Με το που άρχισε η Επανάσταση του 1821, τέθηκε το ζήτημα συγκρότησης στρατού. Υπήρχαν τριών ειδών στρατιωτικοί:
Α) Οι Κλεφταρματωλοί, οι οποίοι στηρίζονταν σε τοπικές δυνάμεις, τους τροφοδοτούσαν τα ίδια τα χωριά τους, είχαν γνώση του τόπου καλή και απαράμιλλη γενναιότητα. Ιδανικοί για αμυντικό πόλεμο.
Β) Οι πρώην κλέφτες που είχαν στρατολογηθεί ως μισθοφόροι στους Ναπολεόντιους πολέμους και είχαν γνώση και του σύγχρονου και του παραδοσιακού πολέμου (π.χ. Κολοκοτρώνης, Νικηταράς, Μάρκος Μπότσαρης κλπ.) και
Γ) Οι Έλληνες και φιλέλληνες που είχαν πολεμήσει στους Ναπολεόντειους πολέμους και πίστευαν πως μόνο με οργανωμένο τακτικό στρατό θα επικρατούσε η Επανάσταση (π.χ. Αλ. Και Δ. Υψηλάντης).
Ο πρώτος τακτικός Ελληνικός στρατός οργανώθηκε στην …Ρουμανία. Ήταν ο θρυλικός Ιερός Λόχος, του Αλεξάνδρου Υψηλάντη. Δυστυχώς, πότισε με το ηρωικό του αίμα τα λιβάδια του Δραγατσανίου και σε μας έμεινε μόνο η μνήμη του και το ποίημα του Κάλβου.
Στην Πελοπόννησο μόλις ήρθε ο Δημ. Υψηλάντης βρήκε δυο μεγάλα στρατόπεδα ατάκτων (ένα στο Μαίναλο και ένα στον Πάρνωνα) και πολλά μικρότερα τοπικά που πολιορκούσαν τα παράκτια φρύρια (Ανάπλι, Μονεμβασιά, Πύλος, Κόρινθος κλπ.). Μαζί του είχαν έρθει και τέσσερις απόμαχοι της σταρτιάς του Μεγάλου Ναπολέοντα. Ο Βαλέστ (κρητοκορσικανός Μπαλέστας) και οι Βορειοιταλοί Ανδρέας Δάνια, Πιέτρο Ταρέλα και ο αμφιλεγόμενος Ντε Γκουμπερνάντις.
Ο Δ. Υψηλάντης δημιούργησε έμπεδο για αυτούς στην Καλαμάτα. Παρουσιάστηκαν πολλοί για να καταταγούν. Ο Βαλέστ, λανσάρισε μια κατάμαυρη στολή. Ο Δάνια και ο Ταρέλα έφυγαν πάλι για Ιταλία για να φέρουν οπλισμό και νέους εθελοντές (φιλέλληνες). Στο πόδι τους άφησαν τον Ντε Γκουμπερνάντις (είχαν κοινή στρατιωτική εμπειρία πολεμώντας κάτω από τις Γαλλκές σημαίες στην Ισπανία από το 1808 ως το 1814). Είχε και μια εκπληκτική επιτυχία, απέτρεψε την απόβαση των Τούρκων μόνο και μόνο παρατάσσοντας τους τακτικούς στην παραλία της Καλαμάτας. (Ιούνιος 1821)
Τους τακτικούς τους είχαν απομακρύνει από την Τρίπολη όταν πλησίαζε η πτώση του κάστρου. Τους είχαν στείλει στο Κιάτο για να αποτρέψουν και πάλι απόβαση των Τούρκων. Εάν ήταν παρόντες, ίσως να είχαν αποφευχθεί οι σφαγές.
Τον Οκτώβριο του 1821, έφεραν τους «τακτικούς» έξω από το Ναύπλιο. Άρχισαν τα σχέδια, πως θα γίνει η κατάληψη των κάστρων. Τέθηκαν σχέδια δύο: Κολοκοτρώνης με Νικηταρά, υποστήριζαν να παρασύρουμε τους Τούρκους έξω από τα φρούρια, όπου χωρίς το πλεονέκτημα των κανονιών, θα πάθαιναν όλεθρο. Το άλλο σχέδιο από Βαλέστα, Δάνια και Ταρέλα ήθελε αιφνιδιαστική επίθεση στο σύνολο των φρουρίων. Ο Δ. Υψηλάντης το δέχθηκε και ήταν ολέθριο και για τον αγώνα και για το πολιτικό του μέλλον.
