Αρχές Μαΐου, γύρω στις οκτώ και μισή το πρωί, η Λόνε Φουρ, χαμογελαστή, μαζί με άλλους δύο συμπατριώτες της από τη Δανία, φορώντας σωσίβια γιλέκα και καπέλα, ετοιμάζονται να επιβιβαστούν σε ένα κωπηλατικό σκάφος.
Εκείνη την ώρα η θάλασσα στο Τολό είναι ατάραχη, επικρατεί άπνοια, η άμμος κρατάει ακόμη τη δροσιά της νύχτας και τα γλαροπούλια κάνουν τις πρώτες τους βουτιές, κρώζοντας και κυνηγώντας το ένα το άλλο. Στα 72 της χρόνια, η πρώην δημοσιογράφος και δασκάλα, που ζει στην Κοπεγχάγη, απολαμβάνει τη σύνταξή της κωπηλατώντας στο παραθαλάσσιο χωριό της Αργολίδας. Και δεν είναι η μόνη!
Το «TOLO ROKCLUB», στο οποίο είναι γραμματέας, αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο κλαμπ κωπηλασίας της Δανίας και αριθμεί συνολικά 935 μέλη, εκ των οποίων μερικά κατάγονται από τη Νορβηγία και τη Γερμανία.
Η ιστορία ξεκινάει το 2007: Ο Αντώνης Γκίκας, γέννημα θρέμμα της περιοχής και ιδιοκτήτης της οικογενειακής ταβέρνας Ρόμβη, σερβίρει μαγειρευτά πιάτα στον Μπο Μάρκουσεν και στον Σόρεν Ουλντάλ. Οι δυο τους, έπειτα από αρκετά χρόνια εξερεύνησης, είχαν επιλέξει το Τολό για κωπηλασία. Έφερναν τα δικά τους σκάφη με τρέιλερ από τη Δανία και παραθέριζαν στο κοντινό κάμπινγκ. Κουβέντα στην κουβέντα, αντάλλαξαν στοιχεία και κάθε καλοκαίρι αντάμωναν με τη λαχτάρα παιδικών φίλων που έχουν να βρεθούν καιρό. «Το φθινόπωρο του 2010 μου είπαν ότι χρειάζονταν βοήθεια, καθώς δεν είχαν μέρος για να αποθηκεύσουν το ένα από τα σκάφη τους», θυμάται ο Αντώνης, 52 ετών σήμερα. «Τους έδειξα με χαρά ένα σημείο στην αυλή μου».
Αυτό ήταν· ο κόμπος της φιλίας έδεσε. Από στόμα σε στόμα, τα νέα για τον «φιλόξενο εστιάτορα» διαδόθηκαν γρήγορα και το επόμενο καλοκαίρι ήρθαν σχεδόν διπλάσια σκάφη. Η απλόχερη κίνηση του Αντώνη έθεσε τις βάσεις για την ίδρυση του «TOLO ROKCLUB» δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2012. «Συνειδητοποιώντας πόσο διαδεδομένη είναι η κωπηλασία στη Δανία, η οποία διαθέτει 150 κλαμπ που το καθένα έχει ξεχωριστή σημαία, τους πρότεινα να δημιουργήσουμε ένα κλαμπ με έδρα το Τολό. Ύστερα από δυο-τρία ταξίδια στη Δανία, όπου επισκεφτήκαμε μαζί έξι κλαμπ σε όλη τη χώρα για να τους εξηγήσουμε το σκεπτικό, πήραμε τη σχετική έγκριση από την ομοσπονδία», εξηγεί ο Αντώνης με φόντο τη Ρόμβη, το ακατοίκητο νησάκι που βρίσκεται απέναντι από την παραλία της γενέτειράς του.
Η ιστορία ξεκινάει το 2007: Ο Αντώνης Γκίκας, γέννημα θρέμμα της περιοχής και ιδιοκτήτης της οικογενειακής ταβέρνας Ρόμβη, σερβίρει μαγειρευτά πιάτα στον Μπο Μάρκουσεν και στον Σόρεν Ουλντάλ. Οι δυο τους, έπειτα από αρκετά χρόνια εξερεύνησης, είχαν επιλέξει το Τολό για κωπηλασία. Έφερναν τα δικά τους σκάφη με τρέιλερ από τη Δανία και παραθέριζαν στο κοντινό κάμπινγκ. Κουβέντα στην κουβέντα, αντάλλαξαν στοιχεία και κάθε καλοκαίρι αντάμωναν με τη λαχτάρα παιδικών φίλων που έχουν να βρεθούν καιρό. «Το φθινόπωρο του 2010 μου είπαν ότι χρειάζονταν βοήθεια, καθώς δεν είχαν μέρος για να αποθηκεύσουν το ένα από τα σκάφη τους», θυμάται ο Αντώνης, 52 ετών σήμερα. «Τους έδειξα με χαρά ένα σημείο στην αυλή μου».
