Οι ανακοινώσεις της Pfizer και της Moderna για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους έχει τεράστια σημασία: γνωρίζουμε πλέον ότι μπορούμε να αναπτύξουμε ένα εμβόλιο κατά της Covid-19. Η αποτελεσματικότητα κατά 90%, όμως, πρέπει να εξακριβωθεί με επιστημονικά στοιχεία.
Στην ανακοίνωσή της Pfizer, η εταιρεία αναφέρει ότι η προστασία μετρήθηκε σε διάστημα 7-15 ημερών μετά τον εμβολιασμό, όταν δηλαδή η ανοσία των ασθενών είναι πιο ισχυρή. Το ερώτημα είναι αν αυτή η ανοσία θα διατηρηθεί σε αυτό το επίπεδο για μήνες, θα μειωθεί σταδιακά ή θα πέσει απότομα.
Περιμένουμε επίσης δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε διάφορες κατηγορίες του πληθυσμού, και κυρίως στους ηλικιωμένους. Θα πρέπει να μάθουμε αν προστατεύει απλώς από τα συμπτώματα ή αν εμποδίζει και τη μετάδοση. Το ποσοστό που ανακοινώθηκε πάντως είναι πολύ ενθαρρυντικό.
Το ζήτημα της διατήρησης του εμβολίου σε θερμοκρασία -72 βαθμών Κελσίου συνδέεται με τη διάρκεια που πρέπει να αποθηκευτούν οι δόσεις προτού χρησιμοποιηθούν. Αν η Pfizer διανείμει μια φορά τα εκατομμύρια των δόσεων που θα παραγγελθούν, θα έχουμε πράγματι πρόβλημα. Το εργαστήριο είναι σε θέση όμως να κάνει διανομές μια φορά τον μήνα, σε διάφορες περιοχές του κόσμου, οπότε η λύση θα είναι πιο διαχειρίσιμη. Σε κάθε περίπτωση, οι δημόσιες αρχές πρέπει να παραγγείλουν ειδικούς καταψύκτες, γιατί αυτοί που έχουν σήμερα τα ερευνητικά εργαστήρια δεν είναι αρκετοί.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της Pfizer, όπως κι εκείνου της Moderna ή άλλων εμβολίων, πρέπει να επαναξιολογηθεί στην πορεία. Ένα εμβόλιο που θα έχει 60% αποτελεσματικότητα μια εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό, και θα διατηρήσει αυτό το ποσοστό για έξι μήνες, μπορεί να είναι καταλληλότερο για να αποκτήσουν ανοσία οι πληθυσμοί από ένα εμβόλιο που θα είναι πολύ αποτελεσματικό για μικρό χρονικό διάστημα. Ο κόσμος μιλάει συχνά για «το» εμβόλιο. Στην πραγματικότητα, φαίνεται πως θα έχουμε πολλά εμβόλια, με διάφορα χαρακτηριστικά.
Ο ιός μεταλλάσσεται όλη την ώρα, αυτό το ξέρουμε. Προς το παρόν, καμιά από αυτές τις μεταλλάξεις δεν του επιτρέπει να εμποδίζει το έργο των αντισωμάτων. Ακόμη και το μεταλλαγμένο στέλεχος που έχει παρατηρηθεί στα βιζόν της Δανίας δεν δείχνει να παρουσιάζει κίνδυνο για τον πληθυσμό. Αν μεταλλαχθεί με κάποιον άλλο τρόπο, ίσως θα πρέπει να γίνουν περιοδικές προσαρμογές του εμβολίου, όπως συμβαίνει με το εμβόλιο της γρίπης.
Ο κορωνοϊός ήρθε λοιπόν για να μείνει. Και η πλήρης εξάλειψή του είναι μάλλον απίθανη. Το καταφέραμε με τον SARS γιατί η επέμβαση έγινε νωρίτερα. Για να εξαλειφθεί ο SARS-CoV-2, θα πρέπει να εμβολιαστεί σχεδόν το 100% του παγκόσμιου πληθυσμού με ένα εμβόλιο που θα είναι αποτελεσματικό σχεδόν κατά 100% για πολλά χρόνια...
Για να καταφέρουν την εξαφάνιση της ασθένειας στη χώρα τους, οι Κινέζοι έθεσαν σε εφαρμογή μια δραστική πολιτική ασφαλείας. Μια τέτοια λύση δεν είναι εφικτή μακροπρόθεσμα. Γι’αυτό άλλωστε αναπτύσσουν κι εκείνοι τα δικά τους εμβόλια.
Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό, όπως ζούμε εδώ και δεκαετίες με τη γρίπη. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σε λίγους μήνες. Θα έχουμε εμβόλια, με τα οποία θα μπορούμε να προστατεύσουμε τα ευάλωτα άτομα. Η αντιμετώπιση των ασθενών θα είναι αποτελεσματικότερη χάρις στις προόδους της έρευνας. Και στο τέλος θα αποκτήσουμε κι ένα φάρμακο, όπως έγινε με το AIDS ή την ηπατίτιδα C.
Περιμένουμε επίσης δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε διάφορες κατηγορίες του πληθυσμού, και κυρίως στους ηλικιωμένους. Θα πρέπει να μάθουμε αν προστατεύει απλώς από τα συμπτώματα ή αν εμποδίζει και τη μετάδοση. Το ποσοστό που ανακοινώθηκε πάντως είναι πολύ ενθαρρυντικό.
Το ζήτημα της διατήρησης του εμβολίου σε θερμοκρασία -72 βαθμών Κελσίου συνδέεται με τη διάρκεια που πρέπει να αποθηκευτούν οι δόσεις προτού χρησιμοποιηθούν. Αν η Pfizer διανείμει μια φορά τα εκατομμύρια των δόσεων που θα παραγγελθούν, θα έχουμε πράγματι πρόβλημα. Το εργαστήριο είναι σε θέση όμως να κάνει διανομές μια φορά τον μήνα, σε διάφορες περιοχές του κόσμου, οπότε η λύση θα είναι πιο διαχειρίσιμη. Σε κάθε περίπτωση, οι δημόσιες αρχές πρέπει να παραγγείλουν ειδικούς καταψύκτες, γιατί αυτοί που έχουν σήμερα τα ερευνητικά εργαστήρια δεν είναι αρκετοί.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της Pfizer, όπως κι εκείνου της Moderna ή άλλων εμβολίων, πρέπει να επαναξιολογηθεί στην πορεία. Ένα εμβόλιο που θα έχει 60% αποτελεσματικότητα μια εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό, και θα διατηρήσει αυτό το ποσοστό για έξι μήνες, μπορεί να είναι καταλληλότερο για να αποκτήσουν ανοσία οι πληθυσμοί από ένα εμβόλιο που θα είναι πολύ αποτελεσματικό για μικρό χρονικό διάστημα. Ο κόσμος μιλάει συχνά για «το» εμβόλιο. Στην πραγματικότητα, φαίνεται πως θα έχουμε πολλά εμβόλια, με διάφορα χαρακτηριστικά.
Ο ιός μεταλλάσσεται όλη την ώρα, αυτό το ξέρουμε. Προς το παρόν, καμιά από αυτές τις μεταλλάξεις δεν του επιτρέπει να εμποδίζει το έργο των αντισωμάτων. Ακόμη και το μεταλλαγμένο στέλεχος που έχει παρατηρηθεί στα βιζόν της Δανίας δεν δείχνει να παρουσιάζει κίνδυνο για τον πληθυσμό. Αν μεταλλαχθεί με κάποιον άλλο τρόπο, ίσως θα πρέπει να γίνουν περιοδικές προσαρμογές του εμβολίου, όπως συμβαίνει με το εμβόλιο της γρίπης.
Ο κορωνοϊός ήρθε λοιπόν για να μείνει. Και η πλήρης εξάλειψή του είναι μάλλον απίθανη. Το καταφέραμε με τον SARS γιατί η επέμβαση έγινε νωρίτερα. Για να εξαλειφθεί ο SARS-CoV-2, θα πρέπει να εμβολιαστεί σχεδόν το 100% του παγκόσμιου πληθυσμού με ένα εμβόλιο που θα είναι αποτελεσματικό σχεδόν κατά 100% για πολλά χρόνια...
Για να καταφέρουν την εξαφάνιση της ασθένειας στη χώρα τους, οι Κινέζοι έθεσαν σε εφαρμογή μια δραστική πολιτική ασφαλείας. Μια τέτοια λύση δεν είναι εφικτή μακροπρόθεσμα. Γι’αυτό άλλωστε αναπτύσσουν κι εκείνοι τα δικά τους εμβόλια.
Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό, όπως ζούμε εδώ και δεκαετίες με τη γρίπη. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σε λίγους μήνες. Θα έχουμε εμβόλια, με τα οποία θα μπορούμε να προστατεύσουμε τα ευάλωτα άτομα. Η αντιμετώπιση των ασθενών θα είναι αποτελεσματικότερη χάρις στις προόδους της έρευνας. Και στο τέλος θα αποκτήσουμε κι ένα φάρμακο, όπως έγινε με το AIDS ή την ηπατίτιδα C.
(*) Η Μαρί-Πολ Κιενί είναι γαλλίδα ειδικός για τα εμβόλια, διευθύντρια έρευνας στο Inserm
(Πηγή: συνέντευξη στη Monde)
(Πηγή: συνέντευξη στη Monde)
