Συνεντεύξεις με ερωτήσεις ασυνήθιστες με τους δημιουργούς που συμμετέχουν στο 1ο Συμπόσιο Γλυπτικής Ναυπλίου και ποιήματα της υπογράφουσας που προέκυψαν σαν αντίδωρο, θαυμάζοντας τα έργα τους.
Της Γκέλης Ντηλιά*
Ο Ναυπλιώτης Κώστας Δημούλης δηλώνει ερασιτέχνης γλύπτης. Απολαμβάνει τα χρόνια της σύνταξης και δημιουργεί εδώ και 40 έτη. Γεμίζει το είναι του και τη ζωή του με ζωγραφική, τέχνη και όχι μόνο. Το 2018 η γνωριμία του με τον Γιώργο Σταματόπουλο του καλλιεργεί την ιδέα της διοργάνωσης ενός Συμποσίου Γλυπτικής στο Ναύπλιο.
-Η ταλάντευσή μου μπροστά σε ένα έργο είναι διαρκής μέχρι να ολοκληρωθεί. Η σκόνη του έργου με γεμίζει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το φως δίνει άλλη όψη και ένταση στο έργο. Η γλυπτική αλλάζει τον γλύπτη ανάλογα με το πόσο είναι ικανοποιημένος ή όχι από τη δουλειά του και την απόδοσή του και ποια είναι η ψυχολογική του κατάσταση τη συγκεκριμένη στιγμή. Η αλήθεια είναι ότι το μάρμαρο, που είναι και το αγαπημένο μου υλικό, θα σου βγάλει αυτό που θέλεις αν και όσο το χτυπάς αυτό σκληραίνει. Το μάρμαρο του Διονύσου είναι κορυφαίο, αλλά κι αυτό του Πάρνωνα που δουλεύω τώρα είναι πάρα πολύ καλό. Θα ήθελα να κάνω την προτομή του αδικημένου ήρωά μας Στάικου Σταϊκόπουλου, γιατί πρέπει να τον τιμήσουμε. Είμαι ο Πρόεδρος του Συλλόγου «Αρματωμένοι Μοραΐτες- Στάικος Σταϊκόπουλος». Για το 2022 έχουμε σχεδιάσει μια έκθεση που προϋπόθεση θα είναι στα έργα να υπάρχει η μορφή του Στάικου Σταϊκόπουλου. Μέχρι στιγμής είναι πολύ ενθαρρυντική η συμμετοχή καταξιωμένων γλυπτών και ζωγράφων. Θα ήθελα να απεικονίσω την εκπόρθηση του Παλαμηδίου. Ο καλλιτέχνης δίνει κίνηση στη στατικότητα του μαρμάρου με το χέρι και το πνεύμα του.
Το γλυπτό του λέγεται «Άγγελος της Παρθένου με κρίνο».
Κρίνος μυρίζει
μαρμαρολαξεμένος
λευκό σε λευκό.
(χαϊκού)
-Η ταλάντευσή μου μπροστά σε ένα έργο είναι διαρκής μέχρι να ολοκληρωθεί. Η σκόνη του έργου με γεμίζει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το φως δίνει άλλη όψη και ένταση στο έργο. Η γλυπτική αλλάζει τον γλύπτη ανάλογα με το πόσο είναι ικανοποιημένος ή όχι από τη δουλειά του και την απόδοσή του και ποια είναι η ψυχολογική του κατάσταση τη συγκεκριμένη στιγμή. Η αλήθεια είναι ότι το μάρμαρο, που είναι και το αγαπημένο μου υλικό, θα σου βγάλει αυτό που θέλεις αν και όσο το χτυπάς αυτό σκληραίνει. Το μάρμαρο του Διονύσου είναι κορυφαίο, αλλά κι αυτό του Πάρνωνα που δουλεύω τώρα είναι πάρα πολύ καλό. Θα ήθελα να κάνω την προτομή του αδικημένου ήρωά μας Στάικου Σταϊκόπουλου, γιατί πρέπει να τον τιμήσουμε. Είμαι ο Πρόεδρος του Συλλόγου «Αρματωμένοι Μοραΐτες- Στάικος Σταϊκόπουλος». Για το 2022 έχουμε σχεδιάσει μια έκθεση που προϋπόθεση θα είναι στα έργα να υπάρχει η μορφή του Στάικου Σταϊκόπουλου. Μέχρι στιγμής είναι πολύ ενθαρρυντική η συμμετοχή καταξιωμένων γλυπτών και ζωγράφων. Θα ήθελα να απεικονίσω την εκπόρθηση του Παλαμηδίου. Ο καλλιτέχνης δίνει κίνηση στη στατικότητα του μαρμάρου με το χέρι και το πνεύμα του.
