Η ανθρωπότητα ξαναβυθίζεται τώρα σε εξαιρετικά επικίνδυνους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, που απειλούν να εκτροχιάσουν τις ήδη άλλωστε εντελώς ανεπαρκείς προσπάθειες για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης κάτω από τον 1,5ο βαθμό Κελσίου. Αντί να πάμε σε πράσινες ενέργειες, θα αυξηθεί -όπως πάμε- η κατανάλωση κάρβουνου και πυρηνικής ενέργειας.
Στο περιβάλλον άλλωστε πολύ οξυμένων γεωπολιτικών συγκρούσεων, όλο και λιγότεροι αποδίδουν οποιαδήποτε πραγματικά σημασία στις τεράστιες απειλές από τη δραματική επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο υπάρχει, και του μόνου όπου μπορεί να υπάρξει, ο άνθρωπος.
Οι πολιτικές ηγεσίες του πλανήτη έχουν πρόσβαση σε επιστημονικές γνώσεις και τεχνικές δυνατότητες που ποτέ δεν είχαν στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αλλά δείχνουν, αντί να έχουν γίνει πιο έξυπνες, με τόσα μέσα και γνώσεις στη διάθεσή τους, να είναι αντιμέτωπες με προβλήματα που δυσκολεύονται όλο και πιο πολύ να αντιμετωπίσουν.
Τα σημάδια σχετικά με την ταχύτατη επιδείνωση και μάλιστα προς μη αντιστρέψιμη κατεύθυνση του γήινου κλίματος, μας έρχονται εδώ και καιρό από όλες τις κατευθύνσεις.
Προ ημερών η οργάνωση Greenpeace εξέδωσε μια πολύ ανησυχητική ανακοίνωση, προειδοποιώντας για την επιτάχυνση του λιωσίματος των πάγων γύρω από την Ανταρκτική. Η ανακοίνωση επικαλείται στοιχεία από το Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών (National Snow and Ice Data Centre) σύμφωνα με το οποίο φέτος η έκταση του «παγωμένου ωκεανού» θα είναι η μικρότερη όλων των εποχών.
Το προηγούμενο τέτοιο ρεκόρ είχε σημειωθεί τον Μάρτιο 2017, όταν η επιφάνεια του πάγου γύρω από την ήπειρο έφτασε τα 2,1 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πριν λίγες ημέρες τα στοιχεία έδειξαν ότι η παγωμένη επιφάνεια είχε πέσει στα 1,98 εκατομμύρια τετρ. χλμ. Σύμφωνα με την Greenpeace, η Ανταρκτική χάνει τώρα τρεις φορές ταχύτερα μάζα περιβάλλοντος πάγου εν σχέσει με τη δεκαετία του 1990, συμβάλλοντας σημαντικά στην άνοδο της παγκόσμιας στάθμης της θάλασσας.
Μετά το αρνητικό ρεκόρ του 2017, είχε εκφραστεί η ελπίδα ότι επρόκειτο για ένα παροδικό ακραίο σημείο. Τώρα μοιάζει πιθανότερο να πρόκειται για μονιμότερη τάση τήξης των πάγων.
H εκπρόσωπος της Greenpeace Laura Meller υπενθύμισε επίσης ότι το 2020 και η Αρκτική έφτασε στο δεύτερο καταγεγραμμένο ελάχιστο παγωμένης επιφάνειας στην ιστορία της.
Η κυρία Meller τόνισε παράλληλα την ανάγκη ενός παγκόσμιου δικτύου ωκεάνιων καταφυγίων όπου να μη λαμβάνει χώρα καμία βλαβερή δραστηριότητα από τους ανθρώπους και κάλεσε τον ΟΗΕ να προχωρήσει στη σύναψη μιας σχετικής συνθήκης. «Κάθε ανθρώπινο πλάσμα έχει ανάγκη από τους ωκεανούς για να επιβιώσει», τόνισε χαρακτηριστικά η εκπρόσωπος της οικολογικής οργάνωσης.
Να υπενθυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι οι ωκεανοί παίζουν ζωτικό ρόλο στην «υγεία» του πλανήτη μας. Απελευθερώνουν πάνω από το μισό οξυγόνο της Γης και μετριάζουν την ανθρώπινη επιρροή στο κλίμα ρυθμίζοντας την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα. Απορροφά περίπου το ένα τέταρτο του εκλυόμενου στην ατμόσφαιρα CO2.
Πλαστικά στους πόλους!
Το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην υπερθέρμανση των ωκεανών και την επακόλουθη αύξηση της στάθμης των θαλασσών, αλλά στη διαταραχή όλων των φυσικών, χημικών και βιολογικών παραμέτρων που καθορίζουν το ωκεάνειο περιβάλλον. Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν για παράδειγμα τώρα πλαστικά νανοσωματίδια ακόμα και στις περιοχές των πόλων!
Τα πλαστικά νανοσωματίδια είναι μικρότερα και τοξικότερα από τα μικροπλαστικά που έχουν ήδη βρεθεί σε όλο τον πλανήτη.
Ανάλυση πάγου από τη Γροιλανδία έδειξε ότι πλαστικά νανοσωματίδια μολύνουν την απομακρυσμένη αυτή περιοχή τουλάχιστον επί μισό αιώνα, ενώ οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι ένα τέταρτο των σωματιδίων που εντόπισαν προέρχονταν από ελαστικά οχημάτων. Τα νανοσωματίδια είναι πολύ ελαφρά και πιστεύεται ότι τα μετέφεραν στη Γροιλανδία άνεμοι από πόλεις της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας. Νανοπλαστικά εντοπίστηκαν και στον πάγο της θάλασσας στο McMurdo Sound της Ανταρκτικής, αυτά όμως φαίνεται ότι μεταφέρθηκαν από ωκεάνεια ρεύματα.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι δεν έχει ακόμα επαρκώς μελετηθεί η επίδραση στην ανθρώπινη υγεία ούτε των μικροπλαστικών, ούτε των νανοπλαστικών, πιστεύεται όμως ότι υπάρχει και είναι πιθανώς σημαντική.
* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στην στήλη "Απόψεις" , δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων.
