Η ποίηση είναι ένας παιχνιδότοπος

Της Γκέλης Ντηλιά*

Στην ερώτηση «Γιατί γράφει ένας ποιητής;», αντιστοιχούν χιλιάδες απαντήσεις που συχνά εκπλήσσουν.

Το ποιητικό περιεχόμενο προέρχεται από κάτι επιφανειακό ή μύχιο, κάτι εξόφθαλμο ή καλά κρυμμένο, που ζητά να βγει στο φως και να του δοθεί φωνή ή κάτι που είναι συνεχώς μπροστά στον ποιητή, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να τον δελεάσει. Άβυσσος η ψυχή του ποιητή…

Γενικά, δύο είναι οι κατηγορίες σύμφωνα με τις οποίες γράφει κάποιος. Πρώτον για τον εαυτό του και δεύτερον για τους άλλους. Ανεξάρτητα από την γενεσιουργό αιτία της γραφής, το ζητούμενο είναι πάντα το αποτέλεσμα.

Κάποιοι λαϊκίζοντες ποιητές επιθυμούν γρήγορη αναγνωρισιμότητα και προκειμένου να το επιτύχουν προσφέρουν στίχους που εκ του ασφαλούς είναι αποδεκτοί από το κοινό τους, δηλαδή τη μάζα που καταναλώνει χωρίς δεύτερη σκέψη, εφόσον διαβάζοντάς τους θα κορεστεί η επιφανειακή επιθυμία εκπλήρωσης μιας υπαρξιακής ανάγκης. Κάθε γράφων έχει το κοινό του και κανείς δεν πρέπει να το αμφισβητεί. Κάθε κοινό έχει τις ανάγκες του και είναι σεβαστό. Οι ποιητές αυτοί γράφουν για να τους αγαπήσουν οι άλλοι. Είναι η πλειονότης των γραφόντων.

Στον αντίποδα βρίσκονται εκείνοι που σκόπιμα θα εμβαθύνουν σε μη μασημένο περιεχόμενο, ευαισθητοποιούνται από τις κοσμικές ανάγκες και εξελίξεις, σκάβοντας βαθιά πρώτα στον ψυχισμό τον δικό τους και μετέπειτα στου αναγνώστη. Πρόκειται για μυημένους αναγνώστες, απαιτητικούς και αδέκαστους. Αποφεύγοντας όπως ο διάβολος το λιβάνι τις συνήθεις εύπεπτες καταφυγές, θα προκαλέσουν στον αναγνώστη προβληματισμό και θα τον οδηγήσουν σε ένα φαινομενικό αδιέξοδο, όπου ενώ η έξοδος δεν είναι ορατή, όμως υπάρχει. Αυτοί γράφουν για να αγαπήσουν τον εαυτό τους.

ΛΕΞΕΙΣ 1 (ανέκδοτο ποίημά μου)

Λέξεις,

φθόγγοι-σπέρματα

ανοιγοκλείνουν πόρτες

φωλιάζουν μέσα τους άνθρωποι

ή μένουν άστεγοι,

κάνουν πολέμους

χαλάνε ισορροπίες

ή γεννούν ελπίδες.

Οι λέξεις.

Στην τελική, η ποίηση είναι ένας παιχνιδότοπος, με παιχνίδια ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας που αντέχουμε ή που νομίζουμε πως αντέχουμε. Ανάλογα με την ποιότητα των πρώτων υλών, διαμορφώνεται ο κόσμος και προχωρά σε σχέση με την ταχύτητα που του επιβάλλεται από όσους έχουν αναλάβει να του καλύψουν τα εκάστοτε ζητούμενα. Πολλές φορές το τίμημα του παιχνιδιού έχει ολέθριες συνέπειες στη πνευματική καλλιέργεια, συχνά μη αναστρέψιμες. Αν ο αναγνώστης δεν ξέρει τι του συμβαίνει, θα έρθει ο ποιητής να του το δείξει. Αν πάλι κάποιος νομίζει ότι στη ζωή του δεν συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο, η ποίηση θα του τραβήξει την κουρτίνα και εμπρός του θα αποκαλυφθεί ένας κόσμος που θα του δώσει νόημα και θα του μάθει τα βήματα στον πνευματικό δρόμο.

*Η Γκέλη Ντηλιά είναι καθηγ. Αγγλικών, βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας, γραμματέας της Ένωσης Συγγραφέων Λογοτεχνών Αργολίδας. Η τελευταία της ποιητική συλλογή με τίτλο XL κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.