Ενδιαφέρει την Αργολίδα: Τι είναι το INHERITURA για την προστασία των περιοχών φυσικής κληρονομιάς

Η κοινοπραξία του Interreg MED έργου “INHERIT: Sustainable Tourism Strategies to Conserve and Valorise the Mediterranean Coastal and Maritime Natural Heritage”, καλεί τις Δημόσιες Αρχές που ανήκουν στην περιοχή της Μεσογείου να λάβουν μέρος στην παρούσα πρόσκληση για την εγκαθίδρυση περιοχών INHERITURA, υποβάλλοντας αίτηση για την ετικέτα INHERITURA.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΟ INHERIT

Το INHERIT είναι ένα ολοκληρωμένο (integrated) έργο του Προγράμματος Interreg MED, που συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ. Στόχος του έργου είναι να αναπτύξει μια νέα προσέγγιση για την προστασία των περιοχών φυσικής κληρονομιάς και του περιβαλλοντικού τους οικοτόπου από τις αρνητικές επιπτώσεις του τουρισμού. Για το σκοπό αυτό, το INHERIT προωθεί ένα μοντέλο βιώσιμου τουρισμού για την ανακούφιση του εποχιακού υπερπληθυσμού και της υπερβάλλουσας ικανότητας φιλοξενίας, εφαρμόζοντας μια προσέγγιση «από πάνω προς τα κάτω» (bottom–up) που βασίζεται στην αυτορρύθμιση και την παρακολούθηση από την τοπική κοινωνία και τους ενδιαφερόμενους φορείς του τουρισμού.

Για να εξυπηρετήσει αυτό το μοντέλο, η κοινοπραξία του INHERIT έχει αναπτύξει την ετικέτα «INHERITURA», μια διαπίστευση που απονέμεται σε παράκτιες περιοχές της Μεσογείου που εφαρμόζουν τις πρακτικές του INHERIT για βιώσιμο τουρισμό.

Η προσέγγιση του INHERIT θέτει τρείς βασικές αρχές, οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα όλων των δραστηριοτήτων του έργου:
-Προστασία του περιβάλλοντος και της φυσικής κληρονομιάς,
-Αξιοποίηση των φυσικών αγαθών, και
-«Από κάτω προς τα πάνω» και συμμετοχικές προσεγγίσεις για βιώσιμο τουρισμό.

Ως φυσική κληρονομιά ορίζονται τα «Φυσικά χαρακτηριστικά, οι γεωλογικοί και φυσιογραφικοί σχηματισμοί και οι οριοθετημένες περιοχές που αποτελούν το βιότοπο απειλούμενων ειδών ζώων και φυτών και φυσικές περιοχές αξίας από την άποψη της επιστήμης, της συντήρησης ή της φυσικής ομορφιάς. Περιλαμβάνει φυσικά πάρκα και καταφύγια, ζωολογικούς κήπους, ενυδρεία και βοτανικούς κήπους».

Η βιώσιμη αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς μπορεί να βελτιώσει την αναγνώριση των περιοχών αυτών και να ενισχύσει την τοπική τους ταυτότητα, συμβάλλοντας παράλληλα στην αύξηση των τουριστικών ροών και στην επέκταση της τουριστικής περιόδου (μειώνοντας έτσι την εποχικότητα).

