Ο Νίκος Γαλάνης είναι ο δάσκαλος που κάθε παιδί θα ήθελε να έχει. Χαμογελαστός και γεμάτος όρεξη κάθε μέρα, κάνει τη διδασκαλία να μοιάζει μ' ένα ευχάριστο παιχνίδι.
Ο νεαρός εκπαιδευτικός με καταγωγή απ' την Πάτρα, έχει καταφέρει να μεταδίδει στα παιδιά όχι μόνο τις σχολικές γνώσεις, αλλά και σημαντικά μηνύματα για την κοινωνία, μέσα από δημιουργικούς και πρωτότυπους τρόπους.
Ένας από αυτούς, είναι η δημιουργία ταινιών μικρού μήκους - με τη βοήθεια των ίδιων των μαθητών - οι οποίες θίγουν ευαίσθητα κοινωνικά θέματα. Μάλιστα, αυτό τον έκανε να ξεχωρίσει σε διεθνές επίπεδο και να αναδειχθεί εκπαιδευτικός της χρονιάς για το 2021.
Ο Έλληνας δάσκαλος τιμήθηκε με το Global Teacher Award στα ομώνυμα βραβεία που απονέμει κάθε χρόνο ο μεγάλος εκπαιδευτικός οργανισμός AKS Education σε 100 εκπαιδευτικούς από όλο τον κόσμο, οι οποίοι ξεχώρισαν με την προσφορά τους. Τα βραβεία αυτά δίνονται ως αναγνώριση της συμβολής τους στην παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία. Πριν από αυτό, ο Νίκος Γαλάνης, είχε τιμηθεί μαζί με μια άλλη δασκάλα, τη Νάντια Στρατή, με τον τίτλο «Εκπαιδευτικός της Χρονιάς» στα Education Leaders Awards 2021.
Μέσα από τις ταινίες - οι οποίες έχουν χιλιάδες προβολές στο YouTube - τα παιδιά ασχολούνται με «ζητήματα που δύσκολα διδάσκονται από βιβλία και τετράδια» λέει ο ίδιος στο iefimerida, προσθέτοντας πως «πάντα θέλουμε να στείλουμε το δικό μας μήνυμα προς την κοινωνία αλλά και προς εμάς τους ίδιους, προς τα παιδιά, τους αυριανούς πολίτες». Αξίζει να σημειωθεί, πως η μητέρα της αδικοχαμένης Γαρυφαλλιάς, της κοπέλας που δολοφονήθηκε στη Φολέγανδρο, έστειλε επιστολή στο σχολείο όπου διδάσκει ο κ. Γαλάνης, σχολιάζοντας ένα από τα πιο πρόσφατα βίντεο των παιδιών, το οποίο έχει να κάνει με τις γυναικοκτονίες.
Με «όπλα» του την υπομονή, την επιμονή, την αστείρευτη ενέργεια του και φυσικά πάνω απ' όλα το μεράκι και την αγάπη του για αυτό που κάνει, προσπαθεί η κάθε μέρα στο σχολείο να μοιάζει με γιορτή για τους μαθητές. «Σκοπός μας είναι το σχολείο να είναι ένα καθημερινό πάρτι. Ένας τόπος που τα παιδιά θα ανυπομονούν να έρθουν, που θα συνδυάζει τη μάθηση με το παιχνίδι, το γέλιο, την τέχνη, την εμπιστοσύνη, την αλληλεγγύη», όπως μου αναφέρει χαρακτηριστικά. Κι όπως φαίνεται, το έχει καταφέρει. Ποτέ όμως δεν επαναπαύεται. Εξάλλου όπως λέει, «ο καλός δάσκαλος δεν πρέπει να μένει στάσιμος, αλλά να ακούει την εποχή του και να συμβαδίζει με αυτή».
Ο νεαρός δάσκαλος, μίλησε στο iefimerida για τη βράβευση του, για την εμπειρία του από τη διδασκαλία όλα αυτά τα χρόνια, το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα, για τη σχέση που έχει με τους μαθητές του και φυσικά για τις ταινίες μικρού μήκους που δημιουργεί μαζί τους.
Διακριθήκατε σε πολύ μικρή ηλικία... Πόσων ετών είστε και από πού κατάγεστε;
Είμαι παιδί της πιο cult δεκαετίας, γεννήθηκα στα τέλη των 80s στην Πάτρα, λίγους μήνες πριν ο Γκάλης, ο Γιαννάκης και τα άλλα παιδιά σηκώσουν το ευρωπαϊκό κύπελλο στο μπάσκετ και μαζί με αυτό, ολάκερο τον ελληνικό αθλητισμό. Ξέρετε, κουβαλώ όλα τα βιώματα αυτής και της επόμενης δεκαετίας, η μητέρα μου έκανε περμανάντ τα μαλλιά της, το ηλεκτρονικό μου παιχνίδι ήταν το Τέτρις και με βάφτισε Υπουργός του ΠΑΣΟΚ!
Πού μεγαλώσατε και πού πήγατε σχολείο;
Μεγάλωσα ίσως στην πιο urban πλευρά της πόλης, στη γειτονιά της πλατείας Βουδ, μια λαϊκή, αστική μεριά της πόλης με μεγάλη ιστορία. Κι αυτό γιατί δίπλα στην μικρή αυτή πλατεία, κυριαρχούσε ένα τεράστιο σχολικό συγκρότημα με τρία Δημοτικά σχολεία, δύο Γυμνάσια κι ένα Λύκειο όπου δολοφονήθηκε ο Ν. Τεμπονέρας, τέσσερα χρόνια μετά τη γέννησή μου. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, το κλίμα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στα σχολικά μου χρόνια είχε πολιτικό χρώμα και ιδεολογικές ζυμώσεις. Φοίτησα στο 5ο Δημοτικό, που είχε από νέους υπέροχους δασκάλους μέχρι τους – τότε – παλιούς δασκάλους μιας άλλης εποχής που μας τραβούσαν τα μαλλιά αν δεν ξέραμε καλά την προπαίδεια.!
