Έλληνες ομογενείς αναζητούν τα οστά Αμερικανών φιλελλήνων που σκοτώθηκαν στην Επανάσταση του ΄21 στο Άργος (βίντεο)

Ομάδα ομογενών από την Αμερική στα πλαίσια των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση με επικεφαλής τον Ελληνοαμερικανό Ηλία Κάτσο, διοικητή της οργάνωσης AHEPA στη Νέα Υόρκη, πρόεδρο και ιδρυτή του EMBCA και πρόεδρο της Jekmar Associates, επισκεφθηκαν το πρωί της τρίτης 27 Ιουλίου τον ιστορικό Ναό του Αγίου Ιωάννη στο Άργος.

Ο κύριος Κάτσος ηγείται μιας προσπάθειας για τον εντοπισμό των οστών Αμερικανών που έδωσαν τη ζωή τους στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων το 1821.

Όπως ανέφερε ο κύριος Ηλίας Κάτσος, στο προαύλιο του Αγίου Ιωάννη υπάρχουν πληροφορίες πως υπάρχουν τα οστά ενός Αμερικανού του George Jarvis και του αφροαμερικανού James Jakob Williams.

Ο George Jarvis πέθανε στις 11 Αυγούστου 1828 στο Άργος και ενταφιάσθηκε πιθανότατα στο προαύλιο του Αγιάννη και κηδεύθηκε με τιμές αντιστρατήγου.

Ο James Jakob Williams βρέθηκε στο Άργος και πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων και η θυσία του μάλιστα ενέπνευσε την εξέγερση των αφροαμερικανών στην Αμερική.

Τους ομογενείς ξενάγησε, ο εφημέριος του Ναού π. Αντώνιος Φιλιππής, ενώ τους συνόδευσαν ο Αντιδήμαρχος Άργους Μυκηνών Δημήτρης Κρίγγος και ο συνεργάτης του Δήμου Βαγγέλης Καζάς.

Την προσπάθεια των ομογενών για τον εντοπισμό των οστών των Αμερικάνων φιλελλήνων, θα συνδράμει και ο Δήμος Άργους Μυκηνών παρέχοντας την όποια βοήθεια χρειαστούν. 

Η ομάδα των ομογενών απέτισε φόρο τιμής καταθέτοντας στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων, ενώ προηγήθηκε επιμνημόσυνη δέηση για τους Αμερικανούς που πολέμησαν κατά την Ελληνική επανάσταση.  

Έχει ήδη επισημανθεί ο "Ελληνικός πυρετός" που γνώρισαν οι ΗΠΑ την δεκαετία 1820 και η συμβολή του Αμερικανικού φιλελληνισμού στην Ελληνική Επανάσταση. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι τον αγώνα των Ελλήνων στήριξε και η κοινότητα των Αφροαμερικανών και ότι ένας Αφροαμερικανός πολέμησε γενναία στο πλευρό των Ελλήνων.

Επίσης δεν είναι γνωστό ότι η Ελληνική Επανάσταση απετέλεσε την βάση και οι Έλληνες σκλάβοι προσέφεραν τα σύμβολα για την προώθηση του αγώνα για την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ.

Ο Τζωρτζ Τζάρβις γεννήθηκε το 1797 στη γερμανική, σήμερα, πόλη Άλτονα του Αμβούργου (τότε υπό τον βασιλιά της Δανίας). Ο πατέρας του ήταν αμερικανός έμπορος από τη Νέα Υόρκη. Εμπνευσμένος από τον γερμανικό φιλελληνισμό με συνοδεία γερμανών φιλελλήνων ξεκινά για την Ελλάδα στα τέλη του 1821. Φτάνει-μέσω Μπορντώμε τον άγγλο ναύαρχο Άστιγξ στην Ύδρα, στις 3 Απριλίου 1822. Στη συνέχεια μεταβαίνουν στην έδρα της κυβερνήσεως στην Κόρινθο όπου κατατάσσεται στο ναυτικό. Ο Γιακουμάκης Τομπάζης τον συστήνει στον καπετάν Αντώνη Ραφαήλ της κορβέτας Θεμιστοκλής με σκοπό να οργανώσει την μαχητική ικανότητα των πλοίων του. 