Οι προσεγγίσεις «από κάτω προς τα πάνω», είναι πρακτικές που εμπλέκουν τις τοπικές κοινωνίες και τους βασικούς ενδιαφερόμενους στο σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων για τον τουρισμό και την προστασία του περιβάλλοντος. Τέτοιες προσεγγίσεις μετριάζουν τις συγκρούσεις συμφερόντων και προσελκύουν μεγαλύτερη συναίνεση και προθυμία συμμετοχής σε σχετικές δραστηριότητες. Στις προσεγγίσεις «από κάτω προς τα πάνω», οι προτεραιότητες και οι στόχοι τίθενται στο κατώτερο επίπεδο μιας οργανωτικής ιεραρχίας και ενσωματώνονται σταδιακά στο συνολικό πλαίσιο, μεταβαίνοντας έτσι από το κατώτερο στο ανώτερο επίπεδο. Τέτοιες προσεγγίσεις μπορεί να αποκτήσουν θεσμική νομιμότητα, αναγνώριση και καθιέρωση. Γενικά, αποτελούν μια διορθωτική προσέγγιση της κλασικής «από κάτω προς τα πάνω» οργάνωσης και διαχείρισης, η οποία αντιμετωπίζει αρκετούς περιορισμούς όπως π.χ. την έλλειψη συμμόρφωσης από τους κατοίκους της περιοχής και τους επισκέπτες.

Η ΕΤΙΚΕΤΑ INHERITURA

Στο πλαίσιο του έργου INHERIT, η κοινοπραξία έχει εγκαθιδρύσει την ετικέτα “INHERITURA“, μία περιβαλλοντική πιστοποίηση βιωσιμότητας, που απονέμεται στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου που εφαρμόζουν την από πάνω προς τα κάτω προσέγγιση προστασίας και αξιοποίησης του INHERIT. Η ετικέτα INHERITURA καλύπτει παράκτιες περιοχές 13 ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου: Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία, Γαλλία, Μάλτα, Πορτογαλία , Ισπανία, Γιβραλτάρ, Σλοβενία, Κροατία, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Μαυροβούνιο.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Interreg MED, παράκτιες περιοχές θεωρούνται οι περιοχές των προαναφερθείσων χωρών «που βρίσκονται σε μια περιοχή επιπέδου NUTS 3 η οποία έχει ακτογραμμή ή έχει περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού τους να ζει σε απόσταση μικρότερη από 50 χλμ. από τη θάλασσα». Για να είναι επιλέξιμη για την ετικέτα INHERITURA, μια περιοχή θα πρέπει να είναι παράκτια και να περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους τύπους φυσικής κληρονομιάς:
Πίνακας 1: Τύποι περιοχών φυσικής κληρονομίας που είναι επιλέξιμοι για την ετικέτα INHERITURA
Κατηγορία Τύποι περιοχών φυσικής κληρονομιάς

Παράκτια και θαλάσσια περιβάλλοντα
Λιμνοθάλασσες
Λιβάδια Ποσειδωνίας
Εκβολές ποταμών
Ύφαλοι
Παλιρροϊκές ζώνες
Αλυκές
Βραχώδεις ακτές με βλάστηση
Μεγάλες ρηχές είσοδοι και κόλποι
Αμμόλοφοι

Οικοσυστήματα γλυκού νερού
Φυσικές ευτροφικές λίμνες
Δυστροφικές λίμνες
Προσωρινές λίμνες
Τεχνητές λίμνες
Ποτάμια που ρέουν συνεχώς
Υπο-ορεινά ποτάμια

Δάση
Δάση φυλλοβόλων
Σκληρόφυλλα δάση
Ορεινά δάση κωνοφόρων

Βραχώδεις τοποθεσίες και σπηλιές
Σπήλαια ανοιχτά στο κοινό
Σπήλαια που δεν είναι ανοιχτά στο κοινό
Ηφαίστεια
Πεδία λάβας
Βυθισμένες ή μερικών βυθισμένες θαλάσσιες σπηλιές

Άλλες τοποθεσίες τουριστικού ενδιαφέροντος
Φάροι
Παράκτια ναυάγια
Υποθαλάσσια ναυάγια και αρχαιολογικοί χώροι
Απομακρυσμένα νησιά
Προϊστορικές περιοχές απολιθωμάτων

