Αστρικός γίγαντας «αναβοσβήνει» στον γαλαξία μας

Η μελέτη του αστρικού γίγαντα που βρίσκεται σε απόσταση 25.000 ετών φωτός από τον πλανήτη μας αποκάλυψε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η φωτεινότητά του μειώθηκε κατά 97%, προτού τελικά ανακτηθεί πλήρως.

Ερευνητές εκτιμούν ότι η δραματική μείωση της φωτεινότητας οφείλεται είτε σε κάποιον πλανήτη που πραγματοποιεί τροχιά είτε στο συνοδό άστρο του, που περιβάλλεται από ένα δίσκο αδιαφανούς σκόνης. Πιθανώς ο δίσκος να διήλθε μπροστά από το γιγαντιαίο άστρο, παρεμποδίζοντας το φως που θα έφθανε στη Γη.

Ο δρ Λι Σμιθ, από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, τονίζει ότι η εντυπωσιακή μείωση της φωτεινότητας υπήρξε αιφνίδια. Το άστρο άρχισε να «σβήνει» στις αρχές του 2012 και μέχρι τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Περίπου 100 ημέρες αργότερα, όμως, είχε ανακτήσει πλήρως τη λάμψη του.

Οι επιστήμονες κατέγραψαν την παράξενη συμπεριφορά με το τηλεσκόπιο Vista, του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου, στη Χιλή. Το Vista παρακολουθεί την τελευταία δεκαετία περίπου ένα δισ. αστέρια, αναζητώντας εκείνα που παρουσιάζουν διακυμάνσεις της φωτεινότητάς τους στο υπέρυθρο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Οταν οι επιστήμονες εντοπίσουν τέτοιους μεταβλητούς αστέρες, τους οποίους δεν μπορούν να εντάξουν στις καθιερωμένες κατηγορίες, τους αποκαλούν αντικείμενα WIT («What is this», δηλαδή «τι είναι αυτό»). Η τελευταία τους ανακάλυψη, το γιγαντιαίο άστρο, έλαβε την ονομασία VVV-WIT-08.

Καθώς εντοπίστηκε σε μια εξαιρετικά «πυκνοκατοικημένη» περιοχή του σύμπαντος, οι ερευνητές πιθανολογούν ότι η διακύμανση της φωτεινότητάς του οφείλεται στο πέρασμα από μπροστά του κάποιου άγνωστου σκοτεινού ουράνιου σώματος. Ωστόσο, οι προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν, έδειξαν ότι αυτό είναι άκρως απίθανο. Πολύ πιθανότερο είναι το αστέρι να «σκιάστηκε» είτε από τον γεμάτο σκόνη δίσκο – πλανήτη που πραγματοποιεί τροχιά γύρω του είτε επειδή πέρασε μπροστά του ο αστρικός συνοδός του.

Οι αστρονόμοι, στην εργασία που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, εκτιμούν πως ο δίσκος θα πρέπει να ήταν πελώριος, με ακτίνα ίση με ένα τέταρτο της απόστασης που χωρίζει τη Γη από τον Ηλιο.