«Τα σκουπίδια του ενός είναι ο θησαυρός του άλλου» λέει το αγγλικό ρητό και εφαρμόζεται όχι μόνο στην καθημερινή ζωή, αλλά και στην αρένα των μεγάλων ελληνικών κατασκευαστικών.
Μιλάμε φυσικά για τους τρεις μεγάλους διαγωνισμούς για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη που θα γίνουν μέσω ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), με 5 κοινοπραξίες αποτελούμενες από ηχηρά ονόματα να έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους.
Οι μνηστήρες
Τα έργα αυτά έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των Big 5 καθώς και εταιριών με εμπειρία στη συμμετοχή σε διαγωνισμούς αλλά και κατασκευή μονάδων απορριμμάτων.
Πρόκειται για τα έργα που θα γίνουν στο Σχιστό και τη Φυλή όσον αφορά την Περιφέρεια Αττικής με το κόστος να ξεπερνά συνδυαστικά τα 761 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στη Δυτική Θεσσαλονίκη ο διαγωνισμός που τρέχει εκτιμάται στα 118 εκατομμύρια ευρώ.
ΤΕΡΝΑ-ΤΙΤΑΝ
Η ΤΕΡΝΑ έχει ήδη εμπειρία τόσο στους διαγωνισμούς όσο και στην κατασκευή μονάδων απορριμμάτων, καθώς έχει ολοκληρώσει τη μονάδα στην Ήπειρο, ο διαγωνισμός για την οποία έγινε μέσω ΣΔΙΤ με το κόστος του έργου να ανέρχεται στα 52 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, στις αρχές του 2021 υπέγραψε τη σύμβαση για το τριπλό ΣΔΙΤ στην Πελοπόννησο αξίας 168 εκατομμυρίων ευρώ και έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής για τη μονάδα στην Αρκαδία (Παλαιοχούνη, Τρίπολη) και τους δύο σταθμούς μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) στην Αργολίδα και την Κορινθία, ενώ αναμένεται η εκκίνηση εργασιών για τις μονάδες σε Λακωνία (Σκάλα, Δήμος Ευρώτα) και Μεσσηνία (Καλλιρρόη, Δήμος Οιχαλίας).
ΑΒΑΞ-Motor Oil
Το δεύτερο σχήμα που διεκδικεί τα έργα είναι η Κοινοπραξία των ΑΒΑΞ και Motor Oil (ΜORE). Και εδώ μπορούμε να κάνουμε λόγο για ένα σχήμα με εμπειρία στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων καθώς ο ΑΒΑΞ έχει αναλάβει μαζί με τη ΜΕΣΟΓΕΙΟ το έργο της κατασκευής της μονάδας απορριμμάτων στην Ηλεία, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στην επίσημη εμπορική λειτουργία η οποία τοποθετείται προς τα μέσα Οκτωβρίου.
Ταυτόχρονα η Μotor oil μέσω της θυγατρικής της Motor Oil Renewabe Enerrgy (MORE) προσπαθεί να “κτυπήσει” και τα 2 ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Να επισημάνουμε πως η MORE, της οποίας Πρόεδρος και Διευθύνοντας Σύμβουλος είναι ο Γ. Βαρδινογιάννης, προέρχεται από τη θυγατρική της Motor Oil, “Ηλεκτροπαραγωγή Σουσακίου”, ενώ από το Φεβρουάριο του 2020 έως και τον περασμένο Ιούλιο έχουν πραγματοποιηθεί 3 αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου κατά 32,8 εκατομμύρια ευρώ με το συνολικό της κεφάλαιο να αγγίζει τα 41 εκατομμύρια ευρώ.
Mytilineos-Μεσόγειος
Η τρίτη κοινοπραξία που θα διεκδικήσει τις μονάδες είναι η συμμαχία των Mytilineos και ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε.Ο συνδυασμός αυτός ενώνει τη δυνατή παρουσία και το όνομα της Mytilineos στο ελληνικό και διεθνές κατασκευαστικό γίγνεσθαι με την εμπειρία της ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε.
Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ έχει σημαντική δραστηριότητα και συμμετοχή σε διαγωνισμούς για μονάδες απορριμμάτων που τρέχουν όπως αυτές στο Αγρίνιο, τα Τρίκαλα, τη Χερσόνησο, ενώ προκρίνεται ως μοναδική επιλογή για τη μονάδα στη Ναύπακτο.
Επιπλέον, η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ υπέγραψε τον περασμένο Φεβρουάριο τη σύμβαση για τη μονάδα απορριμμάτων στη Ζάκυνθο η αξία της οποίας ανέρχεται στα 15,3 εκατομμύρια ευρώ, και έχει αναλάβει και την κατασκευή της μονάδας στην Αλεξανδρούπολη η οποία αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία περί τα τέλη του 2021.
ΙΝΤΡΑΚΑΤ-WATT
Μία ακόμα ισχυρή συμμαχία είναι αυτή των ΙΝΤΡΑΚΑΤ-WATT. Η ΙΝΤΡΑΚΑΤ έχει κατασκευάσει και θέσει ήδη σε λειτουργία τη μονάδα απορριμμάτων στην Κοζάνη, η οποία και αποτέλεσε ένα από τα έργα προπομπούς για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα μας.
Επιπλέον, η ίδια κοινοπραξία έχει αναλάβει την κατασκευή της μονάδας στη Θήβα, η οποία εκτιμάται στα 16,3 εκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2021.
Ταυτόχρονα η κοινοπραξία δίνει μία σοβαρή μάχη για τη μονάδα απορριμμάτων στη Ναύπακτο, καθώς έμεινε εκτός του διαγωνισμού, αλλά όπως αναφέρουν πηγές πολύ κοντά στο θέμα τόσο η ΙΝΤΡΑΚΑΤ-WATT όσο και η ΗΛΕΚΤΩΡ που συμμετείχαν στον διαγωνισμό δεν αποκλείεται να κινηθούν νομικά (μέσω προσφυγών στην Αρχή Έγκρισης Προδικαστικών Προσφυγών), ώστε να “επιστρέψουν” στην κούρσα για το έργο.
ΗΛΕΚΤΩΡ-ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις
Φυσικά, από τη μάχη για την πίτα του 1 δισεκατομμυρίου δε θα μπορούσε να λείπει η ΗΛΕΚΤΩΡ, η οποία εκδήλωσε το ενδιαφέρον της μαζί με την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις. Η ΗΛΕΚΤΩΡ έχει κατασκευάσει και ήδη θέσει σε λειτουργία από το 2018 τη μονάδα απορριμμάτων στην Κοζάνη, ο διαγωνισμός για την οποία έγινε μέσω ΣΔΙΤ το 2015 με το κόστος του έργου να ανέρχεται στα 48 εκατομμύρια ευρώ.
Παρά τις εξελίξεις στα διοικητικά της ΕΛΛΑΚΤΩΡ με την κόντρα των Reggeborgh και Greenhill Investments, η ΗΛΕΚΤΩΡ δίνει το δυναμικό παρόν σε διαγωνισμούς για έργα διαχείρισης απορριμμάτων σε όλη την ελληνική επικράτεια εκμεταλλευόμενη το gravitas της και την εμπειρία της στη συμμετοχή σε διαγωνισμούς και την ολοκλήρωση μονάδων απορριμμάτων.
Η ΗΛΕΚΤΩΡ διεκδικεί δυναμικά την ανάληψη των έργων και ουκ ολίγες φορές έχει ταράξει τα νερά σε διαγωνισμούς μέσω προσφυγών στην ΑΕΠΠ για σημαντικά έργα, όπως για παράδειγμα για την έτερη μονάδα απορριμμάτων της Αττικής στο Γραμματικό, την Κέρκυρα και την Καβάλα, ενώ κατεβαίνει και στους διαγωνισμούς για τις μονάδες στη Δυτική Ελλάδα (Ναύπακτος και Αγρίνιο).
