Με πολύ μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 17-18 Απριλίου 2021 το διαδικτυακό μας συνέδριο με τίτλο «Κράτησα τη ζωή μου, 50 χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη».
Συνδιοργανωτές του Συνεδρίου ήταν η Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, ο Δήμος Ναυπλιέων, ο Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Αθλητισμού και Τουρισμού (ΔΟΠΠΑΤ) του Δήμου Ναυπλιέων και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Στο συνέδριο συμμετείχαν καταξιωμένοι μελετητές του σεφερικού έργου, δόθηκε όμως βήμα και σε νεότερους μελετητές, με στόχο να αναδειχθεί η επικαιρότητα του πολυποίκιλου έργου του Γιώργου Σεφέρη.
Κατά γενική ομολογία, όλες οι εισηγήσεις ήταν πολύ υψηλού επιπέδου, ενώ διεξήχθησαν και πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των συνέδρων και του πλήθους κόσμου που παρακολούθησε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το διαδικτυακό συνέδριο.
Πρώτη συνεδρία
Τον κύκλο των εισηγήσεων άνοιξε ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Δημηρούλης. Η ομιλία του αφορούσε στη σχέση του Σεφέρη με τον ελληνικό μοντερνισμό και στην ανάγκη να προσεγγίσουν οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης τη νέα γενιά, ώστε να τη βοηθήσουν να διαβάσει και να αγαπήσει τη λογοτεχνία.
Ακολούθησε η κ. Παναγιώτα Λάσκαρη, η οποία αναφέρθηκε στην τελευταία ποιητική συλλογή που ο Σεφέρης δημοσίευσε ενόσω ακόμη βρισκόταν εν ζωή, «Τα τρία κρυφά ποιήματα». Θεωρώντας πως η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ μοντέρνου και μεταμοντέρνου, πρότεινε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
Οι επόμενες τρεις εισηγήσεις εστίασαν στη σχέση του Σεφέρη με άλλες τέχνες.
Αρχικά, η Καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος της Επιστημονικής επιτροπής Μαρία Κακαβούλια, αναφέρθηκε στον χορό και την επίδρασή του στο σύνολο του έργου του Σεφέρη, αντλώντας δεδομένα από τα ποιήματα ή τα πεζά, καθώς και από το δοκιμιακό έργο και τα ημερολόγια του συγγραφέα.
Τη σκυτάλη πήρε η κ. Κατερίνα Σχινά, η οποία αναφέρθηκε στη σχέση του Σεφέρη με τη μουσική, μια τέχνη με την οποία η ποίησή του επικοινωνεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Σε ανάλογο επίπεδο κινήθηκε και η κ. Ανθούλα Δανιήλ. Αντλώντας υλικό από την αλληλογραφία και το δοκιμιακό έργο του ποιητή, ανέδειξε και τις προτιμήσεις του Σεφέρη σε έργα και μουσουργούς, καταδεικνύοντας τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη των ήχων μπολιάζει το έργο του και προσδίδει στην ποίησή του την σπάνια μουσικότητά της.
Δεύτερη συνεδρία
Ακολούθησε η κ. Παναγιώτα Λάσκαρη, η οποία αναφέρθηκε στην τελευταία ποιητική συλλογή που ο Σεφέρης δημοσίευσε ενόσω ακόμη βρισκόταν εν ζωή, «Τα τρία κρυφά ποιήματα». Θεωρώντας πως η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ μοντέρνου και μεταμοντέρνου, πρότεινε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
Οι επόμενες τρεις εισηγήσεις εστίασαν στη σχέση του Σεφέρη με άλλες τέχνες.
Αρχικά, η Καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος της Επιστημονικής επιτροπής Μαρία Κακαβούλια, αναφέρθηκε στον χορό και την επίδρασή του στο σύνολο του έργου του Σεφέρη, αντλώντας δεδομένα από τα ποιήματα ή τα πεζά, καθώς και από το δοκιμιακό έργο και τα ημερολόγια του συγγραφέα.
