«Το βρακί»: Η σκαμπρόζικη κωμωδία του Καρλ Στερνχάιμ στο Άστρος

Μια από τις διασημότερες κωμωδίες του παγκόσμιου ρεπερτορίου, «Το βρακί» του Γερμανοεβραίου Καρλ Στερνχάιμ, θα παρουσιάσει με ιδιαίτερη χαρά η «ΔΡΑΣΙΣ 21» στις 17, 18 και 19 Ιουνίου σε σκηνοθεσία Κώστα Ν. Φαρμασώνη.

Η υπόθεση

Ένα γιορταστικό μαγιάτικο πρωϊνό στη μεγάλη αλέα του Ζωολογικού Κήπου πλήθος κόσμου έχει μαζευτεί, για να δει από κοντά το βασιλιά. Την ώρα όμως που περνάει η χρυσοποίκιλτη άμαξα, η Λουίζε Μάσκε, σύζυγος Τέομπαλντ Μάσκε, τεντώνεται λίγο παραπάνω, για να δει τον αμαξά. Τότε κόβεται το κορδόνι της και πέφτει το βρακί της. Το βλέπουν όλοι. Προκαλείται ερωτικός παροξυσμός σε όλο τον πληθυσμό. Άντρες και γυναίκες τρελαίνονται και η Λουίζε γίνεται ξαφνικά η σταρ της πόλης. Στο σπίτι της, που ενοικιάζει δωμάτια, καταφθάνουν ακαριαία υποψήφιοι ενοικιαστές , που θα αποτελέσουν τους φλογερούς επίδοξους μνηστήρες. Αυτή η …ηλεκτρόλυση που προκαλεί το απροσδόκητο γεγονός ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου, για να φανούν με σκαμπρόζικο τρόπο οι αδυναμίες των ανθρώπων, που διαφορετικά καλύπτονται κάτω από το πέπλο της κανονικότητας.

Η κωμωδία έχει γραφτεί, όταν έχουν χαθεί στον ορίζοντα οι τελευταίες λάμψεις του ρομαντισμού και η Ευρώπη γεννάει συνεχώς νέες ιδέες, νέες εφευρέσεις (αεροπλάνο, σινεμά), νέα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα.

 
Ο Στερνχάιμ με «Το βρακί» γίνεται ο πατέρας του γερμανικού εξπρεσιονισμού στο Θέατρο, αυτής της επαναστατικής κοσμογονίας, που έδωσε τη μάχη με τα κοινωνικά στερεότυπα και τη μοιραία αδράνεια της μάζας, και που εκπροσωπήθηκε από σπουδαίους καλλιτέχνες, εκ των οποίων κορυφαίος υπήρξε ο μέγας αναμορφωτής του παγκόσμιου Θεάτρου, o Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Ο συγγραφέας
Καρλ Στερνχάιμ 1878- 1942

Ο Καρλ Στέρνχαϊμ γεννιέται στη Λειψία το 1878. Ο πατέρας του ήταν πλούσιος Εβραίος χρηματιστής. Σπουδάζει νομικά, φιλολογία, ιστορία της τέχνης, ψυχολογία και φιλοσοφία. Έζησε μια γεμάτη ζωή: Οικονομική άνεση, μεγάλοι έρωτες, τρεις γάμοι, τρία παιδιά. Το 1912, ύστερα από την οικονομική κατάρρευση του πατέρα του, μετακομίζει στο Βέλγιο. Από το 1909 έως το 1919 γράφει τα σημαντικότερα έργα του. Οι πρεμιέρες τους είναι πραγματικά θεατρικά σκάνδαλα, αλλά ακολουθούν στη συνέχεια μεγάλες επιτυχίες, όπως ακριβώς συνέβη κατόπιν και με τον Μπρεχτ. Από το 1923 αρχίζει να σκηνοθετεί ο ίδιος τα έργα του με βοηθό την κόρη του: Πρώτη του σκηνοθεσία Το βρακί στη Δρέσδη (1923).

 
Το 1933 είναι ιδιαίτερα κρίσιμη χρονιά για τον Στέρνχαϊμ, καθώς οι Ναζί απαγορεύουν στη Γερμανία όλες τις εκδόσεις και τις παραστάσεις των έργων του. Η υγεία του σημειώνει επιδείνωση. Το 1942 πεθαίνει από πνευμονία στις Βρυξέλλες.

Η διαδρομή του έργου

«Το βρακί» γράφτηκε το 1908. Ο συγγραφέας και κριτικός Φραντς Μπλάι δήλωσε τότε: « Αυτή είναι μια κωμωδία που θα είναι επίκαιρη σε 100 χρόνια!» Όπως θα δούμε, η … προφητεία δεν ήταν εντελώς άστοχη!

¨Το βρακί» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1911 στο πιο κεντρικό θέατρο του Βερολίνου, το Ντόιτσες Τεάτερ και σε σκηνοθεσία του μεγαλύτερου σκηνοθέτη της Γερμανίας, του, επίσης Γερμανοεβραίου, Μαξ Ράινχαρτ, προκαλώντας σκάνδαλο και απαγόρευση των παραστάσεων για ένα διάστημα. Η απαγόρευση δεν επιβλήθηκε, όπως θα νόμιζε κανείς, για λόγους σεμνοτυφίας ή προσβολής των ηθών, αλλά διότι με το έργο αυτό ο συγγραφέας πέτυχε το «ξεβράκωμα» της τότε Γερμανικής κοινωνίας, η οποία, βαθειά υποκριτική, εγωπαθής, υπερφίαλη και ρατσιστική, «ετοιμάζεται» για τον πρώτο παγκόσμιο, ενώ ταυτόχρονα επωάζει «το αυγό του φιδιού». Ο Στέρνχαϊμ μπόρεσε να δει στον καθρέφτη της παθητικότητας και της αδιαφορίας του αστού το ζοφερό μέλλον της ανθρωπότητας: Πίσω από τα βελούδα, τους φραμπαλάδες και τα λικνίσματα του βαλς, είδε την έλευση της βαρβαρότητας, της θηριωδίας του ναζισμού και των ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Αυτή είναι η σοβαρή πλευρά της ξεκαρδιστικής αυτής κωμωδίας. Γιατί ο Στερνχάιμ, όπως όλοι οι καλοί κωμωδιογράφοι, λέει όσα έχει να πει με το έξυπνο, σπαρταριστό χιούμορ του και όχι με ιδεολογικές μπροσούρες.

