Συνήθως θυμόμαστε την μάχη των Μύλων που έγινε τότε. Μνημονεύουμε κατά κύριο λόγο τον Μακρυγιάννη, λόγω απομνημονευμάτων. Αποσιωπούμε εντελώς ότι οι Μύλοι και κατ’ επέκταση το Ναύπλιο και όλη η Ελλάδα σώθηκε από τον Κ. Μαυρομιχάλη, γιατί αμαύρωσε την ένδοξη δράση του όταν έγινε ο δολοφόνος του Καποδίστρια!
Κάτι ψιθυρίζουμε για τον Δημήτριο Υψηλάντη περισσότερο γιατί συμπολέμησε με την Μαντώ Μαυρογένους (ένας ανολοκλήρωτος έρωτας πάντοτε συγκινεί). Τις δυνάμεις του τακτικού στρατού που η παρουσία τους στην κρίσιμη στιγμή έδωσε τη νίκη στους Έλληνες, την θεωρούμε απόλυτα φυσική και δεν την αναφέρουμε και ιδιαίτερα.
Ο Ιούνιος του 1825 ήταν εξαιρετικά κρίσιμος για την Ελληνική Επανάσταση. Από τον Φεβρουάριο είχε αποβιβαστεί Αιγυπτιακός στρατός στην Πελοπόννησο. Οι Έλληνες όμως είχαν αλλού στραμμένη την προσοχή τους. Η Κυβέρνηση Κουντουριώτη είχε πάρει το Αγγλικό δάνειο και το σπατάλησε όλο για να διαλύσει τους πολιτικούς της αντιπάλους. Νίκησε στον εμφύλιο πόλεμο. Έβαλε στην φυλακή τον Κολοκοτρώνη και τους προύχοντες της Πελοποννήσου. Η Κυβέρνηση παρέμενε στο Ναύπλιο, όσο οι Αιγύπτιοι προετοίμαζαν το προγεφύρωμά τους σε Μεθώνη και Κορώνη. Ασχολιότανε περισσότερο με ίντριγκες και ρουσφέτια παρά με τον πόλεμο. Οι μισθοφόροι της έτρωγαν σε γλέντια στις ταβέρνες του Ναυπλίου τους λουφέδες που τους είχαν δοθεί από το δάνειο.
Τον Απρίλιο άλλαξαν τα πράγματα. Ο Ιμπραήμ αποφάσισε να κινηθεί. Νίκησε κατά κράτος τους δικούς μας, κατέλαβε τα οχυρώματα της Πύλου. Ο στρατός των μισθοφόρων λιποτακτούσε διαρκώς. Ο Πρωθυπουργός Κουντουριώτης απομακρύνθηκε επιμελώς του πεδίου της μάχης. Ήρθε στο Ναύπλιο και βλέποντας τον Ιμπραήμ να έρχεται, εγκατέλειψε την πρωτεύουσά του και πήγε στο σπίτι του στην Ύδρα. Κανένας δεν τον κατηγόρησε για λιποταξία γιατί έτσι κι αλλιώς τον θεωρούσαν άχρηστο.
Πόσοι ήταν οι κάτοικοι του Ναυπλίου, τον Ιούνιο του 1825;. Κάποιοι δίνουν τον απίστευτο αριθμό 36.000(!!). Εννοείται ότι η πόλη τότε περιοριζόταν στην μισή έκταση της σημερινής παλιάς πόλης. Ανέλαβε Υπουργός Πολέμου ο Ανδρέας Μεταξάς. Ένα από τα πρώτα του προβλήματα ήταν να απομακρύνει με ασφάλεια από την πόλη αυτούς που κατέφυγαν εδώ, να επιδιορθώσει τα κάστρα, να μαζέψει πολεμοφόδια για να αντιμετωπίσει την έκτακτη κατάσταση. Ειδικά φρόντισε για την οχύρωση της Άρειας, απ όπου υδρευόταν η πόλη, και των Μύλων από όπου έπαιρνε το αλεύρι. Έκανε και μία απογραφή για να δει ποιοι ήσαν μέσα στην πόλη (φοβότανε κατασκόπους του εχθρού) και για να προγραμματίσει τον ανεφοδιασμό της.
Ο Ιμπραήμ επιτέθηκε στους Μύλους και απέτυχε παταγωδώς. Έκανε μια καταδρομή στην Άρεια, είδε ότι υπήρχε φρουρά. Κάθισε δυο μέρες στο Άργος, επιδόθηκε σε λεηλασία της πόλης και των γύρω χωριών και μετά έφυγε για Τρίπολη. Είχε βγάλει το συμπέρασμα πώς χωρίς στόλο δεν μπορούσε να πάρει το Ανάπλι.
Ο πίνακας που παραθέτω δείχνει με τον πιο εύγλωττο τρόπο πως ζούσαν όλοι αυτοί οι κατατρεγμένοι μέσα στην παλιά πόλη του Αναπλιού. Μέσα στον δρόμο μια πρόχειρη αχυροκαλύβα αυτό τα λέει όλα…
Ο Ιούνιος του 1825 ήταν εξαιρετικά κρίσιμος για την Ελληνική Επανάσταση. Από τον Φεβρουάριο είχε αποβιβαστεί Αιγυπτιακός στρατός στην Πελοπόννησο. Οι Έλληνες όμως είχαν αλλού στραμμένη την προσοχή τους. Η Κυβέρνηση Κουντουριώτη είχε πάρει το Αγγλικό δάνειο και το σπατάλησε όλο για να διαλύσει τους πολιτικούς της αντιπάλους. Νίκησε στον εμφύλιο πόλεμο. Έβαλε στην φυλακή τον Κολοκοτρώνη και τους προύχοντες της Πελοποννήσου. Η Κυβέρνηση παρέμενε στο Ναύπλιο, όσο οι Αιγύπτιοι προετοίμαζαν το προγεφύρωμά τους σε Μεθώνη και Κορώνη. Ασχολιότανε περισσότερο με ίντριγκες και ρουσφέτια παρά με τον πόλεμο. Οι μισθοφόροι της έτρωγαν σε γλέντια στις ταβέρνες του Ναυπλίου τους λουφέδες που τους είχαν δοθεί από το δάνειο.
