Εγκαίνια στο Ναύπλιο της έκθεσης για την Αϊτή που πρώτη αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση

Η έκθεση «Αϊτή / Ελλάδα 1821-2021: Ταξίδι προς την Ελευθερία. Respect» εγκαινιάστηκε το απόγευμα του Σαββάτου 16 Οκτωβρίου στον ισόγειο χώρο του βουλευτικού και στον εκθεσιακό χώρο της ALPHA BANK στο Ναύπλιο, στα πλαισια της διημερίδας «1821-2021: 200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση» που διοργανώνονται από το Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, τον Δήμο Ναυπλιέων, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών.

Κατά την διάρκεια των εγκαινίων χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος του ΔΟΠΠΑΤ κ. Μαρία Ράλλη όπου μεταξύ άλλων τόνισε: " Η συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και με τα τμήματα που φιλοξενούνται στην πόλη του Ναυπλίου φέρνουν πάντα αποτελέσματα εξαιρετικού ενδιαφέροντος.

Έτσι , λοιπόν στους χώρους του Βουλευτικού και στον εκθεσιακό χώρο της ALPHΑ BANK , τη διευθύντρια της οποίας κ. Παπαμιχαλοπούλου ευχαριστούμε και για αυτή την συνεργασία , φιλοξενείται θεματική έκθεση στο πλαίσιο των εορτασμών της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. 

Η ιδιαίτερη αυτή έκθεση τιμά την Αϊτή, διότι αυτή ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση με επιστολή που έστειλε ο τότε Πρόεδρός της Ζαν Πιερ Μπουαγιέ στο Παρίσι το 1822 στον Αδαμάντιο Κοραή. 

Η αξία της έκθεσης έγκειται στο ότι παρέχει τη δυνατότητα να εξερευνήσουμε λιγότερο γνωστά στοιχεία της Ελληνικής Επανάστασης εντός αλλά και εκτός Ευρώπης, σε ιστορική αλλά και σε σύγχρονη οπτική. Ανοίγεται ο δρόμος να γνωρίσουμε μια μακρινή και άγνωστη χώρα με την οποία μας δένουν ισχυροί δεσμοί φιλίας. 

Η αλληλέγγυα αυτή σχέση βασίζεται στο ότι και οι δύο χώρες προέκυψαν από επαναστατικούς αγώνες για ελευθερία. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η πρόεδρος του Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών Ναυπλίου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου καθηγήτρια κ.Μαρίνα Κοτζαμάνη , την οποία συγχαίρω και ευχαριστώ θερμά".

Στην έκθεση φιλοξενείται για πρώτη φορά η επιστολή και η μετάφραση που απέστειλε ο πρόεδρος της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγιέ στον Αδαμάντιο Κοραή το 1822. Η επιστολή η οποία διαβάστηκε στην εκδήλωση, παραδόθηκε στον Αντιδήμαρχο Κωνσταντίνο Ρούτουλα ο οποίος την εναπόθεσε στο κέντρο της έκθεσης σε μια συμβολική λιτή τελετή.  

Το 1822, ο πρόεδρος της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, απέστειλε στην Ελληνική Επιτροπή των Παρισίων και τα μέλη του «διευθυντηρίου» της, Αδαμάντιο Κοραή, Κ. Πολυχρονιάδη, Α. Βογορίδη και Χρ. Κλωνάρη, επιστολή, με την οποία η χώρα της Καραϊβικής αναγνώριζε τότε την ανεξάρτητη Ελλάδα. Είχε προηγηθεί έκκληση της επιτροπής για ηθική και υλική συμπαράσταση στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα.

Το γράμμα προς τον Αδαμάντιο Κοραή και τους άλλους τρεις Έλληνες, διασώθηκε, σε ελληνική μετάφραση, στο Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως του φιλικού και αγωνιστή του ’21, Ιωάννου Φιλήμονος:

«Ιωάννης Πέτρου Βόγερ, πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Χρ. Κλωνάρην.

Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20ή παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται την ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ην μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.

Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και διά των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.

Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ων έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκη, επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ου η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ης προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.

Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, ας λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεικνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ην επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.

Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας»

Με αφορμή την έκθεση «Αϊτή / Ελλάδα 1821-2021: Ταξίδι προς την Ελευθερία. Respect» που  παρουσιάζεται στο Ναύπλιο από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 7 Νοεμβρίου η Στέλλα Δημητρακοπούλου, καθηγήτρια του Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών του Παν/μίου Πελοποννήσου, μας μιλάει για την Αϊτή και τον διαδικτυακό κύκλο «Αϊτή / Ελλάδα 2021: Συζητήσεις» που επιμελήθηκε.

1821 : Ταξίδι από την Αϊτή προς την Ελλάδα

Στις αρχές της Ελληνικής Επανάστασης και 17 χρόνια μετά την 1η εθνική επανάσταση των μέχρι τότε σκλάβων Αϊτινών, ξεκίνησε από την Αϊτή προς την Ελλάδα ένα ταξίδι για την Ελευθερία. Για να βοηθήσουν τους Έλληνες επαναστάτες, 100 Αϊτινοί εθελοντές σάλπαραν με ένα πλοίο, μεταφέροντας 45 τόνους καφέ, ώστε να πουληθούν και, με τα χρήματα, να αγοραστούν όπλα και πολεμοφόδια. Το ταξίδι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

2021 : Ταξίδι από την Ελλάδα προς την Αϊτή

Διακόσια χρόνια αργότερα, ξεκίνησε ένα άλλο ταξίδι, ερευνητικό, καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό, με στόχο την δημιουργία της έκθεσης «Αϊτή / Ελλάδα 1821-2021: Ταξίδι προς την Ελευθερία. Respect», μια ιδέα της εικαστικού Λήδας Παπακωνσταντίνου. Πρόκειται για μια διατμηματική έκθεση μεταξύ του Τμήματος Παρασταστικών και Ψηφιακών Τεχνών του Παν/μίου Πελοποννήσου στο Ναύπλιο (υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαρίνα Κοτζαμάνη) και του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Παν/μίου Αιγαίου στη Σύρο (υπεύθυνη καθηγήτρια: Φλωρεντία Οικονομίδου).

Η Αϊτή σήμερα μέσα από τους ανθρώπους της.

Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας των έργων για την έκθεση και με κεντρικό ζητούμενο την καλύτερη κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας της Αϊτής, επιμελήθηκα τον διαδικτυακό κύκλο «Αϊτή/ Ελλάδα 2021: Συζητήσεις», που περιλάμβανε τρεις συναντήσεις με Αϊτινούς και Έλληνες ομιλητές.

Στην πρώτη συζήτηση καλεσμένοι ήταν δύο νεαροί Αϊτινοί και μια άνεργη δασκάλα. Μέσα από τα λόγια τους, μας προϊδέασαν για μια έντονη αντίφαση που ξεδιπλώθηκε σταδιακά μέσα στις συζητήσεις αυτές. Οι άνθρωποι της Αϊτής μίλησαν για αυτήν άλλοτε ως συνώνυμο της δυστυχίας και άλλοτε ως μητέρα της ελευθερίας.

Στην δεύτερη συζήτηση, ο Θωμάς Κοντογιώργος (Επικεφαλής του τμήματος αφοπλισμού, αποστράτευσης και επανένταξης του ΟΗΕ) και ο Νεκτάριος Μαρκογιάννης (Φωτογράφος σε αποστολές των Ειρηνευτικών Δυνάμεων του ΟΗΕ) μίλησαν για την Αϊτή την περίοδο μετά τον σεισμό του 2010, για την απερίγραπτη φτώχεια, για την σύγκρουση μεταξύ πολιτικών και κοινωνικών συμφερόντων, την διαφθορά, τις συμμορίες και την βία.

Στην 3η συζήτηση, η εικαστικός Λιλίκα Παπαγρηγορίου, μαζί με τους ιδρυτές της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Kolektif 509 και την Pascale Monnin (διευθύντρια της γκαλερύ Monnin), μας μετέδωσαν την ζωντανή και πολύχρωμη πλευρά της Αϊτής μέσα από μια επισκόπηση της πλούσιας σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής της.