Η περίεργη σταδιοδρομία και ο άδοξος θάνατος του Θεόδωρου Νέγρη στο Ναύπλιο

Του Τόλη Κοΐνη

200 χρόνια από την Επανάσταση. Ευκαιρία να ρίξουμε λίγο φως και στα πρόσωπα εκείνα που κινήθηκαν στο ημίφως της συνωμοσίας και της ραδιουργίας.

 
Θεόδωρος Νέγρης. Τον βρίσκουμε φευγαλέα στην ιστορία. Ίδρυσε τον «Άρειο Πάγο», την τοπική διοικητική αρχή στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Χάνεται από το προσκήνιο στα στενά του Ναυπλίου το 1823 και περίπου ένα χρόνο μετά πεθαίνει στην πόλη μας από τύφο.

Έχει όμως ενδιαφέρον ο βίος του. Είναι τυπικός ενός Φαναριώτη. Πλούσια η οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη, πριν από το 1821, του έδωσε τα εφόδια για ουσιαστική και μεγάλη μόρφωση. Την δεκαετία του 1810 βρίσκεται στην Μολδαβία (όχι την σημερινή ανεξάρτητη χώρα, αλλά στην άλλη πλευρά του ποταμού Προύθου, που ανήκει στην Ρουμανία). Υπηρετεί ως αρχιγραμματέας στον Έλληνα Οσποδάρο (ηγεμόνα) της περιοχής. Δλδ. Ένα είδος μεταξύ διευθυντή πολιτικού γραφείου και πρωθυπουργού. Αναμιγνύεται γρήγορα στη διάδοση της Φιλικής Εταιρίας. Πανέξυπνος άνθρωπος καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μυστικό δίκτυο της Εταιρίας χωρίς να προκαλεί υποψίες. 

Όταν εμφανίζεται στην περιοχή εκείνη ο Νικόλαος Γαλάτης, αυτοδιαφημιζόμενος ως αρχηγός της Εταιρίας, για να «μην κάψει τη συνωμοσία», οργανώνει την απομάκρυνσή του και προετοιμάζει το έδαφος για την θανατική του καταδίκη. (Ο Γαλάτης τελικά δολοφονήθηκε κάπου έξω από την Ερμιόνη).

Ο Θεόδωρος Νέγρης προσπάθησε να μάθει ποια είναι η «Αόρατη Αρχή» της Εταιρίας κάτι που προκάλεσε έχθρα απέναντί του από τον Παπαφλέσσα, που είχε εν τω μεταξύ μπει στην συλλογική ηγεσία της εταιρίας. Εκείνη την εποχή του έρχεται ο διορισμός ως πρεσβευτή της Τουρκίας στο Παρίσι. Φοράει επίσημη στολή, παίρνει τα διαπιστευτήριά του από τον Σουλτάνο και φεύγει. Πριν φτάσει στον προορισμό του μαθαίνει ότι η Επανάσταση ξέσπασε.

 
Επιστρέφει αμέσως στην Ελλάδα. Αποβιβάζεται στην Ύδρα. Βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πλήθος που θέλει να τον λιντσάρει, γιατί τον πέρασαν για Τούρκο, από τα ρούχα που φόραγε. Τον αναγνωρίζει και τον σώζει ο Νεόφυτος Βάμβας.

 
Ο Νέγρης ήταν ευφυής άνθρωπος και γνώριζε από πολιτική. Κατανόησε γρήγορα πως μετά την ήττα της Επανάστασης στην Μολδαβία και τη Βλαχία, ο Υψηλάντης δεν διέθετε καμία ισχύ. Σκέφτηκε να δημιουργήσει τοπικές αρχές, που θα φρόντιζαν για τα συμφέροντα των κοτζαμπάσηδων, αλλά θα τις διαχειρίζονταν οι Φαναριώτες. Έτσι δημιούργησε μια τέτοια αρχή στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, αυτοεκλέχτηκε και πληρεξούσιος της περιοχής στην Εθνοσυνέλευση και ήρθε στο Άργος για τη Συνέλευση, που τελικά έγινε στη Νέα Επίδαυρο.

Πήρε αξιώματα πολλά… Το πιο σημαντικό όμως ήταν πως δέχθηκε η Συνέλευση την απόφαση του Αρείου Πάγου, πως δεν μπορεί ελληνικός στρατός από άλλο μέρος να μπει στην Ανατολική Στερεά, σα να ήταν ανεξάρτητο κράτος!!

Το καθεστώς που ψηφίστηκε στην Επίδαυρο, κατέπεσε την επόμενη χρονιά, από τα πολεμικά γεγονότα. Όμως η σκέψη του Νέγρη για συμμαχία Φαναριωτών – Ολιγαρχικών επικράτησε και στη Συνέλευση του Άστρους. Ναι, μεν η παράταξή του νίκησε, ο ίδιος όμως παραμερίστηκε (τα «συντροφικά μαχαιρώματα», που έλεγε και μια ψυχή). Ήρθε στο Ναύπλιο, χωρίς χρήματα και προσπάθησε να φτιάξει νέα συμμαχία με τον Κολοκοτρώνη και τον Ανδρούτσο (με τους μέχρι πρότινος αντιπάλους του).

 
Δεν πέτυχε τίποτε. Αρρώστησε από τύφο και άφησε τα κόκκαλά του εδώ.
200 χρόνια, ας πούμε και καμιά αλήθεια.