Σε κρίσιμο, αστάθμητο παράγοντα για την πορεία της επιδημίας έχει εξελιχθεί η μετάλλαξη Δέλτα (γνωστή και ως ινδική μετάλλαξη) του κορωνοϊού.
Στα 29 κρούσματα που είχαν εντοπιστεί στη χώρα μας στο πλαίσιο της γονιδιωματικής επιτήρησης μέχρι τα μέσα Ιουνίου, προστέθηκαν στη χθεσινή επιδημιολογική έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας άλλα 25, ανεβάζοντας τον αριθμό των μεταλλαγμένων ινδικών στελεχών στα 54 – τα 30 εξ αυτών έχουν εντοπιστεί στο Ηράκλειο της Κρήτης, 8 στην Αττική, 5 στη Θεσσαλονίκη, 4 στη Λέσβο, 2 στην Πάρο, από 1 σε Εύβοια, Αχαϊα, Κορινθία, Χαλκιδική και στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος».
«Η διασπορά της παραλλαγής Δέλτα αλλάζει την ισορροπία των μέχρι τώρα δεδομένων και τον σχεδιασμό μας για το πως θα πορευτούμε το επόμενο διάστημα» είπε χαρακτηριστικά χθες κατά την εβδομαδιαία ενημέρωση για την επιδημία στο υπουργείο Υγείας, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, κυρία Βάνα Παπαευαγγέλου. «Το κύριο θέμα των συζητήσεών μας ήταν η ινδική μετάλλαξη, η μετάλλαξη Δ και πώς θα μπορέσουμε να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά της στην κοινότητα, μέχρι να αυξηθεί περαιτέρω η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα. Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια για εξονυχιστική ιχνηλάτηση των ύποπτων αλλά και των επιβεβαιωμένων περιστατικών, με στόχο την κατά το δυνατό καθυστέρηση της διασποράς» εξήγησε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Γιατί είναι πηγή ανησυχίας η μετάλλαξη Δέλτα
Σχετικά με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη, η ειδικός επεσήμανε την κατά 100% μεγαλύτερη μεταδοτικότητά της σε σχέση με τον αρχικό ιό της Ουχάν, καθώς και τον βασικό ρόλο της ενδοοικογενειακής μετάδοσης στη διασπορά. «Η παραλλαγή του κορωνοϊού Δέλτα είναι 100% πιο μεταδοτική από τον αρχικό κορωνοϊό που βρήκαμε στην Ουχάν αλλά και 40%-60% πιο μεταδοτική σε σύγκριση με τη βρετανική μετάλλαξη, που συνέτεινε σημαντικά στο τρίτο πανδημικό κύμα που χτύπησε την Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας στις αρχές του 2021» τόνισε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Ιδιαίτερα αυξημένη φαίνεται να είναι η ενδοοικογενειακή μετάδοση της μετάλλαξης Δ, κάτι που προέκυψε από την ιχνηλάτηση στην Κρήτη όπου τα 14 από τα 30 κρούσματα που εντοπίστηκαν, προέρχονται από συρροές σε οικογενειακά ή άλλα περιβάλλοντα. Θετικό κρίνεται μέχρι στιγμής τουλάχιστον ότι δεν έχει παρατηρηθεί με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη αύξηση επαναμολύνσεων σε άτομα που έχουν ήδη νοσήσει με COVID-19.
Εντατικοποίηση της εμβολιαστικής θωράκισης στα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών αλλά και στους νέους ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών, εντατική ιχνηλάτηση των νέων κρουσμάτων, συνεχής έλεγχος των εργαζομένων με τα self-test και πιστή τήρηση των μέτρων προστασίας είναι οι πυλώνες αντιμετώπισης της «νέας πρόκλησης» της μετάλλαξης Δέλτα σύμφωνα με την καθηγήτρια.
Πόσο προστατεύουν τα εμβόλια
Η επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα θα έχει σαν αποτέλεσμα τη νέα αύξηση των κρουσμάτων, που θα αφορά κυρίως σε ανεμβολίαστους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Ο κίνδυνος είναι χαμηλός για τους πλήρως εμβολιασμένους, αλλά υψηλός έως και πολύ υψηλός για πολίτες μη πλήρως εμβολιασμένους ή ανεμβολίαστους, επανέλαβαν οι ειδικοί της Επιτροπής κατά τη χθεσινή ενημέρωση.
Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ο πλήρης εμβολιασμός με δύο δόσεις των εμβολίων Pfizer και AstraZeneca προσφέρει προστασία από σοβαρή νόσο και ανάγκη νοσηλείας λόγω κορονοϊού, σε ποσοστό 96% και 92% αντίστοιχα. Ικανοποιητική είναι η κάλυψη που προσφέρει και το εμβόλιο Moderna έναντι της μετάλλαξης Δέλτα.
