«Το ενεργειακό είναι ένα από τα κατεξοχήν κρίσιμα ζητήματα τόσο της τρέχουσας περιόδου, όσο και διαχρονικά.
Οι επιπτώσεις της διεθνούς αύξησης του κόστους της ενέργειας θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο τις προοπτικές ανάπτυξης των επιμέρους εθνικών οικονομιών, αλλά και πλήττουν έντονα τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων και των νοικοκυριών.
Από τη μία πλευρά, υπάρχει ο μόνιμος και επιτακτικός κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής, της οποίας τις καταστροφικές συνέπειες τις βλέπουμε κάθε χρόνο και πιο έντονες στα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και σε πεδία όπως η πρωτογενής αγροτική παραγωγή όπου καταστροφές λόγω παγετού, καύσωνα, χαλαζόπτωσης και άλλων ακραίων ή άκαιρων φαινομένων θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα μεγάλου αριθμού παραγωγών.
Η πράσινη μετάβαση είναι λοιπόν μόνοδρομος για να περιορίσουμε αυτή την καταστροφική τάση.
Όπως επίσης μονόδρομος είναι και η ενεργειακή αυτονομία της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως κατέδειξε εμφατικά ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ευρώπη – και η Ελλάδα ως οργανικό μέρος της – πρέπει άμεσα και αποτελεσματικά να σταματήσει την εξάρτησή της από ενεργειακές πηγές που δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν εκβιαστικά αυτή τη σχέση ως μοχλό διαπραγμάτευσης για να επιβάλλουν τα δικά τους συμφέροντα.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να εκβιάζεται με το κλείσιμο της κάνουλας ή με ακραίες τιμές για να λαμβάνει αποφάσεις, να εφαρμόζει πολιτικές, ή και να ανέχεται εξελίξεις που αντίκεινται στις θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες η ίδια ιδρύθηκε – το διεθνές δίκαιο, τον σεβασμό της εθνικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας, το απαραβίαστων των συνόρων.
Και πρέπει εδώ να πούμε καθαρά ότι η Ευρώπη πιάστηκε απροετοίμαστη σ’ αυτή τη νέα κρίση, παρά το γεγονός ότι τα σημάδια ήταν ορατά. Οφείλουμε λοιπόν να καλύψουμε με γρήγορο ρυθμό το χαμένο έδαφος, ώστε να διασφαλίσουμε ασφάλεια και αδιατάραχτη παροχή και να θωρακιστούμε έναντι ενεργειακών εκβιασμών.
Πράσινη μετάβαση λοιπόν και ενεργειακή αυτονομία είναι οι δύο πυλώνες της αναγκαίας ενεργειακής πολιτικής σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση. Και βεβαίως, ο τρίτος σημαντικότατος πυλώνας είναι η διασφάλιση λογικών τιμών καταναλωτή.
Το κόστος της ενέργειας τίναξε στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό πολλών νοικοκυριών στη χώρα μας. Και το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, ούτε την κρίση του κορονοϊού. Έχει βαθύτερα, δομικά χαρακτηριστικά.
Έτσι, παράλληλα με τα έκτακτα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών, και ιδίως όσων έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, που ορθά λαμβάνει η Κυβέρνηση, οφείλουμε να δούμε το ευρύτερο περιβάλλον, να ενισχύσουμε ουσιαστικά το ενεργειακό περιβάλλον, να αξιοποιήσουμε ακόμη αποτελεσματικότερα το μεγάλο ενεργειακό δυναμικό της πατρίδας μας.
Στην κατεύθυνση αυτή, της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας και της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας κινείται το νομοσχέδιο που καλούμαστε να επεξεργαστούμε σήμερα.
Το νομοσχέδιο αφορά την κύρωση της συμφωνίας μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του αναδόχου της από 21/11/1999 Σύμβασης περί εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή του θρακικού πελάγους που κυρώθηκε με τον νόμο 2779/1999 για την τροποποίηση της ανωτέρω σύμβασης ως προς τη διάρκεια της άδειας εκμετάλλευσης νότιας Καβάλας για την ομώνυμη Περιοχή Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου.
Η τροποποίηση αυτή, η έκτη κατά σειρά, είναι αναγκαία για την παροχή στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο συναινεί στη διαδικασία αυτή, εύλογου χρόνου προκειμένου να ολοκληρώσει τη διαγωνιστική διαδικασία για την παραχώρηση των οικείων δικαιωμάτων επί του υπόγειου φυσικού χώρου της Περιοχής Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου «Νότια Καβάλα» και την αξιοποίησή του ως χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Επισημαίνεται ακόμη ότι μετά τη λήξη της ισχύουσας σήμερα άδειας εκμετάλλευσης, δηλαδή μετά την 23η Νοεμβρίου 2021, το κόστος λειτουργίας και συντήρησης των εγκαταστάσεων θα έπρεπε να αναληφθεί από το Ελληνικό Δημόσιο, γεγονός που θα επιβάρυνε σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς επίσης και ότι το κοίτασμα φυσικού αερίου Νότιας Καβάλας δεν έχει πλήρως εξαντληθεί και η εκμετάλλευσή του πραγματοποιείται κατά χρονικές περιόδους προς κάλυψη λειτουργικών αναγκών των εγκαταστάσεων της Σύμβασης.