Αυτό ήταν· ο κόμπος της φιλίας έδεσε. Από στόμα σε στόμα, τα νέα για τον «φιλόξενο εστιάτορα» διαδόθηκαν γρήγορα και το επόμενο καλοκαίρι ήρθαν σχεδόν διπλάσια σκάφη. Η απλόχερη κίνηση του Αντώνη έθεσε τις βάσεις για την ίδρυση του «TOLO ROKCLUB» δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2012. «Συνειδητοποιώντας πόσο διαδεδομένη είναι η κωπηλασία στη Δανία, η οποία διαθέτει 150 κλαμπ που το καθένα έχει ξεχωριστή σημαία, τους πρότεινα να δημιουργήσουμε ένα κλαμπ με έδρα το Τολό. Ύστερα από δυο-τρία ταξίδια στη Δανία, όπου επισκεφτήκαμε μαζί έξι κλαμπ σε όλη τη χώρα για να τους εξηγήσουμε το σκεπτικό, πήραμε τη σχετική έγκριση από την ομοσπονδία», εξηγεί ο Αντώνης με φόντο τη Ρόμβη, το ακατοίκητο νησάκι που βρίσκεται απέναντι από την παραλία της γενέτειράς του.
ΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΣΠΙΤΙ
Η Ρόμβη, με την κρυφή βοτσαλωτή παραλία στη νότια πλευρά της, και το Δασκαλειό, αυτή η μικρή κουκκίδα γης μέσα στη θάλασσα, με το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στην κορυφή του, περιλαμβάνονται στις βασικές ημερήσιες εκδρομές των μελών. Συνήθως ξυπνούν γύρω στις εφτά για μια βουτιά, φορούν τον εξοπλισμό τους, τρώνε πρωινό και ανά τριάδες αρχίζουν την κωπηλασία. Ένας εκτελεί χρέη καπετάνιου, οι άλλοι δύο τραβούν κουπί. Μια αγαπημένη διαδρομή είναι ο γύρος της Ρόμβης με μια σύντομη απόβαση στο Δασκαλειό. Μέσω ενός ήπια διαμορφωμένου μονοπατιού φτάνουν στην εκκλησία, η οποία λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό κατά την Τουρκοκρατία, και, ακουμπώντας στα σωζόμενα τμήματα του ενετικού τείχους που απλώνονται περιμετρικά του ναού, τραβούν φωτογραφίες τη θέα. Γυρίζουν για μεσημεριανό πριν από τις δύο, διότι τότε ο άνεμος δυναμώνει και τους δυσκολεύει. Αν έχουν σχεδιάσει μακρινή πορεία, μέχρι την Κοιλάδα για παράδειγμα, διανυκτερεύουν σε σκηνή και επιστρέφουν την επομένη.
«Πέρυσι, ήμουν μόνη μου με ένα καγιάκ στη βορειοανατολική μεριά της Ρόμβης, στον κόκκινο βράχο. Δύτες βουτούσαν γύρω μου. Όταν έφυγαν, είδα το νερό να ταρακουνιέται ανεξήγητα και κάτι μαύρο να κινείται προς την επιφάνεια. Νόμιζα ότι ήταν δελφίνια, τα οποία συναντάω συχνά, αλλά τελικά εμφανίστηκε ένα γιγάντιο σαλάχι. Δεν καταλάβαινα αν ήμουν ξύπνια ή ονειρευόμουν, πρόκειται για μια αξέχαστη εμπειρία», διηγείται η Λόνε, η οποία λόγω θέσης φροντίζει να εισπράττει από τα μέλη την ετήσια συνδρομή των 35 ευρώ. Τα έσοδα προορίζονται κυρίως για τη συντήρηση των εννέα καγιάκ και των δέκα σκαφών τύπου «inrigger», τα οποία είναι κατασκευασμένα στο χέρι από υαλοβάμβακα με ορισμένες ξύλινες λεπτομέρειες.