«Τονίζεται ότι η χορήγηση μιας μόνο δόσης εμβολίου για τα εμβόλια που συστήνονται δύο δόσεις δεν επαρκεί, δεν καλύπτει. Σε χώρες όπου η μετάλλαξη Δέλτα έχει ήδη επικρατήσει και παρά τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων, δεν έχουν αυξηθεί οι νοσηλείες ή οι θάνατοι, ακριβώς λόγω της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και ιδιαίτερα των ηλικιωμένων» είπε ο κ. Μαγιορκίνης. Και παρέθεσε στοιχεία από το Public Health England για κρούσματα με στέλεχος Δέλτα σε άτομα ηλικίας πάνω από 50 ετών από τα οποία προκύπτει ότι είναι 10 φορές χαμηλότερος ο κίνδυνος θανάτου
σε εμβολιασμένους έναντι μη εμβολιασμένων. Ενώ σε άτομα κάτω των 50 ετών που έχουν εμβολιαστεί, δεν έχει αναφερθεί κανένας θάνατος με στέλεχος Δέλτα έναντι 6 θανάτων σε μη εμβολιασμένους σε 53.000 περίπου καταγεγραμμένες διαγνώσεις με το στέλεχος Δέλτα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε άνοδο η επιδημία – Τι προβλέπουν τα μαθηματικά μοντέλα
Την ανακοπή της καθοδικής πορείας της επιδημίας, για την οποία έγραψε χθες το protothema.gr, επιβεβαίωσε η κυρία Παπαευαγγέλου, αποδίδοντας την αύξηση των κρουσμάτων την τελευταία εβδομάδα τόσο στη χαλάρωση των πολιτών αναφορικά με τα μέτρα ατομικής προστασίας όσο και στη διασπορά της μετάλλαξης Δέλτα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα νέα κρούσματα της μετάλλαξης έχουν εντοπιστεί από τους ελέγχους που έγιναν μέχρι και τις 21 Ιουνίου, συνεπώς δεν είναι αντιπροσωπευτική η εικόνα για τη διασπορά της και δεν αφορά τα -αυξημένα- κρούσματα των τελευταίων ημερών. Το χρονικό αυτό διάστημα, δηλαδή από τις 21 Ιουνίου μέχρι σήμερα πιθανότατα η κυκλοφορία του μεταλλαγμένου στελέχους έχει ενταθεί, ωστόσο θα φανεί τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου.
Η αύξηση για μία ακόμη ημέρα στα νέα κρούσματα (761 χθες έναντι 633 προχθές) αλλά και στο σύνολο των διαγνώσεων στη χώρα για την εβδομάδα που πέρασε κατά 5% είναι σαφής, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνώμων, κ. Γκίκα Μαγιορκίνη.
Η διάμεση ηλικία των νέων κρουσμάτων είναι τα 27 έτη, με την πλειοψηφία να εντοπίζεται στις ηλικιακές ομάδες 18-24 ετών και 25-34 ετών. Οι πολίτες ηλικίας 25-34 χρόνων αποδεικνύονται «οδηγοί» της επιδημίας, αποτελώντας το 60% των νέων διαγνώσεων, ανέφερε η κυρία Παπαευαγγέλου, προσθέτοντας ότι παρατηρείται μικρή αύξηση νέων κρουσμάτων σε νησιωτικές κυρίως περιοχές.
Η πίεση, ωστόσο, στο σύστημα Υγείας συνεχίζει να αποκλιμακώνεται σταθερά. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ατόμων σε παρακολούθηση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας εντός της τελευταίας εβδομάδας μειώθηκε κατά 28% επί του συνόλου των ασθενών που βρίσκονται στις ΜΕΘ. Ο αριθμός των νέων εισαγωγών υποχωρεί σε λιγότερες από 50 ανά ημέρα – χθες έγιναν 40 νέες εισαγωγές- ενώ το ισοζύγιο εισιτηρίων και εξιτηρίων παραμένει μικρότερο της μονάδας.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των μαθηματικών μοντέλων που επικαλέστηκε η κυρία Παπαευαγγέλου, μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες αναμένεται να μειωθούν στους 100 οι διασωληνωμένοι ασθενείς (189 σήμερα) και σε λιγότερους από 10 οι θάνατοι ανά ημέρα.
Η επιδημιολογική εικόνα της χώρα φέρνει αλλαγές και στον επιδημιολογικό χάρτη της χώρας και συγκεκριμένα: αρνητική εξέλιξη για τη Μύκονο που «βάφεται» Πορτοκαλί (Επίπεδο συναγερμού 3) και τον Δήμο Λειψών στο Κίτρινο (Επίπεδο 2) ενώ με βάση την καλή επιδημιολογική τους πορεία, οι Περιφερειακές ενότητες Λάρισας, Ευβοίας και Δυτικής Αττικής πέφτουν επίπεδο και μεταφέρονται στο Κίτρινο (Επίπεδο 2).
