Οι ημερομηνίες λήξης στα τρόφιμα είναι αυτές που καθορίζουν συχνά τις αγορές μας. Πολλοί όμως καταναλωτές ερμηνεύουν λανθασμένα πληροφορίες στις συσκευασίες όπως «ανάλωση έως/ημερομηνία λήξης», που υποδεικνύει την τελευταία μέρα που το προϊόν είναι ασφαλές προς κατανάλωση και την σήμανση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από», που σημαίνει ότι μπορείτε να το φάτε ακόμη κι αν έχει παρέλθει η συγκεκριμένη ημερομηνία.
Στο πλαίσιο της Στρατηγικής της από το Αγρόκτημα στο Πιάτο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μελετά νέους τρόπους σήμανσης των ημερομηνιών, καθώς λιγότεροι από τους μισούς καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται τη διαφορά ανάμεσα στις δύο προηγούμενες σημάνσεις. Το 10% των 88 εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων τροφίμων στην Ευρώπη συνδέονται με την σήμανση.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην «Ημερομηνία λήξης» και στην «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»;
Η «Ημερομηνία Λήξης ή Ανάλωση έως»
σου λέει μέχρι πότε μπορεί να φαγωθεί το προϊόν, χωρίς κίνδυνο για την υγεία σου
Η «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»
αναφέρει μέχρι πότε το πρϊόν διατηρεί την μέγιστη ποιότητά του
Το 49% των Ευρωπαίων καταναλωτών θεωρούν ότι μια καλύτερη και πιο σαφής πληροφορία για την έννοια των δύο σημάνσεων θα τους βοηθήσει να μην πετάνε τόσα τρόφιμα στα σκουπίδια στο σπίτι
Το 53% των Ευρωπαίων καταναλωτών δεν γνωρίζουν τη σημασία της σήμανσης «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»
Βέλγιο
Πήγαμε στο Ντρόγκενμπος, κοντά στις Βρυξέλλες για να δούμε πώς μεγάλες εμπορικές αλυσίδες και καταναλωτικές οργανώσεις διαχειρίζονται τη σήμανση στα τρόφιμα. Η «Test Achats» είναι η πιο παλιά ένωση καταναλωτών στο Βέλγιο. Επισημαίνει ότι και οι δύο σημάνσεις χρησιμοποιούνται για το ίδιο προϊόν, κάτι που μπορεί να μπερδέψει τον καταναλωτή. Η Ζιλί Φρερ είναι υπεύθυνη επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων: «Ως καταναλωτής, όταν βλέπεις αυτά τα δύο προϊόντα που είναι παρόμοια να αναγράφουν δύο διαφορετικές σημάνσεις ημερομηνιών, είναι σαφές ότι δημιουργούν σύγχυση. Αναρωτιέσαι γιατί το ένα χαλάει πιο εύκολα και όχι το άλλο. Στην πραγματικότητα είναι ένα δεύτερο ζήτημα που ενισχύει τη σύγχυση».
Ο τρόπος που χειρίζονται οι υπεύθυνοι του κλάδου τροφίμων τις σημάνσεις των ημερομηνιών στην αλυσίδα εφοδιασμού μπορεί να έχει αντίκτυπο στα απόβλητα τροφίμων. Στο συγκεκριμένο σούπερ μάρκετ, προϊόντα που έχει περάσει η ημερομηνία «ανάλωση κατά προτίμηση πριν», πωλούνται σε χαμηλότερη τιμή, δίνονται σε φιλανθρωπικές οργανώσεις ή παράγουν ενέργεια μέσω φυσικών μεθόδων, όπως η βιομεθανοποίηση.
«Σημειώνουμε τα προϊόντα που είναι κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, με κίτρινες προωθητικές ετικέτες. Μετά δίνουμε τα απούλητα προϊόντα σε φιλανθρωπικές οργανώσεις για να τα προσφέρουν σε άτομα που έχουν ανάγκη. Και τέλος μπορούμε να ανακυκλώσουμε σε πράσινη ενέργεια, όσα δεν έχουν καταναλωθεί γιατί είναι πλέον ακατάλληλα» αναφέρει η Σιρίν Σταμπουλί, εκπρόσωπος της Carrefour Βελγίου.
Για να βελτιώσει την κατανόηση και τη χρήση της σήμανσης σε όλους τους κλάδους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει μια μελέτη των επιπτώσεων με δημόσια και στοχευμένη διαβούλευση. Έχει ζητήσει την επιστημονική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Καταναλωτικές οργανώσεις, όπως η Test Achats είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία, όπως εξηγεί η Ζιλί Φρερ: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται με αυτό το ζήτημα. Διεξάγεται μια μελέτη των συνεπειών και θα υπάρξει δημόσια διαβούλευση, στην οποία προφανώς και θα συμμετάσχουμε. Η ιδέα είναι να παρακολουθήσουμε από κοντά τις προτάσεις που θα μπουν στο τραπέζι για να είμαστε σίγουροι ότι θα ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των καταναλωτών όσον αφορά στην σαφήνεια και την κατανόηση».
Λυών
Μεταφερόμαστε στην Λυών για να γνωρίσουμε μια άλλη πρωτοβουλία που έχει να κάνει με την μείωση των αποβλήτων από τρόφιμα. Η εφαρμογή Too Good To Go συνδέει πελάτες με εστιατόρια και μαγαζιά, όπου μπορούν να αγοράσουν τα απούλητα τρόφιμα πιο φθηνά. Η εταιρία έχει ξεκινήσει μια καμπάνια, στην οποία συμμετέχουν πολλές μεγάλες εταιρίες, προσκαλώντας τον κόσμο να χρησιμοποιήσει τις αισθήσεις του, για να ελέγξει τρόφιμα των οποίων έχει περάσει η ημερομηνία που αναγράφεται στην σήμανση, ανάλωση κατά προτίμηση, πριν τα πετάξουν. Η Λουίζα Ραφογιάρ είναι εκπρόσωπος τύπου της Too Good To Go:
«Στις ετικέτες συνεργαζόμαστε με παραγωγούς για την εφαρμογή εικονογραμμάτων που προσκαλούν τους καταναλωτές να εμπιστευθούν τις αισθήσεις τους. Εικονογράμματα, όπως όραση, όσφρηση και γεύση για προϊόντα που έχουν σήμανση: ανάλωση κατά προτίμηση πριν. Αυτά κάνουν την ημερομηνία πιο κατανοητή και προσκαλούν τους καταναλωτές να εμπιστευθούν τελικά τις αισθήσεις τους, πριν πετάξουν ένα προϊόν του οποίου η ημερομηνία έχει περάσει».
Το σχέδιο δράσης της στρατηγικής από το Αγρόκτημα στο Πιάτο στοχεύει να προσφέρει καλύτερες σημάνσεις των προϊόντων και να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές σε σχέση με τα τρόφιμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει ένα νέο εναρμονισμένο πλαίσιο διατάξεων για τη σήμανση στα τέλη του 2022.
