10 Οκτώβρη 1827 έγινε η ναυμαχία του Ναυαρίνου. Επέτειος σημαντική για όλους τους Έλληνες. Ιδιαίτερης όμως σημασίας για το Ναύπλιο.
Το πρωί εκείνης της ημέρας ο ναύαρχος Κόρδιγκτων μπαίνει στον κόλπο της Πύλου και στέλνει έναν Έλληνα πλοηγό να δώσει μια διαμαρτυρία στον (Τούρκο)Αιγύπτιο Ναύαρχο. Οι Μεγάλες δυνάμεις είχαν αποφασίσει να σταματήσει ο πόλεμος και να δωθεί αυτονομία στους Έλληνες. Οι δυο στόλοι Αιγύπτου και Τουρκίας και με επικουρία Αλγερίνικα (πειρατικά) πλοία είχαν συγκεντρωθεί στον κόλπο που φράσσει η Σφακτηρία και ετοιμάζονταν. Στόχος τους πρώτα η κατάληψη Ύδρας και Σπετσών και μετά η γενικευμένη επίθεση κατά του Ναυπλίου.
Ένα λάθος όμως τους στοίχισε πολύ. Όχι μόνο αρνήθηκαν να υπακούσουν στις εντολές του Έλληνα πλοηγού απεσταλμένου από τον Άγγλο ναύαρχο, αλλά τον σκότωσαν κιόλας. Αυτό ήταν. Ο Κόρδιγκτων διέταξε επίθεση … τον ακολούθησε και ο Γάλλος υπονάυαρχος ιππότης Ντε Ριγνύ. Οι Τουρκοαιγύπτιοι είχαν τριπλάσιο στόλο από τους συμμάχους. Η ναυμαχία στην αρχή σκληρή και αμφίρροπη. Μέχρι που μπήκε στον κόλπο της Πύλου και ο Ρωσικός στόλος (η ζωγραφιά δεξιά δείχνει το βαρύ καταδρομικό Αζώφ να βυθίζει ένα Τούρκικο).
Ο Τουρκοαιγυπτιακός στόλος έπαψε να υπάρχει… Δεν μπορούσε ούτε καν να μεταφέρει τους εναπομείναντες Αιγυπτίους στην πατρίδα τους. Η Αγγλία γκρέμισε τα όνειρα του Αιγύπτιου μονάρχη να γίνει η μεγάλη δύναμη στην Μεσόγειο. Η Γαλλία διευκολύνθηκε τα μέγιστα… μετά από λίγο αποβιβάστηκαν στο Αλγέρι, οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να στείλουν ενισχύσεις γιατί είχε χαθεί ο στόλος τους και έκαναν για 140 χρόνια αποικία τους την Αλγερία. Οι Ρώσοι άμεσα δεν κέρδισαν τίποτα, αλλά κάθε ήττα των Τούρκων τους έδινε ευκαιρίες για προσαρτήσεις στα παράλια του Εύξεινου Πόντου και του Καυκάσου.
Παρεπιμπτόντως οφελήθηκαν και οι Έλληνες… Βρίσκονταν σε άθλια κατάσταση. Είχαν ψηφίσει Κυβερνήτη τον Καποδίστρια, που δεν είχε φτάσει ακόμα. Η υπό τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη (τον μετέπειτα δολοφόνο του Κυβερνήτη) Κυβέρνηση είχε εγκαταλείψει την πρωτεύουσα – το Ανάπλι- και περιφερόταν μεταξύ Ερμιόνης-Πόρου-και Αίγινας (κάτι σαν κρουαζιέρα στον Αργοσαρωνικό). Στο Ναύπλιο δυο ισχυρές φατρίες αλληλοεξοντώνονταν, οι Ρουμελιώτες του Γρίβα είχαν δικό τους κράτος στο Παλαμήδι και οι Σουλιώτες του Φωτομάρα – τυπικά νομιμόφρονες- έλεγχαν την πόλη και την Ακροναυπλία. Μόνο μέσα στην παλιά πόλη από τα ΚΤΕΛ, μέχρι τα 5 αδέρφια και πάνω από τη σημερινή οδό Αμαλίας έμεναν καμιά εικοσαριά χιλιάδες άνθρωποι, διωγμένοι από όλα τα μέρη του Ελληνισμού. Χώρια όσοι έμεναν στον Αιγιαλό (=ΑγιοΝικόλα) και στην Πρόνοια.