Τη σκυτάλη πήρε η κ. Κατερίνα Σχινά, η οποία αναφέρθηκε στη σχέση του Σεφέρη με τη μουσική, μια τέχνη με την οποία η ποίησή του επικοινωνεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Σε ανάλογο επίπεδο κινήθηκε και η κ. Ανθούλα Δανιήλ. Αντλώντας υλικό από την αλληλογραφία και το δοκιμιακό έργο του ποιητή, ανέδειξε και τις προτιμήσεις του Σεφέρη σε έργα και μουσουργούς, καταδεικνύοντας τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη των ήχων μπολιάζει το έργο του και προσδίδει στην ποίησή του την σπάνια μουσικότητά της.
Δεύτερη συνεδρία
Στη δεύτερη συνεδρία, ο εκ των κορυφαίων μελετητών του σεφερικού έργου, ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, αναφέρθηκε στη σχέση του Σεφέρη με την πρώτη μεταπολεμική γενιά, με έμφαση στους ομοτέχνους του, Σινόπουλο, Αναγνωστάκη και Παυλόπουλο.
Η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων κ. Τασούλα Καραγεωργίου, έδωσε έμφαση στον Γιώργη Παυλόπουλος και ανέδειξε τις διάσπαρτες -ορατές όμως- επιδράσεις που δέχθηκε ο Παυλόπουλος από την ποίηση του Σεφέρη αλλά και τις ομοιότητες και τις διαφορές τις σχετιζόμενες με την εφαρμογή της μυθικής μεθόδου.
Η κ. Αμάντα Σκαμάγκα αναφέρθηκε στην επίδραση του έργου του Σεφέρη στον Walcott, τον ποιητή από την Καραϊβική, με έμφαση στο ότι το σεφερικό Μυθιστόρημα έχει θεωρηθεί ένα είδος προλεγόμενων για τον Όμηρο του Walcott, μια από τις πλέον φιλόδοξες μεταμοντέρνες ποιητικές συνθέσεις του Μεταπολέμου.
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν δύο εισηγήσεις για την παρουσία του σεφερικού έργου στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στην εισήγηση του κ. Αναστάσιου Στέφου έγινε αναφορά στα σχολικά εγχειρίδια Ελλάδας και Κύπρου, με έναρξη το 1957.
Στην εισήγησή τους οι κ.κ. Κατερίνα Μουστακάτου και Βαρβάρα Δημοπούλου έδωσαν έμφαση στην υποβολή προτάσεων έτσι ώστε να εξεταστεί η δυνατότητα για άλλα σεφερικά ποιήματα που θα εμπλούτιζαν τα σχολικά βιβλία σε συνδυασμό με σχετικά δοκίμια που λείπουν από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Τρίτη συνεδρία
Η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων κ. Τασούλα Καραγεωργίου, έδωσε έμφαση στον Γιώργη Παυλόπουλος και ανέδειξε τις διάσπαρτες -ορατές όμως- επιδράσεις που δέχθηκε ο Παυλόπουλος από την ποίηση του Σεφέρη αλλά και τις ομοιότητες και τις διαφορές τις σχετιζόμενες με την εφαρμογή της μυθικής μεθόδου.
Η κ. Αμάντα Σκαμάγκα αναφέρθηκε στην επίδραση του έργου του Σεφέρη στον Walcott, τον ποιητή από την Καραϊβική, με έμφαση στο ότι το σεφερικό Μυθιστόρημα έχει θεωρηθεί ένα είδος προλεγόμενων για τον Όμηρο του Walcott, μια από τις πλέον φιλόδοξες μεταμοντέρνες ποιητικές συνθέσεις του Μεταπολέμου.
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν δύο εισηγήσεις για την παρουσία του σεφερικού έργου στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στην εισήγηση του κ. Αναστάσιου Στέφου έγινε αναφορά στα σχολικά εγχειρίδια Ελλάδας και Κύπρου, με έναρξη το 1957.