«Κάνουμε τη συντήρηση και τις επισκευές μόνοι μας, έχουμε μια ομάδα εθελοντών που “πιάνουν τα χέρια τους”. Αγοράζουμε τα περισσότερα υλικά και εξαρτήματα από το Τολό, ωστόσο κάποια τα βρίσκουμε μόνο στη Δανία, γιατί τα σκάφη είναι ειδικά», λέει η 71χρονη Γκέρντα Έινγκχολ, υπεύθυνη εξοπλισμού, η οποία επισκέπτεται την περιοχή δύο-τρεις φορές κάθε χρόνο. Η περίοδος κωπηλασίας στη Δανία αρχίζει την 1η Απριλίου και ολοκληρώνεται στα τέλη Οκτωβρίου. «Τους μήνες αυτούς είναι πολύ παγωμένο το νερό, οπότε προτιμάμε να ερχόμαστε στην Ελλάδα. Φυσικά, αποφεύγουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο λόγω πολυκοσμίας», περιγράφει ο Κιλντ Μπέρτελσεν, πρόεδρος του κλαμπ, και προσθέτει: «Μας αρέσει το Τολό. Έχει νηνεμία, ζεστά νερά, πανέμορφες ακτές, εξαιρετικό φαγητό, προσιτές τιμές και φιλόξενους ανθρώπους. Το νιώθουμε σαν το καλοκαιρινό μας σπίτι».
Η Ρόμβη, με την κρυφή βοτσαλωτή παραλία στη νότια πλευρά της, και το Δασκαλειό, αυτή η μικρή κουκκίδα γης μέσα στη θάλασσα, με το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στην κορυφή του, περιλαμβάνονται στις βασικές ημερήσιες εκδρομές των μελών. Συνήθως ξυπνούν γύρω στις εφτά για μια βουτιά, φορούν τον εξοπλισμό τους, τρώνε πρωινό και ανά τριάδες αρχίζουν την κωπηλασία. Ένας εκτελεί χρέη καπετάνιου, οι άλλοι δύο τραβούν κουπί. Μια αγαπημένη διαδρομή είναι ο γύρος της Ρόμβης με μια σύντομη απόβαση στο Δασκαλειό. Μέσω ενός ήπια διαμορφωμένου μονοπατιού φτάνουν στην εκκλησία, η οποία λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό κατά την Τουρκοκρατία, και, ακουμπώντας στα σωζόμενα τμήματα του ενετικού τείχους που απλώνονται περιμετρικά του ναού, τραβούν φωτογραφίες τη θέα. Γυρίζουν για μεσημεριανό πριν από τις δύο, διότι τότε ο άνεμος δυναμώνει και τους δυσκολεύει. Αν έχουν σχεδιάσει μακρινή πορεία, μέχρι την Κοιλάδα για παράδειγμα, διανυκτερεύουν σε σκηνή και επιστρέφουν την επομένη.
«Πέρυσι, ήμουν μόνη μου με ένα καγιάκ στη βορειοανατολική μεριά της Ρόμβης, στον κόκκινο βράχο. Δύτες βουτούσαν γύρω μου. Όταν έφυγαν, είδα το νερό να ταρακουνιέται ανεξήγητα και κάτι μαύρο να κινείται προς την επιφάνεια. Νόμιζα ότι ήταν δελφίνια, τα οποία συναντάω συχνά, αλλά τελικά εμφανίστηκε ένα γιγάντιο σαλάχι. Δεν καταλάβαινα αν ήμουν ξύπνια ή ονειρευόμουν, πρόκειται για μια αξέχαστη εμπειρία», διηγείται η Λόνε, η οποία λόγω θέσης φροντίζει να εισπράττει από τα μέλη την ετήσια συνδρομή των 35 ευρώ. Τα έσοδα προορίζονται κυρίως για τη συντήρηση των εννέα καγιάκ και των δέκα σκαφών τύπου «inrigger», τα οποία είναι κατασκευασμένα στο χέρι από υαλοβάμβακα με ορισμένες ξύλινες λεπτομέρειες.