Είμαι παιδί της πιο cult δεκαετίας, γεννήθηκα στα τέλη των 80s στην Πάτρα, λίγους μήνες πριν ο Γκάλης, ο Γιαννάκης και τα άλλα παιδιά σηκώσουν το ευρωπαϊκό κύπελλο στο μπάσκετ και μαζί με αυτό, ολάκερο τον ελληνικό αθλητισμό. Ξέρετε, κουβαλώ όλα τα βιώματα αυτής και της επόμενης δεκαετίας, η μητέρα μου έκανε περμανάντ τα μαλλιά της, το ηλεκτρονικό μου παιχνίδι ήταν το Τέτρις και με βάφτισε Υπουργός του ΠΑΣΟΚ!
Πού μεγαλώσατε και πού πήγατε σχολείο;
Μεγάλωσα ίσως στην πιο urban πλευρά της πόλης, στη γειτονιά της πλατείας Βουδ, μια λαϊκή, αστική μεριά της πόλης με μεγάλη ιστορία. Κι αυτό γιατί δίπλα στην μικρή αυτή πλατεία, κυριαρχούσε ένα τεράστιο σχολικό συγκρότημα με τρία Δημοτικά σχολεία, δύο Γυμνάσια κι ένα Λύκειο όπου δολοφονήθηκε ο Ν. Τεμπονέρας, τέσσερα χρόνια μετά τη γέννησή μου. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, το κλίμα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στα σχολικά μου χρόνια είχε πολιτικό χρώμα και ιδεολογικές ζυμώσεις. Φοίτησα στο 5ο Δημοτικό, που είχε από νέους υπέροχους δασκάλους μέχρι τους – τότε – παλιούς δασκάλους μιας άλλης εποχής που μας τραβούσαν τα μαλλιά αν δεν ξέραμε καλά την προπαίδεια.!
Θέλατε από μικρός να γίνετε δάσκαλος;
Η αλήθεια είναι πως από μικρός μου άρεσε να μαθαίνω πράγματα και να τα μεταδίδω στους άλλους. Ακόμα θυμάμαι τα καλοκαίρια, να «διδάσκω» τον συγχωρεμένο τον παππού μου ό,τι είχα μάθει στην Ιστορία την προηγούμενη χρονιά και αυτός να με ακούει υπομονετικά. Κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι πως όταν έδωσα Πανελλήνιες πέρασα σε μια στρατιωτική σχολή, λόγω της άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης που προσέφερε. Έπρεπε να ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο για να τα βγάλουμε πέρα οικονομικά αλλά ήταν κάτι εντελώς ξένο στην κοσμοθεωρία μου, πνευματικά δεν ανήκα εκεί. Κέντρο της σκέψης μου είναι ο άνθρωπος, οπότε τα παράτησα και την επόμενη χρονιά μπήκα στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών, κρατώντας όμως και τις εμπειρίες που είχα αποκτήσει, αυτές διαμόρφωσαν περαιτέρω την προσωπικότητά μου. Είναι κάτι που λέω και στα νέα παιδιά, ποτέ δεν είναι αργά να κυνηγήσουν τα όνειρά τους, οι Πανελλήνιες δεν είναι το τέλος του κόσμου.
Τι είναι αυτό που σας αρέσει στο επάγγελμα σας;
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για το πόσο τυχερός είμαι που κάνω αυτό το επάγγελμα. Λειτούργημα το λένε άλλοι, εγώ το αποκαλώ χόμπι γιατί πραγματικά έτσι νιώθω κάθε πρωί που ξεκινώ για το σχολείο. Βέβαια τα προβλήματα είναι και αυτά πολλά αλλά πάντα προτιμώ να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο. Καταρχάς, όταν εργάζεσαι με παιδιά, μένεις κι εσύ παιδί, σε συμπαρασύρουν με την αθωότητα, την ανεμελιά τους, το χαμόγελό τους. Διάβαζα πρόσφατα πως τα παιδιά γελάνε κατά μέσο όρο 400 φορές την ημέρα, ενώ ένας ενήλικας 15 φορές. Οι μαθητές μου έχουν χαρίσει πίσω κάποια από τα 385 χαμόγελα που έχανα καθημερινά! Επίσης, η αγκαλιά που θα σου δώσουν κάθε πρωί, θα σε καλημερίσουν 25 φορές τουλάχιστον και θα προσφερθούν να σε βοηθήσουν σε ό,τι κι αν κάνεις, όλα αυτά μόνο και μόνο επειδή σε αγαπούν. Και δεν έχουν δεύτερες σκέψεις να το εκφράσουν, αντίθετα με εμάς τους μεγάλους. Η χαρά της κατάκτησης της γνώσης αλλά και το ταξίδι μέχρις εκεί είναι, επίσης, κάτι που με γεμίζει. Είναι σαν να ξεκινάμε μια παρέα να ανεβούμε στην κορυφή ενός βουνού και το ταξίδι να έχει λύπες, χαρές, αμφιβολίες, στεναχώριες, εκπλήξεις αλλά πάντα να τα καταφέρνουμε τελικά…!
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για το πόσο τυχερός είμαι που κάνω αυτό το επάγγελμα. Λειτούργημα το λένε άλλοι, εγώ το αποκαλώ χόμπι γιατί πραγματικά έτσι νιώθω κάθε πρωί που ξεκινώ για το σχολείο. Βέβαια τα προβλήματα είναι και αυτά πολλά αλλά πάντα προτιμώ να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο. Καταρχάς, όταν εργάζεσαι με παιδιά, μένεις κι εσύ παιδί, σε συμπαρασύρουν με την αθωότητα, την ανεμελιά τους, το χαμόγελό τους. Διάβαζα πρόσφατα πως τα παιδιά γελάνε κατά μέσο όρο 400 φορές την ημέρα, ενώ ένας ενήλικας 15 φορές. Οι μαθητές μου έχουν χαρίσει πίσω κάποια από τα 385 χαμόγελα που έχανα καθημερινά! Επίσης, η αγκαλιά που θα σου δώσουν κάθε πρωί, θα σε καλημερίσουν 25 φορές τουλάχιστον και θα προσφερθούν να σε βοηθήσουν σε ό,τι κι αν κάνεις, όλα αυτά μόνο και μόνο επειδή σε αγαπούν. Και δεν έχουν δεύτερες σκέψεις να το εκφράσουν, αντίθετα με εμάς τους μεγάλους. Η χαρά της κατάκτησης της γνώσης αλλά και το ταξίδι μέχρις εκεί είναι, επίσης, κάτι που με γεμίζει. Είναι σαν να ξεκινάμε μια παρέα να ανεβούμε στην κορυφή ενός βουνού και το ταξίδι να έχει λύπες, χαρές, αμφιβολίες, στεναχώριες, εκπλήξεις αλλά πάντα να τα καταφέρνουμε τελικά…!
