Του Τόλη Κοϊνη
Ίσως να ήταν η γυναίκα με τους περισσότερους έρωτες στη ζωή της, που πέρασε από το Ναύπλιο. Το όνομά της Εσμέ. Προφανώς, Τουρκοπούλα. Αλλά όχι όποια κι όποια. Αδερφή του Πολυχρονεμένου Σουλτάνου Μαχμούτ του Β΄.
Στην πόλη μας αποβιβάστηκε με πλήρη μεγαλοπρέπεια τον Νοέμβριο του 1820. Συνόδευε τον άντρα της, τον εικονιζόμενο στην αριστερή φωτογραφία. Τον περίφημο Χουρσίτ Πασά.
Εκείνη την ημέρα η πόλη μας ήταν τίγκα στον ξένο κόσμο. Όλοι οι καθώς πρέπει Μπέηδες, Πασάδες και Αγάδες του Μοριά είχαν έρθει για να καλοπιάσουν (δεν έλεγαν τότε “να πιάσουν κονέ”) τον νεοδιορισμένο διοικητή της Πελοποννήσου. Θα τον συνόδευαν (κλασικοί γλύφτες) μέχρι την έδρα του Πασαλικιού, την Τριπολιτσά.
Ο Χουρσίτ είχε τέσσερις γυναίκες, αλλά η Εσμέ έκανε μπαμ… την συνόδευαν 20 (!!!) δούλες.
Ο Χουρσίτ δεν ήταν Τούρκος. Γεννήθηκε στη Γεωργία, από Χριστιανούς Ορθόδοξους γονείς. Πιάστηκε σκλάβος, κατατάχτηκε στους Γενίτσαρους και έκανε μια απίθανη καριέρα. Πρώτα τον έστειλε ο Σουλτάνος στην Αίγυπτο. Εκεί μόλις είχε αποχωρήσει ο Ναπολέωντας και επικρατούσε αναρχία, Τούρκοι, μαμελούκοι και Αλβανοί μισθοφόροι τσακώνονταν για τη διανομή της πλούσιας αυτής χώρας.
Ο Χουρσίτ, τους έβαλε σε τάξη. Μετά ανέλαβε την κατάπνιξη της Σέρβικης Επανάστασης … εκεί άφησε το αιώνιο αποτύπωμα της ευγενικής του ψυχής, έναν τοίχο στην Νις με χτισμένα κομμένα κεφάλια Σέρβων (!!!). Όμως, ο Σουλτάνος χάρηκε και τον προβίβασε σε Μεγάλο Βεζύρη (δηλαδή, Πρωθυπουργό!!!!), τον έκανε και γαμπρό του (!!!!) τον πάντρεψε με την Εσμέ.
Ο ερχομός του στο Ανάπλι, έμοιαζε με υποβιβασμό. Πασάς στον Μοριά. Πλούσια μεν επαρχία, αλλά όχι και από τις πλέον προσοδοφόρες της αυτοκρατορίας.
Οι Έλληνες φοβήθηκαν με τον ερχομό του. Θεώρησαν πως η άφιξή του είχε να κάνει με την επερχόμενη επανάσταση. Οι υπολογισμοί ήταν λάθος. Ο Χουρσίτ ήταν περαστικός από εδώ. Ο Σουλτάνος τον ετοίμαζε να τεθεί επικεφαλής του εκστρατευτικού, σώματος που θα κατευθυνόταν στα Γιάννινα και θα συνελάμβανε τον Αλή, θα τον καθαιρούσε, θα έπαιρνε τους θησαυρούς του και θα τους πήγαινε στην Πόλη. Οι υπολογισμοί για την προσωπική περιουσία του Αλή Τεπενενλή των Ιωαννίνων ήταν πολλά εκατομμύρια !!!! γρόσια. Ήταν μακράν ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας που φάνηκε ποτέ στην Ελλάδα, την Αλβανία και τα Σκόπια μαζί. Επί πλέον είχε και τον μισθό του ως Πασάς και το μερίδιο από τις λεηλασίες που έκανε. Ο Σουλτάνος μόνο στον Χουρσίτ είχε εμπιστοσύνη.
