Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, από παχυσαρκία πάσχει κάποιος όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ≥30 kg/m2. Φυσιολογικά, ο ΔΜΣ πρέπει να είναι μεταξύ 18,5 και 24,9. Το ενδιάμεσα στο φυσιολογικό και το παχύσαρκο, αποτελεί την υπερβαρότητα.
Εξάλλου, κατά έναν άλλο τρόπο υπολογισμού, η περίμετρος μέσης μικρότερη των 102 cm για άνδρες και 88 cm για γυναίκες καθιστά το φυσιολογικό, ενώ οτιδήποτε παραπάνω είναι ή πλησιάζει την παχυσαρκία και όλα τα προβλήματα υγείας που αυτή φέρνει μαζί της.
Κύρια αιτία της παχυσαρκίας είναι συνήθως η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, υπάρχουν παθολογικά αίτια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη παχυσαρκίας, όπως ενδοκρινολογικά νοσήματα (του θυρεοειδούς ή των επινεφριδίων), ψυχολογικές διαταραχές που οδηγούν σε πολυφαγία και η λήψη κάποιων φαρμάκων. Η κληρονομικότητα φαίνεται επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο.
Οι κρίσιμες ηλικίες για την εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας είναι τα 2-3 έτη, τα 5-7 έτη και η εφηβεία. Αν το παιδί περάσει αυτές τις ηλικίες χωρίς να είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο, δεν έχει πολλά λιποκύτταρα στον οργανισμό του και δεν έχει την "τάση" να παχαίνει εύκολα στην ενήλικη ζωή.
Η παχυσαρκία συνδέεται με τις παρακάτω παθήσεις- συννοσηρότητες:
Χρόνια νοσήματα, όπως την οστεοπόρωση και ο καρκίνος του μαστού, του ήπατος, της χοληδόχου κύστης και του εντέρου, ουρική αρθρίτιδα και εκφυλιστικές παθήσεις των αρθρώσεων, διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, ακμή και τριχοφυΐα, υπογονιμότητα, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, διαταραχές του σπέρματος, διαταραχές της στυτικής δυσλειτουργίας, διαβήτης τύπου 2 και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Πρόβλημα με την παιδική παχυσαρκία στην Κύπρο
Στην Κύπρο ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα σύμφωνα με πανευρωπαϊκές καταγραφές. Το ποσοστό αυξάνεται δραματικά από την προσχολική ηλικία και κορυφώνεται στην ηλικία των 10-11 ετών (>30%). Όπως συστήνουν οι ειδικοί, η πρόληψη πρέπει να ξεκινά νωρίς στη ζωή, με εκπαίδευση των γονέων για υγιεινή διατροφή και φυσική δραστηριότητα των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας. Η ενθάρρυνση πιο υγιεινού διαιτολογίου και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας είναι σημαντικά αλλά πρέπει να αλλάξει και η άποψη για την εικόνα του "υγιούς παιδιού" που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι παχουλό.
Έρευνα στη γείτονα
Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας, οι Έλληνες τείνουν να μην αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία ως ασθένεια, παρά τα αυξημένα ποσοστά της στην Ελλάδα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 2019 από Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας και παρουσιάστηκε χθες ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Παχυσαρκίας (WOD) που έχει οριστεί για το 2020 στις 4 Μαρτίου. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ευθύμιος Καπάνταης, πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας: «Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να γίνει ευρύτερα αντιληπτό γιατί η παχυσαρκία είναι μια νόσος και ποιες είναι οι αιτίες και οι συνέπειές της. Οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να κάνουν τη διαφορά με την καλύτερη ενημέρωσή τους για τη νόσο και καταβάλλοντας προσπάθειες για την αντιμετώπιση των αναγκών και των ανησυχιών των ασθενών».
Όσον αφορά στον τρόπο αντιμετώπισης του υπερβάλλοντος βάρους σύμφωνα με την έρευνα, το 68% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι είναι ενάντια στην ιατρική θεραπεία κυρίως λόγω πιθανών παρενεργειών, καθώς και επειδή δηλώνουν αντίθετοι στη φαρμακευτική αγωγή γενικά. Αντιθέτως, το 88% απάντησε πως αναγνωρίζει τη σωστή διατροφή και τη σωματική άσκηση ως τις καλύτερες μεθόδους απώλειας βάρους.