Συγκεκριμένα λοιπόν προβλέπεται η τροποποίηση της περίπτωσης γ. της παραγράφου 1 του άρθρου 6 της Σύμβασης ως ισχύει σήμερα ώστε να δοθεί παράταση της διάρκειας της οικείας Άδειας Εκμετάλλευσης -είτε έως την 23η Νοεμβρίου, με δυνατότητα περαιτέρω παράτασης με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης μετά από έγγραφη σύμφωνη γνώμη του Αναδόχου, -είτε έως την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης ως χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου του υπόγειου φυσικού χώρου της Περιοχής Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου «Νότια Καβάλα», δυνάμει σύμβασης παραχώρησης, στον παραχωρησιούχο που θα αναδειχθεί με τη διαγωνιστική διαδικασία που θα διεξαγάγει το ΤΑΙΠΕΔ – όποια από τις ανωτέρω δύο συνθήκες επέλθει πρώτη.
Οι δε υφιστάμενες σχετικές εγκαταστάσεις παραγωγής ακολουθούν την Άδεια Εκμετάλλευσης Νότιας Καβάλας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 27 της Σύμβασης.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση συνεπώς διασφαλίζεται η επιτυχής ευόδωση του διαγωνισμού για την υλοποίηση του έργου της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, ένα έργο που εξυπηρετεί την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, ενισχύοντας μακροπρόθεσμα τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας.
Πέραν των άμεσα διαλαμβανόμενων στο εν λόγω νομοσχέδιο, αξίζει πιστεύω να επισημανθεί ότι η Ελλάδα αποδεδειγμένα διαθέτει τη θεσμική και πρακτική εμπειρία για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων εντός της επικράτειας και της αποκλειστικής οικονομικής μας ζώνης.
Ιδιαίτερα στη νέα διεθνή συνθήκη στην ευρύτερη γειτονιά μας, η Ελλάδα μπορεί και οφείλει να αναβαθμίσει τον ρόλο της τόσο ως ενός ασφαλούς και αξιόπιστου κόμβου επεξεργασίας, διέλευσης και παροχής ενέργειας, μιας ενεργειακής πύλης για την Ευρώπη που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της γεωγραφίας και της σταθερότητας όσο και ως και μιας χώρας παραγωγής και εξαγωγής ενέργειας.
Το μεγάλο δυναμικό των ανανεώσιμων, αλλά και τα αποδεδειγμένα αποθέματα υδρογονανθράκων στο ελληνικό υπέδαφος είναι ένας πλούτος που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε προς όφελος της εθνικής οικονομίας, των προοπτικών ανάπτυξης, αλλά και της ουσιαστικής ενίσχυσης του επιπέδου διαβίωσης των ελληνικών νοικοκυριών.
Η Ελλάδα απαντά με αυτοπεποίθηση, σύνεση και αποφασιστικότητα στην ογκούμενη τουρκική προκλητικότητα η οποία στοχεύει μεταξύ άλλων και στο να εμποδίσει τη χώρα μας από την αξιοποίηση του πλούτου αυτού που μας ανήκει σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες.
Αυτή η υπεύθυνη πολιτική είναι μονόδρομος. Όπως επίσης μονόδρομος είναι η πλήρης ετοιμότητά μας να απαντήσουμε αποτελεσματικά και σε κάθε επίπεδο απέναντι σε πράξεις περαιτέρω κλιμάκωσης αυτής της προκλητικότητας – η οποία εποφθαλμιά πλέον ανοιχτά ελληνικά εδάφη.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η διαμόρφωση και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για την ενέργεια που περιλαμβάνει και την έγκαιρη και επικερδή αξιοποίηση κάθε είδους ενεργειακού δυναμικού που διαθέτει η χώρα μας, έχει εξίσου μεγάλη σημασία με την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των ενόπλων μας δυνάμεων.
Η σημερινή ιδιαίτερη διεθνής συνθήκη, πιστεύω ότι αποδεικνύει ακόμη και στον πιο δύσπιστο την καίρια σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και αυτονομίας για τη θωράκιση της ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας μιας χώρας.
Οφείλουμε συνεπώς στο κρίσιμο αυτό ζήτημα να αρθούμε πάνω από τις επιμέρους απολύτως θεμιτές διαφορές μας και να συνθέσουμε εγκαίρως και αποφασιστικά μια εθνική στρατηγική αναγκαία για τη θωράκιση της χώρας μας έναντι των υπαρκτών εξωτερικών απειλών, αλλά και για την ουσιαστική ενίσχυση της εθνικής μας οικονομίας και του επιπέδου διαβίωσης των Ελληνίδων και των Ελλήνων, που σήμερα δοκιμάζονται σε μεγάλο βαθμό λόγω του μη διορατικού ευρωπαϊκού ενεργειακού σχεδιασμού.
Αποδεδειγμένα λοιπόν, όπως καταδεικνύει και το περιεχόμενο αυτού του υπό επεξεργασία νομοσχεδίου, διαθέτουμε την απαιτούμενη εμπειρία – αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι το αν συλλογικά μπορούμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτή τη μείζονα εθνική πρόκληση, σ’ αυτή τη μείζονα εθνική ευκαιρία».