Το γλυπτό του λέγεται «Άγγελος της Παρθένου με κρίνο».
Κρίνος μυρίζει
μαρμαρολαξεμένος
λευκό σε λευκό.
(χαϊκού)
Ο Γιώργος Σταματόπουλος παρουσιάζει τη «Μπουμπουλίνα» του, αναγνωρίζοντας την γυναικεία προσφορά στον Αγώνα, ένα έργο με ναυτικά λαξεύματα που σαν πανί πλοίου θα κυματίζει στο επέκεινα.
Παιδιόθεν κατασκεύαζε παιχνίδια κι έτσι έδινε σχήμα στον μικρόκοσμό του. Το γεγονός ότι δεν είχε ενδιαφέρον για τις συμβατικές σπουδές τον οδήγησε στο να δώσει εξετάσεις στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Από το δεύτερο έτος άρχισε να αναμετριέται με το μάρμαρο, να αποκτά την κατάλληλη προπαιδεία και να χειρίζεται τα κατάλληλα εργαλεία για να το λειάνει. Έφτιαξε ένα τέλειο κύβο. Από αυτό προέκυψε μια σφαίρα και ύστερα σχεδίασε κάποια τύπου εκκλησιαστικά σχέδια. Τότε ο καθηγητής του είπε ότι είναι έτοιμος.
-Μπροστά στο όγκο μιας πέτρας με πιάνει δέος ακόμη και σήμερα. Παραμένω μαθητής στο μάρμαρο. Όσο κι αν το ξέρεις, πάντα το ανακαλύπτεις. Αλίμονο αν είσαι αλαζόνας. Η ψυχή που δίνεις στη πέτρα είναι μια αίσθηση μοναδική. Δεν κάνουμε σκάλες, νεροχύτες, κάγκελα. Δίνουμε μια άλλη διάσταση στο μάρμαρο. Σήμερα θέλουμε άμεσα αποτελέσματα σε μηδέν χρόνο. Αυτό με το μάρμαρο δεν γίνεται. Θέλει χρόνο, γιατί μια λεπτομέρεια χρειάζεται συγκεκριμένο χρόνο δουλειάς. Δεν γίνονται εκπτώσεις. Μετά από 36 χρόνια αυστηρής δουλειάς βλέπω πράγματα μέσα στη πέτρα, αυτή με οδηγεί. Είναι σαν να ζωγραφίζω πάνω σε χαρτί, όπως ένα παιδί. Στα λατομεία βλέπω το μάρμαρο και πάνω του προβάλλω ένα σχήμα, ξέρω τι θέλω να κάνω με το συγκεκριμένο υλικό που αντικρίζω. Η πιο καθαρή σκόνη είναι αυτή του μαρμάρου κι έχει ψυχή που οφείλεις να σεβαστείς. Δεν θέλω να κόβω πολύ από τον αρχικό όγκο που παίρνω στα χέρια μου. Η αρχική διάσταση πρέπει να παραμένει κι όχι να κουτσουρεύεται. Περίμενε εκατομμύρια χρόνια να κρυσταλλοποιηθεί και περίμενε εμένα να του δώσω μορφή κι εγώ του αφαιρώ την ψυχή; Είναι αδιανόητο! Τα περισσότερα μάρμαρα γίνονται πλάκες που πατάνε πάνω τους διαβάτες. Ο κ. Ηλιόπουλος της ΜΑΡΜΥΚ που μας προμήθευσε το μάρμαρο μας βοήθησε πολύ. Το συγκεκριμένο είναι μάρμαρο Διονύσου. Το είχε άκοπο 40 χρόνια και λυπόταν να το κόψει και να γίνει πλάκες. Περίμενε καρτερικά να προκύψει μια παραγγελία που να αξίζει το επίπεδο της ποιότητάς του. Μας το έδωσε με χαρά για να γίνει έργο τέχνης, να λάμπει στη κυριολεξία. Δεν υπάρχει άλλο πέτρωμα στη γη που όταν λουστεί στο φως να αστράφτει τόσο πολύ. Είναι κάτι ασύλληπτο! Καμία άλλη πέτρα δεν βγάζει τη μαγεία του μαρμάρου. Η γλυπτική συνδέεται σχεδόν με όλες τις επιστήμες, τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά κ.