Στη διάρκεια του Μεσαίωνα η αρχαιοελληνική φιλοσοφία καλλιεργήθηκε σε τρία διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα: το ελληνόφωνο βυζαντινό, το λατινόφωνο δυτικοευρωπαϊκό, και το αραβοϊσλαμικό. Με όχημα το τελευταίο, η αρχαιοελληνική φιλοσοφία έφτασε σε πληθυσμούς από τις παρυφές της Κίνας έως τις ακτές του Ατλαντικού. Παράλληλα, διαδόθηκε στη Βόρεια Αφρική, έως και την ευρύτερη περιοχή της Σαχάρας.
Στο εργαστήριο θα παρακολουθήσουμε τις οδούς και τους τρόπους μετακένωσης, πρόσληψης και αξιοποίησης της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στον αραβοϊσλαμικό κόσμο. Παράλληλα, θα αναδειχτεί η συμβολή του αραβοϊσλαμικού κόσμου στη διάδοση και προαγωγή της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στην Ασία, την Αφρική, και την Ευρώπη.
Θεματικοί άξονες – δομή του εργαστηρίου
Το εργαστήριο επιδιώκει να αναδείξει τη συμβολή του αραβοϊσλαμικού κόσμου στη διάσωση, διάδοση, και προαγωγή της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας.
Η προσέγγιση του θέματος θα δομηθεί πάνω στους ακόλουθους θεματικούς άξονες:
Η αρχαιοελληνική φιλοσοφία στην Ασία και την Αφρική στην ύστερη αρχαιότητα.
Το κίνημα των μεταφράσεων στη Συρία και την επικράτεια των Σασσανιδών.
Οι μεταφράσεις στα αραβικά.
Η πρόσληψη και προαγωγή της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στο πλαίσιο του αραβοϊσλαμικού πολιτισμού.
Η διάδοση της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στην Ασία.
Η διάδοση της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στην Αφρική και τη λατινόφωνη Ευρώπη.
Η πρόσληψη και αξιοποίηση του αρχαιοελληνικού πολιτικού στοχασμού.
Προς μια διαπολιτισμική ιστορία της φιλοσοφίας.
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, ο συντονιστής θα εισαγάγει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στις παραπάνω θεματικές, χρησιμοποιώντας υλικό από την πρωτογενή και δευτερογενή βιβλιογραφία. Σκοπός είναι οι συμμετέχοντες/ουσες να εμπλακούν σε γόνιμο διάλογο και να προβληματιστούν, αναμετρώμενοι με διαδεδομένες προκαταλήψεις και ανακρίβειες σχετικά με τη διάδοση και προαγωγή της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας σε μη ελληνόφωνα περιβάλλοντα. Επιπρόσθετα, ικανός αριθμός ενοτήτων θα μελετηθούν με τη βοήθεια πρωτογενών πηγών (αποσπάσματα από κείμενα του αλ-Φαράμπι και του Αβερρόη). Η εξέταση των κειμένων θα γίνει σε ομάδες εργασίας και θα ακολουθήσει κριτική αντιλογία στην ολομέλεια.
Τόπος και παράμετροι διεξαγωγής
Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα διαλέξεων «Οικογενείας Νικολάου Μαζαράκη» του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος στο Ναύπλιο. Το ΚΕΣ παρακολουθεί διαρκώς τις οδηγίες του Πανεπιστημίου Harvard και των Ελληνικών Αρχών, τηρώντας αυστηρά όλα τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα. Σε περίπτωση που οι σχετικοί κανονισμοί και οδηγίες διαφοροποιηθούν από τα ισχύουσες, το ΚΕΣ θα προσαρμοστεί άμεσα, ενημερώνοντας αναλόγως και τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου. Εάν κατά τις ημέρες διεξαγωγής του δεν επιτρέπονται συναντήσεις με φυσική παρουσία, το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί εξολοκλήρου διαδικτυακά, στις ίδιες ημερομηνίες, μέσω της πλατφόρμας Zoom.
Αιτήσεις και συμμετοχή
Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά ατομική αίτηση συμμετοχής για το εργαστήριο «Από τα Ιμαλάια έως τον Ατλαντικό: η πρόσληψη της ελληνικής φιλοσοφίας στο πλαίσιο του μεσαιωνικού αραβοϊσλαμικού πολιτισμού», στην οποία θα πρέπει να συμπληρώσουν:
τα προσωπικά τους στοιχεία και την ιδιότητά τους (π.χ. σπουδές ή επάγγελμα),
μια σύντομη περιγραφή, η οποία δεν θα ξεπερνάει τη μία παράγραφο, με τις προσδοκίες, το κίνητρο συμμετοχής τους, ή και θέματα που τους προβληματίζουν σε σχέση με το θέμα.
Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν. Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται να έχουν προηγούμενες γνώσεις γύρω από τα αντικείμενα που θα συζητηθούν.
Η επιλογή των δεκατεσσάρων (14) συμμετεχόντων θα γίνει από τον συντονιστή, με κριτήριο το ενδιαφέρον και το κίνητρο συμμετοχής τους, όπως θα περιγράφονται στην αίτηση συμμετοχής.
Επιπλέον, κριτήριο επιλογής θα είναι η συμμετοχή σε εργαστήριο του ΚΕΣ για πρώτη φορά. Το ΚΕΣ θα χορηγήσει στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες ευχαριστήρια επιστολή που θα πιστοποιεί τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο.
Όλοι/ες οι αιτούντες/ούσες θα ειδοποιηθούν από το ΚΕΣ μεταξύ 17 - 20 Ιανουαρίου 2022 με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την εξέλιξη της αίτησής τους. Οι συμμετέχοντες χρειάζεται να επιβεβαιώσουν τη συμμετοχή τους με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και θα ενημερωθούν και τηλεφωνικά. Για διευκρινίσεις σχετικά με το εργαστήριο και τη διαδικασία των αιτήσεων μπορείτε να απευθύνεστε καθημερινά (10:00π.μ.–5:00μ.μ.) στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών, στο τηλέφωνο 27520 47040.