Οι «τακτικοί» έδωσαν μια επική μάχη κατά των Τούρκων στην θέση της σημερινής Πυροσβεστικής. Είχαν δεκάδες νεκρούς, αλλά οι γραμμές τους δεν λύγισαν, παρά την υπεροπλία του εχθρού (που υποστηριζόταν και από τα κανόνια των φρουρίων).
Ο Δ. Υψηλάντης προσήλθε μετά από δέκα ημέρες στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, έχοντας χρεωμένη αυτή την αποτυχία. Ο Μαυροκορδάτος είχε φροντίσει να φέρει «αντιπροσώπους» και από επαρχίες που δεν είχαν επαναστατήσει. Πήρε έτσι «δημΟκρατικά» την εξουσία. Διέλυσε το τακτικό του Δ. Υψηλάντη και έφτιαξε δικούς του «τακτικούς» στην Κόρινθο. Μάλιστα, έκανε και μια μεγαλειώδη «αναφορά», όπου τους επιθεώρησε κρατώντας στραταρχική ράβδο.
Τον μεν Υψηλάντη, με τον Νικηταρά, τους έστειλε να εκστρατεύσουν προς την Λαμία, τον Βαλέστα, τον απέκοψε από τους υπολοίπους και τον απέστειλε στην Κρήτη (όπου και βρήκε ηρωικό θάνατο). Ο ίδιος, ο Μαυροκορδάτος, συγκροτώντας δύο συντάγματα τακτικού στρατού προχώρησε προς την Ήπειρο. Γενική αρχηγία έδωσε στον Γερμανό στρατηγό Νόρμανν (είχε φτάσει σε ανώτερο βαθμό πολεμώντας, άλλοτε υπέρ, άλλοτε κατά του Ναπολέοντα). Ο Δάνια και ο Ταρέλλα διοικούσαν το ένα από τα δύο συντάγματα (υπό τις διαταγές τους και ο Ντε Γκουμπερνάντις).
Η εκστρατεία του Μαυροκορδάτου (όπως και ό,τι άλλο είχε πάει να φτιάξει), κατέληξε σε καταστροφή. Ο Δάνια και ο Ταρέλα πέθαναν ηρωικά στο πεδίο της μάχης. Ο Νόρμανν σώθηκε με πολλά τραύματα και κατέληξε μετά από λίγους μήνες. Ο Ντε Γκουμπερνάντις «χάθηκε» για δεκαπέντε ημέρες και εμφανίσθηκε «πολυτραυματίας» στο Μεσολόγγι, όπου προτίμησε να μπαρκάρει σε ένα Σπετσιώτικο καράβι και να έρθει στους Μύλους.Ο Δ. Υψηλάντης του ανέθεσε τη συγκρότηση, εκ νέου, τακτικού στρατού στην Άρεια.
Μέχρι το βράδυ της απελευθέρωσης του Παλαμηδιού διέθετε μια μικρή παρατακτή δύναμη 250 ανδρών, οι οποίοι συμμετείχαν στην τελική επίθεση. Μόλις οι Τούρκοι υπέγραψαν τη συμφωνία παράδοσης με τον Κολοκοτρώνη, οι «τακτικοί» του Ντε Γκουμπερνάντις πήραν θέσεις φρουράς στα κάστρα που ήταν γύρω από την πόλη μας. Την διοίκηση όμως την είχαν στα χέρια τους οι πιστοί στον «γέρο του Μοριά» (ο γιός του Πάνος και τα ανίψια του Νικηταράς και Πλαπούτας).
Μέχρι τον Μάρτιο του 1823, η φρουρά του Ναυπλίου δεν αναγνώριζε τα απομεινάρια της Κυβέρνησης Μαυροκορδάτου, επειδή είχε λήξει η θητεία της. Ο Ντε Γκουμπερνάντις συνεννοήθηκε με τους αντίπαλους του Κολοκοτρώνη να καταλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία στο Ναύπλιο και να τους παραδώσει τα φρούρια. Του είχαν υποσχεθεί ότι θα έφερναν 3.000 μισθοφόρους από την Γερμανία και θα τον διόριζαν «στρατάρχη»…
Το πραξικόπημα απέτυχε. Οι άτακτοι, του Πάνου Κολοκοτρώνη, αφόπλισαν τους τακτικούς του Ντε Γκουμπερνάντις, και ο ίδιος συνελήφθη… Το τέλος του ήταν άδοξο. Παράτησε τους Έλληνες και πήγε να καταταχθεί στην Αίγυπτο, στον στρατό που ετοιμαζόταν να έλθει με τον Ιμπραήμ στην Ελλάδα. Οι ιστορικοί και οι παλιές εγκυκλοπαίδειες γράφουν πως είχε κάνει συμφωνία να μην πολεμήσει στην Ελλάδα, αλλά να υπηρετήσει στην Αίγυπτο.