λ.π. Το μάρμαρο είναι υπερβατικό υλικό. Συμβαίνει η λεγόμενη «παραβίαση του υλικού», δηλαδή να μπορείς να φτιάξεις κάτι που θεωρείται αδύνατο! Το φως είναι ο υπ’ αριθμόν ένα σύμμαχος της γλυπτικής. Δουλεύω πάρα πολύ ανάγλυφο και είμαι οδηγητής του φωτός, γιατί λαξεύοντας μια επιφάνεια και ρίχνοντας πάνω της φως, μπορώ να βεβαιωθώ ότι η φόρμα της είναι σωστή. Ένα έργο θεωρείται τελειωμένο όταν οδηγήσεις με αρτιότητα το φως επάνω του. Ένα σκληρό υλικό ως έργο τέχνης μαλακώνει τη καρδιά, εφόσον υπάρχει ηθικό υπόβαθρο. Θα έκανα ευχαρίστως την προτομή του γιατρού Παπανικολάου, γιατί προσέφερε στον κόσμο. Ένα στατικό υλικό αποκτά κίνηση αν έχεις την ικανότητα να το ελαφρύνεις. Με τις κατάλληλες επεμβάσεις του δίνεις πνοή και πετάει.
Στο κατάρτι της
τα σύμβολα της θάλασσας
δείχνουν ξεκάθαρα τη τόλμη της
να δώσει τον αγώνα
και να μην αγωνιά αμέτοχη,
παροτρύνοντάς σε
να κάνεις το ίδιο
ανεξαρτήτως εποχής,
γιατί δεν έχει σημασία το όνομά σου,
αλλά η κίνηση να πιάσεις το τιμόνι του πλοίου της ζωής
και να το πλοηγήσεις
στα πέλαγα των ερωτήσεων
πολεμώντας για τις απαντήσεις.
Παιδιόθεν κατασκεύαζε παιχνίδια κι έτσι έδινε σχήμα στον μικρόκοσμό του. Το γεγονός ότι δεν είχε ενδιαφέρον για τις συμβατικές σπουδές τον οδήγησε στο να δώσει εξετάσεις στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Από το δεύτερο έτος άρχισε να αναμετριέται με το μάρμαρο, να αποκτά την κατάλληλη προπαιδεία και να χειρίζεται τα κατάλληλα εργαλεία για να το λειάνει. Έφτιαξε ένα τέλειο κύβο. Από αυτό προέκυψε μια σφαίρα και ύστερα σχεδίασε κάποια τύπου εκκλησιαστικά σχέδια. Τότε ο καθηγητής του είπε ότι είναι έτοιμος.
-Μπροστά στο όγκο μιας πέτρας με πιάνει δέος ακόμη και σήμερα. Παραμένω μαθητής στο μάρμαρο. Όσο κι αν το ξέρεις, πάντα το ανακαλύπτεις. Αλίμονο αν είσαι αλαζόνας. Η ψυχή που δίνεις στη πέτρα είναι μια αίσθηση μοναδική. Δεν κάνουμε σκάλες, νεροχύτες, κάγκελα. Δίνουμε μια άλλη διάσταση στο μάρμαρο. Σήμερα θέλουμε άμεσα αποτελέσματα σε μηδέν χρόνο. Αυτό με το μάρμαρο δεν γίνεται. Θέλει χρόνο, γιατί μια λεπτομέρεια χρειάζεται συγκεκριμένο χρόνο δουλειάς. Δεν γίνονται εκπτώσεις. Μετά από 36 χρόνια αυστηρής δουλειάς βλέπω πράγματα μέσα στη πέτρα, αυτή με οδηγεί. Είναι σαν να ζωγραφίζω πάνω σε χαρτί, όπως ένα παιδί. Στα λατομεία βλέπω το μάρμαρο και πάνω του προβάλλω ένα σχήμα, ξέρω τι θέλω να κάνω με το συγκεκριμένο υλικό που αντικρίζω. Η πιο καθαρή σκόνη είναι αυτή του μαρμάρου κι έχει ψυχή που οφείλεις να σεβαστείς. Δεν θέλω να κόβω πολύ από τον αρχικό όγκο που παίρνω στα χέρια μου. Η αρχική διάσταση πρέπει να παραμένει κι όχι