Πού διδάσκετε αυτή την περίοδο και πόσο καιρό βρίσκεστε εκεί;
Μετά από 11 χρόνια ως αναπληρωτής (ένα μεγάλο κεφάλαιο το πώς και το γιατί συμβαίνει αυτό στην Ελλάδα), φέτος διορίστηκα στο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου, ένα μικρό διθέσιο σχολείο με μόλις 25 μαθητές ανάμεσα στην Επίδαυρο και το Ναύπλιο που το διέπει το οικογενειακό κλίμα. Ήταν απόλυτα συνειδητή επιλογή μου να βρίσκομαι εκεί, πριν 3 χρόνια είχα διατελέσει διευθυντής στο σχολείο όπως και φέτος. Σε ένα τόσο μικρό σχολείο, έχεις την απεριόριστη ελευθερία και αυτονομία να κάνεις πραγματικότητα το όραμά σου, να κινηθείς ευέλικτα ανάμεσα στο πρέπει της «ύλης», στην αρτηριοσκληρωτική γραφειοκρατία μιας δημόσιας υπηρεσίας και σε αυτό που έχεις στο μυαλό σου ως «ένα υπέροχο μέρος που τα παιδιά θα διψούν να έρχονται κάθε πρωί». Ξέρετε, το σχολείο δεν είναι όπως παλιά η μόνη πηγή γνώσης ή το κάτι εντυπωσιακό, διαφορετικό στα μάτια των παιδιών. Θα έλεγα το αντίθετο, μάλλον βαρετό. Οπότε το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να ακολουθήσει τα σημεία των καιρών και να έρθει στο σήμερα· κάτι πολύ δύσκολο αν αναλογιστούμε πως είναι το τελευταίο που αλλάζει και αυτο σε πολύ αργούς ρυθμούς. Έτσι, επαφίεται σε εμάς τους εκπαιδευτικούς να είμαστε ευέλικτοι και να λειτουργούμε με γνώμονα την επιστημοσύνη μας και την αγάπη μας για τα παιδιά.
Μιλήστε μας λίγο για τη βράβευσή σας και για τη διαδικασία. Πώς έμαθαν στο εξωτερικό για τη δράση σας;
Η πρώτη μου χρονιά ως διευθυντής στο σχολείο που εργάζομαι και σήμερα, έφερε πολλές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του, καινοτόμες ιδέες και δράσεις. Βρεθήκαμε δύο δάσκαλοι (και ζευγάρι), η Νάντια Στρατή κι εγώ, σε ένα χωριό που μας αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή βλέποντας το μεράκι μας και την αγάπη μας για τα παιδιά. Αυτό οδήγησε στο να μας τιμήσουν με τον τίτλο «Εκπαιδευτικός της Χρονιάς» στα Education Leaders Awards 2021. Ύστερα, η γενικότερη προσφορά μας και ιδιαίτερα η καινοτόμα δράση της δημιουργίας ταινιών μικρού μήκους με τους μαθητές, έκανε εντύπωση στην κριτική επιτροπή των AKS Education Awards και έτσι μου απένειμε το Global Teacher Award. Το βραβείο αυτό απονέμεται σε 100 εκπαιδευτικούς από όλο τον κόσμο, ως αναγνώριση της συμβολής τους στην παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία, συμβάλλοντας στο να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος.
Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν μάθατε για τη διάκρισή σας και πώς αντέδρασαν οι μαθητές σας;
Ένα βραβείο δεν είναι τίποτα παραπάνω από την εκτίμηση του έργου σου και ένα κίνητρο να συνεχίσεις να κάνεις τη δουλειά σου με τον ίδιο τρόπο, στον δρόμο που έχεις επιλέξει. Επίσης, είναι ένα θετικό νέο στη μαυρίλα των αρνητικών ειδήσεων που βγαίνουν συνήθως στην επιφάνεια από τον χώρο της εκπαίδευσης, ένας σπόρος θετικής ενέργειας, καλών πρακτικών που ίσως ευδοκιμήσει σε μια χούφτα δασκάλους και μετά δεκάδες παιδιά. Το καλό αγαπάει τον πολλαπλασιασμό, έτσι λέω πάντα! Όσο για την αντίδραση των μαθητών, εντύπωση μου έκανε ένα παιδάκι την άλλη μέρα που με ρώτησε με την αθωότητα που τα διακρίνει: «Κύριε, είπε η γκουγκλ πως είστε ο καλύτερος δάσκαλος στον κόσμο. Είναι αλήθεια;;». Μη μπορώντας να συγκρατήσω τα γέλια μου του απάντησα: «Δεν με ενδιαφέρει αυτή η κυρία γκουγκλ, στην καρδιά σου είμαι ο καλύτερος δάσκαλος όλου του κόσμου;;;».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός «καλού δασκάλου»;
Δύσκολη ερώτηση. Νομίζω ότι πάνω και πρώτα από όλα είναι η αγάπη για τα παιδιά. Χωρίς αυτό, δεν προχωρά η κουβέντα. Όπως είπε ο σύγχρονος φιλόσοφος, ο κ. Τάσης, «Κάντε αυτό που αγαπάτε ή αγαπήστε αυτό που κάνετε». Αν δεν αγαπήσεις τη δουλειά σου είτε την επέλεξες είτε σε επέλεξε αυτή, αν βαρυγκομάς κάθε πρωί για τα επόμενα 40 χρόνια της ζωής σου και μετράς τις μέρες να έρθει το Σαββατοκύριακο, το Πάσχα και το καλοκαίρι, τότε δεν προσφέρεις το είναι σου στα παιδιά, απλά υπάρχεις μέσα σε ένα κτίριο, μπαινοβγαίνεις από μια πόρτα σχολείου. Ύστερα, η εμπειρία νικά τα «χαρτιά». Όσα πτυχία και αν μαζέψεις (που πάντα έχουν να σου προσφέρουν), ο δάσκαλος γίνεται καλύτερος μαζεύοντας βιώματα, στιγμές, λάθη και σωστά από την καθημερινή πρακτική. Τέλος, μη μένεις στάσιμος. Ο καλός δάσκαλος ακούει την εποχή του και συμβαδίζει με αυτή. Μη ξεχνάτε, έχουμε να κάνουμε με παιδιά. Δεν πρέπει να μένουμε πίσω, είναι χρέος μας να συμπορευόμαστε μαζί τους, να τους δείχνουμε τον δρόμο και να είμαστε εκεί κοντά τους, φωτίζοντας σαν κερί τις λακκούβες που θα συναντήσουν.
