Στην σχετική 4489/24-2-2021 Ερώτηση που είχε καταθέσει ο Βουλευτής Αργολίδας της Νέας Δημοκρατίας κ. Γιάννης Ανδριανός με θέμα την ανάγκη επίλυσης των προβλημάτων που έχουν παρουσιαστεί στην Αργολίδα από την ανάρτηση των δασικών χαρτών απάντησε ο αρμόδιος Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γεώργιος Αμυράς.
Στην απάντηση του Υφυπουργού, μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:
«Οι δασικοί χάρτες αποτελούν ένα κορυφαίο εργαλείο για την προστασία του δασικού πλούτου της Χώρας, η οποία αποτελεί συνταγματική επιταγή, και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εργάζεται μεθοδικά, ώστε να ολοκληρωθεί το πολύ σημαντικό έργο της υλοποίησης των δασικών χαρτών για όλη την επικράτεια, χωρίς να θιγούν τα νόμιμα δικαιώματα των ιδιοκτητών γης και των αγροτών. Ήδη το ΥΠΕΝ έχει προχωρήσει σε μία σειρά από θεσμικές παρεμβάσεις (ν. 4685/2020) και έχει συστήσει ομάδα εργασίας, η οποία αποτελείται από έγκριτους επιστήμονες και η οποία θα εισηγείται τρόπους αντιμετώπισης, εντός του πλαισίου που ορίζεται από το Σύνταγμα και τους Νόμους του Κράτους, για όλα τα προβλήματα που ανακύπτουν στην πορεία προς την κύρωση των δασικών χαρτών.
Τα ζητήματα που θέτει ο κ. Βουλευτής, όπως για παράδειγμα η διαδικασία επιτάχυνσης των ενεργειών για απόδοση χαρακτήρα, όσον αφορά στους δασωμένους αγρούς, και το πρόβλημα των εκχερσωμένων πρώην δασικών εκτάσεων, οι οποίες καλλιεργούνται επί δεκαετίες, εξετάζονται από την ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί. Σημειώνουμε ότι πολλά από αυτά τα προβλήματα χρονίζουν επί δεκαετίες και οι δασικοί χάρτες αποτελούν την αφορμή για την επίλυσή τους, προς όφελος της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικονομικής ζωής της χώρας. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεσμεύεται ότι θα διασφαλίσει με κάθε τρόπο τα νόμιμα δικαιώματα οποιουδήποτε κατέχει γη ή την χρησιμοποιεί για αγροτική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση και κανένας παραγωγός δεν θα χάσει τις επιδοτήσεις τις οποίες λαμβάνει.
Όσον αφορά στο δικαίωμα υποβολής αντιρρήσεων, για τους χάρτες οι οποίοι έχουν κυρωθεί, επιτρέπεται η υποβολή αντίρρησης με τη διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος χωρίς την οικονομική επιβάρυνση του πολίτη. Σε περίπτωση απόρριψης του πρόδηλου σφάλματος, το οποίο ο πολίτης ατελώς έχει φέρει στην Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων, αυτομάτως αυτή η αίτηση του πρόδηλου σφάλματος μετατρέπεται σε αντίρρηση και, αν δικαιωθεί (όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις), επιστρέφεται το τέλος. Σε σχέση με τα τέλη, αυτό είναι εύλογα και ανταποδοτικά, δηλαδή χρηματοδοτούν την υλοποίηση του έργου των δασικών χαρτών. Σημειώνεται ότι πάνω από τριακόσιες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων θα χρηματοδοτηθούν σε έναν βαθμό από αυτό το τέλος.
