Οι μεγαλύτερες απειλές για την ανθρωπότητα
Ο νέος χρόνος του Ρολογιού επηρεάστηκε επίσης από τις συνεχιζόμενες απειλές που δημιουργούνται από την κλιματική κρίση και την κατάρρευση των παγκόσμιων κανόνων και θεσμών που απαιτούνται για τον μετριασμό των κινδύνων που συνδέονται με την εξέλιξη των τεχνολογιών και τις βιολογικές απειλές, όπως ο κορωνοϊός.
Η Rachel Bronson, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Bulletin of the Atomic Scientists, δήλωσε: «Ζούμε σε μια εποχή πρωτοφανούς κινδύνου και ο χρόνος του ρολογιού της Ημέρας της Κρίσεως αντικατοπτρίζει αυτή την πραγματικότητα. Τα 90 δευτερόλεπτα πριν από τα μεσάνυχτα είναι η εγγύτερη απόσταση προς τα μεσάνυχτα που έχει ποτέ γίνει, και είναι μια απόφαση που οι ειδικοί μας δεν παίρνουν ελαφρά τη καρδία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ και η Ουκρανία διαθέτουν πληθώρα διαύλων διαλόγου- καλούμε τους ηγέτες να διερευνήσουν όλους αυτούς στο έπακρο για να γυρίσουν πίσω το Ρολόι».
Οι επιστήμονες του The Bulletin of Atomic Scientists περιγράφουν λεπτομερώς άλλες απειλές και πολλαπλασιαστές απειλών πέρα από τους πιο άμεσους κινδύνους που σχετίζονται με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας:
-Πυρηνικά όπλαΗ τελευταία εναπομείνασα συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, η New START, βρίσκεται σε κίνδυνο. Εάν τα δύο μέρη δεν επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις και δεν βρουν μια βάση για περαιτέρω μειώσεις, η συνθήκη θα λήξει τον Φεβρουάριο του 2026. Αυτό θα καταργήσει τις αμοιβαίες επιθεωρήσεις, θα εμβαθύνει τη δυσπιστία, θα ωθήσει μια κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών και θα αυξήσει την πιθανότητα μιας πυρηνικής ανταλλαγής.
Η σημαντική επέκταση των πυρηνικών δυνατοτήτων της Κίνας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, δεδομένης της συνεπούς άρνησής της να εξετάσει μέτρα για την ενίσχυση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας. Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι το Πεκίνο μπορεί να πενταπλασιάσει το οπλοστάσιό του μέχρι το 2035 και θα μπορούσε σύντομα να ανταγωνιστεί τις πυρηνικές δυνατότητες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη σταθερότητα.
-Η Βόρεια Κορέα έχει εντείνει σημαντικά τις δοκιμές πυραύλων ενδιάμεσου και μεγαλύτερου βεληνεκούς. Στα τέλη Μαρτίου, η Βόρεια Κορέα εκτόξευσε με επιτυχία διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο για πρώτη φορά από το 2017. Τους επόμενους μήνες, εκτόξευσε επίσης πολυάριθμους άλλους βαλλιστικούς πυραύλους, οι περισσότεροι μικρού βεληνεκούς. Ίσως το πιο ανησυχητικό, στις 4 Οκτωβρίου, η Βόρεια Κορέα εκτόξευσε έναν βαλλιστικό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς πάνω από την Ιαπωνία. Εν τω μεταξύ, Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Βόρεια Κορέα ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει την έβδομη δοκιμή πυρηνικού όπλου.
-Το Ιράν συνεχίζει να αυξάνει την ικανότητά του για εμπλουτισμό ουρανίου, αν και υπό διεθνείς διασφαλίσεις εκτός των ορίων του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης που κάποτε το περιόριζε. Αυτό τοποθετεί το Ιράν πιο κοντά στην ικανότητα κατασκευής πυρηνικών όπλων, εάν αποφασίσει να περάσει αυτό το κατώφλι. Η επιστροφή στην πυρηνική συμφωνία θα μείωνε τους κινδύνους και θα παρείχε μια πορεία προς τα εμπρός, και οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη και άλλες χώρες έχουν καταβάλει εύλογες προσπάθειες για την αναβίωση της συμφωνίας. Αλλά η αστάθεια στο Ιράν και η υποστήριξη της Τεχεράνης στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας θα περιπλέξουν τις επιτυχείς διαπραγματεύσεις για να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα.
