Το πόρισμα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για την υπόθεση εξαγωγής «νοθευμένης φέτας Π.Ο.Π.» στην Γερμανία

Δυο παραβάσεις αναφέρονται στο πόρισμα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, σχετικά με την υπόθεση της εταιρίας «Όμηρος Βιομηχανία Γάλακτος ΑΕΒΕ», η οποία παρήγαγε και διακίνησε στη αγορά της Γερμανίας, τυρί το οποίο που δεν πληρούσε τις προδιαγραφές αναγνώρισής του ως «φέτας Π.Ο.Π.», λόγω ανίχνευσης καζεϊνών αγελαδινού γάλακτος.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου, «τα ευρήματα των ελέγχων αφορούν σε προϊόν που δεν πληρούσε τις προδιαγραφές αναγνώρισής του, λόγω ανίχνευσης καζεϊνών αγελαδινού γάλακτος σε αυτό» και «απεστάλησαν στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ.Α.Α.Τ με εισήγηση για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων-προστίμων».

Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε:

Παραγωγή και διακίνηση προϊόντος συμβατικής «φέτας Π.Ο.Π.» (237.946 κιλά) και βιολογικής «φέτας Π.Ο.Π.» (184.147 κιλά) στα οποία είχε γίνει χρήση αγελαδινού γάλακτος.
Ενώ η επιχείρηση τελούσε σε καθεστώς προσωρινής ανάκλησης πιστοποίησης (από 24.03.2021) διακίνησε προϊόν με την ένδειξη «ΦΕΤΑ Π.Ο.Π.» και ταυτόχρονα συνέχισε να το διαφημίζει στην ιστοσελίδα της. Όπως τόνισαν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικο Πρακτορείο Ειδήσεων στελέχη του ΥΠΑΑΤ, «τα αρμόδια όργανα του υπουργείου τις επόμενες ημέρες, αναμένεται να επιληφθούν του ζητήματος, τα οποία με βάση το πόρισμα θα εφαρμόσουν στο ακέραιο την ισχύουσα νομοθεσία». Παράλληλα, όπως γνωστοποιήθηκε, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ προχώρησε στην άρση «της προσωρινής ανάκλησης της πιστοποίησης, σε ό,τι αφορά στην παραγωγή, συσκευασία και εμπορία του προϊόντος ‘φέτα Π.ΟΠ.’, με την προϋπόθεση της διενέργειας συνεχών αιφνιδιαστικών ελέγχων στην επιχείρηση, σε τακτικά χρονικά διαστήματα, ώστε να διαπιστωθεί η συνέχιση της τήρησης των δεσμεύσεών της». Όπως τόνισαν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τα ίδια στελέχη, «πρόθεση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιου Λιβανού, είναι να αλλάξει η νομοθεσία, για να προστατευθούν, τόσο οι παραγωγοί, όσο και τα προϊόντα Π.Ο.Π. της χώρας μας».
Το ιστορικό της υπόθεσης

Στις 10 Μαρτίου 2021, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ενημερώθηκε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την επιχείρηση «Όμηρος Βιομηχανία Γάκαος ΑΕΒΕ» για τη διακίνηση στην αγορά της Γερμανίας, προϊόντος της που έφερε την καταχωρισμένη ένδειξη «ΦΕΤΑ Π.Ο.Π.» και δεν πληρούσε τις προδιαγραφές της αναγνώρισής του, λόγω ανίχνευσης καζεϊνών αγελαδινού γάλακτος σε αυτό.

Την ίδια μέρα ο Οργανισμός δέχθηκε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καταγγελία για το παραπάνω γεγονός και από εταιρεία ελληνικών συμφερόντων με έδρα τη Γερμανία, η οποία δραστηριοποιείται στην προώθηση και διάθεση ελληνικών προϊόντων στο ευρωπαϊκό λιανεμπόριο. Όπως είπαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στελέχη του ΥΠΑΑΤ, «επειδή τα ανωτέρω αξιολογήθηκαν ως εξαιρετικά σοβαρά, ξεκίνησε άμεσα η διαδικασία διερεύνησής τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Οργανισμού.