Τον Απρίλιο άλλαξαν τα πράγματα. Ο Ιμπραήμ αποφάσισε να κινηθεί. Νίκησε κατά κράτος τους δικούς μας, κατέλαβε τα οχυρώματα της Πύλου. Ο στρατός των μισθοφόρων λιποτακτούσε διαρκώς. Ο Πρωθυπουργός Κουντουριώτης απομακρύνθηκε επιμελώς του πεδίου της μάχης. Ήρθε στο Ναύπλιο και βλέποντας τον Ιμπραήμ να έρχεται, εγκατέλειψε την πρωτεύουσά του και πήγε στο σπίτι του στην Ύδρα. Κανένας δεν τον κατηγόρησε για λιποταξία γιατί έτσι κι αλλιώς τον θεωρούσαν άχρηστο.
Το Ναύπλιο όμως είναι πόλη ιδανική για ίντριγκες. Ο μεν Παπαφλέσσας πρότεινε να δώσουν γενική αμνηστία και να στρατευθούν όλοι για να σωθεί η πατρίδα. Ο δε Μαυροκορδάτος δεν συμφώνησε να δοθεί αμνηστία στον Κολοκοτρώνη, αλλά να προσπαθήσουν δανειζόμενοι, και άλλα, να φέρουν ξένους μισθοφόρους και να συγκροτήσουν τακτικό στρατό (έστειλε τον Πολυζωίδη στη Μάλτα να φέρει μισθοφόρους!!!). Η Κυβέρνηση διασπάστηκε. Ο Παπαφλέσσας κινήθηκε μόνος του και πέθανε ηρωικά μαχόμενος στο Μανιάκι (μαζί του και ένα ένοπλο σώμα από την Αργολίδα με τον παπα Καγκάνη).
Ο Ιμπραήμ επικράτησε εντελώς στη Μεσσηνία. Κινήθηκε προς την Αρκαδία. Τότε απελευθέρωσαν τον Κολοκοτρώνη, έδωσαν αμνηστία, αλλά ήταν αργά. Ο Ιμπραήμ μπήκε στην Τρίπολη… Οι κάτοικοί τους την εγκατέλειψαν παίρνοντας μόνο τα βασικά μαζί τους. Οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν στο Ναύπλιο, οι άλλοι στα βουνά. Η πρόταση του Κολοκοτρώνη να γκρεμίσουν τα κάστρα και να κάψουν την Τρίπολη, βρήκε διστακτική την Κυβέρνηση. Έτσι ο Ιμπραήμ απέκτησε ένα πρώτης τάξεως ορμητήριο. Βλέποντας την αδυναμία των Ελλήνων αποφάσισε να προωθήσει τις δυνάμεις του στην Αργολίδα… Το Άργος ήταν ανοχύρωτο. Οι κάτοικοί του (πάνω από 6.000) κατέφυγαν στο Ναύπλιο. Το ίδιο και από τα πεδινά χωριά.
Πόσοι ήταν οι κάτοικοι του Ναυπλίου, τον Ιούνιο του 1825;. Κάποιοι δίνουν τον απίστευτο αριθμό 36.000(!!). Εννοείται ότι η πόλη τότε περιοριζόταν στην μισή έκταση της σημερινής παλιάς πόλης. Ανέλαβε Υπουργός Πολέμου ο Ανδρέας Μεταξάς. Ένα από τα πρώτα του προβλήματα ήταν να απομακρύνει με ασφάλεια από την πόλη αυτούς που κατέφυγαν εδώ, να επιδιορθώσει τα κάστρα, να μαζέψει πολεμοφόδια για να αντιμετωπίσει την έκτακτη κατάσταση. Ειδικά φρόντισε για την οχύρωση της Άρειας, απ όπου υδρευόταν η πόλη, και των Μύλων από όπου έπαιρνε το αλεύρι. Έκανε και μία απογραφή για να δει ποιοι ήσαν μέσα στην πόλη (φοβότανε κατασκόπους του εχθρού) και για να προγραμματίσει τον ανεφοδιασμό της.
Ο Ιμπραήμ επιτέθηκε στους Μύλους και απέτυχε παταγωδώς. Έκανε μια καταδρομή στην Άρεια, είδε ότι υπήρχε φρουρά. Κάθισε δυο μέρες στο Άργος, επιδόθηκε σε λεηλασία της πόλης και των γύρω χωριών και μετά έφυγε για Τρίπολη. Είχε βγάλει το συμπέρασμα πώς χωρίς στόλο δεν μπορούσε να πάρει το Ανάπλι.
Ο πίνακας που παραθέτω δείχνει με τον πιο εύγλωττο τρόπο πως ζούσαν όλοι αυτοί οι κατατρεγμένοι μέσα στην παλιά πόλη του Αναπλιού. Μέσα στον δρόμο μια πρόχειρη αχυροκαλύβα αυτό τα λέει όλα…