Τέλος, σας γνωστοποιούμε ότι έχουν αναρτηθεί οι δασικοί χάρτες στο σύνολο της επικράτειας. Στόχος του
Υπουργείου είναι να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών, σχεδόν σε όλη τη χώρα, μέχρι το τέλος του 2021. Αυτό δεν θα ήταν εφικτό, αν το Υπουργείο δεν προχωρούσε στις απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις, καθώς από το 2017 είχαν συσσωρευθεί πάνω από 174.000 αντιρρήσεις μόνο επί του 52% των αναρτημένων δασικών χαρτών, γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με τον ρυθμό εξέτασης τους (12.000 περίπου έως το τέλος του 2019), θα απαιτούσε χρονικό διάστημα άνω των 15 ετών μέχρι την οριστική διευθέτηση. Το εμβληματικό αυτό έργο θα προχωρήσει και θα υλοποιηθεί, με το πλέον αξιόπιστο περιεχόμενο, προστατεύοντας τις περιουσίες των πολιτών.
Τέλος, για πληρέστερη ενημέρωση της εθνικής αντιπροσωπείας, κοινοποιούμε το υπ’ αρ. πρωτ. 19104/723/2-3-2021 έγγραφο της ∆/νσης ∆ασικών Έργων & Υποδομών/ΥΠΕΝ και το υπ’ αρ. πρωτ. 19104/1101/2-3-2021 έγγραφο της ∆/νσης Προστασίας ∆ασών/ΥΠΕΝ».
Στο συνημμένο έγγραφο της ∆/νσης ∆ασικών Έργων & Υποδομών/ΥΠΕΝ αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ο δασικός χάρτης αποτελεί κτηματογραφικό διάγραμμα, που απεικονίζει τις εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Καταγράφει και απεικονίζει τις εκτάσεις που ορίζονται στην παρ. 1 αρθ. 13 του ν. 3889/2010, οι δε τεχνικές προδιαγραφές αυτού συντάχθηκαν βασιζόμενες στο Συνταγματικά κατοχυρωμένο ορισμό του δάσους, στα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 3 του ν. 998/1979, στο Π.Δ. 32/2016 και στην επ ́ αυτών δημιουργηθείσα νομολογία, ανεξάρτητα αν αυτές είναι δημόσιες ή ιδιωτικές.
Σε εφαρμογή των διατάξεων του αρθ. 6 της ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/03.07.2020 «Καθορισμός των διοικητικών πράξεων, των λοιπών πρόσφορων στοιχείων, των τεχνικών προδιαγραφών και της διαδικασίας για την αυτεπάγγελτη αναμόρφωση και κατάρτιση των δασικών χαρτών κατά το άρθρο 48 του ν. 4685/2020 (Α’ 92).» ΥΑ (B ́ 2773), και της παραγράφου 10 του άρθρου 48 του ν. 4685/2020 (A’ 92) και προκειμένου για τη συλλογή των ατομικών διοικητικών πράξεων της περίπτωσης ζ ́ της παραγράφου 6 και της παραγράφου 7 του άρθρου 3 του ν. 998/1979 (A’ 289), οι Δ/νσεις Δασών Α.Δ. εξέδωσαν ανακοίνωση πρόσκληση για την
προσκόμιση των ατομικών διοικητικών πράξεων των περιπτώσεων 6ζ και 7 αρθ. 3 ν. 998/1979, ώστε να τις συμπεριλάβουν στο δασικό χάρτη και να απεικονιστούν κατά την ανάρτησή αυτού.
Η λήξη της προθεσμίας του αρθ. 6 ήταν η 22.07.2020. η οποία με την ΥΠΕΝ/ΔΔΕΥ/78681/2221/12.08.2020 (Β ́ 3462) Απόφαση Υφ. Π.Ε.Ν. παρατάθηκε κατά εικοσιπέντε (25) ημέρες (14η Σεπτεμβρίου 2020 ημέρα Δευτέρα).