Στην εισήγησή τους οι κ.κ. Κατερίνα Μουστακάτου και Βαρβάρα Δημοπούλου έδωσαν έμφαση στην υποβολή προτάσεων έτσι ώστε να εξεταστεί η δυνατότητα για άλλα σεφερικά ποιήματα που θα εμπλούτιζαν τα σχολικά βιβλία σε συνδυασμό με σχετικά δοκίμια που λείπουν από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Τρίτη συνεδρία
Περνώντας στην τελευταία συνεδρία της πρώτης ημέρας, το ενδιαφέρον στράφηκε στη χρήση συμβόλων στο ποιητικό έργο του Σεφέρη. Αρχικά, η κ. Χρύσα Αλεξοπούλου, αναφέρθηκε τα ποιήματα εκείνα που εμπνέονται από την ελληνική μυθολογία και εντόπισε τον συμβολισμό, τον οποίο εισφέρει ο μύθος και αξιοποιεί ο ποιητής.
Ο κ. Θωμάς Μπεχλιβάνης, έδωσε έμφαση στις οδυσσειακές μεταμορφώσεις του ποιητικού υποκειμένου (του αφηγηματικού «εγώ»), δηλαδή στα πρόσωπα που υποδύεται, στα προσωπεία που φορά και στη «φωνή» που υιοθετεί, για να οικοδομήσει, στο πλαίσιο ενός ποιήματος ή μιας ευρύτερης συλλογής, το ποιητικό νόημα, την ανάλογη προς αυτό ποιητική φόρμα και την αντίστοιχη συμβολική και μεταφορική εκφορά.
Ο κ. Νίκος Καγκελάρης αναφέρθηκε στον Σεφέρη ως ποιητή-προφήτη (vates), συνδέοντας τους στίχους 958-960 από τον αισχύλειο Αγαμέμνονα με 4 «ατρειδικά» ποιήματα του Σεφέρη.
Η κ. Χριστίνα Αργυροπούλου μίλησε διεξοδικά για την ποιητική συλλογή «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη αναδεικνύοντας, κειμενικά, στοιχεία ποίησης και ποιητικής με την αξιοποίηση της ελιοτικής μεθόδου της αντικειμενικής συστοιχίας.
Ο κ. Μανώλης Στεργιούλης, στη δική του συμβολή, εξέτασε πού, πώς, γιατί χρησιμοποιεί ο ποιητής τα προσωπεία του Στράτη Θαλασσινού, του Μαθιού Πασκάλη και του Βαρνάβα Καλοστέφανου, καθώς και τις ομοιότητες και διαφορές τους.
Κλείνοντας την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, ο κ. Νικόλαος Μπουμπάρης αναφέρθηκε στην ποιητική συλλογή «Κίχλη». Μετά την ένταξη του ποιήματος στο ιστορικό πλαίσιο, αναφέρθηκε στα σπίτια ως συμβόλου του ποιήματος, υιοθετώντας την άποψη ότι τα σπίτια δεν είναι κτήρια, αλλά άνθρωποι.
Τέταρτη συνεδρία
Η δεύτερη ημέρα του συνεδρίου άνοιξε με την εισήγηση του Πρέσβη κ. Βασίλη Παπαδόπουλου. Η ιδιότητα του διπλωμάτη αλλά και η λογοτεχνική του δραστηριότητα, του επέτρεψαν να διατηρεί ένα ευρύτατο κύκλο γνωριμιών με ανθρώπους των γραμμάτων στην υφήλιο. Στην εισήγηση τονίστηκε ότι τα σεφερικά ημερολόγια αποτελούν ενδείξεις των προβλημάτων που τον απασχολούσαν όχι μόνο στην ποίηση και την τέχνη αλλά και ευρύτερα για τη ζωή και τον κόσμο.
Τη σκυτάλη πήραν οι κ.κ. Άννα Γρίβα και Νίκη Παπαξενοφώντος, οι οποίες συνέδεσαν το Canto XIX της Θείας Κωμωδίας με το ποίημα «Ο δαίμων της πορνείας» του Σεφέρη. Τονίστηκε ότι το πάθος και όχι η λογική είναι συχνά το ισχυρότερο κίνητρο δράσης των ανθρώπων.
