσμα δεν παρουσίαζε κανένα ιστορικό ή αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και για αρκετά χρόνια παρέμενε ένα ερείπιο.
Απεναντίας, στο ίδιο σημείο τη βυζαντινή περίοδο υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι εκεί υπήρχε είτε χριστιανικός ναός, είτε Ιερά Μονή, αφού όπως αναφέρει ο κ. Ανδρούδης στο σημείο βρέθηκαν αγιογραφίες της παλαιολογικής περιόδου.
Η δημιουργία του ναού
Όπως αναφέρεται στην ιστορία του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως, όταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών και ήρθαν πρόσφυγες χριστιανοί και εγκαταστάθηκαν στην άδεια πλέον περιοχή της Ακροπόλεως κάτω από το φρούριο του Επταπυργίου, μαζί με εκείνους, ήρθε πρόσφυγας από την Κωνσταντινούπολη και ο Ιερέας π. Κυριάκος Κατρανιάς με την οικογένεια του.
Για τον συγκεκριμένο ιερέα, η λαϊκή παράδοση θέλει να θεραπεύτηκε από πόνους που τον ταλαιπωρούσαν στο πόδι χρησιμοποιώντας το νερό από πηγή πίσω από το χώρο του ερειπωμένου κτηρίου που θεωρούνταν αγίασμα των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.
Η συγκεκριμένη ιστορία μάλιστα φαίνεται πως οδήγησε τον τότε μητροπολίτη Γεννάδιο στο να κινήσει τις διαδικασίες για να δημιουργηθεί ενορία στην περιοχή.
Ουσιαστικά η ιδέα για την δημιουργία Ιερού Ναού στην περιοχή ανήκει στον ιερέα π. Γεώργιο Αποστολάκη, που μετά τη γερμανική κατοχή κίνησε τις διαδικασίες για τη δημιουργία ναού, μαζεύοντας δωρεές, ενώ η ανέγερση του ναού όπως είναι γνωστός σήμερα ολοκληρώθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1959.
Η ανάρτηση αναφέρεται και σε άλλες περιπτώσεις τεμενών στη χώρα μας που έγιναν χριστιανικές εκκλησίες. Ορισμένες περιπτώσεις έχουν δόση αλήθειας, ωστόσο το προπαγανδιστικό περίβλημα επιδιώκει να παρουσιάσει τα συγκεκριμένα οθωμανικά οικοδομήματα ως θύματα θρησκευτικών εθνοκαθάρσεων στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης στο Άργος που όντως είχε κτιστεί αρχικά ως τέμενος περίπου το 1570, στη θέση ερειπίων ναού των μεταβυζαντινών χρόνων.
Ανάλογη είναι η ιστορία του καθεδρικού ναού του Αγίου Τίτου της Αρχιεπισκοπής Κρήτης, που όντως ήταν τέμενος, ωστόσο το κτήριο μουσουλμανικής λατρείας έγινε στη θέση κατεστραμμένου χριστιανικού ναού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα λεγόμενα της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, το ελληνικό κράτος έχει δαπανήσει πάνω από 50 εκατ. ευρώ tην τελευταία 20ετία για την προστασία μνημείων της Οθωμανικής περιόδου στη χώρα μας.
Πηγή: Voria.gr
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανάρτηση στο facebook, της αγγλόφωνης έκδοσης της δημόσιας τηλεόρασης της χώρας, του TRT World, που σε μια προσπάθεια να αποδείξει ότι και οι χριστιανικοί λαοί είχαν μετατρέψει τεμένη σε ιερούς ναούς, επιδίδεται σε ένα προπαγανδιστικό κρεσέντο που όμως κατέληξε σε προφανή λάθη.
Επικαλείται δε τη μελέτη του αρχιτέκτονα Μεχμέτ Εμίν Γιλμάζ, που αναφέρει ότι 329 κτήρια (τεμένη, τάφοι, πανδοχεία) που κατασκεύασαν Τούρκοι σε 18 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, μετατράπηκαν σε χριστιανικές εκκλησίες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που αναφέρεται στη Θεσσαλονίκη. Σε ένα κολάζ δύο φωτογραφιών, που δείχνει το χθες και το σήμερα, το TRT World παρουσιάζει τον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως, στην Πορτάρα, ως τέμενος που πλέον έχει μετατραπεί σε χριστιανική εκκλησία και μάλιστα το 1922, χρονιά της μικρασιατικής καταστροφής.
Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη προπαγάνδα δείχνει ότι μάλλον οι Τούρκοι δημοσιογράφοι της δημόσιας τηλεόρασης υπέπεσαν σε μεγαλοπρεπή γκάφα. Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων χτίστηκε και εγκαινιάστηκε στο σημείο το σχετικά πρόσφατο 1959 προκειμένου να καλύψει τις θρησκευτικές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής.
Το οθωμανικό παρελθόν
Όπως εξηγεί στην Voria.gr ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Πασχάλης Ανδρούδης, «στην περιοχή υπήρχε όντως ένα μικρό τζαμί, γνωστό ως Popara τζαμί, αλλά και με άλλες ονομασίες. Ωστόσο η περιοχή εκείνη την οθωμανική περίοδο δεν ήταν κατοικημένη, αλλά ήταν στρατιωτική περιοχή και το τέμενος στο σημείο εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των ανδρών του οθωμανικού στρατού».
Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή του ΑΠΘ, η περιοχή με τον καιρό εγκαταλείφθηκε και με την αλλαγή καθεστώτος και την εγκαθίδρυση της ελληνικής κυριαρχίας στη Θεσσαλονίκη το μικρό τέμενος ήταν ένας εγκαταλελειμμένος χώρος που είχε ρημάξει. Ο κ. Ανδρούδης αναφέρει ότι το κτίσμα δεν παρουσίαζε κανένα ιστορικό ή αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και για αρκετά χρόνια παρέμενε ένα ερείπιο.
Απεναντίας, στο ίδιο σημείο τη βυζαντινή περίοδο υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι εκεί υπήρχε είτε χριστιανικός ναός, είτε Ιερά Μονή, αφού όπως αναφέρει ο κ. Ανδρούδης στο σημείο βρέθηκαν αγιογραφίες της παλαιολογικής περιόδου.
Η δημιουργία του ναού
Όπως αναφέρεται στην ιστορία του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων Ακροπόλεως, όταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών και ήρθαν πρόσφυγες χριστιανοί και εγκαταστάθηκαν στην άδεια πλέον περιοχή της Ακροπόλεως κάτω από το φρούριο του Επταπυργίου, μαζί με εκείνους, ήρθε πρόσφυγας από την Κωνσταντινούπολη και ο Ιερέας π. Κυριάκος Κατρανιάς με την οικογένεια του.
Για τον συγκεκριμένο ιερέα, η λαϊκή παράδοση θέλει να θεραπεύτηκε από πόνους που τον ταλαιπωρούσαν στο πόδι χρησιμοποιώντας το νερό από πηγή πίσω από το χώρο του ερειπωμένου κτηρίου που θεωρούνταν αγίασμα των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.
Η συγκεκριμένη ιστορία μάλιστα φαίνεται πως οδήγησε τον τότε μητροπολίτη Γεννάδιο στο να κινήσει τις διαδικασίες για να δημιουργηθεί ενορία στην περιοχή.
Ουσιαστικά η ιδέα για την δημιουργία Ιερού Ναού στην περιοχή ανήκει στον ιερέα π. Γεώργιο Αποστολάκη, που μετά τη γερμανική κατοχή κίνησε τις διαδικασίες για τη δημιουργία ναού, μαζεύοντας δωρεές, ενώ η ανέγερση του ναού όπως είναι γνωστός σήμερα ολοκληρώθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1959.
Οι υπόλοιπες περιπτώσεις
Η ανάρτηση αναφέρεται και σε άλλες περιπτώσεις τεμενών στη χώρα μας που έγιναν χριστιανικές εκκλησίες. Ορισμένες περιπτώσεις έχουν δόση αλήθειας, ωστόσο το προπαγανδιστικό περίβλημα επιδιώκει να παρουσιάσει τα συγκεκριμένα οθωμανικά οικοδομήματα ως θύματα θρησκευτικών εθνοκαθάρσεων στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης στο Άργος που όντως είχε κτιστεί αρχικά ως τέμενος περίπου το 1570, στη θέση ερειπίων ναού των μεταβυζαντινών χρόνων.
Ανάλογη είναι η ιστορία του καθεδρικού ναού του Αγίου Τίτου της Αρχιεπισκοπής Κρήτης, που όντως ήταν τέμενος, ωστόσο το κτήριο μουσουλμανικής λατρείας έγινε στη θέση κατεστραμμένου χριστιανικού ναού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα λεγόμενα της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, το ελληνικό κράτος έχει δαπανήσει πάνω από 50 εκατ. ευρώ tην τελευταία 20ετία για την προστασία μνημείων της Οθωμανικής περιόδου στη χώρα μας.
Πηγή: Voria.gr