Τα μέχρι στιγμής βήματα και η δημοπράτηση
Ήταν Νοέμβριος του 2020 όταν ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) που δημοπρατεί τα έργα σε Φυλή και Σχιστό ανακοίνωσε ότι οι διαγωνισμοί θα γίνουν με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ, καθώς πήρε το πράσινο φως από τη σχετική Διυπουργική Επιτροπή.
Έκτοτε έτρεξαν οι διαδικασίες για τους διαγωνισμούς, με ημερομηνία υποβολής των προσφορών ενδιαφέροντος έως τις 22 Σεπτεμβρίου.
Η μονάδα απορριμμάτων στη Φυλή με τίτλο έργου “Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) του Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας της Αττικής” κοστολογείται στα 478 εκατομμύρια ευρώ.
Ο ανάδοχος καλείται να κατασκευάσει μία μονάδα μέσω της οποίας θα γίνεται η επεξεργασία 450.000 τόνων απορριμμάτων σε ετήσια βάση που θα προκύπτουν από στερεά απόβλητα και βιοαπόβλητα. Η διάρκεια της σύμβασης ανέρχεται στα 30 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης και η διάρκεια κατασκευής ανέρχεται στα 3 έτη (μελέτη, κατασκευή, δοκιμαστική και εμπορική λειτουργία του έργου).
Στην περίπτωση της μονάδας στο Σχιστό (“Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) του Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας του Πειραιά”) το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 313 εκατομμύρια ευρώ και εκτιμάται πως θα επεξεργάζονται 250.000 απορριμμάτων σε ετήσια βάση. Το έργο θα διαρκέσει 29 έτη και η κατασκευή της μονάδας θα πάρει κατά προσέγγιση 2 έτη.
Στη Θεσσαλονίκη η μονάδα εκτιμάται στα 118 εκατομμύρια ευρώ και το έργο αφορά στην κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και μονάδα επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) συνολικής μέσω των οποίων θα “περνούν” 335.000 τόνοι απορριμμάτων ανά έτος.
Η δημοπράτηση των έργων γίνεται μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, η οποία αποτελείται από 3 στάδια. Στο πρώτο στάδιο (Φάση Α) στην οποία και έχουμε εισέλθει τα ενδιαφερόμενα σχήματα εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους και έπειτα η αναθέτουσα αρχή (ΕΔΣΝΑ και ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας για Αττική και Θεσσαλονίκη αντίστοιχα) θα καλέσει τα 6 επικρατέστερα σχήματα προκειμένου να εισέλθουν στη διαδικασία ανταγωνιστικού διαλόγου (Φάση Β1) όπου και θα διαμορφωθεί το τελικό τεχνικό και οικονομικό αντικείμενο του έργου και έπειτα θα καταλήξει στον ανάδοχο (Φάση Β2).
Τα ερωτήματα
Φυσικά, η δομή αυτή προκαλεί ερωτήματα σχετικά με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού και την εκκίνηση κατασκευής των μονάδων, καθώς μιλάμε για μία χρονοβόρα διαδικασία, ενώ δεν αποκλείεται να έχουμε και πισωγυρίσματα ή κωλύματα μέσω προσφυγών των ενδιαφερομένων στην ΑΕΠΠ, κάτι το οποίο είναι συχνό φαινόμενο στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων και ήδη μερικοί ενδιαφερόμενοι το έχουν κάνει για άλλα έργα που διεκδικούν.
Επιπλέον, και οι τρεις μονάδες έχουν ξεσηκώσει την αντίδραση των τοπικών κοινωνιών με πιο ηχηρή την προσφυγή του Δήμου Λαγκαδά προς το ΣτΕ για τη μονάδα στη Δυτική Θεσσαλονίκη, η οποία και οδήγησε στη μεταφορά της αρχικής ημερομηνίας δημοπράτησης τους από τις 19 Ιουλίου στα τέλη Σεπτεμβρίου.