Επιπλέον, για να είναι επιλέξιμη για την ετικέτα INHERITURA, μια περιοχή πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια, ταξινομημένα σε τέσσερις κατηγορίες:
Μέτρα περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας, που αποσκοπούν στη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς και στην προώθηση πρακτικών βιώσιμου τουρισμού.
Δραστηριότητες αξιοποίησης και προώθησης, οι οποίες στοχεύουν να συμβάλουν στη διάδοση του βιώσιμου τουρισμού του προορισμού, επεκτείνοντας την εποχικότητα και δημιουργώντας σχετικές ευκαιρίες απασχόλησης.
Διακυβέρνηση και στρατηγικός σχεδιασμός, που δημιουργούν πρακτικές διαχείρισης για την προστασία της περιοχής και του περιβάλλοντος της.
Δραστηριότητες εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης, οι οποίες συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη φυσική κληρονομιά και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και στη διάδοση σχετικών πληροφοριών.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΤΗΣΗΣ

Για να εξεταστεί και να αξιολογηθεί η αίτηση μίας περιοχής, θα πρέπει η περιοχή αυτή να είναι παράκτια, απομακρυσμένο νησί ή απομακρυσμένη νησιωτική περιοχή που περιλαμβάνει μία περιοχή φυσικής κληρονομιάς.

Οι αιτούσες αρχές πρέπει να είναι πρόθυμες να εφαρμόσουν την προσέγγιση INHERIT, το μηχανισμό διαχείρισης και τις πρακτικές «από κάτω προς τα πάνω» για την εφαρμογή μέτρων προστασίας για την υποψήφια περιοχή τους.

Για να υποβληθεί η αίτηση για μια υποψήφια περιοχή INHERITURA, οι ενδιαφερόμενες δημόσιες αρχές θα πρέπει να στείλουν στην Περιφέρεια Πελοποννήσου μια σύντομη παρουσίαση (αρχείο .pdf ή .pptx) της υποψήφιας περιοχής τους, η οποία θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες λεπτομέρειες:
Το όνομα της περιοχής.
Την τοποθεσία της περιοχής.
Το είδος της φυσικής κληρονομιάς που βρίσκεται στην περιοχή.
Μερικές προτάσεις για μέτρα προστασίας που μπορούν να εφαρμοστούν στην περιοχή.

Όλες οι υποψηφιότητες θα υποστηριχθούν από εκπροσώπους της Περιφέρειας Πελοποννήσου κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης της αίτησης INHERITURA. Συγκεκριμένα, η Περιφέρεια Πελοποννήσου εγγυάται ότι:
Θα ενημερώσει μέσω ενημερωτικών συναντήσεων (δια ζώσης ή διαδικτυακών) τις αιτούσες αρχές για όλες τις λεπτομέρειες του έργου INHERIT, την προσέγγιση INHERIT και τα πλεονεκτήματά της καθώς και για το μηχανισμό διαχείρισης INHERITURA.
Θα παρέχει καθοδήγηση και βοήθεια για την αίτηση ετικέτας INHERITURA όταν χρειάζεται και θα βρίσκεται σε στενή επαφή με τον υποψήφιο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.
Θα παρέχει πιστοποιητικό επιτυχίας εάν η επιτροπή INHERIT αποφασίσει να απονείμει την ετικέτα INHERITURA στην υποψήφια περιοχή.

Οι ενδιαφερόμενες δημόσιες αρχές παρακαλούνται να στείλουν την εκδήλωση ενδιαφέροντος στη διεύθυνση inherit2017@gmail.com μέχρι τις 15/02/2022 (κατά περίπτωση, αιτήσεις που θα παραληφθούν μετά την εν λόγω ημερομηνία και μέχρι τις 28/02/2022, θα αξιολογηθούν)

Η αίτηση θα συμπληρώνεται ηλεκτρονικά στο ακόλουθο σύνδεσμο, κατόπιν ολοκλήρωσης της παραπάνω επικοινωνίας.

Σύνδεσμος αίτησης: https://forms.gle/wyUsnM8eEWNEiFdRA

Με εκτίμηση,

Η ομάδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου για το έργο INHERIT