Εσείς είχατε κάποιον αγαπημένο δάσκαλο; Έχετε κρατήσει επαφή με κάποιον/α από τους/τις δασκάλους/δασκάλες σας;
Θυμάμαι πάντα τον πρώτο μου δάσκαλο, νομίζω όπως όλοι μας. Ο κ. Μπάμπης, διευθυντής τώρα σε κάποιο σχολείο στην Πάτρα, μας έδωσε τόση αγάπη στην Α’ Δημοτικού, την πρώτη χρονιά στο «μεγάλο σχολείο». Το έβλεπες στα μάτια του, ξέρετε τα παιδιά το καταλαβαίνουν από την πρώτη στιγμή. Από όλους τους δασκάλους μου πήρα είτε θετικά είτε αρνητικά. Ο αείμνηστος Δημήτρης Αγγελόπουλος, που έκλαιγε στην τελετή αποφοίτησής μας από το Δημοτικό. Συγκλονιστικό για ένα παιδί να βλέπει τον δάσκαλό του να κλαίει. Ο μπαμπάς και ο δάσκαλος είναι για ένα παιδί, βράχος αλύγιστος. Γυμνάσιο, Λύκειο, άξιοι (ή όχι και τόσο) καθηγητές, όλοι διαμόρφωσαν τον δάσκαλο μέσα μου. Ο υπέροχος Σήφης Μπουζάκης στο Πανεπιστήμιο, ένας ευγενής καθηγητής με απίστευτες γνώσεις και αγάπη στην Παιδαγωγική Επιστήμη. Είπαμε, όλα καταλήγουν εκεί, στην αγάπη.
Πώς προέκυψε η ιδέα με τις μαθητικές ταινίες και πώς αντέδρασαν τα παιδιά την πρώτη φορά που τους είπατε την ιδέα σας;
Το 2015 βρέθηκα στην Κρήτη, σε ένα εξαιρετικό σχολείο, στους Κουνάβους κοντά στην Κνωσό. Είχα το ένα τμήμα της Α’ Δημοτικού, ένας άλλος άντρας συνάδελφος (αξιοπερίεργο από μόνο του, συνήθως γυναίκες αναλαμβάνουν αυτήν την τάξη), ο Νίκος ο Κωνσταντάκης το άλλο. Πάντα είχα αγάπη για την κινηματογράφηση και τη φωτογραφία αλλά όχι τα μέσα. Βρέθηκε, λοιπόν, ο συνάδελφος να έχει μια εξαιρετική κάμερα στην κατοχή του και.. αυτό ήταν.! Έκανα την πρώτη ταινία, «Το πρώτο τρένο», με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό και στο τέλος της χρονιάς συνεργαστήκαμε, δημιουργώντας μια ταινία μικρού μήκους με τα πρωτάκια μας, το «SOSίβιο», για το κυρίαρχο ζήτημα τότε, το προσφυγικό. Οι μαθητές και την πρώτη αλλά και όλες τις φορές που ακούν «πάμε να κάνουμε μια ταινία;», πετάνε από τη χαρά τους. Η διαδικασία, η προετοιμασία, η αγωνία για το αποτέλεσμα και κυρίως η μάθηση με έναν όχι βαρετό τρόπο, τα κάνει να ανυπομονούν πότε θα ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
Ένα βραβείο δεν είναι τίποτα παραπάνω από την εκτίμηση του έργου σου και ένα κίνητρο να συνεχίσεις να κάνεις τη δουλειά σου με τον ίδιο τρόπο, στον δρόμο που έχεις επιλέξει. Επίσης, είναι ένα θετικό νέο στη μαυρίλα των αρνητικών ειδήσεων που βγαίνουν συνήθως στην επιφάνεια από τον χώρο της εκπαίδευσης, ένας σπόρος θετικής ενέργειας, καλών πρακτικών που ίσως ευδοκιμήσει σε μια χούφτα δασκάλους και μετά δεκάδες παιδιά. Το καλό αγαπάει τον πολλαπλασιασμό, έτσι λέω πάντα! Όσο για την αντίδραση των μαθητών, εντύπωση μου έκανε ένα παιδάκι την άλλη μέρα που με ρώτησε με την αθωότητα που τα διακρίνει: «Κύριε, είπε η γκουγκλ πως είστε ο καλύτερος δάσκαλος στον κόσμο. Είναι αλήθεια;;». Μη μπορώντας να συγκρατήσω τα γέλια μου του απάντησα: «Δεν με ενδιαφέρει αυτή η κυρία γκουγκλ, στην καρδιά σου είμαι ο καλύτερος δάσκαλος όλου του κόσμου;;;».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός «καλού δασκάλου»;
Δύσκολη ερώτηση. Νομίζω ότι πάνω και πρώτα από όλα είναι η αγάπη για τα παιδιά. Χωρίς αυτό, δεν προχωρά η κουβέντα. Όπως είπε ο σύγχρονος φιλόσοφος, ο κ. Τάσης, «Κάντε αυτό που αγαπάτε ή αγαπήστε αυτό που κάνετε». Αν δεν αγαπήσεις τη δουλειά σου είτε την επέλεξες είτε σε επέλεξε αυτή, αν βαρυγκομάς κάθε πρωί για τα επόμενα 40 χρόνια της ζωής σου και μετράς τις μέρες να έρθει το Σαββατοκύριακο, το Πάσχα και το καλοκαίρι, τότε δεν προσφέρεις το είναι σου στα παιδιά, απλά υπάρχεις μέσα σε ένα κτίριο, μπαινοβγαίνεις από μια πόρτα σχολείου. Ύστερα, η εμπειρία νικά τα «χαρτιά». Όσα πτυχία και αν μαζέψεις (που πάντα έχουν να σου προσφέρουν), ο δάσκαλος γίνεται καλύτερος μαζεύοντας βιώματα, στιγμές, λάθη και σωστά από την καθημερινή πρακτική. Τέλος, μη μένεις στάσιμος. Ο καλός δάσκαλος ακούει την εποχή του και συμβαδίζει με αυτή. Μη ξεχνάτε, έχουμε να κάνουμε με παιδιά. Δεν πρέπει να μένουμε πίσω, είναι χρέος μας να συμπορευόμαστε μαζί τους, να τους δείχνουμε τον δρόμο και να είμαστε εκεί κοντά τους, φωτίζοντας σαν κερί τις λακκούβες που θα συναντήσουν.