να κουτσουρεύεται. Περίμενε εκατομμύρια χρόνια να κρυσταλλοποιηθεί και περίμενε εμένα να του δώσω μορφή κι εγώ του αφαιρώ την ψυχή; Είναι αδιανόητο! Τα περισσότερα μάρμαρα γίνονται πλάκες που πατάνε πάνω τους διαβάτες. Ο κ. Ηλιόπουλος της ΜΑΡΜΥΚ που μας προμήθευσε το μάρμαρο μας βοήθησε πολύ. Το συγκεκριμένο είναι μάρμαρο Διονύσου. Το είχε άκοπο 40 χρόνια και λυπόταν να το κόψει και να γίνει πλάκες. Περίμενε καρτερικά να προκύψει μια παραγγελία που να αξίζει το επίπεδο της ποιότητάς του. Μας το έδωσε με χαρά για να γίνει έργο τέχνης, να λάμπει στη κυριολεξία. Δεν υπάρχει άλλο πέτρωμα στη γη που όταν λουστεί στο φως να αστράφτει τόσο πολύ. Είναι κάτι ασύλληπτο! Καμία άλλη πέτρα δεν βγάζει τη μαγεία του μαρμάρου. Η γλυπτική συνδέεται σχεδόν με όλες τις επιστήμες, τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά κ.λ.π. Το μάρμαρο είναι υπερβατικό υλικό. Συμβαίνει η λεγόμενη «παραβίαση του υλικού», δηλαδή να μπορείς να φτιάξεις κάτι που θεωρείται αδύνατο! Το φως είναι ο υπ’ αριθμόν ένα σύμμαχος της γλυπτικής. Δουλεύω πάρα πολύ ανάγλυφο και είμαι οδηγητής του φωτός, γιατί λαξεύοντας μια επιφάνεια και ρίχνοντας πάνω της φως, μπορώ να βεβαιωθώ ότι η φόρμα της είναι σωστή. Ένα έργο θεωρείται τελειωμένο όταν οδηγήσεις με αρτιότητα το φως επάνω του. Ένα σκληρό υλικό ως έργο τέχνης μαλακώνει τη καρδιά, εφόσον υπάρχει ηθικό υπόβαθρο. Θα έκανα ευχαρίστως την προτομή του γιατρού Παπανικολάου, γιατί προσέφερε στον κόσμο. Ένα στατικό υλικό αποκτά κίνηση αν έχεις την ικανότητα να το ελαφρύνεις. Με τις κατάλληλες επεμβάσεις του δίνεις πνοή και πετάει.
Στο κατάρτι της
τα σύμβολα της θάλασσας
δείχνουν ξεκάθαρα τη τόλμη της
να δώσει τον αγώνα
και να μην αγωνιά αμέτοχη,
παροτρύνοντάς σε
να κάνεις το ίδιο
ανεξαρτήτως εποχής,
γιατί δεν έχει σημασία το όνομά σου,
αλλά η κίνηση να πιάσεις το τιμόνι του πλοίου της ζωής
και να το πλοηγήσεις
στα πέλαγα των ερωτήσεων
πολεμώντας για τις απαντήσεις.
Ο Έκτωρ Παπαδάκης, Κρητικός εκ Ζωνιανών, καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο στη Φλώρινα πρωτοδούλεψε πάνω σε ένα κορμό ελιάς με ένα ακονισμένο σκεπάρνι κι έφτιαξε ένα κορίτσι. Ήταν έφηβος και άμαθος ακόμη στα μυστικά του ανθρώπινου σώματος. Το ένα ξυλόγλυπτο έφερε το άλλο και βρέθηκαν τα έργα του να πωλούνται στην καλύτερη γκαλερί του Ηρακλείου. Ένας αγιογράφος του δίνει το τηλέφωνο στη σχολή της Τήνου, όπου πάει ως ακροατής. Παρουσιάζεται με το μαύρο βελούδινο κοστούμι του αδελφού του που έγινε άσπρο από την σκόνη του εργαστηρίου. Έμαθε σχέδιο με επιμονή και όταν τελείωσε ανέβηκε στην Αθήνα, στην ΑΣΚΤ την οποία τελειώνει με υποτροφία.
