Η ΡΑΕ, με πρόσφατη επιστολή της στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, με ημερομηνία 28 Ιουλίου, προτείνει την λήψη προληπτικών μέτρων προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα κατάρρευσης επιχειρήσεων και συνθήκες ολιγοπωλίου που θα έπλητταν ευθέως τον ανταγωνισμό.
«Ο κλάδος της προμήθειας αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα χρηματοοικονομικής ρευστότητας που επαπειλούν τη βιωσιμότητα των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων και δύναται να οδηγήσουν συμμετέχοντες στην έξοδο από την αγορά με απώτερη συνέπεια την υποβάθμιση του ανταγωνιστικού της χαρακτήρα και τη διαμόρφωση εκ νέου, μετά το 2011 και τις υποθέσεις Energa-Hellas Power συνθηκών ολιγοπωλίου ή και μονοπωλίου».
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή που υπογράφει ο Πρόεδρος της Αρχής κ Θανάσης Δαγούμας, από τα στοιχεία που έχει συλλέξει η ΡΑΕ προκύπτει ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές καταναλωτών προς τους προμηθευτές ξεπερνούν πλέον το 1 δισ. ευρώ. Εικόνα που δημιουργεί μια αλυσίδα χρεών στην αγορά καθώς δυσχεραίνει και τις πληρωμές των παρόχων προς τους διαχειριστές απειλώντας την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Τα στοιχεία του Ρυθμιστή εντοπίζουν το πρόβλημα της διόγκωσης των χρεών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τονίζοντας ότι δεν επηρεάζονται στον ίδιο βαθμό όλες οι επιχειρήσεις. Για παράδειγμα οι καθετοποιημένοι όμιλοι (ΔΕΗ, Protergia, Ήρων, Elpedison) και όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά φυσικού αερίου, αντλούν ρευστότητα από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου γεγονός που μετριάζει τις επαχθείς συνθήκες στην αγορά.
Το πρόβλημα είναι περισσότερο εμφανές στις μη καθετοποιημένες επιχειρήσεις και τους μικρότερους παίκτες της ενεργειακής αγοράς που βρίσκονται πλέον σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού.
Τι περιλαμβάνουν τα χρέη του 1 δισ. ευρώ
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο 1 δισ. που υπολογίζονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές καταναλωτών σε προμηθευτές, περιλαμβάνονται και ιστορικά χρέη.
Οφειλές δηλαδή που προϋπήρχαν της γεωπολιτικής αστάθειας και της ενεργειακής κρίσης λόγω του φαινομένου του ενεργειακού τουρισμού και των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι οποίες διογκώνονται τους τελευταίους μήνες από την εικόνα ασφυξίας που εμφανίζει η αγορά.
Σύμφωνα με την ΡΑΕ, στα ληξιπρόθεσμα συνυπολογίζονται οι διευκολύνσεις που παρέχουν ευρύτατα οι προμηθευτές προς τους πελάτες τους για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αλλά και η ραγδαία αύξηση των διακανονισμών οφειλόμενων ποσών και της καταβολής τους σε δόσεις, κατά κύριο λόγω άτοκα.
Με τον τρόπο αυτό «παρά την ουσιώδη επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, τα χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται καθότι οι Έλληνες καταναλωτές διαθέτουν υψηλή ευαισθησία σε οποιαδήποτε διακύμανση τιμών» σημειώνεται στην επιστολή.
Την εκρηκτική κατάσταση στην αγορά συντηρούν οι μεγάλες διακυμάνσεις των καυσίμων, οι οποίες ενσωματώνουν όλες τις αβεβαιότητες σε σχέση με τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου αλλά και οι αποφάσεις του ΣτΕ. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχει κρίνει επιτρεπτή την αλλαγή προμηθευτή χωρίς την εξόφληση ή έστω τον διακανονισμό προηγούμενων οφειλών, γεγονός που συνιστά κόκκινο πανί για τον κλάδο της προμήθειας καθώς εκτιμάται ότι επιτείνει τον κίνδυνο της δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών που θα παραμείνουν οριστικά ανείσπρακτες.
