Όταν η πανδημία κορονοϊού χαλαρώσει την πίεση στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι, ο Γιάννης Σμαραγδής αναμένεται να ξεκινήσει τα γυρίσματα του νέου φιλόδοξου εγχειρήματός του που αφορά τη ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας και υπουργού Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.
Μια συμπαραγωγή Ελλάδας, Ρωσίας, Ελβετίας, των χωρών δηλαδή όπου έδρασε ο μεγάλος διπλωμάτης, από τον αποκαλούμενο «αγιογράφο» του κινηματογράφου.
Όπως μας εξηγεί ο πασίγνωστος Έλληνας σκηνοθέτης, η σύγχρονη Ευρώπη χρωστάει πολλά στον πρώτο κυβερνήτη της χώρας μας, αλλά και στη Ρωσία.
«Λίγοι θυμούνται ότι ως επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, ο Καποδίστριας έλυσε το πρόβλημα της Ελβετίας και καθόρισε ως σήμερα την τύχη της.
Όπως επίσης αρκετοί αγνοούν ότι μετά τη μάχη του Βατερλό, η Γαλλία δεν διαμελίστηκε, όπως επιθυμούσαν οι Ευρωπαίοι, κάτι που οφείλει στον Καποδίστρια και τον τσάρο Αλέξανδρο. Αυτό τη βοήθησε να ακολουθήσει τον δρόμο του ανεξάρτητου κράτους».
Ο ίδιος συμφωνεί με την άποψη ότι «η Ιστορία γράφεται από τον νικητή», αλλά και με το ότι η Ιστορία που διδάσκεται στην Ευρώπη, είναι αυτή που επιθυμεί η αγγλοσαξωνική επικυριαρχία.
Όπως αναφέρει, αν δεν είχε δολοφονηθεί ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, η κατάσταση για τη χώρα θα ήταν σήμερα τελείως διαφορετική.
«Θα ήταν μια χώρα-μήτρα, όπως την ήθελε ο Καποδίστριας, ανεξάρτητη και ισχυρή. Είμαστε μια χώρα με τεράστιο πλούτο και κόμβος μεταξύ τριών ηπείρων. Οι επικυρίαρχοι της Δύσης τα γνωρίζουν αυτά και ήθελαν να είμαστε υποταγμένοι ως λαός και ως χώρα. Και μας ήλεγχαν μέσω των δανείων. Σας λέει κάτι αυτό αναφορικά με τις πρόσφατες περιπέτειες των μνημονίων στην Ελλάδα μας;»
«Ο "Καποδίστριας" θα αναδείξει το εσωτερικό μέγεθος ενός ανθρώπου της πίστης και της αγάπης»
Αναφορικά με τις πτυχές της προσωπικότητας του κορυφαίου διπλωμάτη που θα δούμε στη μεγάλη οθόνη, μας εξήγησε ότι μέσα απ' αυτήν την ταινία ο Καποδίστριας -θέλει να πιστεύει ο ίδιος- ότι θα αγιοποιηθεί.
«Δεν κάνω μια ταινία όμως γι' αυτό. Στόχος μου είναι να δείξω τον "μέσα ανώτερο" Καποδίστρια. Αυτόν που νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε. Όσοι οργάνωσαν τη δολοφονία του, απέκρυψαν το ποιος είναι πραγματικά ο Καποδίστριας. Άρα η ταινία θα αναδείξει το εσωτερικό μέγεθος ενός ανθρώπου της πίστης και της αγάπης. Υπερασπιζόταν ανώτερες αξίες και είχε την προσμονή της ευλογίας του Θεού ως ταπεινός υπηρέτης της αγαθότητάς Του. Μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι σε εξαιρετικά νεαρή ηλικία ο τσάρος Αλέξανδρος τον έχρισε υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις» σημειώνει ο σκηνοθέτης και προσθέτει:
«Η τσαρική οικογένεια είχε φιλελληνικά αισθήματα και γνώριζε τη σημασία των ελληνικών αξιών για την ανθρωπότητα. Ο διορισμός του ως υπουργός είναι η μεγαλύτερη τιμή που έγινε ποτέ σε Έλληνα πολιτικό. Και έγινε από τη Ρωσία... Λοιπόν, η ταινία θα αναδείξει αυτή την τιμή και ως αντίδωρο, θα ανταποδώσει -με τον τρόπο της τέχνης- αυτή την τιμή!»