-Μου αρέσει να συνδυάζω δυο υλικά, όπως μάρμαρο και μέταλλο. Θέλω οι μαθητές μου να έχουν τη δική τους υπογραφή και να μην επηρεάζονται από κανέναν. Ταλαντεύομαι πάντα και για να το λύσω εμπιστεύομαι τα δάχτυλά μου. Τα χώνω στο υλικό μου και δεν βασανίζομαι πια. Η γλυπτική συνδέεται με όλες τις επιστήμες, όπως με την θεολογία. Σταυρώνω τα χέρια μου με το κοπτάκι και προσεύχομαι στην Παναγία να μην κοπώ. Η τέχνη είναι πρωτίστως ένας διάλογος με τον εαυτό μου και ύστερα με την κοινωνία. Το φως είναι διαφορετικό σε κάθε μέρος. Άλλο στο Ναύπλιο κι άλλο στη Φλώρινα. Δεν ξέρω αν αλλάζει η γλυπτική τον γλύπτη ή αν γίνεται το αντίθετο. Ανεπιφύλακτα λατρεύω το μάρμαρο. Οι σωστές αναλογίες δίνουν κίνηση στο γλυπτό και πρωτίστως η φύση που υπαγορεύει τους κανόνες.
Το γλυπτό με τίτλο «Υπόκλιση» θα λυγίσει το γόνατο σε όλους τους αγωνιστές. Βοηθός του ο γλύπτης Γιώργος Ακαρέπης.
Η υπόκλιση
είναι πρόκληση
πρόσκληση
κλήση
για κάτι που
ακόμη κι αν δεν ξέρεις τα όρια του,
η αίσθηση της εμπειρίας του καλέσματος
διαμορφώνεται
από την πρόθεση που προηγείται
ή εκλείπει.
-Μου αρέσει να συνδυάζω δυο υλικά, όπως μάρμαρο και μέταλλο. Θέλω οι μαθητές μου να έχουν τη δική τους υπογραφή και να μην επηρεάζονται από κανέναν. Ταλαντεύομαι πάντα και για να το λύσω εμπιστεύομαι τα δάχτυλά μου. Τα χώνω στο υλικό μου και δεν βασανίζομαι πια. Η γλυπτική συνδέεται με όλες τις επιστήμες, όπως με την θεολογία. Σταυρώνω τα χέρια μου με το κοπτάκι και προσεύχομαι στην Παναγία να μην κοπώ. Η τέχνη είναι πρωτίστως ένας διάλογος με τον εαυτό μου και ύστερα με την κοινωνία. Το φως είναι διαφορετικό σε κάθε μέρος. Άλλο στο Ναύπλιο κι άλλο στη Φλώρινα. Δεν ξέρω αν αλλάζει η γλυπτική τον γλύπτη ή αν γίνεται το αντίθετο. Ανεπιφύλακτα λατρεύω το μάρμαρο. Οι σωστές αναλογίες δίνουν κίνηση στο γλυπτό και πρωτίστως η φύση που υπαγορεύει τους κανόνες.
Το γλυπτό με τίτλο «Υπόκλιση» θα λυγίσει το γόνατο σε όλους τους αγωνιστές. Βοηθός του ο γλύπτης Γιώργος Ακαρέπης.
Η υπόκλιση
είναι πρόκληση
πρόσκληση
κλήση
για κάτι που
ακόμη κι αν δεν ξέρεις τα όρια του,
η αίσθηση της εμπειρίας του καλέσματος
διαμορφώνεται
από την πρόθεση που προηγείται
ή εκλείπει.
Ο Θανάσης Καλατζής κατάγεται από τον Άγιο Αδριανό Ναυπλίου. Πριν αποφοιτήσει από την ΑΣΚΤ, πήγε στο Εκκλησιαστικό Λύκειο της Τήνου για ιερατικές σπουδές και όταν πρωτάκουσε για τα ανθρωπάκια του Γαΐτη, γοητεύτηκε! Στις θρησκείες υπάρχει υψηλή αισθητική, όπως στη εικονογράφηση, στη μουσική, στην υμνολογία. Μαγεύτηκε, όταν είδε στον Πύργο της Τήνου να μορφοποιούν τον πηλό. Κατάλαβε ότι ήταν αυτό που ήθελε τελικά να κάνει. Δούλεψε στις αναστηλώσεις της Επιδαύρου, διατηρώντας την επαφή με τη γλυπτική στο προσωπικό του εργαστήριο.