-Η Ινδία συνεχίζει να εκσυγχρονίζει το πυρηνικό της οπλοστάσιο που αποτελείται από περίπου 160 πυρηνικές κεφαλές, με νέα συστήματα εκτόξευσης που βρίσκονται τώρα υπό ανάπτυξη για να συμπληρώσουν ή να αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα αεροσκάφη με πυρηνικές ικανότητες, τα χερσαία συστήματα εκτόξευσης και τα θαλάσσια συστήματα. Το Πακιστάν διαθέτει οπλοστάσιο παρόμοιου μεγέθους και συνεχίζει να επεκτείνει τις πυρηνικές κεφαλές, τα συστήματα παράδοσης και την παραγωγή σχάσιμου υλικού.
-Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα επιδιώκουν τώρα ολοκληρωμένα προγράμματα εκσυγχρονισμού των πυρηνικών όπλων, θέτοντας το τραπέζι για μια νέα επικίνδυνη «τρίτη πυρηνική εποχή» ανταγωνισμού. Οι μακροχρόνιες ανησυχίες σχετικά με την κούρσα εξοπλισμών στη Νότια Ασία και την κούρσα πυραυλικών εξοπλισμών στη Βορειοανατολική Ασία συμπληρώνουν μια ζοφερή εικόνα που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Κλιματική κρίση
Οι επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας δεν περιορίζονται στην αύξηση του πυρηνικού κινδύνου- υπονομεύουν επίσης τις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι χώρες που εξαρτώνται από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο προσπάθησαν να διαφοροποιήσουν τις προμήθειες και τους προμηθευτές τους, οδηγώντας σε εκτεταμένες επενδύσεις σε φυσικό αέριο ακριβώς όταν οι επενδύσεις αυτές θα έπρεπε να έχουν συρρικνωθεί.
-Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων, αφού ανέκαμψαν από την οικονομική ύφεση του COVID σε υψηλό όλων των εποχών το 2021, συνέχισαν να αυξάνονται το 2022 και σημείωσαν άλλο ένα υψηλό ρεκόρ. Η μείωση των κινεζικών εκπομπών επισκιάστηκε από την αύξηση στις ΗΠΑ, την Ινδία και αλλού.
-Τα ακραία καιρικά φαινόμενα όχι μόνο συνέχισαν να ταλαιπωρούν διάφορα μέρη του πλανήτη, αλλά ήταν πιο εμφανώς αποδιδόμενα στην κλιματική αλλαγή. Οι χώρες της Δυτικής Αφρικής αντιμετώπισαν πλημμύρες που ήταν από τις πιο θανατηφόρες στην ιστορία τους, λόγω μιας βροχόπτωσης που εκτιμήθηκε ότι είναι 80 φορές πιο πιθανή λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι ακραίες θερμοκρασίες στην Κεντρική Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Κίνα και άλλες περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου το περασμένο καλοκαίρι οδήγησαν σε έλλειψη νερού και σε συνθήκες ξηρασίας του εδάφους που με τη σειρά τους οδήγησαν σε κακές σοδειές, υπονομεύοντας περαιτέρω την επισιτιστική ασφάλεια σε μια εποχή που η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει ήδη οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των τροφίμων. Το Πακιστάν αντιμετώπισε έντονες πλημμύρες εξαιτίας ενός «μουσώνα με στεροειδή» που πλημμύρισε το ένα τρίτο της χώρας, επηρεάζοντας άμεσα 33 εκατομμύρια ανθρώπους και εξαπολύοντας αλυσιδωτές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης αποτυχίας των καλλιεργειών, μιας επιδημίας ασθενειών που μεταδίδονται από το νερό και της καταστροφής υποδομών, σπιτιών, ζώων και μέσων διαβίωσης.
Βιολογικές απειλές
-Καταστροφικά γεγονότα όπως η πανδημία COVID-19 δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν σπάνια γεγονότα που συμβαίνουν μία φορά τον αιώνα. Ο συνολικός αριθμός και η ποικιλομορφία των κρουσμάτων λοιμωδών νόσων έχει αυξηθεί σημαντικά από το 1980, με περισσότερες από τις μισές να οφείλονται σε ζωονόσους (δηλαδή νόσους που προέρχονται από ζώα και μεταδίδονται στον άνθρωπο). Ως εκ τούτου, οι ζωονόσοι θέτουν τον ανθρώπινο πληθυσμό σε σημαντικό κίνδυνο για πανδημίες. Υπάρχει τεράστια, μη χαρακτηρισμένη ποικιλομορφία εντός των 26 οικογενειών ιών και των πολλών φυλών βακτηρίων και άλλων μικροβίων που είναι γνωστό ότι μολύνουν τον άνθρωπο. Η ικανότητα του κόσμου να προβλέψει ποιοι από αυτούς τους ιούς και τα μικρόβια είναι πιθανότερο να προκαλέσουν ανθρώπινη ασθένεια είναι θλιβερά ανεπαρκής.