Η κ. Μαργαρίτα Βακάλου αφού αρχικά έθεσε το θεωρητικό πλαίσιο της σχέσης της ποίησης με τη μετάφραση, προσέγγισε τον Σεφέρη ως μεταφραστή. Αρχικά, έδωσε έμφαση στη μετάφραση της «Έρημης Χώρας» του Έλιοτ και στη συνέχεια συνέκρινε τις μεταφράσεις του Σεφέρη στον Πιερ Ζαν Ζουβ με αυτές του Ελύτη.
Η κ. Ασπασία Γκιόκα αναφέρθηκε σε όψεις του ταξιδιού του Σεφέρη στις ΗΠΑ το τελευταίο τρίμηνο του 1968. Η επίσκεψη αυτή – τελευταία του ποιητή στις; ΗΠΑ – στάθηκε πολύ δημιουργική και μάλιστα τον βοήθησε να συνειδητοποιήσει πως όφειλε επιστρέφοντας στην Ελλάδα να πάρει θέση εναντίον της δικτατορίας των συνταγματαρχών.
Ο κ. Παναγιώτης Ξηντάρας με την εισήγησή του έστρεψε το ενδιαφέρον στη σεφερική επιστολογραφία και ειδικότερα σε αυτές προς την Ιωάννα Τσάτσου-Σεφεριάδη. Κατά την άποψή του, οι επιστολές αυτές αποκαλύπτουν αναζητήσεις του Σεφέρη, που υπερβαίνουν τον ατομικό πυρήνα και εγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη στην ολότητά της.
Η κ. Σοφία Καλογεροπούλου συνέδεσε τα προσωπικά ημερολόγια του Σεφέρη με τη λογοτεχνική του παραγωγή, με ερευνητικό ερώτημα το ζήτημα της λογοτεχνικής τους ταυτότητας, αν, δηλαδή, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στα καθαυτά λογοτεχνικά κείμενα. Ο εσωστρεφής αλλά και εξωστρεφής χαρακτήρας του ημερολογίου υποδεικνύει υπόρρητα την ημερολογιακή γραφή ως είδος λογοτεχνικής γραφής.
Πέμπτη συνεδρία
Ο κ. Θωμάς Μπεχλιβάνης, έδωσε έμφαση στις οδυσσειακές μεταμορφώσεις του ποιητικού υποκειμένου (του αφηγηματικού «εγώ»), δηλαδή στα πρόσωπα που υποδύεται, στα προσωπεία που φορά και στη «φωνή» που υιοθετεί, για να οικοδομήσει, στο πλαίσιο ενός ποιήματος ή μιας ευρύτερης συλλογής, το ποιητικό νόημα, την ανάλογη προς αυτό ποιητική φόρμα και την αντίστοιχη συμβολική και μεταφορική εκφορά.
Ο κ. Νίκος Καγκελάρης αναφέρθηκε στον Σεφέρη ως ποιητή-προφήτη (vates), συνδέοντας τους στίχους 958-960 από τον αισχύλειο Αγαμέμνονα με 4 «ατρειδικά» ποιήματα του Σεφέρη.
Η κ. Χριστίνα Αργυροπούλου μίλησε διεξοδικά για την ποιητική συλλογή «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη αναδεικνύοντας, κειμενικά, στοιχεία ποίησης και ποιητικής με την αξιοποίηση της ελιοτικής μεθόδου της αντικειμενικής συστοιχίας.
Ο κ. Μανώλης Στεργιούλης, στη δική του συμβολή, εξέτασε πού, πώς, γιατί χρησιμοποιεί ο ποιητής τα προσωπεία του Στράτη Θαλασσινού, του Μαθιού Πασκάλη και του Βαρνάβα Καλοστέφανου, καθώς και τις ομοιότητες και διαφορές τους.
