Η κακοκαιρία "Άριελ" προσγείωσε εσπευσμένα κοπάδι από φλαμίνγκο στο Ναύπλιο

Η κακοκαιρία ''Άριελ'', που πλήττει όλη την Ελλάδα, έφερε στην Αργολίδα ένα κοπάδι πανέμορφα φλαμίνγκο την Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022.

Τα φοινικόπτερα λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών έκαναν μια στάση για ξεκούραση από το ταξίδι της μετανάστευσης των πτηνών στον Υδροβιότοπο Ναυπλίου - Νέας Κίου στην Αργολίδα.

Ως μετανάστευση πτηνών ορίζεται το φαινόμενο του συνόλου των μετακινήσεων ορισμένων ειδών πτηνών, κυρίως εκείνων που τα εδάφη αναπαραγωγής και διαχείμασης βρίσκονται σε απομακρυσμένες, ως προς το γεωγραφικό πλάτος, οικοζώνες.

Υπάρχουν πολλά μεταναστευτικά είδη πτηνών και, στην πλειονότητά τους, η διαδικασία της μετανάστευσης συνεπάγεται υψηλό κόστος θνησιμότητας, συμπεριλαμβανομένης της θήρευσης από τον άνθρωπο. Η μετανάστευση πυροδοτείται κυρίως από τη διαθεσιμότητα τροφής και από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στα εδάφη αναπαραγωγής και διαχείμασης. Παρατηρείται κυρίως στο Βόρειο ημισφαίριο, όπου τα πουλιά «διοχετεύονται» σε συγκεκριμένα δρομολόγια με φυσικά «εμπόδια», όπως είναι η Μεσόγειος και η Καραϊβική.

Ιστορικά, η μετανάστευση είχε καταγραφεί ακόμη και πριν από 3.000 χρόνια, στα έργα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, συμπεριλαμβανομένων του Ομήρου και του Αριστοτέλη, όπως και στη Βίβλο (βιβλίο του Ιώβ), για διαδεδομένα είδη όπως πελαργούς, τρυγόνια και γεράκια. Από τους σημαντικότερους που ασχολήθηκαν με τη μετανάστευση, κατά πιο επιστημονικό τρόπο, ήταν ο Φινλανδός ορνιθολόγος Γιοχάνες Λέχε, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος ερευνητής που ξεκίνησε να καταγράφει τις ημερομηνίες των εαρινών αφίξεων στη Φινλανδία, το 1749. 

Οι σημερινές καταγραφές βασίζονται κυρίως σε μελέτες που χρησιμοποιούν προηγμένες τεχνικές δακτυλίωσης και δορυφορικής παρακολούθησης. Οι κίνδυνοι για τα αποδημητικά πουλιά έχουν αυξηθεί με την καταστροφή των βιοτόπων, κυρίως στις περιοχές ανάπαυλας και διαχείμασης, καθώς και από τεχνολογικές δομές όπως οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τα αιολικά πάρκα.

Οι αποστάσεις που διανύουν τα αποδημητικά πτηνά ποικίλλουν ευρύτατα και μπορεί να κυμαίνονται από μερικές δεκάδες χιλιόμετρα, μέχρι από πόλο σε πόλο. Πολλά θαλασσοπούλια κατέχουν τα ρεκόρ μετανάστευσης μεγάλων αποστάσεων διότι, εκ φύσεως, πετούν πάνω από τους μεγάλους ωκεανούς, όπου οι αποστάσεις από στεριά σε στεριά (συνήθως νησιά και νησίδες) είναι πολύ μεγάλες. Στον αντίποδα, πολλά πτηνά που ζουν στα ηπειρωτικά, τροπικών κυρίως περιοχών, πραγματοποιούν μικρότερα ταξίδια και, σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις, είναι ορθότερο να αναφερόμαστε σε μετακινήσεις και όχι μεταναστεύσεις.

Ο χρονισμός της μετανάστευσης φαίνεται να ελέγχεται κυρίως από τις αλλαγές στη διάρκεια της ημέρας. Τα αποδημητικά πουλιά πλοηγούνται χρησιμοποιώντας κυρίως δεδομένα από την ουράνια σφαίρα, είτε από τον Ήλιο είτε από τα αστέρια, από το μαγνητικό πεδίο της Γης, καθώς και από «εσωτερικούς χάρτες» καταγεγραμμένους στον εγκέφαλό τους. Η μετανάστευση έχει αναπτυχθεί κατά ανεξάρτητο τρόπο, σε διαφορετικές ομάδες πτηνών και δεν φαίνεται να απαιτεί κάποια γενετική αλλαγή. Μερικά είδη έχουν αποκτήσει μεταναστευτική συμπεριφορά μόλις από την τελευταία Εποχή των Παγετώνων και μετά.