Του Τόλη Κοϊνη
Η παρουσία λοιπόν τόσων «μεγάλων» στο Ανάπλι, φέρνει στο νου μια παλιά, σχεδόν ξεχασμένη Ναυπλιώτικη παροιμία: «Τα μυστικά φάγανε τον Κυβερνήτη». Την λέγανε όταν αντιμετώπιζαν μια ραδιουργία, είτε σε πολιτικά γεγονότα, είτε σε προσωπικά, οικονομικά κλπ. Αυτή ήταν η ζωντανή ανάμνηση του θλιβερού εκείνου γεγονότος τα τελευταία (σχεδόν) 200 χρόνια.
Τα «μυστικά» είναι πολλά. Θα προσπαθήσουμε να αναφέρουμε μερικά:
1) Το βόλι. Ο Μαυρομιχάλης πυροβόλησε από δεξιά και βρέθηκε τραύμα στον αριστερό κρόταφο (!!!!) Σύμφωνα με τους μάρτυρες στεκόταν στη γωνία στα σκαλάκια μπροστά στο «χαμάμ», ο Καποδίστριας είχε στρίψει το σώμα του για να μπει στην πόρτα της εκκλησίας, το τραύμα στην αντίθετη πλευρά (αριστερό κρόταφο) δεν δικαιολογείται… εκτός εάν του είχε ορμήσει και με το ένα χέρι τον είχε ρίξει κάτω και με το άλλο τον πυροβόλησε… πράγμα δύσκολο, γιατί παρεμβαλλότανε φρουρός… και κανένας μάρτυρας δεν είπε πως έγιναν έτσι τα πράγματα.
2) Η μαχαιριά. Όταν ο Καποδίστριας γύρισε το σώμα για να μπει στην πόρτα της εκκλησίας, είδε τον Γιώργη Μαυρομιχάλη (γιο) να στέκεται στην θύρα, να τραβάει αστραπιαία το μαχαίρι και να του σκίζει την κοιλιά. Ο Κυβερνήτης ξεψύχησε από την υπερβολική αιμορραγία από το τραύμα αυτό. Οι ιατροδικαστές μέτρησαν την τομή της μαχαιριάς στο σώμα. Το μαχαίρι που βρέθηκε στα χέρια του Μαυρομιχάλη ήταν σαφώς μικρότερο και δεν μπορούσε να προκαλέσει τέτοια μαχαιριά !!! Εάν ήταν κουμπωμένη η ρεντικότα του Κυβερνήτη, δεν θα μπορούσε να σκίσει ούτε το ύφασμά της. Και το πιο περίεργο από όλα, αφού ο δολοφόνος έτρεξε μέχρι το σπίτι του Γάλλου Πρέσβη, τα ρούχα του (είχε φορέσει τα καλά του για τον φόνο!!!) ήταν αλέκιαστα, χωρίς πιτσιλιές αίμα.
3) Οι αυτόπτες μάρτυρες. Ήταν 7 εκ των οποίων οι δύο «χάθηκαν». Οι δυο φρουροί του Καποδίστρια, οι δύο αστυνόμοι συνοδοί των Μαυρομιχαλαίων, ένας λοχαγός που τέλειωσε η βάρδια του στην Πύλη της Ξηράς και γύρναγε στο σπίτι του και «ένας άγνωστος ξερακιανός νεαρός φουστανελοφόρος» (κανένας δεν τον ήξερε, κανένας δεν τον αναγνώρισε) και «ένας ξενομερίτης ζητιάνος» (δεν είχε ξαναεμφανιστεί στην πόρτα της εκκλησίας και δεν ξαναφάνηκε στο Ναύπλιο). Αυτοί οι δύο δεν βρέθηκαν και δεν κλήθηκαν μάρτυρες στην δίκη.
4) Ο τραυματισμός του Κωνσταντίνου Μαυρομιχάλη. Τον πυροβόλησε ο «κουλός» στην πλάτη και αυτός βρέθηκε με τραύμα στο στήθος. Το λιντσάρισμα που υπέστη από το πλήθος που μαζεύτηκε στην πλατεία Συντάγματος, δεν επέτρεψε να μάθουμε τι πραγματικά έγινε.