Κλείνοντας την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, ο κ. Νικόλαος Μπουμπάρης αναφέρθηκε στην ποιητική συλλογή «Κίχλη». Μετά την ένταξη του ποιήματος στο ιστορικό πλαίσιο, αναφέρθηκε στα σπίτια ως συμβόλου του ποιήματος, υιοθετώντας την άποψη ότι τα σπίτια δεν είναι κτήρια, αλλά άνθρωποι.
Τέταρτη συνεδρία
Η δεύτερη ημέρα του συνεδρίου άνοιξε με την εισήγηση του Πρέσβη κ. Βασίλη Παπαδόπουλου. Η ιδιότητα του διπλωμάτη αλλά και η λογοτεχνική του δραστηριότητα, του επέτρεψαν να διατηρεί ένα ευρύτατο κύκλο γνωριμιών με ανθρώπους των γραμμάτων στην υφήλιο. Στην εισήγηση τονίστηκε ότι τα σεφερικά ημερολόγια αποτελούν ενδείξεις των προβλημάτων που τον απασχολούσαν όχι μόνο στην ποίηση και την τέχνη αλλά και ευρύτερα για τη ζωή και τον κόσμο.
Τη σκυτάλη πήραν οι κ.κ. Άννα Γρίβα και Νίκη Παπαξενοφώντος, οι οποίες συνέδεσαν το Canto XIX της Θείας Κωμωδίας με το ποίημα «Ο δαίμων της πορνείας» του Σεφέρη. Τονίστηκε ότι το πάθος και όχι η λογική είναι συχνά το ισχυρότερο κίνητρο δράσης των ανθρώπων.
Η κ. Μαργαρίτα Βακάλου αφού αρχικά έθεσε το θεωρητικό πλαίσιο της σχέσης της ποίησης με τη μετάφραση, προσέγγισε τον Σεφέρη ως μεταφραστή. Αρχικά, έδωσε έμφαση στη μετάφραση της «Έρημης Χώρας» του Έλιοτ και στη συνέχεια συνέκρινε τις μεταφράσεις του Σεφέρη στον Πιερ Ζαν Ζουβ με αυτές του Ελύτη.
Η κ. Ασπασία Γκιόκα αναφέρθηκε σε όψεις του ταξιδιού του Σεφέρη στις ΗΠΑ το τελευταίο τρίμηνο του 1968. Η επίσκεψη αυτή – τελευταία του ποιητή στις; ΗΠΑ – στάθηκε πολύ δημιουργική και μάλιστα τον βοήθησε να συνειδητοποιήσει πως όφειλε επιστρέφοντας στην Ελλάδα να πάρει θέση εναντίον της δικτατορίας των συνταγματαρχών.
Ο κ. Παναγιώτης Ξηντάρας με την εισήγησή του έστρεψε το ενδιαφέρον στη σεφερική επιστολογραφία και ειδικότερα σε αυτές προς την Ιωάννα Τσάτσου-Σεφεριάδη. Κατά την άποψή του, οι επιστολές αυτές αποκαλύπτουν αναζητήσεις του Σεφέρη, που υπερβαίνουν τον ατομικό πυρήνα και εγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη στην ολότητά της.
Η κ. Σοφία Καλογεροπούλου συνέδεσε τα προσωπικά ημερολόγια του Σεφέρη με τη λογοτεχνική του παραγωγή, με ερευνητικό ερώτημα το ζήτημα της λογοτεχνικής τους ταυτότητας, αν, δηλαδή, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στα καθαυτά λογοτεχνικά κείμενα. Ο εσωστρεφής αλλά και εξωστρεφής χαρακτήρας του ημερολογίου υποδεικνύει υπόρρητα την ημερολογιακή γραφή ως είδος λογοτεχνικής γραφής.
Πέμπτη συνεδρία
Στην επόμενη συνεδρία, ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου επικεντρώθηκε στην πολιτική ταυτότητα και τους ρόλους του Σεφέρη. Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα, από την κοινωνική καταγωγή και τη διπλωματική ιδιότητα του Σεφέρη ως την εξέλιξη της πολιτικής του στάσης από τη δεκαετία του 1930 ως τη βράβευσή του με το Νομπέλ το 1963, θέλησε να δείξει ότι ο Σεφέρης αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα συντηρητικού φιλελεύθερου.