Η διερεύνηση υπήρξε λεπτομερής και πολυεπίπεδη, ενώ ο σχεδιασμός της συμπεριελάμβανε επιτόπιους και διοικητικούς ελέγχους, αναζήτηση στοιχείων από προσβάσιμες στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ βάσεις δεδομένων, δειγματοληψίες προϊόντων, καθώς και συνέργειες με άλλες ελεγκτικές υπηρεσίες».

Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε μια σειρά από διοικητικούς, διασταυρωτικούς ελέγχους, ενώ έλαβαν χώρα στην έδρα της επιχείρησης, οι παρακάτω τέσσερις επιτόπιοι, αιφνιδιαστικοί έλεγχοι.

Ο πρώτος επιτόπιος έλεγχος πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 12 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια του οποίου καταγράφηκε η μη συμμόρφωση της επιχείρησης στην παραγωγή και διακίνηση προϊόντος, κατά το διάστημα 22/06-15/10/2020, 237.946 κιλών προϊόντος LYTTOS FETA vacuum 200 gr και 184.147 κιλών προϊόντος FETA GUT BIO vacuum 200gr. Σε αυτά είχε διαπιστωθεί (κατά δήλωση και της εταιρείας) η χρήση αγελαδινού γάλακτος, κατά παράβαση του άρθρου 1 της Υ.Α. 313025/1994. Ελήφθησαν δείγματα τυριών με την επισήμανση «ΦΕΤΑ Π.Ο.Π.», τα οποία εστάλησαν προς εργαστηριακή διερεύνηση, σε εργαστήριο του Γενικού Χημείου του Κράτους.

Ο δεύτερος έλεγχος έγινε στις 22 Μάρτιου και στόχος ήταν η διερεύνηση της παρουσίας καζεϊνών (αγελαδινού ή πρόβειου γάλακτος), στα μη συμμορφούμενα προϊόντα. Ο έλεγχος έδειξε ότι η επιχείρηση δεν δήλωνε στο σύστημα ΑΡΤΕΜΙΣ, ούτε κατέγραφε στα βιβλία ημερήσιας παραγωγής, τη χρήση πρόβειου γάλακτος (ή κρέμας) στο παραγόμενο αγελαδινό τυρί. Σημειώνεται ότι αγελαδινό τυρί, που κατά τους ισχυρισμούς της εταιρείας πωλήθηκε ως φέτα, περιείχε καζεϊνικά πρόβειου γάλακτος. Για το παραπάνω γεγονός η εταιρεία επικαλέστηκε παραδρομή.

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία, ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ προχώρησε στην προσωρινή ανάκληση της πιστοποίησης της επιχείρησης για το προϊόν «ΦΕΤΑ Π.Ο.Π.» με την υπ΄αριθμ. 16528/24.03.2021 απόφαση διευθύνοντος συμβούλου, έως την «ολοκλήρωση των ελέγχων, την εφαρμογή κατάλληλων διορθωτικών ενεργειών εκ μέρους της επιχείρησης και την αποστολή σχετικής τεκμηρίωσης, από την οποία να προκύπτει η εγκαθίδρυση αξιόπιστου συστήματος παραγωγής του προϊόντος «φέτα Π.Ο.Π.». 

Παράλληλα ζητήθηκαν οι παρακάτω διορθωτικές ενέργειες συμμόρφωσης:

-ανάκληση όλων των προϊόντων από διπλές παραγωγές κατά το διάστημα 22/06/2020 -15/10/2020
μονές παραγωγές όταν γίνεται παραγωγή Π.Ο.Π. προϊόντος
-διατήρηση πέντε ανατροπών
-έλεγχος Eliza σε τελικό προϊόν
-εκπαίδευση προσωπικού για οργανοληπτικό έλεγχο τελικού προϊόντος
-ειδική σήμανση καλουπιών
-δέσμευση για ενημέρωση ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ πριν εφαρμόσει αλλαγές στην παραγωγή προϊόντος Π.Ο.Π.
-άμεση ενημέρωση ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για περιπτώσεις που δύναται να οδηγήσουν σε πιθανή ανάκληση της πιστοποίησης. 