Το περίεργο είναι ότι ούτε το όνομά του είχαν καταγράψει… τελευταία, μόνο, μετά από έρευνες για στρατιωτικούς του Ναπολέοντα, που πολέμησαν στην Ελλάδα, μάθαμε πως τον έλεγαν Γκαμπριέλε.
Υ.Γ. Για τους τρεις ήρωες βρήκα προσωπογραφίες, για τον «αγνοούμενο», με πολύ αναζήτηση βρήκα μόνο το μικρό του όνομα.
Ο πρώτος τακτικός Ελληνικός στρατός οργανώθηκε στην …Ρουμανία. Ήταν ο θρυλικός Ιερός Λόχος, του Αλεξάνδρου Υψηλάντη. Δυστυχώς, πότισε με το ηρωικό του αίμα τα λιβάδια του Δραγατσανίου και σε μας έμεινε μόνο η μνήμη του και το ποίημα του Κάλβου.
Στην Πελοπόννησο μόλις ήρθε ο Δημ. Υψηλάντης βρήκε δυο μεγάλα στρατόπεδα ατάκτων (ένα στο Μαίναλο και ένα στον Πάρνωνα) και πολλά μικρότερα τοπικά που πολιορκούσαν τα παράκτια φρύρια (Ανάπλι, Μονεμβασιά, Πύλος, Κόρινθος κλπ.). Μαζί του είχαν έρθει και τέσσερις απόμαχοι της σταρτιάς του Μεγάλου Ναπολέοντα. Ο Βαλέστ (κρητοκορσικανός Μπαλέστας) και οι Βορειοιταλοί Ανδρέας Δάνια, Πιέτρο Ταρέλα και ο αμφιλεγόμενος Ντε Γκουμπερνάντις.
Ο Δ. Υψηλάντης δημιούργησε έμπεδο για αυτούς στην Καλαμάτα. Παρουσιάστηκαν πολλοί για να καταταγούν. Ο Βαλέστ, λανσάρισε μια κατάμαυρη στολή. Ο Δάνια και ο Ταρέλα έφυγαν πάλι για Ιταλία για να φέρουν οπλισμό και νέους εθελοντές (φιλέλληνες). Στο πόδι τους άφησαν τον Ντε Γκουμπερνάντις (είχαν κοινή στρατιωτική εμπειρία πολεμώντας κάτω από τις Γαλλκές σημαίες στην Ισπανία από το 1808 ως το 1814). Είχε και μια εκπληκτική επιτυχία, απέτρεψε την απόβαση των Τούρκων μόνο και μόνο παρατάσσοντας τους τακτικούς στην παραλία της Καλαμάτας. (Ιούνιος 1821)
Τους τακτικούς τους είχαν απομακρύνει από την Τρίπολη όταν πλησίαζε η πτώση του κάστρου. Τους είχαν στείλει στο Κιάτο για να αποτρέψουν και πάλι απόβαση των Τούρκων. Εάν ήταν παρόντες, ίσως να είχαν αποφευχθεί οι σφαγές.
Τον Οκτώβριο του 1821, έφεραν τους «τακτικούς» έξω από το Ναύπλιο. Άρχισαν τα σχέδια, πως θα γίνει η κατάληψη των κάστρων. Τέθηκαν σχέδια δύο: Κολοκοτρώνης με Νικηταρά, υποστήριζαν να παρασύρουμε τους Τούρκους έξω από τα φρούρια, όπου χωρίς το πλεονέκτημα των κανονιών, θα πάθαιναν όλεθρο. Το άλλο σχέδιο από Βαλέστα, Δάνια και Ταρέλα ήθελε αιφνιδιαστική επίθεση στο σύνολο των φρουρίων. Ο Δ. Υψηλάντης το δέχθηκε και ήταν ολέθριο και για τον αγώνα και για το πολιτικό του μέλλον.
Οι «τακτικοί» έδωσαν μια επική μάχη κατά των Τούρκων στην θέση της σημερινής Πυροσβεστικής. Είχαν δεκάδες νεκρούς, αλλά οι γραμμές τους δεν λύγισαν, παρά την υπεροπλία του εχθρού (που υποστηριζόταν και από τα κανόνια των φρουρίων).
Ο Δ. Υψηλάντης προσήλθε μετά από δέκα ημέρες στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, έχοντας χρεωμένη αυτή την αποτυχία. Ο Μαυροκορδάτος είχε φροντίσει να φέρει «αντιπροσώπους» και από επαρχίες που δεν είχαν επαναστατήσει. Πήρε έτσι «δημΟκρατικά» την εξουσία. Διέλυσε το τακτικό του Δ. Υψηλάντη και έφτιαξε δικούς του «τακτικούς» στην Κόρινθο. Μάλιστα, έκανε και μια μεγαλειώδη «αναφορά», όπου τους επιθεώρησε κρατώντας στραταρχική ράβδο.