«Του έγινε αυτή η τιμή να οριστεί υπουργός της Ρωσίας γιατί ήταν Έλληνας, αλλά και γιατί διεκδικούσε την προστασία και την ευλογία του Θεού, όπως και ο θεοσεβούμενος τσάρος. Ήταν και οι δυο άνθρωποι της πίστης στον Θεό και συγχρόνως ισχυροί θαυμαστές του ανθρωπισμού και του τότε διαφωτισμού» παρατηρεί ο κ. Σμαραγδής.
«Αξίζει να τονίσουμε ότι όταν του ανέθεσε τη θέση του υπουργού, ο Καποδίστριας του κατέστησε σαφές ότι αν χρειαστεί να επιλέξει ανάμεσα στην Ελλάδα ή τη Ρωσία, τότε, την Ελλάδα θα επιλέξει. Ο τσάρος, με άνεση, το αποδέχτηκε... Αυτό δείχνει τόσο το μεγαλείο του τσάρου που απνευστί το αποδέχτηκε όσο και το θάρρος του Καποδίστρια που δεν φοβήθηκε να το θέσει στον ισχυρότερο άνδρα εκείνης της εποχής. Μεγαλειώδη πρόσωπα και τα δύο!»
Έτσι, αυτές οι δύο ισχυρές προσωπικότητες ήρθαν πραγματικά κοντά στο ανώτερο πεδίο του θεϊκού στοιχείου της ζωής. Και τελικά ο Καποδίστριας τα διαχειρίστηκε όλα με επιτυχία όσο ήταν υπουργός Εξωτερικών.
Το μήνυμα του Καποδίστρια προς την ανθρωπότητα
Ερωτηθείς για το πιο εντυπωσιακό στον Καποδίστρια, επισήμανε ότι είναι αυτό που έλεγαν φίλοι και εχθροί του: «Η ροπή του προς το καλό».
«Αυτό πιστεύω είναι ένα μήνυμα και προς την μελλοντική ανθρωπότητα. Να απομακρυνθούμε από τον κακό μας εαυτό και τα ζωώδη ένστικτα, ώστε να βρούμε την ατραπό που οδηγεί στο Θείο. Έλληνες και Ρώσοι είμαστε λαοί με εσωτερικό και μεταφυσικό βάθος και αυτό μας φέρνει κοντά όπως έφερε και τις δύο ηγετικές προσωπικότητες, του Καποδίστρια και του τσάρου» υπογραμμίζει ο Γιάννης Σμαραγδής.
«Το μεταφυσικό βάθος ήταν αυτό που έκανε τους Ρώσους τόσο θερμούς απέναντι στην ταινία μου "Ελ Γκρέκο" όταν αυτή προβλήθηκε και αγκαλιάστηκε θερμά στη Ρωσία» συμπληρώνει.
Κινηματογραφικά γυρίσματα εν μέσω πανδημίας
Ο Γιάννης Σμαραγδής διάβασε και ερεύνησε αρκετά ώστε να προσεγγίσει τον Καποδίστρια και έγραψε 34 φορές έως σήμερα, το σενάριο της ταινίας που θα σκηνοθετήσει.
«Από ένα σημείο και μετά υπάρχει τελικά ο σκηνοθέτης και η Ιστορία του. Ο τρόπος που θα την αρθρώσει με εικόνες. Πρόκειται για τη συνύπαρξη του σκηνοθέτη και της αύρας του προσώπου που θέλει να βάλει σε κίνηση».
Η πανδημία μπορεί να φέρνει μια καθυστέρηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει αναβολή, μας εξηγεί.
«Όπως όλες οι πανδημίες, θα περάσει και αυτή. Ωστόσο τα έργα τέχνης πρέπει να εξακολουθήσουν να υλοποιούνται καθώς στοιχειώνουν τον χρόνο και συμφιλιώνουν τους ανθρώπους. Άρα ο σκοπός είναι ανώτερος από τον κορωνοϊό και η ταινία θα βρει τον δρόμο της και θα ανθίσει».
