Οι πρώτες προβλέψεις δείχνουν ότι το Ελ Νίνιο θα επιστρέψει μέσα στο 2023, επιδεινώνοντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο και καθιστώντας "πολύ πιθανό" ο πλανήτης να υπερβεί τον 1,5C της αύξησης της θερμοκρασίας.
Ένα μεγάλο Ελ Νίνιο ήταν ο λόγος που το 2016, καταγράφηκε η θερμότερη χρονιά στην ιστορία.
Οι προβλέψεις για το φαινόμενο Ελ Νίνιο
Το φαινόμενο αποτελεί μέρος μιας φυσικής ταλάντωσης που καθοδηγείται από τις θερμοκρασίες και τους ανέμους των ωκεανών στον Ειρηνικό, η οποία εναλλάσσεται μεταξύ του Ελ Νίνιο, του ψυχρότερου αντίστοιχου του Λα Νίνια και ουδέτερων συνθηκών. Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρήθηκε μια ασυνήθιστη σειρά διαδοχικών γεγονότων Λα Νίνια, σύμφωνα με τον Guardian.
Το τρέχον έτος προβλέπεται ήδη θερμότερο από το 2022, το οποίο τα παγκόσμια σύνολα δεδομένων κατατάσσουν ως το πέμπτο ή έκτο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Όμως το Ελ Νίνιο εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο και η θερμαντική του επίδραση χρειάζεται μήνες για να γίνει αισθητή, πράγμα που σημαίνει ότι το 2024 είναι πολύ πιο πιθανό να σημειωθεί νέο παγκόσμιο ρεκόρ θερμοκρασίας.
Τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν ανεβάσει τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία κατά περίπου 1,2C μέχρι σήμερα. Αυτό έχει ήδη οδηγήσει σε καταστροφικές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο, από καυτούς καύσωνες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έως καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν και τη Νιγηρία, που έβλαψαν εκατομμύρια ανθρώπους.
"Είναι πολύ πιθανό ότι το επόμενο μεγάλο Ελ Νίνιο θα μπορούσε να μας οδηγήσει πάνω από 1,5C", δήλωσε ο καθηγητής Άνταμ Σκάιφ, επικεφαλής των μακροπρόθεσμων προβλέψεων στο βρετανικό Μετεωρολογικό Γραφείο. "Η πιθανότητα να έχουμε την πρώτη χρονιά με 1,5C στην επόμενη πενταετία είναι τώρα περίπου 50-50".
"Γνωρίζουμε ότι στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, οι επιπτώσεις των φαινομένων Ελ Νίνιο θα γίνουν ισχυρότερες και πρέπει να το προσθέσουμε αυτό στις επιπτώσεις της ίδιας της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς", είπε. "Αν βάλεις αυτά τα δύο πράγματα μαζί, είναι πιθανό να δούμε πρωτοφανείς καύσωνες κατά τη διάρκεια του επόμενου Ελ Νίνιο".
Οι κυμαινόμενες επιπτώσεις του κύκλου Ελ Νίνιο-Λα Νίνια θα μπορούσαν να παρατηρηθούν σε πολλές περιοχές του κόσμου, δήλωσε ο Σκάιφ. "Η επιστήμη μπορεί πλέον να μας πει πότε αυτά τα πράγματα έρχονται μήνες πριν. Επομένως, πρέπει πραγματικά να το χρησιμοποιήσουμε και να είμαστε πιο προετοιμασμένοι, από την ετοιμότητα των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης μέχρι το ποιες καλλιέργειες θα φυτέψουμε".
Ο καθηγητής Τζέιμς Χάνσεν, στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, και οι συνεργάτες του δήλωσαν πρόσφατα: "Πιστεύουμε ότι το 2024 είναι πιθανό να είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Είναι απίθανο η τρέχουσα Λα Νίνα να συνεχιστεί για τέταρτο έτος. Ακόμη και μια μικρή φουρτούνα του Ελ Νίνιο θα πρέπει να είναι αρκετή για ρεκόρ παγκόσμιας θερμοκρασίας". Η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Κίνα, η οποία εμποδίζει τον ήλιο, αυξάνει επίσης τη υπερθέρμανση, είπε.