«Η διασπορά της παραλλαγής Δέλτα αλλάζει την ισορροπία των μέχρι τώρα δεδομένων και τον σχεδιασμό μας για το πως θα πορευτούμε το επόμενο διάστημα» είπε χαρακτηριστικά χθες κατά την εβδομαδιαία ενημέρωση για την επιδημία στο υπουργείο Υγείας, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, κυρία Βάνα Παπαευαγγέλου. «Το κύριο θέμα των συζητήσεών μας ήταν η ινδική μετάλλαξη, η μετάλλαξη Δ και πώς θα μπορέσουμε να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά της στην κοινότητα, μέχρι να αυξηθεί περαιτέρω η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα. Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια για εξονυχιστική ιχνηλάτηση των ύποπτων αλλά και των επιβεβαιωμένων περιστατικών, με στόχο την κατά το δυνατό καθυστέρηση της διασποράς» εξήγησε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Γιατί είναι πηγή ανησυχίας η μετάλλαξη Δέλτα
Σχετικά με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη, η ειδικός επεσήμανε την κατά 100% μεγαλύτερη μεταδοτικότητά της σε σχέση με τον αρχικό ιό της Ουχάν, καθώς και τον βασικό ρόλο της ενδοοικογενειακής μετάδοσης στη διασπορά. «Η παραλλαγή του κορωνοϊού Δέλτα είναι 100% πιο μεταδοτική από τον αρχικό κορωνοϊό που βρήκαμε στην Ουχάν αλλά και 40%-60% πιο μεταδοτική σε σύγκριση με τη βρετανική μετάλλαξη, που συνέτεινε σημαντικά στο τρίτο πανδημικό κύμα που χτύπησε την Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας στις αρχές του 2021» τόνισε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Ιδιαίτερα αυξημένη φαίνεται να είναι η ενδοοικογενειακή μετάδοση της μετάλλαξης Δ, κάτι που προέκυψε από την ιχνηλάτηση στην Κρήτη όπου τα 14 από τα 30 κρούσματα που εντοπίστηκαν, προέρχονται από συρροές σε οικογενειακά ή άλλα περιβάλλοντα. Θετικό κρίνεται μέχρι στιγμής τουλάχιστον ότι δεν έχει παρατηρηθεί με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη αύξηση επαναμολύνσεων σε άτομα που έχουν ήδη νοσήσει με COVID-19.
Εντατικοποίηση της εμβολιαστικής θωράκισης στα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών αλλά και στους νέους ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών, εντατική ιχνηλάτηση των νέων κρουσμάτων, συνεχής έλεγχος των εργαζομένων με τα self-test και πιστή τήρηση των μέτρων προστασίας είναι οι πυλώνες αντιμετώπισης της «νέας πρόκλησης» της μετάλλαξης Δέλτα σύμφωνα με την καθηγήτρια.
Πόσο προστατεύουν τα εμβόλια
Η επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα θα έχει σαν αποτέλεσμα τη νέα αύξηση των κρουσμάτων, που θα αφορά κυρίως σε ανεμβολίαστους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Ο κίνδυνος είναι χαμηλός για τους πλήρως εμβολιασμένους, αλλά υψηλός έως και πολύ υψηλός για πολίτες μη πλήρως εμβολιασμένους ή ανεμβολίαστους, επανέλαβαν οι ειδικοί της Επιτροπής κατά τη χθεσινή ενημέρωση.
Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ο πλήρης εμβολιασμός με δύο δόσεις των εμβολίων Pfizer και AstraZeneca προσφέρει προστασία από σοβαρή νόσο και ανάγκη νοσηλείας λόγω κορονοϊού, σε ποσοστό 96% και 92% αντίστοιχα. Ικανοποιητική είναι η κάλυψη που προσφέρει και το εμβόλιο Moderna έναντι της μετάλλαξης Δέλτα.
