Σημαντικές αλλαγές έρχονται στην δημοπράτηση των δημοσίων έργων. Οκτώ είναι οι ανατροπές στο πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις με στόχο την απόλυτη διαφάνεια και την έγκαιρη ολοκλήρωσή τους.
Το υπουργείο Υποδομών – Μεταφορών ανακοίνωσε τροποποίηση του νόμου 4412/16 για τη δημοπράτηση και τις συμβάσεις στα δημόσια έργα.
Μεταξύ των αλλαγών περιλαμβάνονται:
-η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον ανάδοχο,
-η εφαρμογή των διατάξεων για τις μεγάλες επενδύσεις σε κρίσιμα έργα για ταχύτερη δημοπράτηση,
-οι παρεμβάσεις για τον περιορισμό των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων και
-η θεσμοθέτηση της δυνατότητας διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς για έργα άνω των 10 εκατ. ευρώ.
«Ένα δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο, έχει αποδειχτεί στην πράξη κατά το παρελθόν, ότι έχει ως αποτέλεσμα και να καθυστερούν τα έργα λόγω γραφειοκρατίας, αλλά και τελικά να υπάρχει λιγότερη διαφάνεια, λόγω ακριβώς των πολύπλοκων διαδικασιών, που υποτίθεται θα την εξασφάλιζαν» αναφέρει η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών.
Εξορθολογισμός της νομοθεσίας
Όπως έχει ξεκαθαρίσει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, «αυτή η κυβέρνηση δεν κάνει καμία έκπτωση ούτε στη διαφάνεια, ούτε στην αποτελεσματικότητα. Με τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, διασφαλίζονται και τα δύο. Ο εξορθολογισμός ήταν δε αναγκαίος, καθώς ο Νόμος 4412 σχεδιάστηκε με μεγάλη προχειρότητα το 2016 και στη συνέχεια η ίδια η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον τροποποίησε 385 φορές. Γεγονός που αποδεικνύει την ανάγκη αλλαγών».
Βασικές μεταρρυθμίσεις
Οι βασικές μεταρρυθμίσεις που εισάγονται με την τροποποίηση του Ν. 4412/16 είναι:
1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση
Ενίσχυση του συστήματος μελέτη – κατασκευή, ώστε να μπορεί να εκκινεί η διαδικασία δημοπράτησης των έργων αμεσότερα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα, παράλληλα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανακήρυξη αναδόχου, υπό τον όρο οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου. Βασική αρχή του συγκεκριμένου τρόπου ανάθεσης αποτελεί η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον Ανάδοχο.
2. Δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία
Η δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, θα μπορεί να ξεκινήσει γρηγορότερα από ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα. Στα μεγάλα έργα προβλέπεται επίσης η εφαρμογή των διατάξεων, που αφορούν στις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ταχύτερη δημοπράτηση τους.
3. Χαμηλές Προσφορές
Αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους. Το γεγονός αυτό μάλιστα είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο εξής θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ταυτόχρονα η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.
4. Επίβλεψη
Θεσμοθετείται η δυνατότητα να μπορεί να ασκηθεί η επίβλεψη εκτός από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις.
5. Δηλωτικό Σύστημα
Το σύστημα μετατρέπεται σε δηλωτικό, από ελεγκτικό όπως ισχύει σήμερα. Σκοπός είναι να διευκολύνονται οι επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί του έργου. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία απαλλάσσεται από υποχρεώσεις, στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενή αποτελέσματα για το Δημόσιο, λόγω αυτοδίκαιων εγκρίσεων. Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών, με στόχο να επιταχυνθεί η πληρωμή των λογαριασμών.
6. Διαιτητική επίλυση
Θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκατομμυρίων ευρώ (10.000.000 €), η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της Σύμβασης. Για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
7. Ψηφιοποίηση διαδικασιών
Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση διαδικασιών. Ειδικότερα, καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου, με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
8. Κατάργηση Κληρώσεων
Επιπλέον προχωρά η κατάργηση των κληρώσεων για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφερε υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών. Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα του έργου. Παράλληλα, προωθείται η πλήρης αναμόρφωση των διατάξεων για τις μελέτες: Εισάγονται νέοι θεσμοί, όπως ο συμβατικός χρόνος υλοποίησης της μελέτης, η ιδιωτική επίβλεψη τόσο στο στάδιο της εκπόνησης όσο κυρίως στο στάδιο της παραλαβής (checkers). Οι νέοι αυτοί θεσμοί έχουν στόχο να ενισχύσουν την ποιότητα των μελετών και συνακόλουθα την ποιότητα των παραγόμενων έργων.