Εσείς είχατε κάποιον αγαπημένο δάσκαλο; Έχετε κρατήσει επαφή με κάποιον/α από τους/τις δασκάλους/δασκάλες σας;
Θυμάμαι πάντα τον πρώτο μου δάσκαλο, νομίζω όπως όλοι μας. Ο κ. Μπάμπης, διευθυντής τώρα σε κάποιο σχολείο στην Πάτρα, μας έδωσε τόση αγάπη στην Α’ Δημοτικού, την πρώτη χρονιά στο «μεγάλο σχολείο». Το έβλεπες στα μάτια του, ξέρετε τα παιδιά το καταλαβαίνουν από την πρώτη στιγμή. Από όλους τους δασκάλους μου πήρα είτε θετικά είτε αρνητικά. Ο αείμνηστος Δημήτρης Αγγελόπουλος, που έκλαιγε στην τελετή αποφοίτησής μας από το Δημοτικό. Συγκλονιστικό για ένα παιδί να βλέπει τον δάσκαλό του να κλαίει. Ο μπαμπάς και ο δάσκαλος είναι για ένα παιδί, βράχος αλύγιστος. Γυμνάσιο, Λύκειο, άξιοι (ή όχι και τόσο) καθηγητές, όλοι διαμόρφωσαν τον δάσκαλο μέσα μου. Ο υπέροχος Σήφης Μπουζάκης στο Πανεπιστήμιο, ένας ευγενής καθηγητής με απίστευτες γνώσεις και αγάπη στην Παιδαγωγική Επιστήμη. Είπαμε, όλα καταλήγουν εκεί, στην αγάπη.
Πώς προέκυψε η ιδέα με τις μαθητικές ταινίες και πώς αντέδρασαν τα παιδιά την πρώτη φορά που τους είπατε την ιδέα σας;
Το 2015 βρέθηκα στην Κρήτη, σε ένα εξαιρετικό σχολείο, στους Κουνάβους κοντά στην Κνωσό. Είχα το ένα τμήμα της Α’ Δημοτικού, ένας άλλος άντρας συνάδελφος (αξιοπερίεργο από μόνο του, συνήθως γυναίκες αναλαμβάνουν αυτήν την τάξη), ο Νίκος ο Κωνσταντάκης το άλλο. Πάντα είχα αγάπη για την κινηματογράφηση και τη φωτογραφία αλλά όχι τα μέσα. Βρέθηκε, λοιπόν, ο συνάδελφος να έχει μια εξαιρετική κάμερα στην κατοχή του και.. αυτό ήταν.! Έκανα την πρώτη ταινία, «Το πρώτο τρένο», με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό και στο τέλος της χρονιάς συνεργαστήκαμε, δημιουργώντας μια ταινία μικρού μήκους με τα πρωτάκια μας, το «SOSίβιο», για το κυρίαρχο ζήτημα τότε, το προσφυγικό. Οι μαθητές και την πρώτη αλλά και όλες τις φορές που ακούν «πάμε να κάνουμε μια ταινία;», πετάνε από τη χαρά τους. Η διαδικασία, η προετοιμασία, η αγωνία για το αποτέλεσμα και κυρίως η μάθηση με έναν όχι βαρετό τρόπο, τα κάνει να ανυπομονούν πότε θα ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
Οι ταινίες που δημιουργείτε μαζί με τα παιδιά, περνούν σημαντικά κοινωνικά μηνύματα. Πώς γίνεται επιλογή του κάθε θέματος; Μιλήστε μας λίγο για όλη τη διαδικασία…
Οι ταινίες μικρού μήκους που δημιουργούμε με τους μαθητές είναι στην ουσία η προσπάθειά μας να αγγίξουμε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα μέσα από μια μορφή τέχνης, ζητήματα που δύσκολα διδάσκονται από βιβλία και τετράδια αλλά πιο εύκολα βιώνονται υποδυόμενοι ρόλους. Επίσης, πάντα θέλουμε να στείλουμε το δικό μας μήνυμα προς την κοινωνία αλλά και προς εμάς τους ίδιους, προς τα παιδιά, τους αυριανούς πολίτες. Τα θέματα επιλέγονται σε συνεργασία με τα παιδιά, εξάλλου αν είναι κάτι που δεν τους αρέσει ή δεν τους απασχολεί, δεν θα αφιερώσουν χρόνο και όρεξη σε αυτό. Καταπιανόμαστε είτε με διαχρονικά προβλήματα είτε κυρίως με ζητήματα της εποχής, που απασχολούν την κοινή γνώμη και γεμίζουν τις τηλεοράσεις, δημιουργώντας απορίες στα παιδιά. Ύστερα, γίνεται καταιγισμός ιδεών για το σενάριο, σκεφτόμαστε τι θα χρειαστούμε και τα γυρίσματα ξεκινούν.! Απαραίτητη η βοήθεια των γονιών, στέκονται πάντοτε αρωγοί στις προσπάθειές μας.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε ασκώντας το έργο σας στην ελληνική περιφέρεια και ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει γενικά σήμερα η εκπαίδευση στην Ελλάδα;
