Έρευνα: Ποιοι Δήμοι της Πελοποννήσου βρίσκονται "πίσω" στις ψηφιακές υπηρεσίες

Το Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της έρευνας με θέμα «Ψηφιακή Διακυβέρνηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση – Μελέτη των δικτυακών τόπων των Δήμων της Ελλάδας» που πραγματοποίησε σε συνεργασία με το ΕΛΙΑΜΕΠ και την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Γιάννη Χαραλαμπίδη. 

Η έρευνα η οποία διεξήχθη κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Ιουνίου 2022 αφορά στο σύνολο των ιστοτόπων των 332 δήμων της χώρας, οι οποίοι, σήμερα, παρέχουν με βάση τις αρμοδιότητές τους να παρέχουν με ψηφιακά μέσα προς τον πολίτη συνολικά 552 καταγεγραμμένες υπηρεσίες. Επισημαίνεται ότι σήμερα οι δήμοι δεν διαθέτουν τυποποιημένο μητρώο των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, έργο που προβλέπεται μέσω της υλοποίησης του ψηφιακού έργου ΔΙΑΥΛΟΣ.

Σύμφωνα με την έρευνα:

Στην κατηγορία των Μητροπολιτικών Δήμων (47 δήμοι των πολεοδομικών συγκροτημάτων της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά) ο μέσος όρος προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 59,3 ανά δήμο

Στην κατηγορία των Μεγάλων Ηπειρωτικών Δήμων (91 δήμοι με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων και πρωτεύουσες νομών) ο μέσος όρος παρεχόμενων υπηρεσιών είναι 41,8 ανά δήμο

Για την κατηγορία των Μεσαίων Ηπειρωτικών Δήμων (96 δήμοι με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 29,2 ανά δήμο

Στην κατηγορία Μικρών Ηπειρωτικών Δήμων (36 δήμοι με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 14,3 ανά δήμο

Στην κατηγορία των Μεγάλων Νησιωτικών Δήμων (27 νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών είναι 17,6 ανά δήμο

Στην κατηγορία των Μικρών Νησιωτικών Δήμων (35 οι νησιωτικοί δήμοι, με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους) ο μέσος όρος των προσφερόμενων υπηρεσιών 13,6 ανά δήμο

Από το σύνολο (552) των παρεχόμενων υπηρεσιών στους 332 δήμους της χώρας μόνο το 1,2% είναι πλήρως αυτοματοποιημένες. Από αυτές που παρέχονται, οι περισσότερες αφορούν τις κεντρικά παρεχόμενες υπηρεσίες, δηλαδή παρέχονται μέσω του gov.gr, όπως είναι οι υπηρεσίες Δημοτολογίου ή Ληξιαρχείου

Η πρωτιά της Αθήνας

Ο Δήμος Αθηναίων παρέχει τις περισσότερες σε απόλυτο αριθμό υπηρεσίες (166) και ταυτόχρονα -σε σχέση με το σύνολο των 552 υπηρεσιών- εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ολοκληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών.

Ως γενική παρατήρηση καταγράφεται ότι όσο ο πληθυσμός των δήμων μειώνεται, μειώνεται παράλληλα και το πλήθος των προσφερόμενων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Ωστόσο στην έρευνα εμφανίζονται πολλοί δήμοι που παρέχουν πολλές υπηρεσίες σε χαμηλό επίπεδο αυτοματοποίησης, ή πολύ λίγες υπηρεσίες σε υψηλό επίπεδο. Η διαφοροποίηση στο πλήθος έχει μεγάλο εύρος και δεν αφορά συγκεκριμένη κατηγορία δήμων, αλλά εκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες δήμων ασχέτως μεγέθους ή τοποθεσίας.

Ο Δήμος (Δήμος Αθηναίων) έχει αυτοματοποιήσει το 39.8% των προσφερόμενων υπηρεσιών που ο ίδιος έχει επιλέξει να παρέχει ή το 12% σε σχέση με το σύνολο των 552 παρεχόμενων υπηρεσιών που κατέγραψε η έρευνα.