Ο νέος πασάς εγκατέλειψε την πόλη μας από τον δρόμο τον παραλιακό. Έβαλε τις χανούμισες σε καλάθια δεμένα στις πλάτες αλόγων και μουλαριών για να είναι αναπαυτικά. Δεν απομακρύνθηκε πολύ και ένα άλογο αφήνιασε. Πέταξε τον αναβάτη του και άρχισε να τρέχει σαν παλαβό στον βάλτο. Οι Τούρκοι το θεώρησαν πολύ κακό οιωνό. Ο Πασάς ταράχθηκε. (Προφανώς, ξυλοφόρτωσε κάποιον δούλο ιπποκόμο)
Κατά την παραμονή του στην Τρίπολη, όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν πως ήταν σκληρός προς τους υπόδουλους Έλληνες. Για να είμαστε δίκαιοι όμως κανένας δεν αναφέρει συγκεκριμένο περιστατικό.
Πριν από 200 χρόνια ακριβώς. Στις 6 Ιανουαρίου του 1821 εγκαταλείπει την Τρίπολη. Μαζί του και ο Αλή Πασάς ο Αργείτης με κάποιους από Αργολίδα (πόσους δεν ξέρουμε, οπωσδήποτε με τους πενήντα που γύρισε τον Ιούλιο του 1822).
Η Εσμέ και οι άλλες τρεις γυναίκες του με καμιά σαρανταριά δούλες έμειναν στην Τριπολιτσά. Εγκλωβίστηκαν εκεί με την Επανάσταση. Ο Χουρσίτ έστειλε τον Κεχαγιά του τον Μουσταφάμπεη για να τις προστατέψει.
Ο μεγάλος αυτός στρατιωτικός αφού ηττήθηκε στο Βαλτέτσι και τα Βέρβενα κάθησε τρεις μήνες άπραγος στην Τρίπολη. Οργίαζαν οι φήμες ότι προτιμούσε να είναι στο Σεράι με τις κυρίες παρά να πολεμάει τον Κολοκοτρώνη. Το τέλος του ήταν γελοίο. Είδε τους στρατιώτες του να τον εγκαταλείπουν, να τα βρίσκουν με τον Γέρο του Μοριά και να αποχωρούν δίνοντας την μπέσα τους ότι δεν θα ξαναπολεμήσουν στην Πελοπόννησο.
Όταν οι Έλληνες μπήκαν – ως γνήσιοι Έλληνες χωρίς διαταγήν των ανωτέρων τους- στην Τριπολιτσά και άρχισαν τις σφαγές. Πήγαν να καταλάβουν και το Σεράι με την Εσμέ και τις άλλες, με τον Κεχαγιάμπεη και με τους θησαυρούς του Χουρσίτ. Τότε πετάχτηκε στην μέση ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και τους έσωσε.
Σκέφτηκαν ότι ήταν προτιμότερες αιχμάλωτες παρά σφαγμένες. Στην Τρίπολη έπεσε λιμοική αρρώστια. Για να μην μας αρρωστήσουν τις έφεραν στο Άργος και μετά τις πήγαν στην Κόρινθο. Διαπραγματεύτηκαν με τον Χουρσίτ. Γύρω στα 100.000 γρόσια και την οικογένεια του Μάρκου Μπότσαρη. Η ανταλλαγή έγινε στο Λέχαιο.
Όμως οι περισσότερες από τις κυρίες και τις δούλες είχαν μείνει έγγυοι.. Για την Εσμέ πιθανολογούν πως το παιδί της θα είχε αίμα Μαυρομιχαλέϊκο.
Από κει διίστανται οι γνώμες για την τύχη τους. Η μια λέει πως ο Χουρσίτ τις έπνιξε στης Λαρίσης το ποτάμι. Η άλλη ισχυρίζεται πως ο Σουλτάνος τον υποχρέωσε να τις στείλει στην Πόλη.
Ο Χουρσίτ είχε πέσει σε δυσμένεια.Τον υποπτεύονταν ότι είχε καταχραστεί ένα μεγάλο μέρος από το ταμείο του Αλή Πασά. Ήξερε το τέλος του. Γι αυτό μια ωραία ημέρα, πήρε μαρμαράδες και του έφτιαξαν έναν ωραίο τάφο, φώναξε τους Ιμάμηδες να του οργανώσουν την κηδεία, στην κηδεία του ήταν και αυτός ζωντανός, μόλις έφτασαν στον τάφο του αυτοκτόνησε με δηλητήριο. Μετά δύο ημέρες έφτασαν στην Λάρισα οι εντεταλμένοι δήμιοι του Σουλτάνου, τον ξέθαψαν και του έκοψαν το κεφάλι!!!!
Φώτο αρχείου