Με το πλοίο Θεμιστοκλής φτάνει στην Χίο στα γεγονότα της καταστροφής του νησιού και αποβιβάζεται με σκοπό τη σωτηρία φυγάδων. Τον Τζάρβις τον βρίσκουμε να συμμετέχει στις συγκρούσεις των Ελλήνων με τους Τούρκους στην Αργολική πεδιάδα (καλοκαίρι 1822) , τον βρίσκουμε να υπηρετεί σε ένα από τα Υδραίικα πλοία που ναυμαχούν με τον Τουρκικό στόλο στο στενό μεταξύ Σπετσών και της απέναντι Πελοποννησιακής ακτής στα τέλη Σεπτεμβρίου 1822, τέλη Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς τον βρίσκουμε σε πεδίο της μάχης έξω από το Μεσολόγγι 

Στα 1824 τον βρίσκουμε να υπηρετεί ως επιτελάρχης (adjutant general) στην ταξιαρχεία του Μπάυρον. Μετά τον θάνατο του Μπάυρον ο Gamba ανέθεσε στο Μεσολόγγι στον Τζάρβις τη διοίκηση του πυροβολικού. Ο ίδιος συμμετέχει στην οχύρωση του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού δίχως να λάβει ποτέ χρηματική αμοιβή από το ελληνικό δημόσιο. Συμμετέχει στη β πολιορκία του Μεσολογγίου ασκόντας με επιμέλεια τα καθήκοντα που του έχουν αναθέσει: πληρώνει τις αμοιβές των ανδρών του Μπάυρον και είναι πιστά αφοσιωμένος στον Μαυροκορδάτο. Με 50 άνδρες μένει καθηλωμένος στον Κραβασαρά υπό τις εντολές του χιλίαρχου Καραγιάννη.

Στις 26 Οκτωβρίου μαζί με άλλους 8 αρχηγούς υπογράφει έγγραφο δημοσιευμένο στα ‘’Ελληνικά Χρονικά’’ με το οποίο υπόσχεται να μην εγκαταλείψει τη θέση του.Δεν μένει αμέτοχος στις μηχανορραφίες του Μαυροκορδάτου σε βάρος του Οδυσσέα Ανδρούτσου: στις αρχές Νοεμβρίου 1824 με επιστολή του στον Μαυροκορδάτο προτείνει η κυβέρνηση να καταλάβει με τέχνασμα τη Σπηλιά και να σκοτώσει τον Ανδρούτσο, στρατολογώντας γι’ αυτόν τον σκοπό τον νεαρό Σκωτσέζο Fenton.

Οι συμπολεμιστές του τον ελληνοποίησαν σε ‘’Ζέρβα’’ ή Ζερβό τον Αμερικανό.O Τζάρβις ήταν τέκτονας.Πεθαίνει στις 11 Αυγούστου 1828 στο Άργος και ενταφιάζεται πιθανότατα στο προαύλιο του Αγιάννη . Κηδεύθηκε με τιμές αντιστρατήγου. Οι λόγοι του θανάτου του δεν είναι εξακριβωμένοι: ο Φωτάκος λέει ό,τι ασθένησε από τας πληγάς του και από την άλλην ‘’κακοπάθειαν’’. Ο Απόστολος Βακαλόπουλος λέει πως ο θάνατός του οφειλόταν σε τέτανο. Όμως σε έγγραφο της Επαρχιακής Δημογεροντίας του Άργους με ημερομηνία 18 Δεκεμβρίου 1828 προς τον Έκτακτο Επίτροπο Αργολίδας, αναφέρεται, «[…]η ασθένειά του, ήτον, καθ’ ας πληροφορίας ελάβομεν παρά των ιατρών, τύφος»

Ο James Jakob Williams, ήταν Αφροαμερικανός Φιλέλληνας από τη Βαλτιμόρη της Πολιτείας Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Υπηρέτησε ως πεζοναύτης του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού. Με την ιδιότητα αυτή συμμετείχε στον πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Αλγερίας που έλαβε χώρα το 1815. Πολέμησε γενναία και διακρίθηκε στις επιχειρήσεις αυτές. Στην Αλγερία υπηρετούσε υπό τις διαταγές του Αμερικανού ναυάρχου Stephen Decatur, ο οποίος είχε αναγνωρίσει την αξία και την γενναιότητά του. Με το τέλος των επιχειρήσεων στην Αλγερία, και αφού ολοκλήρωσε την θητεία στον Αμερικανικό στόλο, ο Ναύαρχος Decatur του πρότεινε να πάει στην Ελλάδα, όπου είχε καταργηθεί η δουλεία.