Ο κ. Τάσος Χατζηαναστασίου εξέτασε κριτικά τις μελέτες του Σάββα Παύλου για τον Σεφέρη, κυρίως το έργο «Σεφέρης και Κύπρος». Στο συμπέρασμά του τόνισε πως οι μελέτες του Παύλου εξακολουθούν να παρουσιάζουν την απαραίτητη αντοχή στον χρόνο και ταυτόχρονα η επαναπροσέγγισή τους είναι χρήσιμη.
Η κ. Ελένη Αντωνιάδου παρουσίασε τη σχέση του Σεφέρη με τον ζωγράφο Διαμαντή, με αφορμή το αφιερωμένο στον ζωγράφο ποίημα «Λεπτομέρειες στην Κύπρο». Είναι γνωστή σε όλους η σχέση του ποιητή με την Κύπρο και η εισήγηση της κ. Αντωνιάδου φάνηκε η επίδραση του Διαμαντή στον ποιητή.
Η κ. Γεωργία Χαριτίδου στάθηκε σε γυναικείες μορφές-σύμβολα από τον τελευταίο τόμο των Δοκιμών του Σεφέρη. στα σχετικά με γυναικεία πρόσωπα δοκίμια του ποιητή, οι απόψεις του και οι προβληματισμοί του για τη ζωή, οι βαθύτερες σκέψεις του, η φιλοσοφία του. Πρόκειται κυρίως για τις γυναικείες παρουσίες της Ωραίας Ελένης και της Κυρίας Έρσης.
Ο κ. Κωνσταντίνος Δημουλάς επιχείρησε μια προσέγγιση του Σεφέρη μέσα από την αναφορά σε μια χρόνια μελαγχολία που κρατούσε τον ποιητή σε μόνιμη φθινοπωρινή κατάσταση. Με αναφορές στα βιώματα του Σεφέρη από τα πρώτα βήματα της ζωής του ως την υπηρεσία του στην Κορυτσά, ο εισηγητής υποστηρίζει πως ο Σεφέρης παγίωσε κατά τον τρόπο αυτόν τον χαρακτήρα του.
Έκτη συνεδρίαΣτην τελευταία συνεδρία, η κ. Αλεξάνδρα Δημακοπούλου, ανέλυσε τις όψεις του Οιδίποδα στην ποίηση του Σεφέρη. Μέσα από την εξέταση τριών ποιημάτων, «Ο τυφλός» (1945), «Οιδιπόδειο ’48» (1948), «Η Κίχλη – το Φως», εξετάστηκαν οι όψεις του τραγικού μύθου που προβάλλονται και έγινε σύγκριση με τις σοφόκλειες τραγωδίες.
Ο κ. Χρήστος Αντωνίου εξέτασε στην εισήγησή του το ποιητικό όραμα του Σεφέρη για την ελληνικότητα. Ο Σεφέρης οραματίζεται την πνευματική αναβάθμιση του ελληνισμού. Κι αυτό πιστεύει ότι μπορεί να γίνει με τον εμπλουτισμό της πολιτισμικής παράδοσης του ελλαδικού χώρου με όλα τα αυθεντικά, διαχρονικά παραδοσιακά ελληνικά στοιχεία, όπου κι αν αυτά δημιουργήθηκαν.
Η κ. Ελένη Γκαστή στάθηκε στις σεφερικές μεταγραφές και ειδικότερα στην απόδοση από τον ποιητή ορισμένων χωρίων από τον αισχύλειο Αγαμέμνονα. Κατέδειξε πως στο μετάφρασμα ενσωματώθηκαν στοιχεία του προσωπικού του ύφους και των γλωσσικών του ιδιαιτεροτήτων.