Οι 25 δήμοι της χώρας, που προσφέρουν στους πολίτες τους τις περισσότερες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες είναι:

	ΔΗΜΟΣ	ΠΛΗΘΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ	ΠΛΗΘΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ
	ΑΘΗΝΑΙΩΝ	66	166
	ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ	46	67
	ΒΑΡΗΣ ΒΟΥΛΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ	46	79
	ΚΗΦΙΣΙΑΣ	44	72
	ΓΛΥΦΑΔΑΣ	42	75
	ΠΛΑΤΑΝΙΑ	40	66
	ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ	36	74
	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ	33	84
	ΒΕΡΟΙΑΣ	31	40
	ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ	31	90
	ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ	31	42
	ΚΡΩΠΙΑΣ	31	78
	ΠΥΛΑΙΑΣ ΧΟΡΤΙΑΤΗ	31	109
	ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ	30	81
	ΘΗΡΑΣ	29	44
	ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ	28	45
	ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ	28	49
	ΒΟΛΟΥ	26	55
	ΗΛΙΔΑΣ	26	58
	ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ	26	30
	ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ	26	54
	ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ	26	67
	ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΠΕΡΑΧΩΡΑΣ ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ	26	118
	ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ	26	55
	ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ	26	39

Στον αντίποδα, 20 δήμοι δεν προσφέρουν καμία ολοκληρωμένη υπηρεσία. Έκπληξη αποτελεί παρουσία στη λίστα μεγάλων δήμων της χώρας όπως του Δήμου Νεάπολης-Συκεών, Τρίπολης, Άργους και Φλώρινας:

ΔΗΜΟΣ	ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ	ΠΛΗΘΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 4-5
ΜΟΥΖΑΚΙΟΥ	13122	0
ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ	13551	0
ΤΕΜΠΩΝ	13712	0
ΙΑΣΜΟΥ	13810	0
ΑΝΔΡΙΤΣΑΙΝΑΣ ΚΡΕΣΤΕΝΩΝ	14109	0
ΜΥΚΗΣ	15540	0
ΓΟΡΤΥΝΑΣ	15632	0
ΝΟΤΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ	15681	0
ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ	17056	0
ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ	17832	0
ΦΑΡΣΑΛΩΝ	18545	0
ΑΛΜΥΡΟΥ	18614	0
ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ	21145	0
ΦΑΙΣΤΟΥ	24466	0
ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ	27602	0
ΠΡΕΒΕΖΑΣ	31733	0
ΦΛΩΡΙΝΑΣ	32881	0
ΑΡΓΟΥΣ ΜΥΚΗΝΩΝ	42022	0
ΤΡΙΠΟΛΗΣ	47254	0
ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΣΥΚΕΩΝ	84741	0

Ποιες είναι οι δημοφιλέστερες υπηρεσίες που παρέχουν οι δήμοι;

Ανεξαρτήτως της ποιότητας των υπηρεσιών (αν είναι ολοκληρωμένες ή μη) οι 15 υπηρεσίες με την υψηλότερη συχνότητα όπως παρέχονται από τους ιστοτόπους των 332 δήμων της χώρας είναι οι ακόλουθες:

ΤΙΤΛΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ	ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ
Ανάρτηση Δραστηριοτήτων στον Διαδικτυακό Τόπο του Δήμου	287
Οδηγός Πόλης	277
Αιτήσεις Πολιτών προς το σύστημα προσλήψεων εποχικού και μόνιμου προσωπικού του οργανισμού	233
Κοινωνικά Δίκτυα	207
Αιτήματα παράπονα και προτάσεις πολιτών	153
Πιστοποιητικό Οικογενειακής Κατάστασης	149
Πιστοποιητικό Γέννησης	143
Πληροφόρηση για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό	126
Βεβαίωση Μόνιμης Κατοικίας	119
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Γέννησης	118
Πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών	115
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Γάμου	115
Αντίγραφο Ληξιαρχικής Πράξης Θανάτου	115
Ζωντανή αναμετάδοση συνεδρίασης Δημοτικού Συμβουλίου	112
Δημόσια διαβούλευση	107

Δήμοι και μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Περίπου δύο στους τρεις δήμοι, συγκεκριμένα 219 από τους 332 (ποσοστό 66%) προσφέρουν αυτή την δυνατότητα στους πολίτες. Η απλή ύπαρξη των λογαριασμών κοινωνικών δικτύων αποτελεί θετικό στοιχείο, ωστόσο δεν υπάρχει καμία κατεύθυνση ή οδηγία για τη χρήση των Κοινωνικών Δικτύων από δημόσιους φορείς (όπως συμβαίνει σε ΕΕ, Αγγλία, Αυστραλία κλπ.). Αναλύοντας τα στοιχεία σύμφωνα με τις κατηγορίες Κλεισθένη, παρατηρείται ότι το ποσοστό προσφοράς των καναλιών επικοινωνίας αυτών είναι υψηλό για όλες τις κατηγορίες δήμων. Ιδιαίτερα στην κατηγορία των Μητροπολιτικών δήμων το ποσοστό αγγίζει το 80%.