Μετά, λοιπόν, την πρώτη αντίδραση του Βερολίνου, το έργο παρουσιάστηκε άπειρες φορές με μεγάλη επιτυχία τόσο στη Γερμανία, όσο και στις σκηνές του Ευρωπαϊκού θεάτρου, υπήρξε μια από τις πρώτες (1927) ταινίες του βωβού κινηματογράφου με πρωταγωνιστές τον διάσημο Βέρνερ Κράους και την Τζένη Γιούγκο, ενώ τον Απρίλιο 2002 πέρασε ξανά στο αγγλόφωνο θέατρο με τη νέα μετάφραση του Αμερικανού ηθοποιού και συγγραφέα, Στιβ Μάρτιν (Τhe underpants), η οποία μέσα σε 20 χρόνια ανεβάστηκε από 30 αγγλόφωνα Θέατρα: της Αμερικής, της Αυστραλίας, της Αγγλίας, της Ινδίας κλπ, ενώ ταυτόχρονα ανεβάστηκε και σε 10 Πανεπιστήμια της Αμερικής!

 
Στην Ελλάδα το έργο ήταν εντελώς άγνωστο μέχρι το Φεβρουάριο του 1998, που παρουσιάστηκε από το Θέατρο Αμόρε σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά και με διανομή : Άκης Σακελλαρίου , Ναταλία Δραγούμη , Σμαράγδα Σμυρναίου , Μάνος Βακούσης , Γεράσιμος Σκιαδαρέσης , Κώστας Ζαχαράκης . Η παράσταση γνώρισε εξαιρετική αποδοχή, ενώ ακολούθησαν κι άλλες του επαγγελματικού και του ερασιτεχνικού θεάτρου.

 
Μια άλλη, σπουδαία κωμωδία του Στερνχάιμ είναι «Η κασετίνα», που παρουσιάστηκε από το Εθνικό μας Θέατρο το 2008. Και οι δύο αυτές κωμωδίες ανήκουν στον κύκλο του Στερνχάιμ, που ονομάζεται: «Από τον ηρωϊκό βίο των αστών», ο οποίος του χάρισε και τον τίτλο: «Ο Γερμανός Μολιέρος».
Θα πρέπει να επισημανθεί εδώ, ότι ο κύριος Μάσκε (Διπρόσωπος) δεν εμφανίζεται μόνο στο «Βρακί». Εμφανίζεται και σε άλλες κωμωδίες του παραπάνω κύκλου. Την διαδρομή του αυτή ως εκπρόσωπου των αστών την κλείνει αποκτώντας έναν τίτλο ευγενείας. Πως γίνεται αυτό; Μα φυσικά τον αγοράζει!

Ταυτότητα παράστασης

Τόπος: Αίθουσα εκδηλώσεων Γενικού Λυκείου Άστρους - Κλιματιζόμενη
Χρόνος: 17, 18, 19 Ιουνίου 2022, ώρα 21:00

Συντελεστές
Διασκευή, Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια : Κώστας Ν. Φαρμασώνης
Σκηνικό, Κοστούμια, Αφίσα: Τζωρτζίνα Κωστοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Θοδωρής Διαμαντόγιαννης
Χορογραφία φινάλε: Μανώλης Γύφτος

Παίζουν με σειρά εμφάνισης:
Τέομπαλντ Μάσκε: Θοδωρής Διαμαντόγιαννης
Λουϊζε Μάσκε: Μαίρη Δαλιάνη
Γκέρτρουντ Ντόυτερ: Τζωρτζίνα Κωστοπούλου
Φρανκ Σκαρρόν: Γιώργος Καβάσαλης
Βενιαμίν Μάντελσταμ: Θανάσης Σούρσος
Ένας ξένος: Γιάννης Ψυρογιάννης
Κρατήσεις: 6037287054, 6974332585

Χώροι διάθεσης εισιτηρίων
1. ΦΟΥΡΝΟΣ ΙΑΤΡΙΔΗ, ΑΣΤΡΟΣ
2. ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ : ΜΑΡΙΑΣ ΔΑΛΙΑΝΗ, ΑΣΤΡΟΣ, Άνωθεν Κ.Ε.Π.
3. ΚΑΦΕΝΕΙΟ Γ. ΜΕΓΚΛΗ ΔΟΛΙΑΝΑ
4. ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ '' ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ'', Κ.Η.ΒΡΥΝΙΟΣ, ΠΑΡ. ΑΣΤΡΟΣ
5. ΘΕΡΜΟΓΙΑΝΝΗΣ - ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ, ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑΣ
6. ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΑΡΛΑ, ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ
7. ΚΑΦΕΝΕΙΟ : ΣΤΟΥ ΤΣΑΓΓΑΡΗ, ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ

Φωτογραφίες, της Εύης Καραχάλιου
Συνδιοργάνωση: Δήμος Βόρειας Κυνουρίας, ΔΗΚΕΔΗΒΚ