Η κ. Στυλιανή Βουτσά στην εισήγησή της υποστήριξε ότι η μικρασιατική καταγωγή του Σεφέρη επηρέασε καθοριστικά τη ζωή, τη σκέψη και συνολικά την ποίησή του. Ως ξεριζωμένος Μικρασιάτης κάποιες "εναλλακτικές" πατρίδες στην Κύπρο και στην Αλεξάνδρεια, ο καημός όμως αυτός της Μικρασιατικής Καταστροφής και της προσφυγιάς έχει εμποτίσει για πάντα την ποίησή του.
Η κ. Βασιλική Αλεξανδράκη εκκινώντας από τον προβληματισμό για την σημασία της φράσης "ο ποιητής ένα κενό" επικεντρώθηκε σε σημεία του ποιήματος «Ο βασιλιάς της Ασίνης», που φανερώνουν συνδέσεις με την ορφική κοσμογονία, τα σύμβολα της ελληνικής μυθολογίας και την φιλοσοφία του Ηράκλειτου.
Κλείνοντας το συνέδριο, ο κ. Νικόλαος Μπουμπάρης διάβασε μια «ευχαριστήρια επιστολή» των συνέδρων προς τον ποιητή. Η επιστολή αυτή βασίστηκε σε στίχους ή χωρία του ποιητή.
Από τη θέση αυτή, ευχαριστούμε θερμά για την παραπάνω από πολύτιμη στήριξή τους στο εγχείρημά μας:
-Τον Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας και Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου κ. Ιωάννη Μαλτέζο
-Τον Δήμαρχο Ναυπλιέων κ. Δημήτρη Κωστούρο
-Την Πρόεδρο του ΔΟΠΠΑΤ κ. Μαρία Ράλλη
-Τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρη Δημηρούλη
-Όλα τα υπόλοιπα μέλη της Οργανωτικής και της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου
-Όλες τις εισηγήτριες και όλους τους εισηγητές του συνεδρίου για τις εξαιρετικές εισηγήσεις τους
Τον κ. Δημήτρη Μπουμπάρη, ο οποίος επιτέλεσε άψογα, έγκαιρα και έγκυρα το τεχνικό στήσιμο του συνεδρίου
-Όλες και όλους που παρακολουθήσατε με προσήλωση το συνέδριο.Και εις άλλα με υγεία!
Ο κ. Τάσος Χατζηαναστασίου εξέτασε κριτικά τις μελέτες του Σάββα Παύλου για τον Σεφέρη, κυρίως το έργο «Σεφέρης και Κύπρος». Στο συμπέρασμά του τόνισε πως οι μελέτες του Παύλου εξακολουθούν να παρουσιάζουν την απαραίτητη αντοχή στον χρόνο και ταυτόχρονα η επαναπροσέγγισή τους είναι χρήσιμη.
Η κ. Ελένη Αντωνιάδου παρουσίασε τη σχέση του Σεφέρη με τον ζωγράφο Διαμαντή, με αφορμή το αφιερωμένο στον ζωγράφο ποίημα «Λεπτομέρειες στην Κύπρο». Είναι γνωστή σε όλους η σχέση του ποιητή με την Κύπρο και η εισήγηση της κ. Αντωνιάδου φάνηκε η επίδραση του Διαμαντή στον ποιητή.
Η κ. Γεωργία Χαριτίδου στάθηκε σε γυναικείες μορφές-σύμβολα από τον τελευταίο τόμο των Δοκιμών του Σεφέρη. στα σχετικά με γυναικεία πρόσωπα δοκίμια του ποιητή, οι απόψεις του και οι προβληματισμοί του για τη ζωή, οι βαθύτερες σκέψεις του, η φιλοσοφία του. Πρόκειται κυρίως για τις γυναικείες παρουσίες της Ωραίας Ελένης και της Κυρίας Έρσης.
Ο κ. Κωνσταντίνος Δημουλάς επιχείρησε μια προσέγγιση του Σεφέρη μέσα από την αναφορά σε μια χρόνια μελαγχολία που κρατούσε τον ποιητή σε μόνιμη φθινοπωρινή κατάσταση. Με αναφορές στα βιώματα του Σεφέρη από τα πρώτα βήματα της ζωής του ως την υπηρεσία του στην Κορυτσά, ο εισηγητής υποστηρίζει πως ο Σεφέρης παγίωσε κατά τον τρόπο αυτόν τον χαρακτήρα του.