-Τα εργαστηριακά ατυχήματα εξακολουθούν να συμβαίνουν συχνά. Οι ευκαιρίες για ανθρώπινα λάθη, η περιορισμένη κατανόηση των χαρακτηριστικών των νέων ασθενειών, η έλλειψη γνώσης των τοπικών κυβερνήσεων σχετικά με τους τύπους έρευνας που λαμβάνουν χώρα στα εργαστήρια της δικαιοδοσίας τους και η σύγχυση σχετικά με τις απαιτήσεις ασφάλειας των εργαστηρίων αποτελούν πρόκληση για τα τρέχοντα προγράμματα βιοασφάλειας των εργαστηρίων. Είναι επίσης ευκολότερο από ποτέ να αποκτήσει και να τροποποιήσει κανείς παθογόνους μικροοργανισμούς, αυξάνοντας τις πιθανότητες πανδημιών που προκαλούνται από ατυχήματα σε εργαστήρια.
-Τα πρόσφατα γεγονότα -συμπεριλαμβανομένης ιδίως της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων προσπαθειών παραπληροφόρησης όσον αφορά τα βιολογικά όπλα- έχουν αλλάξει το τοπίο των βιολογικών απειλών. Ο κίνδυνος να εμπλακεί η Ρωσία σε βιολογικό πόλεμο αυξάνεται καθώς οι συνθήκες στην Ουκρανία γίνονται πιο χαοτικές, αποδυναμώνοντας τους κανόνες του πολέμου. Η κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία θέτει πολλές δυνητικά υπαρξιακές απειλές για την ανθρωπότητα- μία από αυτές είναι η βιολογική.
Παραπληροφόρηση και τεχνολογία
-Στο μέτωπο της παραπληροφόρησης, υπήρξαν κάποια καλά νέα: Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ξεπέρασε μια ιστορική πρόκληση από την ακροδεξιά υποψήφια της χώρας του Μαρίν Λεπέν. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέχισε τις προσπάθειές της να αυξήσει τον ρόλο των επιστημόνων στην ενημέρωση της δημόσιας πολιτικής.
-Από την άλλη πλευρά, η παραπληροφόρηση με τη βοήθεια του κυβερνοχώρου συνεχίζεται αμείωτη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πολιτική αντίθεση σε ένα «Συμβούλιο διακυβέρνησης της παραπληροφόρησης» που πρότεινε το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας στηρίχθηκε στην εσκεμμένη παραποίηση και στην πολιτική της προσωπικής καταστροφής. Όμως, όσο μη ουσιαστικά και παραπλανητικά και αν ήταν τα μηνύματά της, η αντιπολίτευση κατάφερε να αναγκάσει το υπουργείο να αποσύρει την πρότασή του. Αυτού του είδους οι επιθέσεις δεν είναι καινούργιες, αλλά είναι εμβληματικές της διαφθοράς στο περιβάλλον της πληροφορίας.
-Στο εσωτερικό της Ρωσίας, εν τω μεταξύ, ο κυβερνητικός έλεγχος του οικοσυστήματος της πληροφόρησης έχει εμποδίσει την ευρεία διάδοση αληθινών πληροφοριών σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η κινεζική χρήση της τεχνολογίας επιτήρησης συνεχίστηκε με γοργούς ρυθμούς στη Σιντζιάνγκ. Όπως δηλώσαμε πέρυσι, η εκτεταμένη χρήση των τεχνολογιών επιτήρησης έχει ανησυχητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και αποτελεί σαφή απειλή για την κοινωνία των πολιτών.
-Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επίσης κατακρεουργήσει τους κανόνες συμπεριφοράς στο διάστημα, απειλώντας δημοσίως να χρησιμοποιήσει ένα αντιδορυφορικό όπλο κατά των αμερικανικών δορυφόρων Starlink, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι απλώς ένα εμπορικό σύστημα αλλά και ένα στρατιωτικό. Η Ουκρανία έχει κάνει χρήση του Starlink στη σύγκρουσή της με τη Ρωσία.