Όμως η είδηση της νίκης στο Ναβαρίνο έδωσε ευκαιρία να ξεχαστούν για λίγο τα πολιτικά μίση και να το στρώσουν σε γλέντια. Ένα μεγάλο γλέντι στήθηκε στην πλατεία που λέμε τώρα “των Τριών Ναυάρχων”… την ονομάσαμε προς τιμή του Άγγλου, Γάλλου και Ρώσου ναυάρχου ( συναντιέται και με τις επωνυμίες πλατεία Συντριβανίου, πλατεία Αναβρυτηρίου (=το συντριβάνι στα Ελληνικά) και Οπλοστασίου.)
Το δεύτερο “απομεινάρι” της ναυμαχίας είναι … ένα θεατρικό έργο, που παίζεται και ξαναπαίζεται 190 σχεδόν χρόνια. Η περίφημη ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ του Δημ. Βυζαντίου.
Λίγα λόγια για το έργο. Σε μια Ναυπλιώτικη “λοκάντα” (=ταβέρνα+ξενοδοχείο) ένας Πελοποννήσιος διαβάζει στην “εφημερίς” την είδηση της ναυμαχίας. Το εξηγεί σε έναν Ανατολίτη Έλληνα (έχει προηγηθεί η παραγγελία του, που είναι ο ύμνος της χοληστερίνης), προστίθενται και άλλοι στην παρέα και αρχίζουν το επινίκιο γλέντι. Μέχρι που ο Κρητικός είπε την λέξη “κουράδι”. Στη δικιά του ντοπιολαλιά σημαίνει αρνί, στους άλλους έχει την γνωστή σημασία. Η παρεξήγηση οδηγεί σε καβγά, βγαίνουν και τα όπλα, τραυματίζεται ο Κρητικός, καταφθάνει η Αστυνομία και μετά από πολλά ευτράπελα δίνονται οι απαραίτητες εξηγήσεις.
Φαρσοκωμωδία μεν, αποτύπωση, δε, της ζωής του Ναυπλίου εκείνη την εποχή. Αναδεικνύει την ανάγκη εννιαίας γλώσσας, προτείνοντας ουσιαστικά την καθιέρωση μιας απλής καθαρεύουσας (και αυτό δεν του το έχουν συγχωρήσει, ακόμα, κάποιοι γλωσσαμύντορες του Δημοτικισμού). Αποσιωπά εντελώς την εσωτερική πολιτική κατάσταση, αν και ο ίδιος ο Βυζάντιος ήταν πολιτικό πρόσωπο. Ίσως γιατί γράφτηκε τα χρόνια της απόλυτης μοναρχίας…
Ο Δ.Βυζάντιος (Χατζηασλάνης το πραγματικό του όνομα) αποτελεί από μόνος του θέμα για μια μεγάλη μυθιστορηματική βιογραφία που δεν έχει ακόμα γραφεί. Δραγουμάνος του μπέη της Τύνιδας, δραπετεύει με το άκουσμα της Επανάστασης στην Ελλάδα, συμμετέχει σε όλο το αγώνα, παίρνει διάφορες πολιτικές θέσεις μέχρι και την εποχή του Καποδίστρια και στο τέλος διωγμένος από τους Βαυαρούς γίνεται αγιογράφος (έργα του κοσμούν εκκλησίες στην Καλαμάτα, την Πάτρα και στο Ναύπλιο οι τέσσερις Ευαγγελιστές στις κόγχες του τρούλου του Αγίου Γεωργίου είναι –ταυτισμένα- έργα του).
Μήπως… κατά τύχη… από λίγο φιλότιμο να του είχαμε δώσει το όνομα σε έναν δρόμο… αν όχι το δικό του… τουλάχιστον της “Βαβυλωνίας”;
ΥΓ1 Η λοκάντα που εκτυλίσσεται το έργο ήταν στο σημείο που είναι τώρα η κατεστραμμένη πισίνα του Αμφιτρύωνα.
ΥΓ2 Ο Κόρδιγκτων δεν τιμήθηκε από τους προϊσταμένους του. Σήμερα, απόγονός του ζει στην Ελλάδα, παντρεμένη με έναν π. Υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ (τον μόνο της προκοπής), σεμνή, όπως και ο ένδοξος πρόγονός της.