Δουλεύοντας στην επαρχία, σε μικρά σχολεία, αντιμετωπίζεις αρκετές δυσκολίες όπως η ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, η υποστελέχωσή τους, οι δυσκολίες διαβίωσης. Γενικότερα όμως, όπως προανέφερα, ο δάσκαλος είναι σαν το κερί που λιώνει για να φωτίζει τους μαθητές του. Η πολιτεία πρέπει να στέκεται δίπλα του, να μη δυσχεραίνει το έργο του αλλά να τον βοηθά να μη «λιώνει» τόσο γρήγορα. Η ατελείωτη γραφειοκρατία, το συνεχές κυνήγι της ολοκλήρωσης μιας απέραντης ύλης, η μη παροχή των κατάλληλων «όπλων στη φαρέτρα μας» είναι μερικά από τα εμπόδια. Η εκπαίδευση λειτουργεί και πετυχαίνει στη χώρα μας κυρίως εξαιτίας του φιλότιμου των εκπαιδευτικών, όπως συμβαίνει και στον άλλον πυλώνα του κράτους, την Υγεία. Νομίζω πως είναι ο καιρός που συμβουλευόμαστε τους ειδικούς, οπότε καλό θα ήταν άνθρωποι που συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία, που ζουν από μέσα τα σχολεία μας, να ακουστούν και να γίνουν συμμέτοχοι στη χάραξη των νέων, ριζοσπαστικών πολιτικών που χρειάζεται ο χώρος της Παιδείας.
Οι ταινίες μικρού μήκους που δημιουργούμε με τους μαθητές είναι στην ουσία η προσπάθειά μας να αγγίξουμε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα μέσα από μια μορφή τέχνης, ζητήματα που δύσκολα διδάσκονται από βιβλία και τετράδια αλλά πιο εύκολα βιώνονται υποδυόμενοι ρόλους. Επίσης, πάντα θέλουμε να στείλουμε το δικό μας μήνυμα προς την κοινωνία αλλά και προς εμάς τους ίδιους, προς τα παιδιά, τους αυριανούς πολίτες. Τα θέματα επιλέγονται σε συνεργασία με τα παιδιά, εξάλλου αν είναι κάτι που δεν τους αρέσει ή δεν τους απασχολεί, δεν θα αφιερώσουν χρόνο και όρεξη σε αυτό. Καταπιανόμαστε είτε με διαχρονικά προβλήματα είτε κυρίως με ζητήματα της εποχής, που απασχολούν την κοινή γνώμη και γεμίζουν τις τηλεοράσεις, δημιουργώντας απορίες στα παιδιά. Ύστερα, γίνεται καταιγισμός ιδεών για το σενάριο, σκεφτόμαστε τι θα χρειαστούμε και τα γυρίσματα ξεκινούν.! Απαραίτητη η βοήθεια των γονιών, στέκονται πάντοτε αρωγοί στις προσπάθειές μας.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε ασκώντας το έργο σας στην ελληνική περιφέρεια και ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει γενικά σήμερα η εκπαίδευση στην Ελλάδα;
Δουλεύοντας στην επαρχία, σε μικρά σχολεία, αντιμετωπίζεις αρκετές δυσκολίες όπως η ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, η υποστελέχωσή τους, οι δυσκολίες διαβίωσης. Γενικότερα όμως, όπως προανέφερα, ο δάσκαλος είναι σαν το κερί που λιώνει για να φωτίζει τους μαθητές του. Η πολιτεία πρέπει να στέκεται δίπλα του, να μη δυσχεραίνει το έργο του αλλά να τον βοηθά να μη «λιώνει» τόσο γρήγορα. Η ατελείωτη γραφειοκρατία, το συνεχές κυνήγι της ολοκλήρωσης μιας απέραντης ύλης, η μη παροχή των κατάλληλων «όπλων στη φαρέτρα μας» είναι μερικά από τα εμπόδια. Η εκπαίδευση λειτουργεί και πετυχαίνει στη χώρα μας κυρίως εξαιτίας του φιλότιμου των εκπαιδευτικών, όπως συμβαίνει και στον άλλον πυλώνα του κράτους, την Υγεία. Νομίζω πως είναι ο καιρός που συμβουλευόμαστε τους ειδικούς, οπότε καλό θα ήταν άνθρωποι που συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία, που ζουν από μέσα τα σχολεία μας, να ακουστούν και να γίνουν συμμέτοχοι στη χάραξη των νέων, ριζοσπαστικών πολιτικών που χρειάζεται ο χώρος της Παιδείας.