Ίση πρόσβαση και παροχή διευκολύνσεων

Ένα σημαντικό ποσοστό των συμπολιτών μας αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πρόσβαση και στη χρήση του διαδικτύου. Ωστόσο, από το σύνολο των 332 δήμων, μόνο 117 δήμοι παρέχουν διευκολύνσεις πρόσβασης, δηλαδή περίπου 1 στους 3 δήμους. Τα αποτελέσματα είναι ακόμα χειρότερα αν εξετάσουμε ξεχωριστά κάθε κατηγορία Κλεισθένη, όταν πρόκειται για τις κατηγορίες πέραν των Μητροπολιτικών Κέντρων. Ικανοποιητική είναι μόνο η κατηγορία 1 (δήμοι μητροπολιτικών κέντρων) με 63,8 % των δήμων που παρέχουν διευκολύνσεις. Πρόκειται για την μοναδική κατηγορία, η οποία ξεπερνά το 50% αφού όλες οι υπόλοιπες υπολείπονται και μάλιστα η κατηγορία των Μικρών Νησιωτικών Δήμων παρέχει προσβασιμότητα σε ποσοστό μόλις 11,43%.

Είναι υποχρέωση των δήμων να δημιουργούν ιστοτόπους, οι οποίοι θα αναγνωρίζουν τις δυσκολίες των ευάλωτων αυτών κοινωνικών ομάδων και θα παρέχουν διευκολύνσεις, ώστε οι δυσκολίες αυτές να ξεπεραστούν (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2016/2102). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι υπάρχουν ιστότοποι δήμων, οι οποίοι παρόλο που έχουν πρόσφατα δημιουργηθεί ή ανανεωθεί, παραλείπουν να ενσωματώσουν τη συγκεκριμένη δυνατότητα, δυσχεραίνοντας έτσι τη πρόσβαση σε μια ειδική ομάδα πολιτών.

Η ανάγκη για ενιαίο μητρώο υπηρεσιών

Οι δήμοι δεν διαθέτουν τυποποιημένο μητρώο των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες. Κάθε δήμος έχει κάνει διαφορετική επιλογή από υπηρεσίες τις οποίες εξυπηρετεί μέσα από τον ιστότοπό του, ενώ παράλληλα υπάρχουν περιπτώσεις που οι ίδιες υπηρεσίες διαθέτουν διαφορετικό όνομα και διαφορετικά έγγραφα έναρξης. Αυτό καταγράφεται ενόψει της υλοποίησης του ψηφιακού έργου ΔΙΑΥΛΟΣ, το οποίο υπόσχεται να επιλύσει βασικά θέματα μοντελοποίησης των υφιστάμενων διαδικασιών δημόσιων υπηρεσιών και φορέων.

Σε πολλές περιπτώσεις οι Δήμοι έχουν πρόσφατα δημιουργημένους ή ανανεωμένους ιστοτόπους, οι οποίοι παρέχουν και διαφορετικό πλήθος από αυτοματοποιημένες υπηρεσίες και σε διάφορα επίπεδα αυτοματοποίησης, δίχως να υπάρχει μια κοινή πρακτική στο πλήθος και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών, ακόμα και για ιστοτόπους που έχουν δημιουργηθεί από την ίδια εταιρεία υλοποίησης. Ο κάθε δήμος επιβάλλει από μόνος του το επίπεδο ψηφιοποίησης στη παροχή υπηρεσιών χωρίς να υπάρχει μια κοινή βάση εκκίνησης. Τα συμπεράσματα της έρευνας ενισχύουν την άποψη της ανάγκης δημιουργίας μιας κοινής βάσης μητρώων αλλά και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των δημόσιων φορέων.

Μπορείτε να βρείτε αναλυτικά την έρευνα στον ιστότοπο του Παρατηρητηρίου Περιφερειακών Πολιτικών ΕΔΩ.