«Κάνουμε τη συντήρηση και τις επισκευές μόνοι μας, έχουμε μια ομάδα εθελοντών που “πιάνουν τα χέρια τους”. Αγοράζουμε τα περισσότερα υλικά και εξαρτήματα από το Τολό, ωστόσο κάποια τα βρίσκουμε μόνο στη Δανία, γιατί τα σκάφη είναι ειδικά», λέει η 71χρονη Γκέρντα Έινγκχολ, υπεύθυνη εξοπλισμού, η οποία επισκέπτεται την περιοχή δύο-τρεις φορές κάθε χρόνο. Η περίοδος κωπηλασίας στη Δανία αρχίζει την 1η Απριλίου και ολοκληρώνεται στα τέλη Οκτωβρίου. «Τους μήνες αυτούς είναι πολύ παγωμένο το νερό, οπότε προτιμάμε να ερχόμαστε στην Ελλάδα. Φυσικά, αποφεύγουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο λόγω πολυκοσμίας», περιγράφει ο Κιλντ Μπέρτελσεν, πρόεδρος του κλαμπ, και προσθέτει: «Μας αρέσει το Τολό. Έχει νηνεμία, ζεστά νερά, πανέμορφες ακτές, εξαιρετικό φαγητό, προσιτές τιμές και φιλόξενους ανθρώπους. Το νιώθουμε σαν το καλοκαιρινό μας σπίτι».
ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙ Ο ΤΟΠΟΣ
Οι κρατήσεις ανοίγουν μέσα Μαρτίου και διαρκούν ως τις αρχές Νοεμβρίου, και πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Επειδή συμμετέχουν μέλη από 75 διαφορετικά δανέζικα κλαμπ, κατά κανόνα κάθε σύλλογος κλείνει τη δική του περίοδο – ήδη η πληρότητα για την επόμενη χρονιά βρίσκεται στο 80%. Υπολογίζεται ότι κάθε εβδομάδα έρχονται στο Τολό περίπου σαράντα άτομα, άρα συνολικά κάθε χρόνο αγγίζουν τα χίλια. Και αυτή η σταθερή σχέση, όπου εκτός σεζόν καταφθάνει ένας κρίσιμος αριθμός τουριστών σε προγραμματισμένη ροή, έχει πολλαπλά οφέλη για την περιοχή. Κατ’ αρχάς, επιμηκύνεται για τουλάχιστον δύο μήνες η τουριστική περίοδος, ενισχύοντας το εισόδημα των ντόπιων. Δεύτερον, όλοι επωφελούνται: από το μαγαζάκι με τα εργαλεία και τα μικρά σούπερ μάρκετ με τα είδη πρώτης ανάγκης μέχρι τους περιπλανώμενους μανάβηδες, ενώ αυξήθηκε και η επισκεψιμότητα στον αρχαιολογικό χώρο στην κοντινή Ασίνη.
Τρίτον, με τις καθημερινές τους αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα οι Δανοί δεν προβάλλουν τον τόπο μόνο στη χώρα τους, αλλά και στους Ευρωπαίους που ασχολούνται με την κωπηλασία. Πρόκειται για ένα ντόμινο δημοσιότητας, το οποίο, επειδή βασίζεται στις προσωπικές ιστορίες των επισκεπτών, σφυρηλατεί χρόνο με τον χρόνο μια ισχυρή κοινότητα ανθρώπων που υποστηρίζουν το Τολό. Το επιβεβαιώνουν άλλωστε οι τρεις διαδραστικοί πίνακες και το κλιματιστικό που έγιναν δωρεά στο εξαθέσιο δημοτικό σχολείο, όπως και ο ρουχισμός στην τοπική ομάδα ποδοσφαίρου. Τέταρτον, και ίσως το σημαντικότερο, η επαναλαμβανόμενη παρουσία ενός ποιοτικού κοινού που σέβεται τη φύση, ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό και «ψάχνεται» για αυθεντικές, απλές εμπειρίες, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την υγιή ανάπτυξη και άλλων μορφών εναλλακτικού τουρισμού.