Εκτός από τις ταινίες, τι άλλο περιλαμβάνει ο τρόπος διδασκαλίας σας, ώστε να κρατάτε αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών;
Σκοπός μας είναι το σχολείο να είναι ένα καθημερινό πάρτι. Ένας τόπος που τα παιδιά θα ανυπομονούν να έρθουν, που θα συνδυάζει τη μάθηση με το παιχνίδι, το γέλιο, την τέχνη, την εμπιστοσύνη, την αλληλεγγύη. Από τις πρώτες κινήσεις που κάναμε, ήταν να δημιουργήσουμε μια σελίδα του σχολείου στο Facebook ώστε εκεί να μοιραζόμαστε όλα εκείνα που υλοποιούμε. Σκοπός να ενημερώνονται οι γονείς για τα πεπραγμένα του σχολείου αλλά και να διαμοιράζονται θετικές πρακτικές που κάποιος άλλος συνάδελφος ή σχολείο θέλει να υιοθετήσει. Για παράδειγμα, φέτος πήραμε ένα τεράστιο ηχείο που παίζει μουσική κατά την υποδοχή των παιδιών το πρωί αλλά και στα διαλείμματα (πάρτι δεν είπαμε;). Τις επόμενες εβδομάδες, κι άλλα σχολεία της περιοχής θέλησαν να κάνουν το ίδιο. Να τος ο πολλαπλασιασμός του καλού, λοιπόν.! Στις διακοπές των Χριστουγέννων, βάψαμε τους τοίχους του σχολείου με αποφθέγματα σοφών ανθρώπων ώστε να εμπνέουν τους μαθητές. Είναι δεκάδες οι δράσεις, όποιος μπει στη σελίδα του σχολείου μας θα πάρει μια σημαντική γεύση τι σημαίνει «κάθε μέρα γιορτή».
Πώς βλέπετε τα παιδιά του σήμερα; Υπάρχει κάτι που σας έχουν πει ή κάτι που έχουν κάνει και σας έχει εντυπωσιάσει ή συγκινήσει;
Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά δεν παύουν ποτέ να σε εντυπωσιάζουν και να σε εκπλήσσουν. Η άδολη αγάπη τους, το χαμόγελό τους, η αθωότητά τους, το κέφι τους. Σήμερα τα παιδιά είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας που εμείς φτιάξαμε κι εκείνα μεγαλώνουν μέσα σε αυτή. Μια κοινωνία που έχει ξεχάσει αρχές και αξίες όπως σεβασμός, ευγένεια, ενσυναίσθηση, ανθρωπισμός. Δυστυχώς, ο χρόνος μας με τα παιδιά έχει μειωθεί, για πολλούς λόγους. Προτιμούμε να τα αφήνουμε στη σύγχρονη νταντά, την οθόνη και να τα αποχαυνώνουμε, να διαγράφουμε την πιο μεγάλη τους ικανότητα, τη δημιουργικότητα. Ενοχοποιήσαμε το παιχνίδι, το κατηγορήσαμε ως τεμπελιά, το φέραμε ως αντίθετο της μάθησης, πως δεν συνδυάζονται αυτά τα δύο. Όμως η μάθηση έχει εξ ορισμού το παιχνίδι μέσα της. Η μεγαλύτερη διαδικασία μάθησης είναι η ίδια η ζωή. Και η ζωή είναι ένα παιχνίδι που χάνει μόνο αυτός που δεν παίζει.
Σκοπός μας είναι το σχολείο να είναι ένα καθημερινό πάρτι. Ένας τόπος που τα παιδιά θα ανυπομονούν να έρθουν, που θα συνδυάζει τη μάθηση με το παιχνίδι, το γέλιο, την τέχνη, την εμπιστοσύνη, την αλληλεγγύη. Από τις πρώτες κινήσεις που κάναμε, ήταν να δημιουργήσουμε μια σελίδα του σχολείου στο Facebook ώστε εκεί να μοιραζόμαστε όλα εκείνα που υλοποιούμε. Σκοπός να ενημερώνονται οι γονείς για τα πεπραγμένα του σχολείου αλλά και να διαμοιράζονται θετικές πρακτικές που κάποιος άλλος συνάδελφος ή σχολείο θέλει να υιοθετήσει. Για παράδειγμα, φέτος πήραμε ένα τεράστιο ηχείο που παίζει μουσική κατά την υποδοχή των παιδιών το πρωί αλλά και στα διαλείμματα (πάρτι δεν είπαμε;). Τις επόμενες εβδομάδες, κι άλλα σχολεία της περιοχής θέλησαν να κάνουν το ίδιο. Να τος ο πολλαπλασιασμός του καλού, λοιπόν.! Στις διακοπές των Χριστουγέννων, βάψαμε τους τοίχους του σχολείου με αποφθέγματα σοφών ανθρώπων ώστε να εμπνέουν τους μαθητές. Είναι δεκάδες οι δράσεις, όποιος μπει στη σελίδα του σχολείου μας θα πάρει μια σημαντική γεύση τι σημαίνει «κάθε μέρα γιορτή».
Πώς βλέπετε τα παιδιά του σήμερα; Υπάρχει κάτι που σας έχουν πει ή κάτι που έχουν κάνει και σας έχει εντυπωσιάσει ή συγκινήσει;
Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά δεν παύουν ποτέ να σε εντυπωσιάζουν και να σε εκπλήσσουν. Η άδολη αγάπη τους, το χαμόγελό τους, η αθωότητά τους, το κέφι τους. Σήμερα τα παιδιά είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας που εμείς φτιάξαμε κι εκείνα μεγαλώνουν μέσα σε αυτή. Μια κοινωνία που έχει ξεχάσει αρχές και αξίες όπως σεβασμός, ευγένεια, ενσυναίσθηση, ανθρωπισμός. Δυστυχώς, ο χρόνος μας με τα παιδιά έχει μειωθεί, για πολλούς λόγους. Προτιμούμε να τα αφήνουμε στη σύγχρονη νταντά, την οθόνη και να τα αποχαυνώνουμε, να διαγράφουμε την πιο μεγάλη τους ικανότητα, τη δημιουργικότητα. Ενοχοποιήσαμε το παιχνίδι, το κατηγορήσαμε ως τεμπελιά, το φέραμε ως αντίθετο της μάθησης, πως δεν συνδυάζονται αυτά τα δύο. Όμως η μάθηση έχει εξ ορισμού το παιχνίδι μέσα της. Η μεγαλύτερη διαδικασία μάθησης είναι η ίδια η ζωή. Και η ζωή είναι ένα παιχνίδι που χάνει μόνο αυτός που δεν παίζει.
Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους γονείς και τα παιδιά της χώρας;
Η αγωγή των παιδιών στο σχολείο προϋποθέτει πλήρη και ειλικρινή συνεργασία των πλευρών ενός τριγώνου: των δασκάλων, των γονέων και φυσικά των παιδιών. Βασικός πυλώνας της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι η εμπιστοσύνη. Οι γονείς να εμπιστευτούν τους δασκάλους των παιδιών τους, να επικοινωνούν με αυτούς και να λύνονται όλα τα προβλήματα στη βάση της καλής προαίρεσης. Ο στόχος είναι κοινός και για να επιτευχθεί χρειάζεται ομαδική δουλειά. Κι επειδή πολλοί γονείς με ρωτούν τι να κάνουν στο σπίτι: Τα παιδιά δεν κάνουν αυτά που τους λες, κάνουν αυτά που κάνεις. Αν βρίζω, θα βρίζουν. Αν λέω ευχαριστώ, θα λένε κι αυτά. Αν διαβάζω βιβλία, θα διαβάζουν κι αυτά. Τα παιδιά είναι σαν τους σπόρους. Βάζεις χώμα, νερό και αγάπη και ο σπόρος ξέρει πολύ καλά τι θα κάνει.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας;
Η στοχοθεσία, το να βάζουμε στόχους, είναι αυτό που μας κρατά σε εγρήγορση. Προσπαθώ να βάζω βραχυπρόθεσμους και συγκεκριμένους στόχους, τα μακροπρόθεσμα τα ονομάζω οράματα. Όπως έλεγε κι ένας από τους σπουδαιότερους προπονητές (Δάσκαλος για πολλούς), ο Zelimir Obradovic, στόχος είναι η επόμενη προπόνηση. Έτσι και για μένα, στόχος είναι το επόμενο μάθημα. Πώς θα γίνει πιο ενδιαφέρον, πώς θα μάθουμε και συγχρόνως θα περάσουμε καλά, τι εκπλήξεις ή μυστήριο μπορεί να κρύβει. Πώς μπορώ να κάνω τη μέρα που έρχεται, να έχει προστιθέμενη αξία στη διαδρομή μου αλλά και στη διαδρομή των μαθητών μου.
Τι θα θέλατε να κρατήσουν από εσάς μεγαλώνοντας οι μαθητές σας;
Αν ήταν μόνο ένα, θα σας έλεγα αυτό που αναφέρω στην αρχή της χρονιάς στους γονείς αλλά και στους ίδιους τους μαθητές. Να είναι πρώτα καλοί άνθρωποι και μετά καλοί μαθητές. Αυτό με νοιάζει. Να έχουν Παιδεία και ύστερα μόρφωση. Να εκμεταλλεύονται την κάθε μέρα ώστε να γίνονται οι καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Να ορίζουν οι ίδιοι την τύχη τους. Ο Επίκτητος έλεγε: Δεν υπάρχει τύχη. Υπάρχουν αυτά που ορίζω και αυτά που δεν ορίζω. Θα σας πω, όμως, αυτό που ήδη κρατούν οι μαθητές μου. Κάθε χρόνο, την τελευταία μέρα του σχολείου γράφουμε τι μας έμεινε από όλη τη χρονιά. Και σας αποκαλύπτω πως, από το 2010 που εργάζομαι, όλοι οι μαθητές μού έγραφαν το ίδιο: κύριε γελούσαμε καθημερινά πολύ. Ένα παιδί μπορεί να ξεχάσει την προπαίδεια ή τα υποκείμενα και τα κατηγορούμενα. Το συναίσθημα δεν το ξεχνάει ποτέ.
Η στοχοθεσία, το να βάζουμε στόχους, είναι αυτό που μας κρατά σε εγρήγορση. Προσπαθώ να βάζω βραχυπρόθεσμους και συγκεκριμένους στόχους, τα μακροπρόθεσμα τα ονομάζω οράματα. Όπως έλεγε κι ένας από τους σπουδαιότερους προπονητές (Δάσκαλος για πολλούς), ο Zelimir Obradovic, στόχος είναι η επόμενη προπόνηση. Έτσι και για μένα, στόχος είναι το επόμενο μάθημα. Πώς θα γίνει πιο ενδιαφέρον, πώς θα μάθουμε και συγχρόνως θα περάσουμε καλά, τι εκπλήξεις ή μυστήριο μπορεί να κρύβει. Πώς μπορώ να κάνω τη μέρα που έρχεται, να έχει προστιθέμενη αξία στη διαδρομή μου αλλά και στη διαδρομή των μαθητών μου.
Τι θα θέλατε να κρατήσουν από εσάς μεγαλώνοντας οι μαθητές σας;
Αν ήταν μόνο ένα, θα σας έλεγα αυτό που αναφέρω στην αρχή της χρονιάς στους γονείς αλλά και στους ίδιους τους μαθητές. Να είναι πρώτα καλοί άνθρωποι και μετά καλοί μαθητές. Αυτό με νοιάζει. Να έχουν Παιδεία και ύστερα μόρφωση. Να εκμεταλλεύονται την κάθε μέρα ώστε να γίνονται οι καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Να ορίζουν οι ίδιοι την τύχη τους. Ο Επίκτητος έλεγε: Δεν υπάρχει τύχη. Υπάρχουν αυτά που ορίζω και αυτά που δεν ορίζω. Θα σας πω, όμως, αυτό που ήδη κρατούν οι μαθητές μου. Κάθε χρόνο, την τελευταία μέρα του σχολείου γράφουμε τι μας έμεινε από όλη τη χρονιά. Και σας αποκαλύπτω πως, από το 2010 που εργάζομαι, όλοι οι μαθητές μού έγραφαν το ίδιο: κύριε γελούσαμε καθημερινά πολύ. Ένα παιδί μπορεί να ξεχάσει την προπαίδεια ή τα υποκείμενα και τα κατηγορούμενα. Το συναίσθημα δεν το ξεχνάει ποτέ.
Πηγή: iefimerida.gr
