Πάσχα των καθολικών και η ιστορία της καθολικής εκκλησίας στο Ναύπλιο

Οι καθολικοί σε ολόκληρο τον κόσμο γιορτάζουν φέτος το Πάσχα την Κυριακή 4 Απριλίου.Γιατί όμως δεν γιορτάζουν Ορθόδοξοι και Καθολικοί το Πάσχα πάντα την ίδια μέρα;

Η λέξη “Πάσχα” προέρχεται από την εβραϊκή “pesah” που σημαίνει “διάβαση” και γιορταζόταν σε ανάμνηση της απελευθέρωσης του εβραϊκού λαού από τους Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας.

Το Πάσχα ή καλύτερα η Λαμπρή (αντίστοιχη, κατάλληλη ελληνική λέξη) θεωρείται η μεγαλύτερη Χριστιανική γιορτή κατά την οποία γιορτάζουμε την ανάσταση του Σωτήρα και τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή.

Το Πάσχα είναι κινητή γιορτή και ξεκίνησε να γιορτάζεται ως κοινή γιορτή με τους Εβραίους, αλλά σιγά – σιγά διαφοροποιήθηκε και οι χριστιανοί γιόρταζαν το Πάσχα χωριστά μετά την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), οπότε (όπως μάθαμε στο σχολείο) καθιερώθηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί μετά την εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου). Αν η πανσέληνος συμπέσει Κυριακή, τότε γιορτάζεται την επόμενη Κυριακή. Κι αυτό για να μην συμπίπτει ποτέ με το εβραϊκό Πάσχα.

Γιατί όμως δεν γιορτάζουν Ορθόδοξοι και Καθολικοί το Πάσχα πάντα την ίδια μέρα;

Ο προσδιορισμός της ημερομηνίας του Πάσχα προκάλεσε πολλές και σφοδρές έριδες μεταξύ των Εκκλησιών. Στην ιστορία μπερδεύεται με την αλλαγή του ημερολογίου και την καθιέρωση του Γρηγοριανού, την πολιτική μισαλλοδοξία, την εμμονή στην παράδοση, δύσκολες αστρονομικές παρατηρήσεις βασισμένες σε αρχαίους πίνακες που κρατούν από τον 4ο αιώνα (και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα μετά τη συσσώρευση λαθών για αιώνες), έναν παράδοξο αλγόριθμο υπολογισμού κι όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα άλλες χρονιές το Πάσχα Ορθοδόξων και Καθολικών να συμπίπτει κι άλλες, όπως φέτος, να έχει πάνω από ένα μήνα διαφορά.

Έτσι το Λατινικό Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ αποφάσισε να υιοθετήσει από το 2013 το Ιουλιανό ημερολόγιο για τον υπολογισμό του Πάσχα, προκειμένου να λυθεί ένα πρακτικό πρόβλημα. “Ο Οικουμενισμός στους Αγίους Τόπους δεν είναι ένα θεολογικό πρόβλημα, είναι ένα ποιμενικό πρόβλημα. Επειδή πολλές οικογένειες είναι μεικτές (ένα μέρος είναι Ορθόδοξο και το άλλο Καθολικό), η Καθολική Εκκλησία αποφάσισε να υιοθετήσει μόνο για το Πάσχα, όχι για τα Χριστούγεννα, το Ιουλιανό ημερολόγιο, ώστε να καταστεί δυνατό οι χριστιανικές οικογένειες μας να γιορτάζουν το Πάσχα μαζί”, δήλωσε εκ μέρους της Καθολικής Εκκλησίας ο Πιέρ Μπατίστα Πιζαμπάλα.

Ο παραιτηθείς και πλέον επίτιμος Πάπας Βενέδικτος XVII έχει εκφράσει πολλές φορές την ελπίδα για συμφωνία στον εορτασμό του Πάσχα μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών παγκοσμίως. Ίσως ο φετινός συνεορτασμός στους Άγιους Τόπους ν’ αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια νέα εποχή στις σχέσεις των δύο εκκλησιών.

Η καθολική εκκλησία στην πόλη του Ναυπλίου

Ανεβαίνοντας τα σκαλιά από την πλατεία του Αγίου Σπυρίδωνα, βρίσκεται ο Φραγκομαχαλάς, γειτονιά που είχε πάρει το όνομα από τους Φράγκους, που κατοικούσαν εκεί . 

Στη θέση αυτή προϋπήρχε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας (1212-1389) γυναικεία μονή του Δυτικού δόγματος. Η σημερινή μορφή της Φραγκοκλησιάς παραπέμπει σαφώς σε τέμενος, που η τοπική παράδοση αποδίδει στη Φατμέ, χήρα του Αγά Πασά, η οποία φέρεται να το ανήγειρε στη μνήμη του συζύγου της μετά τον αιφνίδιο θάνατό του. 

Σε πηγές του 19ου αιώνα μαρτυρείται ως "τέμενος Ιτς Καλέ" (τέμενος του εσωτερικού φρουρίου), από την τουρκική ονομασία της Ακροναυπλίας. Το 1839, με τη μεσολάβηση του βασιλιά Όθωνα, ο Δήμος Ναυπλίου παραχώρησε το τέμενος στην Καθολική Εκκλησία, για τις εκκλησιαστικές ανάγκες των τριακοσίων περίπου Ελλήνων και ξένων Καθολικών .

Ο Όθωνας αφιέρωσε το ναό στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, σε ανάμνηση της μεταμόρφωσης της Ελλάδας μετά την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς. 

Στο εσωτερικό του, αξίζει να αναφερθεί η λιτή ξύλινη αψίδα, δωρεά του Γάλλου αξιωματικού και θερμού φιλέλληνα Αυγούστου Ιλαρίωνα Touret, που κοσμεί την εσωτερική πλευρά της εισόδου του ναού και χρονολογείται το 1841.. Στους κίονες έχουν αναγραφεί με λευκό χρώμα, ονόματα ξένων Φιλελλήνων και ο τόπος στον οποίο έπεσαν.

 Ο ναός κοσμείται επίσης από ελαιογραφία, που φέρει παράσταση της Αγίας Οικογένειας (Sacra Famiglia), αντίγραφο έργου του Ραφαέλο. Ο πίνακας αποτελεί δωρεά του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου (1843).