Ο Williams έφθασε στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1827 και τοποθετήθηκε βοηθός του Βρετανού Φιλέλληνα ναυάρχου Thomas Cochrane. Ο Williams ακολούθησε τον Cochrane παντού σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, μέχρι την αποχώρηση του τελευταίου από την Ελλάδα, τον Δεκέμβριο του 1827. Ο Williams παρέμεινε στην Ελλάδα και συμμετείχε σε διάφορες μάχες και ναυμαχίες. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις είχε διεισδύσει κρυφά στις τάξεις του εχθρού για να συλλέξει και να μεταφέρει στους Έλληνες πολύτιμες πληροφορίες διακινδυνεύοντας τη ζωή του.

Κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Ναυπάκτου, ο Williams τραυματίσθηκε σοβαρά από θραύσμα κανονιού στο χέρι και στο πόδι και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Πόρου. Σε μία κρίσιμη στιγμή των συγκρούσεων ηγήθηκε μίας ομάδας Ελλήνων αγωνιστών και ανέλαβε τον έλεγχο του Ελληνικού πλοίου Σωτήρ, που ήταν ακυβέρνητο. Μάλιστα ανέλαβε ο ίδιος την λαγουδέρα συγκεντρώνοντας τα εχθρικά πυρά επάνω του. Με την πράξη του αυτή έσωσε το πλοίο από αιχμαλωσία.

Ο γενναίος αυτός Αφροαμερικανός Φιλέλληνας, προσέφερε τη ζωή του στον αγώνα των Ελλήνων. Πέθανε το 1829 στην Ελλάδα.

Ας δούμε όμως ποιο ήταν το κλίμα που επικρατούσε στην Αμερική, ιδιαίτερα στους κύκλους των Αφροαμερικανών την περίοδο εκείνη.

Ο αντίκτυπος που είχε η Ελληνική Επανάσταση προκύπτει από τα άρθρα που δημοσίευε η πρώτη εφημερίδα των απελεύθερων Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ, η Freedom’s Journal, που κυκλοφορούσε από τον Μάρτιο του 1827 στη Νέα Υόρκη. Η εφημερίδα αυτή, που είχε ως κύριο ενδιαφέρον τον αγώνα κατά της δουλείας, είδε στην Ελληνική Επανάσταση έναν αγώνα σκλάβων εναντίον δυναστών. Στις ειδήσεις από την Ελλάδα έδινε βαρύτητα ανάλογη με τις ειδήσεις από την Αϊτή, την Αφρική και τις Δυτικές Ινδίες. Μεταξύ άλλων, η Freedom’s Journal δημοσίευσε με μεγάλη ικανοποίηση την 21 Δεκεμβρίου 1827 την είδηση για τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου.

Ενδιαφέρον είναι το ότι η εφημερίδα αυτή έβλεπε με συμπάθεια και τους γενίτσαρους, τους οποίους (όχι αβάσιμα) θεωρούσε σκλάβους που σφαγιάσθηκαν από τον «τύραννο» Μαχμούτ Β’ (το 1826), καθώς και τις γυναίκες των χαρεμιών που επίσης τις θεωρούσε σκλάβες.

Μάλιστα η εφημερίδα αυτή δημοσίευσε και φιλελληνικά ποιήματα. Όπως το “Greek Song” και το “To Greece” και το “Song of the Janissary”. Τα ποιήματα αυτά επαναλαμβάνουν το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος» και προβάλουν την εικόνα των αλυσίδων, το τυπικό σύμβολο σκλαβιάς. 

Τα βιογραφικά στοιχεία των Αμερικανών Φιλελλήνων έχουν αντληθεί από την Εταιρεία για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό (https://www.eefshp.org/) και το Μουσείο Φιλελληνισμού (https://phmus.org/)