Τονίζεται το γεγονός ότι ακόμα και τα αιτήματα που υποβλήθηκαν χωρίς την πληρότητα των απαραίτητων δικαιολογητικών ώστε να προκύπτει με σαφήνεια η υπαγωγή τους στις εξαιρέσεις των παρ. 6 και 7 άρθ. 3 του ν. 998/1979, είτε υποβλήθηκαν χωρίς την ακρίβεια η ορθή τεχνική απεικόνιση εφαρμογής και ισχύος των πράξεων της Διοίκησης, καθώς και της σύννομης αλλαγής χρήσης των εμφανιζόμενων στο δασικό χάρτη εκτάσεων, ακόμα και αν δεν συμπεριελήφθησαν στην αναμόρφωση των δασικών χαρτών, θα προωθηθούν προς τις ΕΠ.Ε.Α. για να εξεταστούν. Αν δεν έχουν κατατεθεί ανάλογα αιτήματα, υφίσταται η δυνατότητα σε όλο το διάστημα για υποβολή αντιρρήσεων, να υποβληθούν κατά της διατάξεις αρθ. 8 της ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/03.07.2020 ΥΑ (Β ́ 2773) ως αιτήματα πρόδηλου σφάλματος και να εξεταστούν σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 17 ν. 3889/2010.
Επίσης, διεξήχθη από την υπηρεσία μας και αλληλογραφία με τους δήμους για τη χορήγηση των ορίων των διοικητικών πράξεων των περιοχών που υπάγονται στην παρ. 6ζ αρθ. 3 ν.998/1979. Τα όρια που έχουν χορηγήσει οι Δήμοι, ως περιοχές αρθ. 23 ν. 3889/2010, έχουν εξαιρεθεί της ανάρτησης του δασικού χάρτη. Αν παρόλα αυτά υπάρχουν εκτάσεις που υπάγονται εντός των ορίων των πράξεων της παρ. 6ζ αρθ. 998/1979 και δεν έχουν εξαιρεθεί της ανάρτησης του δασικού χάρτη, υφίσταται η πρόβλεψη για ατελώς υποβολή αντιρρήσεων.
Σε ό,τι αφορά στο θεματικό περιεχόμενο του δασικού χάρτη (χαρακτηρισμός έκτασης) και την επί της ουσίας κρίση του ειδικώς κατεστημένου οργάνου (Δ/νση Δασών), ο νομοθέτης προέβλεψε διάστημα 105 ημερών (125 για κατοίκους εξωτερικού) για την υποβολή αντιρρήσεων.
Με την υποβολή αντίρρησης/αίτημα πρόδηλου σφάλματος, κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη, δίνεται το δικαίωμα στους πολίτες/υπηρεσίες/φορείς κλπ να εκθέσουν τις απόψεις τους, ενώπιον του αρμόδιου προς τούτο οργάνου, Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) επανεξετάζοντας την κρίση της διοίκησης περί του δασικού, χορτολιβαδικού κλπ ή μη χαρακτήρα που αποδόθηκε στο δασικό χάρτη.
Για το ειδικό τέλος αντιρρήσεων αναφέρουμε ότι εκδόθηκε η, εκ των υστέρων καταργηθείσα 147797/2746/30.11.2016 (Β ́ 3985), ΚΥΑ περί καθορισμού ειδικού τέλους αντιρρήσεων. Με τη συγκεκριμένη ΚΥΑ, μειώθηκε το κόστος υποβολής των αντιρρήσεων, κατά 10% από το ισχύον με την 112784/496/15.09.2014 (Β ́ 2551) ΚΥΑ. Το ειδικό τέλος αντιρρήσεων μειώθηκε, εκ νέου, με την με αριθ. 151585/323/03.02.2017 (Β ́ 347) ΚΥΑ. Η τελευταία ΚΥΑ συμπληρώθηκε με τις 155973/999/26.04.2017 (Β ́ 1491) και 160525/2210/20.09.2017 (Β ́ 3327) όμοιες, εξαιρώντας από την καταβολή του ειδικού τέλους αντιρρήσεων τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α ́και Β ́ βαθμού και την Κεντρική Διοίκηση κατά την έννοια της περίπτωσης στ ́ της παρ. 1 του άρθ. 14 του ν. 4270/2014 (Α ́ 143).
Σε ό,τι αφορά τις γεωργικές εκτάσεις που εμφανίζονται στο δασικό χάρτη ως αναδασωτέες, σημειώνουμε ότι ο δασικός χάρτης περιέλαβε μια απόφαση (κήρυξη αναδασωτέα) που ήδη ισχύει. Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών που πραγματοποιήθηκε το 2017, διαπιστώθηκε και αναδείχθηκε το μέγεθος του προβλήματος της μη συμβατότητας του διατακτικού των αποφάσεων περί κήρυξης εκτάσεων ως αναδασωτέων με τα διαγράμματα, που τις αποτυπώνουν και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών. Στα διαγράμματα δεν αποτυπώνονταν ως οφείλονταν, οι εξαιρούμενες εκτάσεις από την κήρυξη ως αναδασωτέες. Έτσι εκτάσεις που σύμφωνα με το αρθ. 13 παρ. 1 ν. 3889/2010 δεν θα έπρεπε να αποτελούν περιεχόμενο του δασικού χάρτη απεικονιζόμενες σύμφωνα με τις προδιαγραφές ως ΑΑ (άλλης μορφής κατά την εξέταση Α/Φ λήψης 1945 – άλλης μορφής στις Α/Φ πρόσφατης λήψης), εμφαίνονται να καλύπτονται από το διάγραμμα απόφασης αναδάσωσης που στο διατακτικό της λεκτικά εξαιρούσε τις ανέκαθεν μη δασικές εκτάσεις. Επειδή ο δασικός χάρτης αποτυπώνει τις ήδη εκδοθείσες αποφάσεις κήρυξης έκτασης ως αναδασωτέας, εκδόθηκε η 153373/441/22.02.2017 (ΑΔΑ: 61ΤΗ4653Π8-Ω7Θ) «Περιοχές κηρυγμένων αναδασωτέων εκτάσεων στους αναρτημένους δασικούς χάρτες» εγκύκλιος οδηγία, ώστε αυτεπάγγελτα οι δασικές υπηρεσίες να εξετάσουν, κατ’ εφαρμογή αρθ. 44 παρ. 4 ν. 998/1979, αν οφείλεται και σε ποιες περιπτώσεις, τροποποίηση του διαγράμματος της απόφασης αναδάσωσης (με θετική ή αρνητική εισήγηση του δασάρχη), ώστε να τροποποιηθεί, αν χρήζει η απόφαση αναδάσωσης και να διορθωθεί ανάλογα ο δασικός χάρτης. Η ανωτέρω διάταξη, άλλωστε, ισχύει και εφαρμόζεται αυτόνομα και ανεξαρτήτως από το αν υφίσταται ή όχι δασικός χάρτης.
Πράξεις της διοίκησης που οφείλεται να απεικονίζονται στο δασικό χάρτη, υποβάλλονται ως ατελώς αντίρρηση ή ως πρόδηλο σφάλμα κατά την περίοδο υποβολής των αντιρρήσεων, ώστε να απεικονιστούν κατά την κύρωση του δασικού χάρτη.
Οποιαδήποτε ιδιοκτησιακή διαφορά ρυθμίζεται είτε διοικητικά είτε δικαστικά, αλλά δεν αποτελεί αντικείμενο (αυτή η ιδιοκτησιακή διαφορά) του δασικού χάρτη, εκτός αν πρόκειται για εκτάσεις της παρ. 5 άρθρου 3 ν. 998/1979 που έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές με έναν από τους τρόπους που προβλέπονται στο άρθρο 10 του ν. 3208/2003.
Για το έργο της κύρωσης των δασικών χαρτών, δημιουργήθηκε θεσμικό πλαίσιο που έλαβε υπόψη το Σύνταγμα, τους νόμους του κράτους και το κοινοτικό δίκαιο για την προστασία του περιβάλλοντος, την ενημέρωση των πολιτών, τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, αλλά και τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους και τις δαπάνες που ήδη είχαν πραγματοποιηθεί για την κατάρτιση των δασικών χαρτών, καθώς και το στελεχιακό δυναμικό της διοίκησης.
Εν κατακλείδι, η ανάρτηση του δασικού χάρτη και ο χρόνος για την υποβολή των αντιρρήσεων, έρχεται να ενδυναμώσει και ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι της Δημόσιας Διοίκησης (επανελέγχου των πράξεών της), επιλύοντας ζητήματα που αφορούν άμεσα τους πολίτες, αποτρέποντας τυχόν διενέξεις με το Δημόσιο για αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των έννομων συμφερόντων του ενδιαφερομένου.