-η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον ανάδοχο,
-η εφαρμογή των διατάξεων για τις μεγάλες επενδύσεις σε κρίσιμα έργα για ταχύτερη δημοπράτηση,
-οι παρεμβάσεις για τον περιορισμό των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων και
-η θεσμοθέτηση της δυνατότητας διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς για έργα άνω των 10 εκατ. ευρώ.
«Ένα δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο, έχει αποδειχτεί στην πράξη κατά το παρελθόν, ότι έχει ως αποτέλεσμα και να καθυστερούν τα έργα λόγω γραφειοκρατίας, αλλά και τελικά να υπάρχει λιγότερη διαφάνεια, λόγω ακριβώς των πολύπλοκων διαδικασιών, που υποτίθεται θα την εξασφάλιζαν» αναφέρει η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών.
Εξορθολογισμός της νομοθεσίας
Όπως έχει ξεκαθαρίσει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, «αυτή η κυβέρνηση δεν κάνει καμία έκπτωση ούτε στη διαφάνεια, ούτε στην αποτελεσματικότητα. Με τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, διασφαλίζονται και τα δύο. Ο εξορθολογισμός ήταν δε αναγκαίος, καθώς ο Νόμος 4412 σχεδιάστηκε με μεγάλη προχειρότητα το 2016 και στη συνέχεια η ίδια η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον τροποποίησε 385 φορές. Γεγονός που αποδεικνύει την ανάγκη αλλαγών».
Βασικές μεταρρυθμίσεις
Οι βασικές μεταρρυθμίσεις που εισάγονται με την τροποποίηση του Ν. 4412/16 είναι:
1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση
Ενίσχυση του συστήματος μελέτη – κατασκευή, ώστε να μπορεί να εκκινεί η διαδικασία δημοπράτησης των έργων αμεσότερα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα, παράλληλα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανακήρυξη αναδόχου, υπό τον όρο οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου. Βασική αρχή του συγκεκριμένου τρόπου ανάθεσης αποτελεί η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον Ανάδοχο.
2. Δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία
Η δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, θα μπορεί να ξεκινήσει γρηγορότερα από ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα. Στα μεγάλα έργα προβλέπεται επίσης η εφαρμογή των διατάξεων, που αφορούν στις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ταχύτερη δημοπράτηση τους.
3. Χαμηλές Προσφορές
Αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους. Το γεγονός αυτό μάλιστα είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο εξής θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ταυτόχρονα η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.
4. Επίβλεψη
Θεσμοθετείται η δυνατότητα να μπορεί να ασκηθεί η επίβλεψη εκτός από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις.
5. Δηλωτικό Σύστημα
Το σύστημα μετατρέπεται σε δηλωτικό, από ελεγκτικό όπως ισχύει σήμερα. Σκοπός είναι να διευκολύνονται οι επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί του έργου. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία απαλλάσσεται από υποχρεώσεις, στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενή αποτελέσματα για το Δημόσιο, λόγω αυτοδίκαιων εγκρίσεων. Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών, με στόχο να επιταχυνθεί η πληρωμή των λογαριασμών.
6. Διαιτητική επίλυση
Θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκατομμυρίων ευρώ (10.000.000 €), η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της Σύμβασης. Για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
7. Ψηφιοποίηση διαδικασιών
Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση διαδικασιών. Ειδικότερα, καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου, με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
8. Κατάργηση Κληρώσεων
Επιπλέον προχωρά η κατάργηση των κληρώσεων για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφερε υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών. Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα του έργου. Παράλληλα, προωθείται η πλήρης αναμόρφωση των διατάξεων για τις μελέτες: Εισάγονται νέοι θεσμοί, όπως ο συμβατικός χρόνος υλοποίησης της μελέτης, η ιδιωτική επίβλεψη τόσο στο στάδιο της εκπόνησης όσο κυρίως στο στάδιο της παραλαβής (checkers). Οι νέοι αυτοί θεσμοί έχουν στόχο να ενισχύσουν την ποιότητα των μελετών και συνακόλουθα την ποιότητα των παραγόμενων έργων.
Πηγή: moved.gr
.webp "ΑΡΓΟΛΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ")