Φωτ.: Έκθεση: «Ελληνική μόδα. 100 χρόνια έμπνευσης και δημιουργίας», ΠΛΙ 2019
Από τις αρχές του 20ού αι., όταν έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτοι ελληνικοί οίκοι μόδας –ενώ είχαν αρχίσει να εγκαταλείπονται οι τοπικές ενδυμασίες και να αντικαθίστανται από νέους τύπους– μέχρι τις μέρες μας, την εποχή της παγκοσμιοποίησης και της γρήγορης μόδας, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για δημιουργίες ενδυμάτων εμπνευσμένων από την ελληνική λαϊκή παράδοση.
Το Λύκειο των Ελληνίδων, η γενιά του ’30, ο διαγωνισμός μόδας του 1937, η αστικοποίηση, η ανάπτυξη του τουρισμού, ο Εθνικός Οργανισμός Ελληνικής Χειροτεχνίας, η εμφάνιση μελών της τέως βασιλικής οικογένειας με τοπικές ενδυμασίες, η χρήση υφαντών και διακοσμητικών στοιχείων από μεγάλους ελληνικούς οίκους μόδας, το «ethnic style» της δεκαετίας του ’70, η «κάπα του βοσκού», οι συλλογές των Jean Paul Gaultier και John Galliano, εμπνευσμένες από τα Βαλκάνια, οι ελληνικές μουσειακές ενδυματολογικές εκθέσεις, η επιτυχημένη πορεία σχεδιαστών μόδας και εταιρειών με δημιουργίες εμπνευσμένες από τις ελληνικές φορεσιές αλλά και από τα 200 χρόνια της ελληνικής επανάστασης, είναι μερικοί από τους παράγοντες που διαχρονικά συνέβαλαν στην ανάδειξη της «ελληνικής μόδας» και απέδειξαν το ενδιαφέρον για την ελληνική ενδυματολογική παράδοση σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.
1η Διάλεξη: Τετάρτη 2 Ιουνίου 2021, 6.30 μ.μ.
«Μόδα και ελληνικές φορεσιές (20ός αι.-αρχές 21ου αι.):
Από το “φολκλόρ” στο “έθνικ”»
Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου Καθηγήτρια Λαογραφίας,
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή,
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Συντονίζει η Νάντια Μαχά, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα
Ιστορίας και Εθνολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η διαχείριση της πολιτισμικής κληρονομιάς των λαών, μια
πραγματικότητα των μεταπολεμικών δεκαετιών, συνεχίζεται έως
τις μέρες μας ως μέσο αντιμετώπισης των κρίσεων ταυτότητας
αλλά και ως μέσο αναζωογόνησης του σύγχρονου κόσμου,
παράγοντας νέα πολιτισμικά προϊόντα, με το παρελθόν να
τάσσεται στην υπηρεσία του παρόντος, άλλοτε ως
συναισθηματικά φορτισμένο «φολκλόρ» (στο πλαίσιο της
αστικοποίησης) και άλλοτε ως «έθνικ» ως διάλογος
πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων (στο πλαίσιο της
παγκοσμιοποίησης).
Η διάκριση των όρων «φολκλόρ» και «έθνικ» υπογραμμίζει τη
συμβολική θέση από την οποία αντικρίζεται ο λαϊκός πολιτισμός:
στο «φολκλόρ» ο παραγωγός/ερμηνευτής ταυτίζεται με τον
παραδοσιακό πολιτισμό, ενώ αυτή η ταύτιση απουσιάζει στην
«έθνικ» θεώρηση. Και στις δύο περιπτώσεις, η παράδοση
εκλαμβάνεται και χρησιμοποιείται αποκομμένη από τους φορείς
της, αποτελώντας αντικείμενο ενδιαφέροντος για τους
ανθρώπους των άστεων ως κάτι εξωτικό.
Η ομιλήτρια θα προσπαθήσει να δείξει πώς το ελληνικό ένδυμα
ενέπνευσε κατά τον 20ό αι.την ελληνική καιτη διεθνή μόδα,
προχωρώντας, εν συνεχεία, στην κατάθεση θέσεων για την
αναγκαιότητα της ανάπτυξης ενός διαλόγου με το πρωτογενές υλικό
και της επαναξιολόγησής του στην προοπτική του 21ου αιώνα.
2η Διάλεξη: Τετάρτη 9 Ιουνίου 2021, 6.30 μ.μ.
«1960-1980: Απ’ το τσουράπι στο φουλάρι.
Τοπικές φορεσιές, μόδα και εθνική εικόνα»
Ελένη Παπαθωμά, Επιμελήτρια, Μουσείο Νεότερου Ελληνικού
Πολιτισμού
Συντονίζει η Αγγελική Ρουμελιώτη, Υπεύθυνη Συλλογών,
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Β.Παπαντωνίου»
Τις δεκαετίες 1960 και 1970 η εγκατάλειψη των παραδοσιακών
ενδυμασιών του 18ου και του 19ου αιώνα έχει πλέον
ολοκληρωθεί.
Τα κατάλοιπά τους αξιοποιούνται ως συλλεκτικά
και διακοσμητικά αντικείμενα, ενώ οι τεχνικές, οι φόρμες και τα
μοτίβα τους γίνονται πηγή έμπνευσης για τη μόδα. Από την
κερκυραϊκή φορεσιά που φοράει η βασίλισσα Άννα-Μαρία σε
επίσημη εμφάνισή της το 1965, έως τα φουλάρια των
αεροσυνοδών της Ολυμπιακής Αεροπορίας, που το 1976
κοσμούνται με μοτίβο από σαρακατσάνικο τσουράπι, κι από τα
χειροποίητα υφαντά φορέματα που αγαπούν να φορούν οι
γυναίκες της μεσοαστικής τάξης, έως τα ταγάρια που κρατούν οι
φοιτήτριες της μεταπολίτευσης, οι πάλαι ποτέ τοπικές φορεσιές
αποτελούν μέρος της εθνικής εικόνας και γίνονται η βάση για την
ανάπτυξη μιας «ελληνικής μόδας».
«Συνομιλώντας» 1: Τετάρτη 16 Ιουνίου 2021, 6.30 μ.μ.
Συνομιλώντας με τον Αριστείδη Τζονευράκη, ελληνοράπτη
«Αριστοτέχνημα»
Συντονίζει η Αγγελική Ρουμελιώτη, Υπεύθυνη Συλλογών,
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Β.Παπαντωνίου»
Το βασικό αντικείμενο ενασχόλησης του Αριστείδη Τζονευράκη
είναι η κατασκευή ελληνικών τοπικών φορεσιών, με
εξειδίκευση στο τερζήδικο κέντημα. Χρειάστηκε χρόνος μέχρι
να κατακτήσει αυτή την γνώση και πάντα στο πίσω μέρος του
μυαλού του ήταν οι δημιουργίες να βρουν θέση στη σύγχρονη
πραγματικότητα.
Οι πρώτες ευκαιρίες που του δόθηκαν ήταν σε νυφικά
φορέματα, μέχρι που άρχισε η συνεργασία του με τον οίκο
ZEUS AND DIONE. Εκεί βρήκε το χώρο που χρειαζόταν για να
εφαρμόσει τις γνώσεις του, αλλά και να πειραματιστεί, όχι
μόνο με το κέντημα, αλλά και με τα αχνάρια των ελληνικών
τοπικών ενδυμάτων.
Ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια αυτού του εγχειρήματος
ήταν το κόστος και οι χρόνοι παραγωγής. Η χειρωνακτική
εργασία απαιτεί χρόνο, που μεταφράζεται σε υψηλό κόστος, με
αποτέλεσμα να πρέπει να εξευρεθούν τρόποι για να
υλοποιηθεί κάθε δημιουργία και να είναι και εμπορικά
ευέλικτη.
«Συνομιλώντας» 1: Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021, 6.30 μ.μ.
Συνομιλώντας με τον Δημήτρη Ντάσιο, σχεδιαστή μόδας
Συντονίζει η Σοφία Παντουβάκη, Σκηνογράφος - Καθηγήτρια
Ενδυματολογίας, Πανεπιστήμιο Aalto
Με έμπνευση τόσο από την ελληνική παράδοση όσο και από
τους πολιτισμούς άλλων λαών, ο Δημήτρης Ντάσιος
χρησιμοποιεί στις συλλογές του αυθεντικά έθνικ στοιχεία, τα
οποία συγκεντρώνει από τέχνες και παραδόσεις λαών που
παρουσιάζουν κοινά υπόγεια ρεύματα και επιρροές.
Ο Δημήτρης Ντάσιος γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε
πολιτικές επιστήμες, θέατρο και κλασικό τραγούδι. Έχει
δουλέψει ως ηθοποιός πλάι σε μεγάλα ονόματα του ελληνικού
θεάτρου και έχει συνεργαστεί επί σειρά ετών με την Εθνική
Λυρική Σκηνή. Παράλληλα, δραστηριοποιήθηκε στο σχεδιασμό
κοσμημάτων και αργότερα πέρασε στη δημιουργία ρούχων και
αξεσουάρ. Οι συλλογές του παρουσιάζονται σε Μιλάνο και
Παρίσι κατά τη διάρκεια των εβδομάδων μόδας και βρίσκονται
στις σημαντικότερες μπουτίκ του κόσμου. Εκθέτει σε γκαλερί
και μουσεία παγκοσμίως.
Οι διαλέξεις θα πραγματοποιηθούν διαδικτυακά, μέσω της πλατφόρμας ZOOM.
Κόστος συμμετοχής: 5 € η κάθε διάλεξη.
Για πρόσβαση στην πλατφόρμα της τηλεδιάσκεψης, θα πρέπει να καταβληθεί το κόστος συμμετοχής στο
λογαριασμό του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΙΒΑΝ GR93 0110 4270 0000 4274
8015 718, και να αποσταλεί η απόδειξη κατάθεσης στην ηλεκτρονική διεύθυνση: kanari4pli@gmail.com
Επικοινωνία: Ρόζα Πατσέα, 210 3647577, Δευτέρα-Παρασκευή 9.00-13.00.
Ο σύνδεσμος στην πλατφόρμα θα σταλεί στους εγγεγραμμένους την παραμονή της εκδήλωσης