Τον μεν Υψηλάντη, με τον Νικηταρά, τους έστειλε να εκστρατεύσουν προς την Λαμία, τον Βαλέστα, τον απέκοψε από τους υπολοίπους και τον απέστειλε στην Κρήτη (όπου και βρήκε ηρωικό θάνατο). Ο ίδιος, ο Μαυροκορδάτος, συγκροτώντας δύο συντάγματα τακτικού στρατού προχώρησε προς την Ήπειρο. Γενική αρχηγία έδωσε στον Γερμανό στρατηγό Νόρμανν (είχε φτάσει σε ανώτερο βαθμό πολεμώντας, άλλοτε υπέρ, άλλοτε κατά του Ναπολέοντα). Ο Δάνια και ο Ταρέλλα διοικούσαν το ένα από τα δύο συντάγματα (υπό τις διαταγές τους και ο Ντε Γκουμπερνάντις).
Η εκστρατεία του Μαυροκορδάτου (όπως και ό,τι άλλο είχε πάει να φτιάξει), κατέληξε σε καταστροφή. Ο Δάνια και ο Ταρέλα πέθαναν ηρωικά στο πεδίο της μάχης. Ο Νόρμανν σώθηκε με πολλά τραύματα και κατέληξε μετά από λίγους μήνες. Ο Ντε Γκουμπερνάντις «χάθηκε» για δεκαπέντε ημέρες και εμφανίσθηκε «πολυτραυματίας» στο Μεσολόγγι, όπου προτίμησε να μπαρκάρει σε ένα Σπετσιώτικο καράβι και να έρθει στους Μύλους.Ο Δ. Υψηλάντης του ανέθεσε τη συγκρότηση, εκ νέου, τακτικού στρατού στην Άρεια.
Μέχρι το βράδυ της απελευθέρωσης του Παλαμηδιού διέθετε μια μικρή παρατακτή δύναμη 250 ανδρών, οι οποίοι συμμετείχαν στην τελική επίθεση. Μόλις οι Τούρκοι υπέγραψαν τη συμφωνία παράδοσης με τον Κολοκοτρώνη, οι «τακτικοί» του Ντε Γκουμπερνάντις πήραν θέσεις φρουράς στα κάστρα που ήταν γύρω από την πόλη μας. Την διοίκηση όμως την είχαν στα χέρια τους οι πιστοί στον «γέρο του Μοριά» (ο γιός του Πάνος και τα ανίψια του Νικηταράς και Πλαπούτας).
Μέχρι τον Μάρτιο του 1823, η φρουρά του Ναυπλίου δεν αναγνώριζε τα απομεινάρια της Κυβέρνησης Μαυροκορδάτου, επειδή είχε λήξει η θητεία της. Ο Ντε Γκουμπερνάντις συνεννοήθηκε με τους αντίπαλους του Κολοκοτρώνη να καταλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία στο Ναύπλιο και να τους παραδώσει τα φρούρια. Του είχαν υποσχεθεί ότι θα έφερναν 3.000 μισθοφόρους από την Γερμανία και θα τον διόριζαν «στρατάρχη»…
Το πραξικόπημα απέτυχε. Οι άτακτοι, του Πάνου Κολοκοτρώνη, αφόπλισαν τους τακτικούς του Ντε Γκουμπερνάντις, και ο ίδιος συνελήφθη… Το τέλος του ήταν άδοξο. Παράτησε τους Έλληνες και πήγε να καταταχθεί στην Αίγυπτο, στον στρατό που ετοιμαζόταν να έλθει με τον Ιμπραήμ στην Ελλάδα. Οι ιστορικοί και οι παλιές εγκυκλοπαίδειες γράφουν πως είχε κάνει συμφωνία να μην πολεμήσει στην Ελλάδα, αλλά να υπηρετήσει στην Αίγυπτο.
Το περίεργο είναι ότι ούτε το όνομά του είχαν καταγράψει… τελευταία, μόνο, μετά από έρευνες για στρατιωτικούς του Ναπολέοντα, που πολέμησαν στην Ελλάδα, μάθαμε πως τον έλεγαν Γκαμπριέλε.
Υ.Γ. Για τους τρεις ήρωες βρήκα προσωπογραφίες, για τον «αγνοούμενο», με πολύ αναζήτηση βρήκα μόνο το μικρό του όνομα.