-Η ταλάντευση είναι μια διαρκής αναζήτηση πάνω στο σχέδιο και μετά στη μακέτα. Ξεκινάει με διαρκή παρατήρηση της φύσης που πλάθει το γλυπτά της. Η σκόνη του έργου πάει παντού και μεταφέρει το μήνυμα του έργου. Η γλυπτική διαλέγεται με όλες τις επιστήμες. Ο καλλιτέχνης κάνει διεθνείς πτήσεις μέσα από το εργαστήριό του. Έτσι εμψυχώνει το έργο του. Η τέχνη αφορά όλους αν και ενδιαφέρονται λίγοι. Τα δυνατά έργα περνάνε υποσυνείδητα μηνύματα ακόμη και στους αμύητους. Η αλήθεια του έργου το κάνει υπερβατικό. Το φως είναι κυρίαρχο στην γλυπτική, αποκαλύπτει την ισορροπία στο έργο. Τα μεγάλα έργα είναι εκείνα που θέλεις να τα ξαναδείς. Υπάρχει ένα έργο που θα ήθελα να το βλέπω κάθε μέρα. Η σχέση μεταξύ του γλύπτη και της τέχνης είναι μια σχέση που αλλάζει και τους δυο, πολύ δημιουργική. Ένα σκληρό υλικό μαλακώνει την καρδιά, γιατί έχει μορφοποιηθεί, είναι εμψυχωμένο. Κάποια έργα ανασαίνουν καλύτερα, όταν φτιάχνονται με γύψο. Ένα στατικό γλυπτό φέρει μέσα του το πνεύμα του καλλιτέχνη κι έτσι αποκτά κίνηση.
Το έργο του, που ονομάζεται «Κάτι από το πνεύμα της Επανάστασης», είναι μια στήλη με τρία πουλιά που θα πάνε το μήνυμα της Επανάστασης. Το τέταρτο έχει ήδη ξεκινήσει. Είναι νευρικό και ορθολογικά δουλεμένο. Η επιγραφή γράφει «Ευλογημένα πουλιά, γοργά πετάξτε, το μήνυμα να πάτε της λευτεριάς».
Χαράς μαντάτα
πουλιά το διαλαλούν.
Ελευθερία.
(χαϊκού)
-Η ταλάντευση είναι μια διαρκής αναζήτηση πάνω στο σχέδιο και μετά στη μακέτα. Ξεκινάει με διαρκή παρατήρηση της φύσης που πλάθει το γλυπτά της. Η σκόνη του έργου πάει παντού και μεταφέρει το μήνυμα του έργου. Η γλυπτική διαλέγεται με όλες τις επιστήμες. Ο καλλιτέχνης κάνει διεθνείς πτήσεις μέσα από το εργαστήριό του. Έτσι εμψυχώνει το έργο του. Η τέχνη αφορά όλους αν και ενδιαφέρονται λίγοι. Τα δυνατά έργα περνάνε υποσυνείδητα μηνύματα ακόμη και στους αμύητους. Η αλήθεια του έργου το κάνει υπερβατικό. Το φως είναι κυρίαρχο στην γλυπτική, αποκαλύπτει την ισορροπία στο έργο. Τα μεγάλα έργα είναι εκείνα που θέλεις να τα ξαναδείς. Υπάρχει ένα έργο που θα ήθελα να το βλέπω κάθε μέρα. Η σχέση μεταξύ του γλύπτη και της τέχνης είναι μια σχέση που αλλάζει και τους δυο, πολύ δημιουργική. Ένα σκληρό υλικό μαλακώνει την καρδιά, γιατί έχει μορφοποιηθεί, είναι εμψυχωμένο. Κάποια έργα ανασαίνουν καλύτερα, όταν φτιάχνονται με γύψο. Ένα στατικό γλυπτό φέρει μέσα του το πνεύμα του καλλιτέχνη κι έτσι αποκτά κίνηση.
Το έργο του, που ονομάζεται «Κάτι από το πνεύμα της Επανάστασης», είναι μια στήλη με τρία πουλιά που θα πάνε το μήνυμα της Επανάστασης. Το τέταρτο έχει ήδη ξεκινήσει. Είναι νευρικό και ορθολογικά δουλεμένο. Η επιγραφή γράφει «Ευλογημένα πουλιά, γοργά πετάξτε, το μήνυμα να πάτε της λευτεριάς».