Έκτη συνεδρίαΣτην τελευταία συνεδρία, η κ. Αλεξάνδρα Δημακοπούλου, ανέλυσε τις όψεις του Οιδίποδα στην ποίηση του Σεφέρη. Μέσα από την εξέταση τριών ποιημάτων, «Ο τυφλός» (1945), «Οιδιπόδειο ’48» (1948), «Η Κίχλη – το Φως», εξετάστηκαν οι όψεις του τραγικού μύθου που προβάλλονται και έγινε σύγκριση με τις σοφόκλειες τραγωδίες.
Ο κ. Χρήστος Αντωνίου εξέτασε στην εισήγησή του το ποιητικό όραμα του Σεφέρη για την ελληνικότητα. Ο Σεφέρης οραματίζεται την πνευματική αναβάθμιση του ελληνισμού. Κι αυτό πιστεύει ότι μπορεί να γίνει με τον εμπλουτισμό της πολιτισμικής παράδοσης του ελλαδικού χώρου με όλα τα αυθεντικά, διαχρονικά παραδοσιακά ελληνικά στοιχεία, όπου κι αν αυτά δημιουργήθηκαν.
Η κ. Ελένη Γκαστή στάθηκε στις σεφερικές μεταγραφές και ειδικότερα στην απόδοση από τον ποιητή ορισμένων χωρίων από τον αισχύλειο Αγαμέμνονα. Κατέδειξε πως στο μετάφρασμα ενσωματώθηκαν στοιχεία του προσωπικού του ύφους και των γλωσσικών του ιδιαιτεροτήτων.
Η κ. Στυλιανή Βουτσά στην εισήγησή της υποστήριξε ότι η μικρασιατική καταγωγή του Σεφέρη επηρέασε καθοριστικά τη ζωή, τη σκέψη και συνολικά την ποίησή του. Ως ξεριζωμένος Μικρασιάτης κάποιες "εναλλακτικές" πατρίδες στην Κύπρο και στην Αλεξάνδρεια, ο καημός όμως αυτός της Μικρασιατικής Καταστροφής και της προσφυγιάς έχει εμποτίσει για πάντα την ποίησή του.
Η κ. Βασιλική Αλεξανδράκη εκκινώντας από τον προβληματισμό για την σημασία της φράσης "ο ποιητής ένα κενό" επικεντρώθηκε σε σημεία του ποιήματος «Ο βασιλιάς της Ασίνης», που φανερώνουν συνδέσεις με την ορφική κοσμογονία, τα σύμβολα της ελληνικής μυθολογίας και την φιλοσοφία του Ηράκλειτου.
Κλείνοντας το συνέδριο, ο κ. Νικόλαος Μπουμπάρης διάβασε μια «ευχαριστήρια επιστολή» των συνέδρων προς τον ποιητή. Η επιστολή αυτή βασίστηκε σε στίχους ή χωρία του ποιητή.
Από τη θέση αυτή, ευχαριστούμε θερμά για την παραπάνω από πολύτιμη στήριξή τους στο εγχείρημά μας:
-Τον Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας και Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου κ. Ιωάννη Μαλτέζο
-Τον Δήμαρχο Ναυπλιέων κ. Δημήτρη Κωστούρο
-Την Πρόεδρο του ΔΟΠΠΑΤ κ. Μαρία Ράλλη
-Τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρη Δημηρούλη
-Όλα τα υπόλοιπα μέλη της Οργανωτικής και της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου
-Όλες τις εισηγήτριες και όλους τους εισηγητές του συνεδρίου για τις εξαιρετικές εισηγήσεις τους
Τον κ. Δημήτρη Μπουμπάρη, ο οποίος επιτέλεσε άψογα, έγκαιρα και έγκυρα το τεχνικό στήσιμο του συνεδρίου
-Όλες και όλους που παρακολουθήσατε με προσήλωση το συνέδριο.Και εις άλλα με υγεία!