Όπως αναφέρει, υποχρέωση των ανθρώπων του Πολιτισμού, αποτελεί το να καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους και να συνεχίσουν να αφήνουν έργα που λειτουργούν εμψυχωτικά και παρηγορητικά.
«Οφείλουμε να είμαστε υπηρέτες του θείου και να είμαστε ταπεινοί. Η έπαρση είναι καταστροφή καθότι δεν αφήνει το φως του Θεού να ενεργοποιηθεί».
Στην τρέχουσα συγκυρία αναμένει τη χρηματοδότηση του ρωσικού Υπουργείου Πολιτισμού ώστε να ξεκινήσουν τα γυρίσματα πριν πέσει αρκετό χιόνι και σταματήσει εκ νέου τα γυρίσματα. Στη συνέχεια, θα βρεθεί στην Ελβετία και έπειτα στην Ελλάδα στην Περιφέρεια Αττικής, από το Σούνιο έως τον Πόρο, την Ύδρα και την Αίγινα. Τα γυρίσματα θα ολοκληρωθούν σε Ναύπλιο και Κέρκυρα.
Θα είναι μια ταινία που φιλοδοξεί να φέρει κοντά Έλληνες και Ρώσους «αναδεικνύοντας τα στοιχεία που μας ενώνουν που είναι ισχυρά» όπως εξηγεί.
Πώς επιλέγει τα πρόσωπα των ταινιών του
Από τον Ελ Γκρέκο, ως τον Καζαντζάκη, τον Βαρβάκη και τον Καποδίστρια, πιστεύει ότι τα πρόσωπα που επιλέγει να παρουσιάσει στις ταινίες του δεν γίνονται με τον συνηθισμένο τρόπο.
«Συχνά θεωρούμε ότι επιλέγουμε εμείς τα πρόσωπα αλλά τελικά είναι αυτά τα ίδια μας αποφασίζουν, από εκεί που βρίσκονται! Αν δεχτούμε αυτό που λέει ο πρόγονός μας ο Πλάτωνας ότι το ανώτερο στοιχείο του ανθρώπου είναι η ψυχή που κάνει τις μετενσαρκώσεις της και όταν πια καθαριστεί από τα αρνητικά της στοιχεία, επανασυγκολλάται με τον Θεό. Άρα όταν μετακινηθείς από εδώ στο επόμενο στάδιο και ξεπεράσεις τις "θεϊκές εξετάσεις", ανεβαίνεις στον λεγόμενο υπερουράνιο τόπο. Άρα οι ψυχές είναι ζώσες, βλέπουν αυτά που κάνουμε. Ενδέχεται να τα εγκρίνουν ή όχι» επισημαίνει.
«Ψάχνω λοιπόν κάθε φορά να κατανοήσω αν το πρόσωπο που θέλω να παρουσιάσω και να βάλω σε κίνηση, με εγκρίνει. Όταν αντιληφθώ ότι έχω τη θετική εντολή αρχίζω να γράφω το σενάριο».
Οι σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας
Ο Γιάννης Σμαραγδής υποστηρίζει τις σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας και εκτιμά ότι πολύ πρόσφατα έγιναν καθοριστικά βήματα για την αναθέρμανση τους.
«Τάσσομαι υπέρ των ελληνορωσικών σχέσεων. Έχουμε βαθιά συγγενική και πνευματική σχέση ως λαοί. Στη διάρκεια της Ιστορίας μας, όσες φορές δεν είχαμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία, αυτό ήταν κάτι λαθεμένο για την πολιτική μας. Εκτιμώ ότι η Κύπρος χειρίζεται διαχρονικά καλύτερα από την Ελλάδα τις σχέσεις της με τη Ρωσία».
«Αν και επιθυμώ να αποφύγω να μιλήσω για πολιτική δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προτέρα κατάσταση έκανε αρκετά σοβαρά λάθη σε σχέση με τη Ρωσία.
Ο Γιάννης Σμαραγδής υποστηρίζει τις σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας και εκτιμά ότι πολύ πρόσφατα έγιναν καθοριστικά βήματα για την αναθέρμανση τους.