Στις περιοχές που δε ασκούνται αντιρρήσεις ο δασικός χάρτης θα κυρωθεί κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 17 ν. 3889/2010.
Τέλος, ενημερώνουμε ότι, με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στη βάση δεδομένων μας, οι εκτάσεις που απεικονίζονται με μορφή ΑΔ (άλλης μορφής παλιότερα, δασικής μορφής σήμερα), στο δασικό χάρτη, αποτελούν το 4% της συνολικά αναρτημένης έκτασης του Δήμου Άργους Μυκηνών.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα των δασωμένων αγρών που αναφέρεται ο Δήμος Άργους Μυκηνών, αρμόδια να απαντήσει είναι η Διεύθυνση Προστασίας Δασών, προς την οποία κοινοποιείται το παρόν».
Στο συνημμένο έγγραφο της ∆/νσης Προστασίας ∆ασών/ΥΠΕΝ αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Για την αντιμετώπιση τόσο του ιδιοκτησιακού ζητήματος όσο και της διαχείρισης των δασωμένων αγρών, ήτοι των εκτάσεων που εμφανίζονται μεν με αγροτική μορφή στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς του 1960 και δασώθηκαν μεταγενέστερα, ελήφθη νομοθετική μέριμνα στη διάταξη του άρθρου 67 του ν. 998/1979. Με την υπ’ αριθμ. δε 136255/683/16 Υπουργική απόφαση ρυθμίστηκαν οι λεπτομέρειες εφαρμογής της ως άνω διάταξης (ΦΕΚ 767/Β).
Ειδικότερα με την ανωτέρω διάταξη, όπως ισχύει, προβλέπεται αφενός μεν η διοικητική αναγνώριση ως ιδιωτικών των δασωθέντων αγρών, για τους οποίους υπάρχουν τίτλοι κυριότητας, οι οποίοι ανάγονται πριν την 23 Φεβρουαρίου 1946 και έχουν μεταγραφεί, αφετέρου δε η εξαίρεση τους από τη δασική νομοθεσία, εφόσον φέρουν σήμερα μορφή δασικής έκτασης και όχι δάσους. Περαιτέρω σύμφωνα με την παρ 3 του άνω άρθρου ο ειδικότερος χαρακτηρισμός της έκτασης ως δάσους ή δασικής, προκειμένης της εφαρμογής
των ανωτέρω διατάξεων διενεργείται στις περιοχές στις οποίες υπάρχει αναρτημένος δασικός χάρτης από τις Επιτροπές Δασολογίου Περιφερειακής Ενότητας.
Τέλος με την πρόσφατη με αριθμ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/92828/4471/28.9.2020 Εγκύκλιο με θέμα: “Oδηγίες εφαρμογής της διάταξης της παρ. 10 του άρθρου 48 του ν. 4685/2020 (Α'92) και της υπ' αριθμ. 64663/2956/2020 (Β' 2773) Υπουργικής Απόφασης με τίτλο «Καθορισμός διοικητικών πράξεων, τεχνικών προδιαγραφών - διαδικασίας για την αυτεπάγγελτη αναμόρφωση και κατάρτιση των δασικών χαρτών» (ΑΔΑ:ΩΛΒΜ4653Π8-ΖΚΧ), παρασχέθηκαν οδηγίες προκειμένης της λήψης υπόψη κατά την αναμόρφωση των δασικών χαρτών διοικητικών πράξεων, οι οποίες έχουν ήδη εκδοθεί κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης του άρθρου 67 του ν. 998/1979 ή των αντιστοίχου περιεχομένου προισχυουσών διατάξεων της δασικής νομοθεσίας περί δασωθέντων αγρών (άρθρα 14 ν. 1734/1987 και 12 ν.3208/2003), οι οποίες προέβλεπαν, υπό την τήρηση των υπ’ αυτών τιθέμενων προϋποθέσεων, την αναγνώριση των εν λόγω εκτάσεων ως ιδιωτικών και την εξαίρεση τους από τη δασική νομοθεσία».