Οι κρατήσεις ανοίγουν μέσα Μαρτίου και διαρκούν ως τις αρχές Νοεμβρίου, και πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Επειδή συμμετέχουν μέλη από 75 διαφορετικά δανέζικα κλαμπ, κατά κανόνα κάθε σύλλογος κλείνει τη δική του περίοδο – ήδη η πληρότητα για την επόμενη χρονιά βρίσκεται στο 80%. Υπολογίζεται ότι κάθε εβδομάδα έρχονται στο Τολό περίπου σαράντα άτομα, άρα συνολικά κάθε χρόνο αγγίζουν τα χίλια. Και αυτή η σταθερή σχέση, όπου εκτός σεζόν καταφθάνει ένας κρίσιμος αριθμός τουριστών σε προγραμματισμένη ροή, έχει πολλαπλά οφέλη για την περιοχή. Κατ’ αρχάς, επιμηκύνεται για τουλάχιστον δύο μήνες η τουριστική περίοδος, ενισχύοντας το εισόδημα των ντόπιων. Δεύτερον, όλοι επωφελούνται: από το μαγαζάκι με τα εργαλεία και τα μικρά σούπερ μάρκετ με τα είδη πρώτης ανάγκης μέχρι τους περιπλανώμενους μανάβηδες, ενώ αυξήθηκε και η επισκεψιμότητα στον αρχαιολογικό χώρο στην κοντινή Ασίνη.
Τρίτον, με τις καθημερινές τους αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα οι Δανοί δεν προβάλλουν τον τόπο μόνο στη χώρα τους, αλλά και στους Ευρωπαίους που ασχολούνται με την κωπηλασία. Πρόκειται για ένα ντόμινο δημοσιότητας, το οποίο, επειδή βασίζεται στις προσωπικές ιστορίες των επισκεπτών, σφυρηλατεί χρόνο με τον χρόνο μια ισχυρή κοινότητα ανθρώπων που υποστηρίζουν το Τολό. Το επιβεβαιώνουν άλλωστε οι τρεις διαδραστικοί πίνακες και το κλιματιστικό που έγιναν δωρεά στο εξαθέσιο δημοτικό σχολείο, όπως και ο ρουχισμός στην τοπική ομάδα ποδοσφαίρου. Τέταρτον, και ίσως το σημαντικότερο, η επαναλαμβανόμενη παρουσία ενός ποιοτικού κοινού που σέβεται τη φύση, ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό και «ψάχνεται» για αυθεντικές, απλές εμπειρίες, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την υγιή ανάπτυξη και άλλων μορφών εναλλακτικού τουρισμού.
ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΚΑΙ ΒΑΦΤΙΣΗ
«Ετοιμάζουμε ένα καταδυτικό κέντρο κοντά στην παραλία, ενώ ήδη από φέτος τρία αλιευτικά σκάφη θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, ξεναγώντας τους τουρίστες στα σημεία ενδιαφέροντος. Μάλιστα, έχουμε ξεκινήσει και μια προσπάθεια για την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας με συνταγές που υπήρχαν ως το 1960», μου λέει η Μάνια Δεδέα, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Τολού, λίγα λεπτά πριν η υφυπουργός Τουρισμού, Σοφία Ζαχαράκη, βαφτίσει το καινούργιο απόκτημα του «TOLO ROKCLUB».
«Ετοιμάζουμε ένα καταδυτικό κέντρο κοντά στην παραλία, ενώ ήδη από φέτος τρία αλιευτικά σκάφη θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, ξεναγώντας τους τουρίστες στα σημεία ενδιαφέροντος. Μάλιστα, έχουμε ξεκινήσει και μια προσπάθεια για την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας με συνταγές που υπήρχαν ως το 1960», μου λέει η Μάνια Δεδέα, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Τολού, λίγα λεπτά πριν η υφυπουργός Τουρισμού, Σοφία Ζαχαράκη, βαφτίσει το καινούργιο απόκτημα του «TOLO ROKCLUB».
Σε μια ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου στην παραλία του Τολού και είχε μενού με ντόπια πιάτα, όπως το φαγκρί γιουβέτσι με χοντρή μανέστρα, η υφυπουργός γιόρτασε μαζί με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και 70 Δανούς τα δέκα χρόνια λειτουργίας του κλαμπ. «Η στοχευμένη ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού εμπλουτίζει το προφίλ της Ελλάδας, ενισχύει την Περιφέρεια, δημιουργώντας σε τοπικό επίπεδο αλυσίδες αξίας, και υποστηρίζει την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε στο υπουργείο, να αναδείξουμε το πολυθεματικό τουριστικό προϊόν της χώρας», δήλωσε η νονά, που έδωσε στο νέο σκάφος το όνομα Αμφιτρίτη.
Γιάννης Παπαδημητρίου
Πηγή: kathimerini.gr
