«Η αναβάθμιση των σιδηροδρομικών μεταφορών είναι στόχος προτεραιότητας τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς αφορά την οικονομική ανάπτυξη των διασυνδεδεμένων περιοχών, τη σημαντική μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μετακινήσεων και ταυτόχρονα ενισχύει σημαντικά την ποιότητα ζωής και τις δυνατότητες των κατοίκων στις εξυπηρετούμενες από το σιδηροδρομικό δίκτυο περιοχές.
Στην κατεύθυνση αυτή, ο σιδηρόδρομος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της πολιτικής μεταφορών της σημερινής κυβέρνησης, παρά το γεγονός ότι έχει να διαχειριστεί τα αποτελέσματα της πολύ κακής αποκρατικοποίησης από την προηγούμενη κυβέρνηση, που έγινε με τίμημα μόλις 45 εκατομμύρια ευρώ, μόλις δηλαδή 5 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα από την ετήσια αποζημίωση των 50 εκ. ευρώ για τις άγονες γραμμές- την ώρα που μόλις λίγα χρόνια πριν οι ίδιοι χαρακτήριζαν πιθανό τίμημα 300 εκατομμυρίων ευρώ ως «ψίχουλα» - και χωρίς ουσιαστικά να διασφαλίζεται ούτε η δυνατότητα του ανταγωνισμού, ούτε η ποιότητα των δρομολογίων, ούτε οι περαιτέρω επενδύσεις.
Απέναντι σ’ αυτή την κατάσταση, είναι χαρακτηριστικό ότι η σημερινή κυβέρνηση, η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών έχει ήδη δημοπρατήσει σιδηροδρομικά έργα ύψους 4,5 δις ευρώ, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και το πολύ δύσκολο πρόγραμμα αναβάθμισης και εξηλεκτρισμού του δικτύου, ύψους 1,2 δις.
Το σχέδιο νόμου που συζητάμε σήμερα αφορά μια ακόμη σημαντική παρέμβαση – την κύρωση της Σύμβασης η οποία υπογράφηκε στις 14/4/2022 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ για την ανάθεση Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών.
Με την υπό κύρωση σύμβαση επιδιώκεται η απρόσκοπτη παροχή υπηρεσιών επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών, καθώς και η αναβάθμισή τους. Εξασφαλίζεται ότι θα γίνονται δρομολόγια σε ολόκληρο το ενεργό σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας και προβλέπονται έλεγχοι και κυρώσεις.
Εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της αποζημίωσης που προβλέπεται θα επιστρέφεται στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ η καταβολή και η διάρκεια συνδέονται με τη δέσμευση υλοποίησης από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ συγκεκριμένων και αναγκαίων επενδύσεων. Ακόμη, προβλέπεται κίνητρο αποδοτικότητας από το οποίο ωφελούμενο θα είναι και το Δημόσιο.
Στο πλαίσιο λοιπόν της σύμβασης:
-Ορίζονται τα τεχνικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των εν λόγων υπηρεσιών,
-Προβλέπεται η υποχρέωση εφαρμογής από τον πάροχο συστήματος ελέγχου ποιότητας κατά το σχετικό Ευρωπαϊκό Πρότυπο καθώς και οι τομείς αξιολόγησης των υπηρεσιών (ακρίβεια δρομολογίων, συνέχεια της παροχής των υπηρεσιών και ποιότητα σε συρμούς και σταθμούς)
-Καθορίζονται οι υποχρεώσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ως προς το επιβατικό κοινό, ως προς τη συνεχή και διαρκή τήρηση των δρομολογίων, ως προς την ασφάλεια και πρόληψη στους συρμούς, ως προς την προσβασιμότητα από άτομα με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα, ως προς τη διαχείριση, τη συντήρηση και επισκευή του τροχαίου υλικού.
-Προσδιορίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει την ευθύνη για τον καθορισμό των προβλεπόμενων από τη Σύμβαση υπηρεσιών, την τιμολογιακή πολιτική, το ύψος και την αναπροσαρμογή του κομίστρου στις σχετικές υπηρεσίες, με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να υποχρεούται να εφαρμόζει την πολιτική αυτή χωρίς να μπορεί να προβεί σε οποιαδήποτε αύξηση κομίστρου.
-Ορίζεται η αποζημίωση που καταβάλλεται για την εκτέλεση των προβλεπόμενων δρομολογίων, καθώς και ο μηχανισμός υπολογισμού, ενώ προβλέπεται ότι σε περίπτωση θετικού οικονομικού αποτελέσματος, το ελληνικό Δημόσιο λαμβάνει ποσοστό 20% από τα καθαρά έσοδα.
Τώρα στα παραρτήματα, ιδιαίτερης σημασίας είναι το παράρτημα Δ γιατί σ’ αυτό προβλέπονται οι επενδύσεις στις οποίες υποχρεούται να προβεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ προκειμένου να είναι δυνατή η παράταση της Σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 18.
Διασφαλίζεται με ρήτρες και ελέγχους η εκτέλεση των δρομολογίων, κάτι που δεν συνέβαινε με την προηγούμενη σύμβαση του Σεπτεμβρίου του 2105 η οποία επικαιροποιήθηκε το 2017, έναν δηλαδή μήνα πριν την ιδιωτικοποίηση, και ορίζονται κίνητρα αποδοτικότητας που δίνουν τη δυνατότητα μεγαλύτερου κέρδους στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αλλά και εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό.
Ταυτόχρονα, με το πρόγραμμα επενδύσεων, από την υλοποίηση του οποίου εξαρτάται η διάρκεια της σύμβασης – πρόβλεψη που για πρώτη φορά εισάγεται – το ελληνικό δημόσιο αποκτά νέα τρένα, αναβαθμίζεται το υφιστάμενο τροχαίο υλικό, ενώ προβλέπεται και η ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων για την πληρέστερη ενημέρωση των επιβατών.
Πρόκειται συνεπώς για μια ουσιαστικά βελτιωμένη σύμβαση σε σχέση με την προηγούμενη, που διασφαλίζει κατά το δυνατόν αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα του επιβατικού κοινού στο σύνολο του ενεργού σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, αλλά και την εξυπηρέτηση του μεγάλου στόχου της ουσιαστικής αναβάθμισης των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα – ένα έργο απαραίτητο για την αποτελεσματική αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας μας, για την πράσινη μετάβαση και τη συνολική ποιότητα ζωής των Ελληνίδων και των Ελλήνων, που η σημερινή Κυβέρνηση, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, προωθεί με αποφασιστικότητα».