Χαράς μαντάτα
πουλιά το διαλαλούν.
Ελευθερία.
(χαϊκού)
Η τέχνη περνάει ανάμεσα από το συνειδητό και το ασυνείδητο. Όταν προσεγγίζω την αλήθεια αλλάζω δρόμο, γιατί θέλω να βλέπω τον κόσμο με μια δεύτερη και με μια τρίτη ματιά. Εξάλλου ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος για την αλήθεια. Το σύμπαν έχει πολλές διαστάσεις, όμως εμείς γνωρίζουμε μόνο τις τρεις και προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε την τέταρτη που είναι ο χρόνος. Όταν ένα έργο έρχεται καταπάνω μου, τότε ταλαντεύομαι. Παθαίνω σοκ. Κάθε τι που είναι μέρος ενός έργου έχει ψυχή, ακόμη και η σκόνη του. Οι Πλατωνικοί έλεγαν ότι τα έργα υπάρχουν ήδη μέσα στις πέτρες και η δουλειά του γλύπτη είναι να τα αποκαλύψει. Η γλυπτική δεν είναι κάτι το κατανοητό εξ ολοκλήρου, δεν είναι αριθμοί σε ένα χαρτί, ούτε κάτι μετρήσιμο και άρα κατανοητό. Σήμερα η πολυδιάστατη σκέψη έχει απλοποιηθεί και μπορούν να απαντηθούν πιο εύκολα κάποια ερωτήματα. Η γλυπτική είναι ένας διάλογος με τη κοινωνία. Ο βασικός χαρακτήρας ενός συμποσίου είναι να επικοινωνήσουμε και να σπείρουμε στα παιδιά του Δημοτικού, τα λεγόμενα φιντανάκια, το σπόρο της τέχνης. Όταν ο γλύπτης τελειώνει τη δουλειά του, αυτή μπαίνει μέσα στη κοινωνία και εκπέμπει σαν φάρος τα νοήματά του. Είμαστε επαγγελματίες σκεπτόμενοι άνθρωποι. Κάθε έργο είναι και ένα νέο ερευνητικό πεδίο. Κάπως έτσι γίνεται η υπέρβαση στη τέχνη. Χωρίς το φως, το έργο εξαφανίζεται. Η ίδια η γλυπτική είναι φως. Είναι η ίδια η ζωή του γλύπτη. Ανάλογα με το πόσο δουλεύει μαζί της, προχωράει και η ζωή του. Είναι μια πορεία ευτυχίας και απόλαυσης. Αγαπώ το λευκό μάρμαρο. Δεν έχω σκεφτεί να κάνω την προτομή κανενός, γιατί προτιμώ να κρατώ τις πνευματικές του αρετές και όχι την εικονική μορφή του. Η κίνηση ενός στατικού γλυπτού είναι η κίνηση των ανθρώπων γύρω του. Είναι μια σύνθεση από πολλά μικρά προφίλ που φτιάχνουν μια οντότητα, καθώς ο θεατής το βλέπει από διαφορετική οπτική γωνία. Κάθε σημείο του έργου είναι διαφορετικό.
Συμμετέχει με το έργο του που ονομάζεται «Ειδώλιο». Βοηθός του ο γλύπτης Γιώργος Παπασωτηρίου.
Την άγγιξα
ήταν μαρμάρινη
μα μου έκαψε το χέρι
μου πύρωσε τη καρδιά
μου έλιωσε τις αντιστάσεις.
Ήταν μια Κόρη
μια σύγχρονη Καρυάτιδα
που ερχόταν από το παρελθόν
με τέλειες αναλογίες
παραδομένη να υμνεί
Υψηλές Ιδέες στο τώρα και στο επέκεινα.
Την άγγιξα
και από τότε
παραπατάω στους αιθέρες
γιατί ανήκει σε όλους
για εκείνη σφάζονται λαοί
και είναι πολύτιμη.
Τη λένε Ελευθερία.
*Η Γκέλη Ντηλιά είναι βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας, Γραμματέας της Ένωσης Συγγραφέων Λογοτεχνών Αργολίδας. Η ποιητική της συλλογή με τίτλο XL κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.