Την εικόνα άλλωστε του αδιεξόδου, στο οποίο έχουν περιέλθει οι εταιρείες επιβεβαιώνουν με τον πλέον εμφανή τρόπο και οι παραπλανητικές διαφημιστικές καμπάνιες των παρόχων που βρίσκονται στο μικροσκόπιο της ΡΑΕ, η οποία κατηγορεί μερίδα του κλάδου για στρέβλωση του ανταγωνισμού και φαινόμενα οικειοποίησης των κρατικών επιδοτήσεων.
Είναι φανερό, ότι η θηλιά που σφίγγει το λαιμό των προμηθευτών, ενισχύεται με την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής και την αναθεώρηση πλέον σε μηνιαία βάση των τιμολογίων που φέρνουν νέο ντόμινο ανατιμήσεων στα τιμολόγια ρεύματος για να αντιμετωπιστεί το υψηλό κόστος της εμπορίας και της διαχείρισης πελατών.
Στην αγορά εκτιμάται ότι ο νέος μηχανισμός τιμολόγησης ανοίγει την πόρτα για συσσώρευση ληξιπρόθεσμων χρεών με υψηλές επισφάλειες λόγω της δυνατότητας που δίνει πλέον το ρυθμιστικό πλαίσιο για συχνές μετακινήσεις από πάροχο σε πάροχο.
ΡΑΕ: πρόταση για προκαταβολή του 75% των επιδοτήσεων
Για την αντιμετώπιση των οξυμένων προβλημάτων της αγοράς και την βελτίωση της χρηματοοικονομικής θέσης και της ρευστότητας των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, η ΡΑΕ προτείνει στο υπουργείο την προκαταβολή τουλάχιστον του 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ένα αίτημα που έχει καταθέσει και στον Πρωθυπουργό ο Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ).
Με τον τρόπο αυτό, κρίνεται ότι μπορεί να αντιμετωπισθεί το εντεινόμενο πρόβλημα της εξάντλησης από τους προμηθευτές των ιδίων κεφαλαίων τους και των τραπεζικών γραμμών παροχής ρευστότητας και δανείων, για την υποστήριξη των πελατών τους.
Η σχετική υποχρέωση αν και επιβαρύνει αποκλειστικά την πολιτεία, στηρίζεται από τους προμηθευτές, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη χρηματοδότηση με ίδιους πόρους της κρατικής επιδότησης μέχρι να εισπράξουν τις επιδοτήσεις.
Οι προμηθευτές ισχυρίζονται ότι η πρακτική αυτή, συνιστά μονόδρομο για τον κλάδο αφενός λόγω του ότι επιβάλλεται με νόμο η απομείωση κάθε λογαριασμού, αφετέρου λόγω του ότι σε αντίθετη περίπτωση, οι πελάτες τους θα επιβαρύνονταν σε σχέση με τους καταναλωτές ανταγωνιστικών εταιρειών, με συνέπεια τη μείωση του πελατολογίου τους.
Για τους λόγους αυτούς, η προκαταβολή του μεγαλύτερου δυνατού ποσού από την επιδότηση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) του επόμενου μήνα, κρίνεται ιδιαιτέρως κρίσιμη, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι δεν θα ανακύψουν περαιτέρω επιβαρύνσεις της ταμειακής ρευστότητας και επισφάλειες ως προς τη χρηματοοικονομική σταθερότητα των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Όπως επισημαίνεται, οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν ασφυκτικό ζήτημα ρευστότητας, λόγω συνδυασμού παραγόντων. Αυτοί είναι η εκτίναξη του κόστους των χονδρεμπορικών αγορών, η μετάθεση του χρόνου είσπραξης των λογαριασμών από τους καταναλωτές μετά από διάστημα δύο συνήθως μηνών αλλά και της αυξημένης επισφάλειας από τον όγκο των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ως εκ τούτου, η ΡΑΕ υποστηρίζει ότι δύνανται να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ρευστότητας των Προμηθευτών μέσω της παροχής κρατικών εγγυήσεων ώστε να διευκολυνθεί ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός τους από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα», άποψη που σύμφωνα με την Αρχή είναι και στο πυρήνα της στρατηγικής του Repower.