5) Ο τρίτος πυροβολισμός. Οι μάρτυρες ανέφεραν τρεις πυροβολισμούς. Έναν από τον Κ. Μαυρομιχάλη (θείο), έναν από τον Κοζιώνη, τον μονόχειρα σωματοφύλακα του Καποδίστρια και έναν ακόμη (αυτό το βόλι είναι στο τζαμάκι). Ποιος πυροβόλησε δεν ξέρουμε με σιγουριά. Η εκδοχή ότι πυροβόλησε ένας από τους φύλακες των Μαυρομιχαλαίων δεν επιβεβαιώθηκε στη δίκη και μερικοί αμφισβητούν ότι αν είχε πυροβολήσει από την Τούρκικη Βρύση, θα εύρισκε τόσο χαμηλά τον τοίχο δίπλα στην πόρτα.
6) Το σπίτι του Ρουάν. Ο Ρουάν ήταν ο Γάλλος πρέσβης (αντιπρέσβης λεγόταν επίσημα). Ο Μαυρομιχάλης κατέφυγε σε αυτό, ενώ προηγούμενα είχε προσπαθήσει να πάει στο σπίτι του Ζεράρ, του Γάλλου αξιωματικού που διοργάνωνε τον τακτικό στρατό. Γιατί η προτίμηση στους Γάλλους; Δεν εξηγήθηκε στη δίκη. Αποδόθηκε στον πανικό του δολοφόνου. Όμως ο Γιώργης Μαυρομιχάλης είχε μεν μείνει στο Ανάπλι το 1827 (είχε κάνει και χρέη Πρωθυπουργού) αλλά την τελευταία τριετία πριν τον φόνο δεν έμενε εδώ. Ήταν τόσο εύκολο να χαράξει διαδρομή διαφυγής στα δαιδαλώδη δρομάκια ή είχε σχεδιαστεί εκ των προτέρων με την βοήθεια των Γάλλων.
7) Η εφημερίδα του Πολυζωίδη. Ο περίφημος Απόλλων. Η πλέον γελοία φυλλάδα που εκδόθηκε στα Ελληνικά σε όλους τους αιώνες. Την έβγαλε ο Αναστάσιος Πολυζωίδης. Ο Πολυζωίδης στην πραγματικότητα δεν ήταν ο …Κούρκουλος της γνωστής κινηματογραφικής ταινίας. Έπανακάμπτει στο Ανάπλι το 1830, αφού είχε πάει να σπουδάσει στην Ευρώπη με προσωπική χορηγία του Καποδίστρια. Γυρίζει και α) διαθέτει Τυπογραφείο, β) χρηματικούς πόρους για έκδοση της φυλλάδας και γ) επιτίθεται αφηνιασμένα ζητώντας τον θάνατο του Κυβερνήτη. Του σπάει το τυπογραφείο ο Κολοκοτρώνης, δραπετεύει από τα κάστρα του Ναυπλίου και πηγαίνει στην Ύδρα όπου ξαναβγάζει την φυλλάδα του. Αν υποθέσουμε ότι στην Ύδρα είχε τοπική χρηματοδότηση από τους εφοπλιστές του νησιού, στο Ναύπλιο ποιος τον «τάϊσε»; Και
Τα λεφτά των Άγγλων. Τα αρχεία του Φόρεϊν Όφις για την δολοφονία του Καποδίστρια είναι ακόμα σφραγισμένα. Έχουν δει το φως της δημοσιότητας μόνο δύο σημειώματα του Δούκα του Ουέλιγκτον. Ο νικητής του Ναπολέοντα στο Βατερλώ, πρωτομάστορας του Αγγλικού Ιμπεριαλισμού, εχθρός της Ελλάδας, ήταν τότε Πρωθυπουργός της Αγγλίας. Στο προσωπικό του αρχείο (που είναι προσβάσιμο) , έχουν βρεθεί δυο σημειώματα. Ένα ζητάει να γίνει αντιπολίτευση κατά του Καποδίστρια και ένα που ζητάει να χρηματοδοτηθεί (από τους Ρότσιλντ) ο αντιπολιτευόμενος τον Καποδίστρια τύπος (δλδ. Τα λεφτά της φυλλάδας του Πολυζωίδη).
Αυτά για το αστυνομικό μέρος των «μυστικών» που έφαγαν τον Κυβερνήτη… για το πολιτικό θα επανέλθω…