Ο καθηγητής Μπιλ Μαγκουάιρ, από το University College του Λονδίνου, στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: "Όταν το Ελ Νίνιο φτάσει, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν οργιάσει στον πλανήτη μας το 2021 και το 2022 θα ωχριούν, θα είναι μηδενικής σημασίας μπροστά του". Ενώ ο καθηγητής Τιμ Πάλμερ, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε: "Το φαινόμενο είναι ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν συμβεί ποτέ. Η συσχέτιση μεταξύ των ακραίων καιρικών φαινομένων και της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας δεν είναι τόσο ισχυρή αλλά τα θερμοδυναμικά αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής θα κάνουν τις ανωμαλίες που θα έχουμε από ένα έτος Ελ Νίνιο πιο ακραίες".
Τα αποτελέσματα της κλιματικής μοντελοποίησης που εκδόθηκαν στις αρχές Ιανουαρίου από το Γραφείο Μετεωρολογίας της Αυστραλίας έδειξαν ότι η χώρα θα μπορούσε να μεταβεί από τρία χρόνια βροχοπτώσεων πάνω από το μέσο όρο σε μια από τις θερμότερες και ξηρότερες περιόδους που έχουν καταγραφεί ποτέ, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών καύσωνων, ξηρασίας και πυρκαγιών. Τον Δεκέμβριο, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ αξιολόγησε τις πιθανότητες σχηματισμού ενός Ελ Νίνιο μέχρι τον Αύγουστο-Οκτώβριο σε 66%.
Η κλίμακα του πιθανού Ελ Νίνιο δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί. Ο καθηγητής Άντι Τέρνερ, από το Πανεπιστήμιο του Reading, δήλωσε: "Πολλά μοντέλα εποχικών προβλέψεων υποδηλώνουν την άφιξη μέτριων συνθηκών Ελ Νίνιο από το καλοκαίρι του 2023". Η εικόνα θα είναι πολύ πιο ξεκάθαρη μέχρι τον Ιούνιο, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Πως δημιουργούνται τα φαινόμενα Ελ Νίνιο και Λα Νίνια
Τα φαινόμενα Ελ Νίνιο-Λα Νίνια είναι η μεγαλύτερη αιτία των ετήσιων διαφορών στον καιρό σε πολλές περιοχές. Στα έτη της Λα Νίνα, οι άνεμοι από ανατολικά προς δυτικά στον Ειρηνικό είναι ισχυρότεροι, ωθώντας τα θερμά επιφανειακά ύδατα προς τα δυτικά και αντλούν βαθύτερα, ψυχρότερα ύδατα στα ανατολικά. Τα φαινόμενα Ελ Νίνιο συμβαίνουν όταν οι άνεμοι εξασθενούν, επιτρέποντας στα θερμά νερά να εξαπλωθούν προς τα ανατολικά, καταπνίγοντας τα ψυχρότερα νερά και οδηγώντας σε άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Τα κράτη που συνορεύουν με τον δυτικό Ειρηνικό, συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας και της Αυστραλίας, βιώνουν τις θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες. "Τείνουν να έχουν πολλές ξηρασίες, πολλές πυρκαγιές", δήλωσε ο Σκάιφ, ενώ και η Κίνα μπορεί να υποστεί πλημμύρες στη λεκάνη του Γιανγκτσέ μετά από μεγάλα Ελ Νίνιο.
Οι μουσώνες της Ινδίας και οι βροχές στη νότια Αφρική μπορούν επίσης να κατασταλούν. Άλλες περιοχές, όπως η ανατολική Αφρική και οι νότιες ΗΠΑ, που και οι δύο έχουν υποστεί πρόσφατες ξηρασίες, μπορεί να έχουν περισσότερες βροχές και πλημμύρες. Στη Νότια Αμερική, οι νότιες περιοχές είναι πιο υγρές, αλλά ο Αμαζόνιος, που ήδη πλησιάζει ένα επικίνδυνο σημείο καμπής, είναι πιο ξηρός.
"Οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο θα μπορούσαν επίσης να γίνουν αισθητές μέχρι τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη του βόρειου ημισφαιρίου, με πιθανότητα να επικρατήσουν υγρότερες συνθήκες στην Ισπανία από το καλοκαίρι και μετά και ξηρότερες συνθήκες στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ τον επόμενο χειμώνα και την άνοιξη", δήλωσε ο Τέρνερ.
Ο Πάλμερ δήλωσε ότι το μεγαλύτερο αναπάντητο ερώτημα είναι αν η κλιματική αλλαγή ευνοεί περισσότερα φαινόμενα Ελ Νίνιο ή περισσότερα φαινόμενα Λα Νίνια: "Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες που εξετάζουν τη μακροπρόθεσμη προσαρμογή και θα χρειαστούν κλιματικά μοντέλα πολύ υψηλότερης ανάλυσης. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μεγαλύτερους υπολογιστές".
Ο Πάλμερ και οι συνάδελφοί του ζήτησαν τη δημιουργία ενός διεθνούς κέντρου κλιματικής μοντελοποίησης αξίας 1 δισ. δολαρίων, για να μπορέσουν να αναλύσουν περαιτέρω τα φαινόμενα.
Τα φαινόμενα Ελ Νίνιο-Λα Νίνια είναι η μεγαλύτερη αιτία των ετήσιων διαφορών στον καιρό σε πολλές περιοχές. Στα έτη της Λα Νίνα, οι άνεμοι από ανατολικά προς δυτικά στον Ειρηνικό είναι ισχυρότεροι, ωθώντας τα θερμά επιφανειακά ύδατα προς τα δυτικά και αντλούν βαθύτερα, ψυχρότερα ύδατα στα ανατολικά. Τα φαινόμενα Ελ Νίνιο συμβαίνουν όταν οι άνεμοι εξασθενούν, επιτρέποντας στα θερμά νερά να εξαπλωθούν προς τα ανατολικά, καταπνίγοντας τα ψυχρότερα νερά και οδηγώντας σε άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Τα κράτη που συνορεύουν με τον δυτικό Ειρηνικό, συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας και της Αυστραλίας, βιώνουν τις θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες. "Τείνουν να έχουν πολλές ξηρασίες, πολλές πυρκαγιές", δήλωσε ο Σκάιφ, ενώ και η Κίνα μπορεί να υποστεί πλημμύρες στη λεκάνη του Γιανγκτσέ μετά από μεγάλα Ελ Νίνιο.
Οι μουσώνες της Ινδίας και οι βροχές στη νότια Αφρική μπορούν επίσης να κατασταλούν. Άλλες περιοχές, όπως η ανατολική Αφρική και οι νότιες ΗΠΑ, που και οι δύο έχουν υποστεί πρόσφατες ξηρασίες, μπορεί να έχουν περισσότερες βροχές και πλημμύρες. Στη Νότια Αμερική, οι νότιες περιοχές είναι πιο υγρές, αλλά ο Αμαζόνιος, που ήδη πλησιάζει ένα επικίνδυνο σημείο καμπής, είναι πιο ξηρός.
"Οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο θα μπορούσαν επίσης να γίνουν αισθητές μέχρι τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη του βόρειου ημισφαιρίου, με πιθανότητα να επικρατήσουν υγρότερες συνθήκες στην Ισπανία από το καλοκαίρι και μετά και ξηρότερες συνθήκες στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ τον επόμενο χειμώνα και την άνοιξη", δήλωσε ο Τέρνερ.
Ο Πάλμερ δήλωσε ότι το μεγαλύτερο αναπάντητο ερώτημα είναι αν η κλιματική αλλαγή ευνοεί περισσότερα φαινόμενα Ελ Νίνιο ή περισσότερα φαινόμενα Λα Νίνια: "Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες που εξετάζουν τη μακροπρόθεσμη προσαρμογή και θα χρειαστούν κλιματικά μοντέλα πολύ υψηλότερης ανάλυσης. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μεγαλύτερους υπολογιστές".
Ο Πάλμερ και οι συνάδελφοί του ζήτησαν τη δημιουργία ενός διεθνούς κέντρου κλιματικής μοντελοποίησης αξίας 1 δισ. δολαρίων, για να μπορέσουν να αναλύσουν περαιτέρω τα φαινόμενα.