«Τονίζεται ότι η χορήγηση μιας μόνο δόσης εμβολίου για τα εμβόλια που συστήνονται δύο δόσεις δεν επαρκεί, δεν καλύπτει. Σε χώρες όπου η μετάλλαξη Δέλτα έχει ήδη επικρατήσει και παρά τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων, δεν έχουν αυξηθεί οι νοσηλείες ή οι θάνατοι, ακριβώς λόγω της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και ιδιαίτερα των ηλικιωμένων» είπε ο κ. Μαγιορκίνης. Και παρέθεσε στοιχεία από το Public Health England για κρούσματα με στέλεχος Δέλτα σε άτομα ηλικίας πάνω από 50 ετών από τα οποία προκύπτει ότι είναι 10 φορές χαμηλότερος ο κίνδυνος θανάτου
σε εμβολιασμένους έναντι μη εμβολιασμένων. Ενώ σε άτομα κάτω των 50 ετών που έχουν εμβολιαστεί, δεν έχει αναφερθεί κανένας θάνατος με στέλεχος Δέλτα έναντι 6 θανάτων σε μη εμβολιασμένους σε 53.000 περίπου καταγεγραμμένες διαγνώσεις με το στέλεχος Δέλτα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε άνοδο η επιδημία – Τι προβλέπουν τα μαθηματικά μοντέλα
Την ανακοπή της καθοδικής πορείας της επιδημίας, για την οποία έγραψε χθες το protothema.gr, επιβεβαίωσε η κυρία Παπαευαγγέλου, αποδίδοντας την αύξηση των κρουσμάτων την τελευταία εβδομάδα τόσο στη χαλάρωση των πολιτών αναφορικά με τα μέτρα ατομικής προστασίας όσο και στη διασπορά της μετάλλαξης Δέλτα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα νέα κρούσματα της μετάλλαξης έχουν εντοπιστεί από τους ελέγχους που έγιναν μέχρι και τις 21 Ιουνίου, συνεπώς δεν είναι αντιπροσωπευτική η εικόνα για τη διασπορά της και δεν αφορά τα -αυξημένα- κρούσματα των τελευταίων ημερών. Το χρονικό αυτό διάστημα, δηλαδή από τις 21 Ιουνίου μέχρι σήμερα πιθανότατα η κυκλοφορία του μεταλλαγμένου στελέχους έχει ενταθεί, ωστόσο θα φανεί τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου.
Η αύξηση για μία ακόμη ημέρα στα νέα κρούσματα (761 χθες έναντι 633 προχθές) αλλά και στο σύνολο των διαγνώσεων στη χώρα για την εβδομάδα που πέρασε κατά 5% είναι σαφής, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνώμων, κ. Γκίκα Μαγιορκίνη.
Η διάμεση ηλικία των νέων κρουσμάτων είναι τα 27 έτη, με την πλειοψηφία να εντοπίζεται στις ηλικιακές ομάδες 18-24 ετών και 25-34 ετών. Οι πολίτες ηλικίας 25-34 χρόνων αποδεικνύονται «οδηγοί» της επιδημίας, αποτελώντας το 60% των νέων διαγνώσεων, ανέφερε η κυρία Παπαευαγγέλου, προσθέτοντας ότι παρατηρείται μικρή αύξηση νέων κρουσμάτων σε νησιωτικές κυρίως περιοχές.
Η πίεση, ωστόσο, στο σύστημα Υγείας συνεχίζει να αποκλιμακώνεται σταθερά. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ατόμων σε παρακολούθηση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας εντός της τελευταίας εβδομάδας μειώθηκε κατά 28% επί του συνόλου των ασθενών που βρίσκονται στις ΜΕΘ. Ο αριθμός των νέων εισαγωγών υποχωρεί σε λιγότερες από 50 ανά ημέρα – χθες έγιναν 40 νέες εισαγωγές- ενώ το ισοζύγιο εισιτηρίων και εξιτηρίων παραμένει μικρότερο της μονάδας.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των μαθηματικών μοντέλων που επικαλέστηκε η κυρία Παπαευαγγέλου, μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες αναμένεται να μειωθούν στους 100 οι διασωληνωμένοι ασθενείς (189 σήμερα) και σε λιγότερους από 10 οι θάνατοι ανά ημέρα.
Η επιδημιολογική εικόνα της χώρα φέρνει αλλαγές και στον επιδημιολογικό χάρτη της χώρας και συγκεκριμένα: αρνητική εξέλιξη για τη Μύκονο που «βάφεται» Πορτοκαλί (Επίπεδο συναγερμού 3) και τον Δήμο Λειψών στο Κίτρινο (Επίπεδο 2) ενώ με βάση την καλή επιδημιολογική τους πορεία, οι Περιφερειακές ενότητες Λάρισας, Ευβοίας και Δυτικής Αττικής πέφτουν επίπεδο και μεταφέρονται στο Κίτρινο (Επίπεδο 2).
Οι Περειφερειακές ενότητες Δράμας, Καβάλας, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Γρεβενών, Φλώρινας, Τρικάλων, Κερκύρας, Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας, Ηλείας, Βοιωτίας, Φθιώτιδας, Αργολίδας, Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας, πέφτουν επίπεδο και μεταφέρονται στο Πράσινο (Επίπεδο 1). Τέλος, οι Δήμοι Σκύρου και Σαλαμίνας πέφτουν επίπεδο και μεταφέρονται στο Πράσινο (Επίπεδο 1).