Κατά το χρονικό διάστημα διεξαγωγής των ανωτέρω ελέγχων, διαπιστώθηκε, τόσο από επιτόπιους ελέγχους, όσο και από την αποστολή σχετικής τεκμηρίωσης από την επιχείρηση προς τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, η σταδιακή εφαρμογή εκ μέρους της των ανωτέρω διορθωτικών ενεργειών συμμόρφωσης, πλην της επιστροφής του συνόλου των ανακληθέντων προϊόντων, για τα οποία ζητήθηκε η άμεση ενημέρωση του Οργανισμού για κάθε στάδιο επιστροφής τους, καθώς και η κοινοποίηση όλων των σχετικών εγγράφων που αφορούν καταστροφές ή πωλήσεις των επίμαχων παρτίδων στο εξωτερικό. 

Στις 9 Απριλίου έγινε ο τρίτος έλεγχος από μικτό κλιμάκιο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και της υποδιεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας Βορείου Ελλάδος. Σε αυτόν διαπιστώθηκε ότι πώλησε 163.594 κιλά του προϊόντος κατά το διάστημα που η επιχείρηση τελούσε σε καθεστώς προσωρινής ανάκλησης πιστοποίησης (24/03/2021 έως 5/4/2021). Τα αποτελέσματα του ελέγχου του κλιμακίου της υποδιεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας Βορείου Ελλάδος δεν έχουν ακόμη κοινοποιηθεί στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. 

Τη Δευτέρα 12/4/2021, στο πλαίσιο διοικητικού ελέγχου από τις υπηρεσίες του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, μετά από αναζήτηση στην ιστοσελίδα της επιχείρησης, διαπιστώθηκε ότι αυτή εξακολουθούσε να διαφημίζει στην ιστοσελίδα της προϊόντα με την ένδειξη «φέτα Π.Ο.Π.». Μετά την από 16/04/2021 προσωρινή διαταγή της προέδρου του Θ΄ τμήματος του διοικητικού εφετείου Αθηνών, ως συνέπεια της από 15.04.2021 αίτησης αναστολής και προσωρινής διαταγής της επιχείρησης, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ επέστρεψε στην επιχείρηση την υπογεγραμμένη σύμβαση και το πιστοποιητικό για παραγωγή, συσκευασία και εμπορία του προϊόντος «φέτα Π.Ο.Π.». 

Την Πέμπτη 22/4/2021, η επιχείρηση ενημέρωσε τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ότι «μέχρι την Παρασκευή 23/04/2021 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η επιστροφή των ανακληθέντων προϊόντων από τη Γερμανία». Έτσι πραγματοποιήθηκε νέος έλεγχος από μικτό κλιμάκιο του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και του ΕΦΕΤ, για την καταμέτρηση των ανακληθέντων προϊόντων και λήψη δειγμάτων από τα επιστραφέντα προϊόντα. 

Συγκεκριμένα, πιστοποιήθηκε η επιστροφή συνολικά, μόνο 32.290 κιλών ποσότητας «φέτας Π.Ο.Π.», ενώ σύμφωνα με αλληλογραφία που επέδωσε η επιχείρηση, φαίνεται να έχουν καταστραφεί στην Γερμανία 2.890 κιλά βιολογικής «φέτας Π.Ο.Π.» και 10.344 κιλά συμβατικής «φέτας Π.Ο.Π.». 

Ζητήθηκε η άμεση ενημέρωση του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για όλα τα στάδια επιστροφής των υπολοίπων ποσοτήτων, καθώς και η κοινοποίηση στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ όλων των σχετικών εγγράφων που αφορούν καταστροφές ή πωλήσεις των επίμαχων παρτίδων στο εξωτερικό.