Το «Μουσείο Κωτσιομύτη Φυσικής Ιστορίας» βρίσκεται στο Λυγουριό Αργολίδας και απέχει από το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου 5 χλμ.
Ιδρύθηκε από τους Βασίλειο Ν. Κωτσιομύτη & Αναστασία Σαρρή-Κωτσιομύτη, το 1993.
Με την ίδρυση και λειτουργία του, ήρθε να προσθέσει την δική του ξεχωριστή σελίδα στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας. Είναι φορέας μη κερδοσκοπικός, (αρ απ. 1401 ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ 53605/22.10/2001 Κ.Υ.Α.). Διοικείται από επταμελές Δ.Σ. το οποίο αποτελείται από επιστήμονες Γεωλογίας, Παλαιοντολογίας, Μεταλλειολογίας, και Φυσικής.
Λειτούργησε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1995 με την επωνυμία «Μουσείο Φυσικής ιστορίας Ασκληπιείου Επιδαύρου». Μετονομάστηκε το 2006 σε «ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΩΤΣΙΟΜΥΤΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ». Την ίδια χρονιά μετεγκαταστάθηκε σε νέο κτήριο το οποίο του παραχωρήθηκε από το Δήμο Ασκληπιείου όπου έχει την ευχέρεια να προβάλλει περισσότερα εκθέματα και επιπλέον συλλογές.
Από την αρχή της ίδρυσής του, συνεργάζεται με ειδικούς επιστήμονες του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης του Ι.Γ.Μ.Ε και άλλων επιστημονικών φορέων, όπου οφείλεται και η έγκυρη επιστημονική ταυτοποίηση, ταξινόμηση και χρονολόγηση των εκθεμάτων του.
Παρέχει πλήρη ξενάγηση στους επισκέπτες του, οι οποίοι μπορούν να ξεναγηθούν στα περίπου 6.000 εκθέματα όπως προβάλλονται κυρίως ορυκτά και απολιθώματα, όστρακα, έντομα, κ.λ.π. από τα 22.000 που έχει στην κατοχή του.
Είναι καταξιωμένο ως το μεγαλύτερο θεματικό Μουσείο ορυκτών κι απολιθωμάτων Πανελληνίως, με ειδικά εκθέματα που εστιάζουν το ενδιαφέρον των καθημερινών επισκεπτών του, αλλά και της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Οι συλλογές του θεωρούνται μοναδικές στην Ελλάδα και από τις πιο πλούσιες της Ευρώπης. Μερικά από τα εκθέματά του είναι μοναδικά στον κόσμο. Η συλλογή των Αμμωνιτών της Επιδαύρου η οποία χαρακτηρίζει το Μουσείο, θεωρείται η πληρέστερη της Υφηλίου.
Στόχος των ιδρυτών του είναι η περαιτέρω ανάπτυξη κι εμπλουτισμός του και η διαρκής λειτουργία του ως ενεργός φορέας έρευνας, επιμόρφωσης, εκπαίδευσης και πολιτισμού.
Οι επισκέπτες (ειδικά οι μαθητικές ομάδες) στο χώρο του Μουσείου έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν, να ενημερωθούν και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε ότι αφορά τα εκθέματα, αλλά και την ιστορία που περιβάλλει το κάθε είδος ξεχωριστά. Σε συνάφεια με εκπαιδευτικό υλικό, χάρτες, πίνακες, σχεδιαγράμματα και ενημερωτικά κείμενα, ψηλαφίζει απεικονίζοντας αντίστοιχα, τα είδη, τους χρόνους και τις εποχές. Γεωλογικοί & παλαιοντολογικοί χάρτες και πίνακες, σε συνδυασμό με κείμενα κι αναπαραστάσεις, σκιαγραφούν, ενημερώνουν και περιγράφουν παραστατικά, θέματα όπως η δημιουργία της Γης η εμφάνιση και εξέλιξη της ζωής στο πλανήτη μας, από δις/μύρια χρόνια πριν μέχρι σήμερα, ενώ μια ολοκληρωμένη σειρά πόστερς απεικονίζουν αναλυτικά είδη ζωής της εποχής μας αλλά και παλιότερα.
Απολιθωμένοι οργανισμοί από 530.000.000 χρόνια έως 3.000.000 χρόνια πριν, από την Ελλάδα και τον κόσμο, όπως: Μέρη απολιθωμένων κορμών δένδρων, απολιθώματα ιππουριτών, κοραλλιών, τριλοβιτών, ψαριών αχινών στρειδιών, αμμωνιτών, (ιδιαίτερα ολοκληρωμένες συλλογές αμμωνιτών της περιοχής του Ασκληπιείου, χώρος διεθνώς αναγνωρισμένος ως "μοναδικό παλαιοντολογικό μνημείο πανίδας αμμωνιτών" και πολλά άλλα είδη. Στο μαγευτικό κόσμο των ορυκτών που δημιουργήθηκαν μέσα από διεργασίες αιώνων στα υπόγεια εργαστήρια της φύσης, έχουμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε, να οραματιστούμε και να δημιουργήσουμε.
Ορυκτά του χαλκού, του θείου, του σιδήρου και συνθέσεις δεκάδων ακόμη στοιχείων, χαρίζουν με τη λάμψη, τα χρώματά τους, τη στιλπνότητα τη μοναδικότητα και τη λαμπρότητά τους, τη χαρά της συλλογής, την έρευνα, τη μελέτη και τη γνώση.
Η χρήση και η επεξεργασία τους, είναι τόσο παλιά όσο και ο ανθρώπινος πολιτισμός. Λειτούργησαν ως κοσμήματα, φυλακτά, σφραγίδες, μέσα συναλλαγής και αποκρυφισμού, ειδώλια, αλλά και περιζήτητα κομμάτια σε ιστορικές γνωστές ή άγνωστες συλλογές. Συνόδευσαν πιστά τη πολυτάραχη πορεία του ανθρώπινου είδους και στάθηκαν θαυμαστό υπόβαθρο στην καλλιτεχνική του έκφραση.
Εδώ συναντάμε ορυκτά, από τον Ελλαδικό & διεθνή χώρο, όπως: αζουρίτες, μαλαχίτες, βαναδινίτες, χαλαζίες, κ.λ.π και κυρίως ορυκτά της περιοχής του Λαυρίου, μια περιοχή διεθνώς γνωστή σαν γεωλογικό φαινόμενο.
Από τον κόσμο του ζωικού βασιλείου, τα έντομα ξεκινούν από πολύ παλιά και φτάνουν αλώβητα στις μέρες μας, διαμορφώνοντας πολύπλοκες εμφανίσεις, έτσι που κάποια από αυτά θυμίζουν θωρακισμένες μηχανές. Μικρά, με συμπαθητικές ή τρομακτικές εμφανίσεις, οργανώνουν τις κοινωνίες τους, παράλληλα με τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Συλλογές οστράκων και κοραλλιών γνωστά ή άγνωστα είδη, ανασυρμένα από το βασίλειο της θάλασσας, κάποια μυστηριώδη, άλλα παράξενα και πολλά οικεία στους ανθρώπους σήμερα.
Συλλογές από πέτρινα εργαλεία, διαφόρων βαθμίδων και χρήσεων. Εργαλεία που κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τους πρώτους ανθρώπους, όπως και εργαλεία εντοπισμού και συλλογής του ορυκτού πλούτου.