«Τάσσομαι υπέρ των ελληνορωσικών σχέσεων. Έχουμε βαθιά συγγενική και πνευματική σχέση ως λαοί. Στη διάρκεια της Ιστορίας μας, όσες φορές δεν είχαμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία, αυτό ήταν κάτι λαθεμένο για την πολιτική μας. Εκτιμώ ότι η Κύπρος χειρίζεται διαχρονικά καλύτερα από την Ελλάδα τις σχέσεις της με τη Ρωσία».
«Αν και επιθυμώ να αποφύγω να μιλήσω για πολιτική δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προτέρα κατάσταση έκανε αρκετά σοβαρά λάθη σε σχέση με τη Ρωσία.
Θεωρώ ότι η πρόσφατη επίσκεψη του Ρώσου ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, (σ.σ. στην Ελλάδα) και η συνάντηση του τόσο με τον Έλληνα ΥΠΕΞ, Νίκο Δένδια, όσο και κυρίως με τον αγαπητό Πρωθυπουργό μας, Κυριάκο Μητσοτάκη, σηματοδότησε -ως ένα σημείο- την έναρξη της αποκατάστασης των σχέσεων των δύο χωρών. Πράγματι ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη συνεργασία των δύο χωρών. Ενδεικτικό της σημασίας της επίσκεψης, ήταν ότι τον κ. Λαβρόφ συνόδευε ο Μιχαήλ Σβιτκόι, πρόσωπο του πολιτισμού με μεγάλο κύρος στη Ρωσία, που εδώ και πολλά χρόνια αποτελεί τον σύμβουλο επί των πολιτιστικών ζητημάτων του Ρώσου Προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν. Το γεγονός ότι συζήτησαν με την Υπουργό Πολιτισμού, κα Μενδώνη, για το κοινό έτος Ελλάδας-Ρωσίας που θα αφορά την κοινή Ιστορία μας, σημαίνει ότι μπήκε επιτέλους νερό στον μύλο των σχέσεων Ελλάδας και Ρωσίας. Γιατί από τα σημαντικότερα στοιχεία που μας ενώνουν πρωτίστως είναι ο πολιτισμός» υπογραμμίζει.
Η επαφή του με τον ρωσικό πολιτισμό και οι βραβεύσεις
Ο δημοφιλής σκηνοθέτης γνώρισε από μικρή ηλικία τη ρωσική κουλτούρα.
«Από μικρό παιδί άκουγα για το ξανθό γένος, ενώ όταν ξεκίνησα να διαβάζω μπήκα γρήγορα στη ρωσική λογοτεχνία και με την ίδια ταχύτητα διάβασα σχεδόν ολόκληρο τον Ντοστογιέφσκι. Αισθάνομαι ότι καθώς είμαι θετικός απέναντι στον ρωσικό λαό και πολιτισμό, οι ενέργειες που στέλνω μου επιστρέφονται. Ως εκ τούτου με είχαν καλέσει να προλογίσω ταινία του Ταρκόφσκι» περιέγραψε.
Ο Έλληνας σκηνοθέτης έχει τιμηθεί ουκ ολίγες φορές.
Η πιο πρόσφατη βράβευση του έγινε από το τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ σε συνεργασία με Έλληνες διδάσκοντες του ΜΙΤ, που παρουσίασε ένα τιμητικό αφιέρωμα στο πλαίσιο του οποίου προβλήθηκαν οι τρεις ταινίες του: «Καβάφης», «Ελ Γκρέκο», «Καζαντζάκης».
Μια από τις άγνωστες βραβεύσεις του είναι κάποια που τον ενώνει με τη Ρωσία. Μετά τον «Ελ Γκρέκο», το 2008 το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον είχε τιμήσει στους Δελφούς ως καλλιτέχνη της χρονιάς με το βραβείο Σοφίας, ενώ στην ίδια εκδήλωση τιμήθηκε και ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, ως μέγας φιλέλληνας.
«Με κάποιο τρόπο συμβραβευτήκαμε με τον Ρώσο Πρόεδρο, αν και το βραβείο παρέλαβε ο Ρώσος Πρέσβης εκείνης της περιόδου».
Πηγή: sputniknews.gr
